Linux Meta-FAQ Michael K. Johnson, [e-mail]. v4.5, 16 July 1996 wweerrssjjaa ppoollsskkaa ppiioottrr..ppooggoorrzzeellsskkii@@iipppptt..ggoovv..ppll ww 11..00..11;; LLuuttyy 11999977 To jest META-FAQ dla Linuxa. Jest to głównie lista wartoÅ›ciowych źródeÅ‚ inforacji. JeÅ›li chcesz siÄ™ dowiedzieć wiÄ™cej o Linuxie, lub masz problemy i szukasz pomocy zapoznaj siÄ™ podanymi dokumentami. PierwszÄ… wersjÄ… tego dokumentu napisaÅ‚ Lars Wirzenius (wirze­ [e-mail]) . Obecnie opiekuje siÄ™ nim Michael K. Johnson ([e-mail]). WersjÄ… polskÄ… opiekuje siÄ™ piotr.pogorzel­ [e-mail]. Napisz do mnie jeÅ›li masz jakiekolwiek pytania na temat tego dokumentu. 11.. WWpprroowwaaddzzeenniiee CCoo ttoo jjeesstt LLiinnuuxx?? Linux jest niezależnÄ… implementacjÄ… systemu operacyjnego zgodnego ze standardem POSIX, z rozszerzeniami pochodzÄ…cymi z systemów SYSV i BSD, który zostaÅ‚ stworzony od samego poczÄ…tku (wyglÄ…da i zachowuje siÄ™ jak Unix). Nie ma w nim prawnie zastrzeżonego kodu. Linux jest swobodnie rozpowszechniany na warynkach Licencji GNU Public License. DziaÅ‚a na komputerach zgodnych IBM PC o architekturze ISA lub EISA (z różnymi wariantami magistrali lokalnej VLB i PCI) z procesorem 386 lub lepszym. Dodatkowo, zostaÅ‚ przeniesiony na komputery typu Amiga i Atari z jednostami MMU. To znaczy proesory 68020 z zewnÄ™trznymi jednostami MMU, 68030, 68040 lub 68060. Wymagana jest również jednostak FPU (koprocesor), cybÄ…, ze ktoÅ› w koÅ„cu napisze emulator FPU. Patrz /pub/linux/680x0 w mirrorach tsx-11.mit.edu. Aktualne versje jÄ…dra obslugujÄ… również architekturÄ™ DEC Alpha i Sun SPARC. Dystrybucja RedHat Commercial Linux jest aktualnie jedynÄ… dystrybucjÄ… dla procesorów Alpha. Dla procesora SPARC dostÄ™pna jest dystrybucja Red Hat i Debian (lub wkrótce bÄ™dzie). ObsÅ‚uga ARM, PowerPC i MIPS jest w różnych stadiach rozwoju. Czytaj comp.os.linux.announce. DokÅ‚adne inforamcje o wymaganiach sprzÄ™towych znajdziesz w FAQ. JÄ…dro Linuxa zostaÅ‚o napisane przez Linusa Torvaldsa (Linus.Torvalds@.Helsinki.FI) z Finlandii i wielu innych ochotników z caÅ‚ego Å›wiata. WiÄ™kszość oprogramowania pracujÄ…cego pod Linuxem jest darmowa, wiele z nich pochodzi z projektu GNU. FFAAQQ nnaa tteemmaatt LLiinnuuxxaa Zbiór najczęściej zadawanych pytaÅ„ wraz z odpowiedziami, w którym odpowiedź na wiÄ™kszość pytaÅ„ znajdziesz szybciej niż w sieci. DostÄ™pny w wiÄ™kszoÅ›ci archiwów ftp (/pub/linux/docs na tsx-11.mit.edu) i rtfm.mit.edu, podstawowym miejscu przechowywania wszelkich dokumentów FAQ. DDookkuummeennttyy HHOOWWTTOO Podobne do FAQ, lecz zamiast odpowiedzi na czÄ™ste problemy wyjaÅ›niajÄ… jak wykonać różne, powszechne zadania, np. jak zamówić dystrybucjÄ™ Linuxa, jak skonfigurować drukarkÄ™, zestawić podstawowe połąćzenie UUCP w celu dystrybucji Usenet News, itp. Zobacz sunsite.icm.edu.pl /pub/Linux/sunsite/docs/HOWTO, znajdziesz tam peÅ‚en zestaw najnowszych wersji wszystkich dokumentów HOWTO. Inne miejsca z aktualnymi kopiami to susnite.icm.edu.pl ftp.cc.gatech.edu i tsx-11.mit.edu. Dodatkowo, istnieje wiele którkich, dowolnie sormatowanych dokumentów nazwanych mini-HOWTO. OpisujÄ… bardzo specyficzne tematy, np. co to jest BogoMIPS lub jak używać Color-ls. SÄ… dostÄ™pne w katalogu /pub/Linux/susnite/docs/HOWTO/mini. GGrruuppyy nnoowwiinnkkoowwee nnaa tteemmaatt LLiinnuuxxaa Istnieje kilkanaÅ›cie grup usenet news na temat Linuxa. W jezyku polskim jest ppll..ccoommpp..ooss..lliinnuuxx. Dobrym pomysÅ‚em jest też Å›ledzenie grupy comp.os.linux.announce, która jest moderoana przez Larsa Wirzeniusa. Aby umieÅ›cić na niej jakÄ…Å› wiadomość należy jÄ… wysÅ‚ać do [e-mail]. Wszelkie pytania na temat tej grupy należy kierować bezpoÅ›rednio do Larsa Wirzeniusa na adres [e-mail]. Grupa comp.os.linux.announce jest grupÄ… moderowanÄ… i sÅ‚uży do umieszczania ogÅ‚oszeÅ„ na temat nowych wersji programów, poprawek, ogÅ‚oszeÅ„ o różnych wydarzeniach dotyczÄ…cych Linuxa. Grupa comp.os.linux.answers jest grupÄ… moderowanÄ…, na którÄ… sÄ… przesyÅ‚ane róznego rodzaju dokumentacje, miedzy innymi Linux FAQ i wszelkie dokumenty HOWTO. Grupa comp.os.linux.setup jest grupÄ… niemoderowanÄ… przeznaconÄ… do dyskusji spraw zwiÄ…zanych z konfiuracjÄ… Linuxa. Grupa comp.os.linux.admin jest grupÄ… niemoderowanÄ… przeznaczonÄ… do dyskusji na temat administrowania Linuxem. Grupa comp.os.linux.development.system jest grupÄ… niemoderowanÄ… przeznaczonÄ… do dyskusji na temat rozwoju jjÄ…Ä…ddrraa Linuxa. Pytania zwiÄ…zane z budowÄ… różnych aplikacji jakie mogÄ… być umieszczane w tej grupie muszÄ… dotyczyć wyÅ‚Ä…cznie współpracy danej aplikacji z jÄ…drem. Wszelkie inne pytania dotyczÄ…ce budowy aplikacji sÄ… zwykle specyficzne dla Unixa i powinny być kierowane do grupy comp.os.unix, chyba że sÄ… bardzo specyficzne dla Linuxa, a wtedy należy je kierować do comp.os.linux.apps. Grupa comp.os.linux.development.apps jest grupÄ… niemoderowanÄ… przeznaczonÄ… do dyskusji na tematy zwiÄ…zane z budowÄ… aplikacji specyficznych dla Linuxa. Nie jest przeznaczona do poszukiwania rożnego rodzaju aplikacji pod linuxa, ani nie jest miejscem na dyskusjÄ™ jakie aplikacje powinny siÄ™ pojawić. Grupa comp.os.linux.hardware sÅ‚uży do dyskusji na temat sprzetu, lecz pytania muszÄ… dotyczyć Linuxa. Grupa comp.os.linux.networking sÅ‚uży do dyskusji problemów zwiÄ…zanych z rozwojem obsÅ‚ugi i konfiguracjÄ… sieci. Grupa comp.os.linux.x sÅ‚uży do dyskusji na temat problemów korzystania z X Window System specyficznych dla Linuxa. Grupa comp.os.linux.misc jest grupÄ… niemoderowanÄ…, gdzie można dyskutować na inne tematy, które nie pasujÄ… do wymieniownych wczeÅ›niej grup, a które dotyczÄ… Linuxa. Zasadniczo nniiee należy wysyÅ‚ać atykuÅ‚u do kilku grup jednoczeÅ›nie (crosssposting). WyjÄ…tkiem jest okazjonalne wysyÅ‚anie wiadomoÅ›ci do grupy niemoderowanej i comp.os.linux.announce. IdeÄ… podziaÅ‚u comp.os.linux. na tak wiele grup byÅ‚o zmiejszenie ruchu w każdej z nich. Ci, którzy siÄ™ temu nie podporzÄ…dkujÄ… bÄ™dÄ… tÄ™pieni bez litoÅ›ci... IInnnnee ggrruuppyy ddyysskkuussjjnnee Nie zakÅ‚adaj, że wszystkie twoje pytania sÄ… specyficzne dla grup poÅ›wiÄ™conych Linuxowi. JeÅ›li twoje pytanie tak na prawdÄ™ dotyczy programowania w szelu pod unixem lub klonem unixa, to zadaj pytanie w comp.os.unix.shell. Dotyczy Emacsa? Pytaj w gnu.emacs.help. Również jeÅ›li nie znasz innej grupy gdzie mógÅ‚byÅ› zadać to pytanie, lecz wydaje ci siÄ™, że powinna istnieć, spytaj grzecznie w swoim liscie czy ktoÅ› nie zna grypy, która bylaby lepsza do zadania tego pytania. Użytkownik Linuxa powinie pamiÄ™tać co najmniej o takich grupach, jak comp.unix.{questions,shell,programming,bsd,admin} i comp.windows.x.i386unix . WWoorrlldd--WWiiddee WWeebb Greg Hankins, [e-mail], opiekuje siÄ™ stronÄ… domowÄ… WWW dla projektu Linuxa. URL: http://sunsite.unc.edu/mdw/linux.html PPoolliisshh HHOOWWTTOO Zanim zaczely powstawać tÅ‚umaczenia dokumentów angielskich, powstaÅ‚ http://sunsite.icm.edu.pl/pub/Linux/sunsite/docs/HOWTO/Polish- HOWTO . Chyba pierwszy dokument o Linuxie w Polsce i po polsku. HHOOWWTTOO ppoo ppoollsskkuu Na poczÄ…tku 1997 roku zawiÄ…zaÅ‚a siÄ™ grupa osób w celu przetÅ‚umaczenia dokumentów HOWTO na jÄ™zyk polski. Zobacz http://www.jtz.org.pl/ Kontakt z ludźmi zajmujÄ…cymi siÄ™ tÅ‚umaczeniem HOWTO na polski to ogólnie dostÄ™pna lista [e-mail]. Można na niÄ… wysÅ‚ać list nie bÄ™dÄ…c na tÄ™ listÄ™ zapisanym, lecz pamiÄ™taj, że jest ona przeznaczona przede wszystkim dla osób pprraaccuujjÄ…Ä…ccyycchh nad tÅ‚umaczeniami. PamiÄ™taj o tym wysyÅ‚ajÄ…c tam list. LLookkaalliizzaaccjjaa pprrooggrraammóóww Już od ponad roku inna grupa ludzi pracuje nad tÅ‚uamczeniem komunikatów programów GNU. Dzieki temu już niedÅ‚ugo twój Linux bÄ™dzie mówiÅ‚ do ciebie po polsku. WiÄ™cej informacji znajdziesz pod adresem ftp://ftp.torun.pdi.net/pub/nls . LLiinnuuxx PPlluuss Wreszcie pojawiÅ‚o sie pierwsze czasopismo o Linuxie po polsku. Pierwszy numer zostaÅ‚ wydany w styczniu 1997. Dp czasopisma doÅ‚Ä…czony jest CD-ROM. Cena detaliczna 20 zÅ‚. WiÄ™cej inforamcji na ten temat w redakcji [e-mail], tel/fax [phone], adres LinuxPlus, Puszczyka 20, 02-784, Warszawa LLiinnuuxx JJoouurrnnaall Czasopismo _L_i_n_u_x _J_o_u_r_a_n_l powstaÅ‚o ponad dwa lata temu. Znajdziesz tam artykuÅ‚y odpowiednie niemal dla każdego poziomu znajomoÅ›ci Linuxa i chce być pomocne dla wszystkich użytkowników Linuxa. Subsktypcja kosztuje $22 w USA, $27 w kanadzie i Meksyku, i $32 dla reszty Å›wiata, pÅ‚atne w doralrach amerykaÅ„skich. ProÅ›by o subskrybcje proszÄ™ wysyÅ‚ać pod adres [e-mail] lub faxem do USA 1-206-782-7191, lub pocztÄ… na adres Linux Journal, PO Box 85867, Seattle, WA 98145-1867 USA. JeÅ›li chcesz przesÅ‚ać numer karty kredytowej pocztÄ… elektronicznÄ…, SSC udostÄ™pnia publiczny klucz PGP: finger [e-mail]. KKaattaalloogg oopprrooggrraammoowwaanniiaa InforamcjÄ™ o darmowym oprogramowaniu dostÄ™pnym pod Linuxa można znaleźć w ``Katalogu oprogramowania dla Linuxa'' (Linux Software Map, LSM), ktróą można znaleźć na sunsite.icm.edu.pl w /pub/Linux/sunsite/docs/LSM.gz. Inforamcje o prowadzonych nie-komercyjnych projektach można znaleźć w ``Spisie projektów'' (Projrcts Map), wysyÅ‚anym okresowo do comp.os.linux.announce i przechowywanej w sunsite.unc.edu w katalogu /pub/Linux/sunsite/docs/Projects- Map/Projects-Map.gz. Informacje o produktach komercyjnych znajdujÄ… siÄ™ w ``Spisie oprogramowania komercyjnego dla Linuxa'' wysÅ‚anym okazjonalnie do comp.os.linux.announce. 22.. JJaakk zzddoobbyyćć LLiinnuuxxaa 33.. AArrcchhiiwwaa FFTTPP LLiinnuuxxaa Kompletna lista archiwów ftp Linuxa znajduje siÄ™ w dokumencie Linux INFO-SHEET, który zawsze można znaleźć w tsx-11.mit.edu w katalogu /pub/linux/docs/. dostÄ™pne sÄ… wersje DVI (INFO-SHEET.dvi) i PostScript (INFO-SHEET.ps). Najważniejsze archiwa przedstawiono poniżej. Archiwum najbliżej ciebie znajdziesz w Linux INFO-SHEET. textual name numeric addr Linux directory ======================= ============== =============== tsx-11.mit.edu 18.86.0.44 /pub/linux sunsite.unc.edu 152.2.22.81 /pub/Linux ftp.funet.fi 128.214.248.6 /pub/Linux ftp.sunsite.icm.edu.pl 148.81.209.3 /pub/Linux Pierwsze trzy, sÄ… to główne archiwa linuxa, gdzie umieszcane jest najwiÄ™cej nowych programów. Istnieje wiele mirrorów, korzystaj z najbliższego (w sensie polÄ…czeÅ„ sieciowych). 33..11.. LLiinnuuxx ww BBBBSS--aacchh Okazjonanie ktoÅ› przesyÅ‚a listÄ™ BBSów w których jest dostÄ™pny Linux. Możesz z nich korzystać jeÅ›li nie masz dostÄ™pu do FTP. Lista ta jest dostÄ™pna w ftp.cdrom.com w pliku /pub/linux/docs/bbs.list. Jesli nie masz dostÄ™pu do ftp możesz jÄ… otrzymać za pomocÄ… programu ftpmail (opisanego później w tym dokumencie) lub poproÅ› przyjaciela, który ma distÄ™p do internetu. 33..22.. LLiinnuuxx nnaa nnoośśnniikkaacchh ffiizzyycczznnyycchh Linux jest dystrybuwany przez wielu sprzedawców na dyskietkach, krÄ…zkach CD i taÅ›mach. Przeczytaj Distribution HOWTO wysyÅ‚ane regularnie do comp.os.linux.announce i dostÄ™pne w susnite.unc.edu jako /pub/Linux/docs/HOWTO/distribution-HOWTO. W Polsce Linux jest dostepny głównie przez FTP. Wydawnictwo software wydaÅ‚o krążek z dystrybucjÄ… REdHat 3.0.3 jesieniÄ… 1996. Wraz z pierwszym numerem LinuxPlus dostÄ™pna byÅ‚a pÅ‚ytka CD z dystrybucjÄ… RedHat 4.0, drugi nume zawieraÅ‚ Debiana 1.2. Wraz z pojawieniem siÄ™ LinuxPlus powstaÅ‚a możliwść zdobycia w miarÄ™ aktualnej dystrybucji CD, bez koniecznoÅ›ci kupowania krÄ…zków za granicÄ… lub w firmach specjalizujÄ…cych siÄ™ w ich sprowadzaniu. 33..33.. AAFFSS Linux jest dostÄ™pny przez AFS przez zamontowanie wolumenu project.linux z sipb.mit.edu. 33..44.. UUsslluuggii ffttppmmaaiill Sunsite oferuje usÅ‚ugÄ™ ftp-mail --- mail [e-mail]. 44.. DDyyssttrryybbuuccjjee LLiinnuuxxaa Linux jest rozpowszechniany przez jego autora jako jÄ…dro. Inni zgromadzili wokół niego oprogramowanie i stworzyli tzw. dystrybucje, z których powstaÅ‚a ogroman wiÄ™kszość instalacji Linuxa. LÄ…czÄ… one jÄ…dro udostÄ™pnione przez autora z dodtkowym oprogramowaniem budujÄ…c w ten sposób kompletny system. WiekszoÅ›c dystrybucji zawiera zrówno oprogramowanie systemowe, jak również aplikacje. Istnieje kilkanaÅ›cie dystrybucji Linuxa dostÄ™pnych w różnych miejscach. Sunsite gromadzi niemal wszystkie z nich i udostÄ™pnia w katalogu /pub/Linux/distributions. NajczÄ™sciej polecane, swobodnie dostÄ™pne to Red Hat, Debian i Slackware. Wszystkie sÄ… dostÄ™pne za darmo przez internet, jak również za opÅ‚ata na krÄ…zkach CD. IstniejÄ… również inne dystrybucje Linuxa. WiÄ™kszość komercyjnych dystrybucji Linuxa ogÅ‚asza siÄ™w _L_i_n_u_x _J_o_u_r_n_a_l. 55.. LLiissttyy ddyysskkuussyyjjnnee ddoottyycczzÄ…Ä…ccee lliinnuuxxaa Najpopularniejsza i jedyna w polsce lliinnuuxx@@sspprroocckkeett..ppwwrr.wroc.pl zÅ‚Ä…czona z grupÄ… usenet news ppll..ccoommpp..ooss..lliinnuuxx stanowi najlepsze zródÅ‚o inforamcji o Linuxie w Polsce. Inne wykorzystywane przede wszystkim przez ludzi pracujÄ…cych nad rozwojem oprogramowania lub dotyczÄ…ce dyskusji nie dostÄ™pnych publicznie wersji testowych. Adresy znajdziesz w Linux FAQ. WyÅ›lij list na adres [e-mail] z jednym sÅ‚owem _h_e_l_p w treÅ›ci listu, a otrzymasz list wyjaÅ›niajÄ…cy jak zapisać siÄ™ na dostepne tam grupy. Zachowaj te odpowiedz, gdzyż znajdziesz tam informacje jak siÄ™ z takich grup wypisać. Jesli nie zapoznasz siÄ™ z inforamacjami w tym liÅ›cie i bedziesz wysyÅ‚aÅ‚ do tych grup z proÅ›bÄ… o wypisanie ciÄ™ z nich zostaniesz sponiewierany za marnowanie Å‚Ä…czy i cudzych pieniÄ™dzy. 66.. DDookkuummeennttaaccjjaa rróóżżnneeggoo rrooddzzaajjuu oopprrooggrraammoowwaanniiaa Wiele programów jest dostÄ™pnych z pewnego rodzaju dokumentacjÄ…, czÄ™sto wpliku o nazwie README lub podobnej. BARDZO dobrym pomysÅ‚em jest uważne przestudiowanie takich plików. Nudno jest oglÄ…dać (i odpowiadać) na pytania, na które odpowiedź można znaleźć w dokumentacji. 77.. WWiięęcceejj ddookkuummeennttaaccjjii Projekt dokumentacji dla Linuxa (Linux Dokumentation Project, LDP) opracowaÅ‚ mnóstwo dokumentacji. W tej chili jest dostÄ™pne ponad 1600 stron dokumentacji w postaci książek udostÄ™pnionych do darmowego kopiowania i rozpowszechniania. PowstaÅ‚o również wiele stron podrÄ™cznika (man pages) i powstaje ich coraz wiÄ™cej. Zobacz sunsite.icm.edu.pl:/pub/Linux/sunsite/docs/LDP, znajdziesz tam dokumenty stworzone przez LDP. LDP dostarcza również opisane wczeÅ›niej dokumety HOWTO. 88.. TTrrzzyymmaanniiee rręękkii nnaa ppuullssiiee Ważne nowe wersje oprogramowania sÄ… zwykle ogÅ‚aszane w grupie newsowej comp.os.linux.announce. finger [e-mail] lub finger @linux.cs.helsinki.fi aby otrzymać informacje o najnowszej wersji jÄ…dra. 99.. TTeenn ddookkuummeenntt Ostania wersja tego dokumentu powinna być zawsze dostÄ™pna pod adresem , a najnowszÄ… werjÄ™ angielskÄ… na podstawie której powstaÅ‚ ten dokument znajdziesz pod adresem 1100.. PPrraawwaa aauuttoorrsskkiiee Znaki firmowe należą do ich wÅ‚aÅ›cicieli. Nie gwarantujemy satysfakcji. Å»adnych gwarancji zwiÄ…zanych z tym dokumentem. Nie jest ważny tam, gdzie jest to zabronione Zawartość teg odokuemntu jest wÅ‚asnoÅ›ciÄ… publicznÄ… (public domain), lecz jeÅ›li bedziesz go cytowaÅ‚, grzeczność nakazuje wspomnieć o autorach. 1111.. OOdd ttÅ‚Å‚uummaacczzaa Prawa autorskie tÅ‚umaczenia należą do (c) 1997 [e-mail]. Możesz robić z nim co zechcesz pod warunkiem, że zachowasz informacje o prawach autorskich. Zmiany w stosunku do oryginaÅ‚u to zmiana odwoÅ‚aÅ„ sunsite.unc.edu do jego kopii na sunsite.icm.edu.pl, rozdziaÅ‚y o polskich dokumentach i tÅ‚umaczeniach, oraz tekst o Linux+.