Kraszewski Józef Ignacy - Bajka o kurce i kogutku
Książki/Zapraszamy
Wikiz
ródła to społeczny projekt, którego celem jest utworzenie wolnego repozytorium tekstów z
ródłowych oraz ich tłumaczeń w
formie stron wiki. Gromadzimy i przechowujemy tutaj w postaci cyfrowej wcześniej opublikowane teksty (np. utwory literackie).
W polskich Wikiz
ródłach dostępne jest obecnie 145 555 tekstów 718 autorów i liczba ta codziennie wzrasta  zamieszczone
materiały należą do domeny publicznej lub dostępne są na wolnej licencji. Wszyscy użytkownicy internetu mogą korzystać z
nich bezpłatnie i bez ograniczeń.
Przyłącz się do nas! Każdy może rozwijać Wikiz
ródła  także Ty, bez żadnych formalności, możesz dodawać nowe materiały i
porządkować te już zamieszczone.
Wszyscy tutaj pracujemy społecznie, w poszanowaniu praw użytkowników, wolontariuszy i autorów. Ciągle brakuje nam
ochotników& Pomóż nam! Wystarczy 5 lub 10 minut dziennie& choć większość z nas przebywa tu znacznie dłużej ;-)
Jak edytować? To proste!!!
Zapoznaj się ze stroną Pomocy lub pobierz mini-poradnik ( https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wikiz
ródła_-
_pierwsze_kroki.pdf ).
Zapraszamy!!!
Bajka o kurce i kogutku
Bajka o kurce i kogutku
Józef Ignacy
Kraszewski
Nie wiem, gdzie i kiedy był sobie dawniej kogutek i kurka, oboje młodzi i piękni oboje. Nie dziw też, że się serdecznie kochali. A
choć kogut tyle miał żon, ile widział kur przed sobą, jednak na jakiś czas przywiązał się do tej tylko srokatej kurki. Piękna była
kurka, ale jak niejedna z kobiet pokrywała ślicznymi połyskującymi piórkami brzydkie wewnątrz serce i duszę. Była ona tak żywa
i płocha, jakby dzisiejsza mieszczka, popędliwa jak wiele żon, głupia i szczebiotliwa jak wiele dziewczyn, które kwoczkami
nazywamy, a co najwięcej: żarłoczna i łakoma.
Kogut starając się, aby go polubiła, nie odstępował jej na krok i cały dzień musiał znosić dla niej, co tylko mógł do jedzenia
znalez
ć gdzie i porwać smacznego. Głodniał i sechł biedny kogut z miłości i trudu, a kura tłuściała coraz okrągłej, szczebiotała
coraz głośniej. Jednego pięknego ranka, kiedy słońce świeciło, a niebo było czyste, poprosiła kurka koguta, aby jej towarzyszył
do lasku na orzechy.
Jak przyszli do lasu, kogut wlazł na leszczynę, zaczął trząść drzewem i wiele natrząsł pięknych i dojrzałych orzechów. Głodny był
i sam chciał się także pożywić przy tym zdarzeniu, ale jejmość pani kurka, co tylko upadło, chwytała prędko i łykała, łykała
łakoma, żeby się kogutowi nic nie zostało. A kogut trząsł ciągle, sądząc, że jak się naje, zostawi przecie na ziemi i dla niego
kilka orzechów. Na próżno się nieborak mordował i potniał. Kura jadła i nic nie zostawiała. Wtem orzech jeden większy, gdy
łykała, uwiązł jej w gardle wąziuchnym, zakrztusiła się, udławiła i padła, o ziemię trzepiocząc skrzydełkami. Kogut piorunem
zleciał z drzewa i przypadł do niej. Leżała bez ducha, wyciągnięte miała śliczne żółte nóżki i zdychać się zdawała. Żal chwycił
koguta za serce, chciał ratować ją  nie można było inaczej jak wodą. Wody nie było w lasku ani kropli, trzeba iść było do
morza. Poczciwy kogut pobiegł do morza, biegł, biegł i przybył.
 Morze, morze! - zawołał żałośliwym głosem, przyszedłszy.  Daj wody!
 Komu wody?  odezwało się morze zielone ogromnym głosem.
 Mojej kurce wody, kurka leży wedle drogi, ledwie tchnie.
 A w cóż dam ci wody?
 W co wody?  odezwał się zafrasowany kogut.  Dalipan, anim o tym pomyślał biegnąc.
 Tak to wy zawsze, młokosy, robicie  odezwało się morze.  Sami nie wiedząc, czego wam potrzeba. Idz
, poproś wieprza,
niech ci kła pożyczy, nabierzesz w kieł wody i zaniesiesz.
Kogut pobiegł znowu prędko. Przychodzi do wieprza. Wieprz wylęgał się na barłogu do góry brzuchem, bo słońce świeciło mu i
grzało. Kogutek, przybiegłszy, ukłonił mu się po francusku i odezwał:
 Bądz
, waszmość, łaskaw pożyczyć mi kła na parę minut.
 Ja, kła?  odezwał się wieprz, ponuro mrucząc.  Ja, kła? Ja, kła? Cóż to znowu? Za co, na co, po co ja mam waszmości
kła pożyczać? Oto także!
 Ach, zmiłuj się! - przerwał kogutek kłaniając się jeszcze niżej.  Tylko sobie w nim wody przyniosę.
 Komu wody?  odezwał się wieprz.
 Kurce wody - rzekł z westchnieniem przychodzień.  Kura, żona moja najukochańsza, leży udławiona orzechem, ledwie
tchnie.
 A na cóż się było dławić?  odezwał się wieprz.  Idz
no wprzódy do dębu i przynieś mi żołędzi, bo ja darmo kła nie
pożyczę.
 Ach, zmiłuj się!
 Nic darmo - odezwał się wieprz.  Nogi za pas, jeżeli chcesz mieć kieł, idz
do dębu po żołędzie.
Kogut pobiegł prędko, prędko  przybiegł do dębu. Dąb szumiał sobie, stojąc wśród lasu, i nie widział nawet, patrząc się
dumnie w niebo jak wojewoda, że jakieś małe stworzenie zbliżało się ku niemu.
Kogutek, wskoczywszy na najbliższą gałąz
, zaczął go prosić o żołędzie.
 Na co ci żołędzie?  rzekł dąb.
 Oj, to bardzo długo gadać o tym!  rzekł kogut.  Ale proszę o niewiele, czy mi pożałujesz?
 Muszę naprzód wiedzieć, na co ci ich potrzeba.
 Mnie śpieszno!  zawołał kogut.  Żona moja zdycha. Wieprz nie chce dać kła, póki mu żołędzi nie przyniosę, a kieł
potrzebny mi na wodę, którą chcę ją ocucić.
 Dam ci kilka żołędzi  odezwał się dąb  ale nic darmo. Pójdz
stąd niedaleko do lipy i przynieś mi od niej łyk.
 A na co waszmości łyka?
 A tobie co do tego, drobne stworzenie?  ofuknął się dąb.  Tak chcę i koniec!
Kogutek reszty nie słyszał, bo już był w drodze i zbliżał się do lipy. Skoczył na gałąz
i pokornie o łyka prosił.
Lipa była w złym humorze, wiatr jej w nocy ze złości gałęzie połamał, skrzywiwszy się więc odpowiedziała:
 Na co ci łyka?
 Zmiłuj się, nie pytaj o to!  rzekł kogut.  Strasznie bym wiele rzeczy musiał ci tłumaczyć, a mnie tak pilno.
 Musisz wprzódy opowiedzieć  odpowiedziała lipa i kogut znowu zaczął swoją opowieść.
 Kiedy tak - odezwała się lipa  uważam, że nikt ci darmo nic nie daje. Idz
że, waszeć, do krowy po mleko dla mnie, jeżeli
chcesz łyk dostać.
 Na cóż jejmości mleko?
 A dąb na co łyk potrzebuje?  zawołała lipa.  Nic darmo, nic darmo!
Znowu leciał kogutek prędko, prędko przez łąkę, przez płot, aż do obory, w której stała krowa depcząc pod nogami słomę.
Kogut siadł na żłobie i zaczął się kłaniać nisko.
 Prosiłbym o odrobinę mleka  rzekł cicho.
 Na co tobie mleka, wszak ty go nie pijesz?  zapytała krowa. Kogut rad nierad musiał znowu opowiadać z końca w koniec
całą swoją historię drżąc, aby się z pomocą kurze nie spóz
nił.
 Nic darmo!  zawołała krowa,  Przynieś mi wprzódy siana od kosiarzy.
 Ach, na co ci to siano? - zawołał kogutek.  Na co ci to siano? Zaraz ci go pastuch przyniesie.
 Nic darmo  powtórzyła krowa.  Miałaćbym być głupszą od innych i nie korzystać z tego zdarzenia? Przynieś siana.
 Skąd jej wziąć tego siana?"  pomyślał kogut i pobiegł zmordowany na łąkę. Na łące stali kosiarze i kosili siano; kogut zbliżył
się do pierwszego prosząc o odrobinę siana.
 Na co ci siana?  odezwał się kosiarz stary.
Kogutek trzepiocząc skrzydłami wymawiał się bardzo usilnie od opowiadania historii, bo wiedział, że coraz póz
niej się robi, że
słońce połowę już drogi swojej ubiegło  ale nie było ratunku. Człowiek od innych stworzeń okrutniejszym był jeszcze i ze
śmiechem szyderskim słuchał opowiadania koguta, a nareszcie się odezwał.
 Nic darmo, mój mały, idz
do panny Małgorzaty, niech nam da sera, a my za to damy ci trochę siana.
Kogutek zaczął się kłaniać i prosić, żeby go już dalej nie posyłano, kosiarze śmiać się zaczęli, kogutek pobiegł do panny.
Panna szyła w krosnach, gdy przybiegł, a koło niej siedział jakiś wysoki drab, który się jej uśmiechał. Przyszedłszy ukłonił się i
zaczął prosić o kawałek sera. Panna spojrzała na niego z politowaniem i uważając, że był na pozór dość tłusty, prosiła go, czy
nie może pozwolić się zarżnąć. On w płacz.
Tymczasem panna zapatrzywszy się na chłopca upuściła igiełkę, którą szyła, na ziemię.
Chłopiec schylił się szukać, ale nie mógł znalez
ć długo, bo schyliwszy się nie patrzał na igłę, ale na pannę Małgorzatę. Jeśli mi
znajdziesz igiełkę  rzekła panna do koguta  dam ci sera, ale na co ci ser?
Kogutek nie śmiał się nawet wymawiać i znowu zaczął płaczliwie całą powieść opowiadać, a panna z chłopcem słuchając śmieli
się do rozpuku z jego miłości ku żonie i z jego frasunku.
Po długiej męce znalazł nareszcie kogut igłę i uradował się, jak gdyby go z rożna zdjęto. Panna dała kawałeczek sera, zaniósł
ser kosiarzom, dali mu siana. Siano zaniósł krowie, dała mu mleka. Mleko zaniósł lipie, lipa dała łyka. A
yko złożył u dębu, dąb
strząsnął kilka żołędzi. Z żołędziami poszedł do wieprza po kieł. Leciał jak mógł nóżkami i skrzydłami, lecz już słońce zniżało się
ku zachodowi. Wieprz kła pożyczył, przyszedł do morza, morze dało wody i kogut, trzepiocząc się i podskakując z
niespokojności, pobiegł do leszczyny.
Przyszedł z wodą  ale kurka już nie żyła.
Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora.
Autor:Józef Ignacy Kraszewski
Józef Ignacy Kraszewski
(Bogdan Bolesławita, Kaniowa)
Kontrola autorytatywna : GND: 118777955 | LCCN: n50044016000000 |
VIAF: 182315214 | WorldCat | CBN Polona
Wikipedia: Biogram
Wikicytaty: Cytaty
Commons: Galeria
Dzieła dostępne w
Wikiz
ródłach
Epika
* 28 lipca 1812, Warszawa
Bajka o kurce i kogutku
19 marca 1887, Genewa
Biografia sokalskiego organisty
Polski pisarz, historyk, najpłodniejszy autor w historii literatury polskiej.
Dziad i baba
Liczba tekstów: 68
Głupi Maciuś
Alfabetyczny spis tekstów tego autora
Historja Sawki
Kwiat paproci
A
oktek na łożu śmierci
Majster i czeladnik
Marcin Kaptur
Motyl
Nauczyciele sieroty
Profesor Milczek (1872)
Rejent Wątróbka (1886)
Stańczyk
Szpieg (1864)
Tatarzy na weselu
Upiór
Wiściarze
W oknie (1886)
Z chłopa król
Z dziennika starego dziada
Powieści
Budnik (1847)
Capre� i Roma (1859; informacje)
Chata za wsią (1854)
Chore dusze (1880)
Djabeł (1855)
Historja kołka w płocie (1860)
Król i Bondarywna. Powieść historyczna
Krzyżacy 1410
Kunigas
Macocha
Ostrożnie z ogniem
Rzym za Nerona (1865)
Tomko Prawdzic (1850)
Ulana (1842; informacje)
Złote jabłko (1853; informacje)
Liryka
Baltyk
Dlaczego?
Ojczyzna
Ziemio!...
Publicystyka i opracowania naukowe
Sztuka u Słowian, szczególnie w Polsce i Litwie przedchrześcijański�j
Dante. Studja nad Komedją Bozką
Trylogia saska
Hrabina Cosel (1873; informacje)
Br�hl (1874)
Z siedmioletniej wojny (1875)
Cykl powieści historycznych Dzieje Polski
1. Stara baśń: powieść z IX wieku (1876, informacje)
2. Lubonie: powieść z X wieku (1876, informacje)
3. Bracia Zmartwychwstańcy: powieść z czasów Chrobrego (informacje)
4. Masław: powieść z XI wieku (informacje)
5. Boleszczyce: powieść z czasów Bolesława Szczodrego (1877, informacje)
6. Królewscy synowie: powieść z czasów Władysława Hermana i Krzywoustego (1877, informacje)
7. Historya prawdziwa o Petrku Właście palatynie którego zwano Duninem: opowiadanie historyczne z XII wieku (1878,
informacje)
8. Stach z Konar: powieść historyczna z czasów Kazimierza Sprawiedliwego (1879, informacje)
9. Waligóra: powieść historyczna z czasów Leszka Białego (informacje)
10. Syn Jazdona: powieść historyczna z czasów Bolesława Wstydliwego i Leszka Czarnego (1879, informacje)
11. Pogrobek: powieść z czasów przemysławowskich (1880, informacje)
12. Kraków za A
oktka: powieść historyczna (1880, informacje)
13. Jelita: powieść herbowa z r. 1331 (1881, informacje)
14. Król chłopów: powieść historyczna z czasów Kazimierza Wielkiego (1881, informacje)
15. Biały książę: czasy Ludwika Węgierskiego (informacje)
16. Semko: czasy bezkrólewia po Ludwiku. Jagiełło i Jadwiga (1881, informacje)
17. Matka królów: czasy Jagiełłowe (1882, informacje)
18. Strzemieńczyk: czasy Władysława Warneńczyka (informacje)
19. Jaszka Orfanem zwanego żywota i spraw pamiętnik: Jagiełłowie do Zygmunta (informacje)
20. Dwie królowe (1884, informacje)
21. Infantka: powieść historyczna (1884, informacje)
22. Banita: czasy Stefana Batorego (1884, informacje)
23. Bajbuza: czasy Zygmunta III (informacje)
24. Na królewskim dworze: czasy Władysława IV (informacje)
25. Boży gniew: czasy Jana Kazimierza (informacje)
26. Król Piast: (Michał książę Wiśniowiecki) (informacje)
27. Adama Polanowskiego dworzanina króla Jegomości Jana III notatki (informacje)
28. Za Sasów (informacje)
29. Saskie ostatki (August III) (1886, informacje)
Dzieła niedostępne w Wikiz
ródłach
Powieści
Historia o Janaszu Korczaku i o pięknej miecznikównie: powieść z czasów Jana Sobieskiego (informacje)
Wielki nieznajomy
Poeta i świat (1839; informacje)
Całe życie biedna (1840; informacje)
Latarnia czarnoksięska (1843-1844; informacje)
Milion posagu (1847; informacje)
Półdiablę weneckie (1865; informacje)
Sto Diabłów (1870; informacje)
Dziennik Serafiny (1876; informacje)
Ada: sceny i charaktery z życia powszedniego (1878)
Metamorfozy
Niesklasyfikowane
Boża opieka. Powieść osnuta na opowiadaniach XVIII wieku
Bracia rywale
Bratanki
Cet czy licho?
Czercia mogiła
Cześnikówny
Cztery wesela
Dziś i lat temu trzysta : studjum obyczajowe
Dziwadła
Emisariusz
Ewunia
Grzechy hetmańskie
Herod baba
Historia o bladej dziewczynie spod Ostrej Bramy
Hołota
Interesa familijne
Jak się pan Paweł żenił i jak się ożenił
Jesienią
Kamienica w Długim Rynku
Kartki z podróży
Klasztor
Klin klinem
Komedianci
Kopciuszek
Kordecki
Kościół Świętomichalski w Wilnie
Krzyż na rozstajnych drogach
Lalki: sceny przedślubne
Listy do rodziny
Lublana
A
adny chłopiec
Maleparta
Męczennicy. Marynka
Męczennicy. Na wysokościach
Mogilna. Obrazek współczesny
Na bialskim zamku
Na cmentarzu - na wulkanie
Na Polesiu
Na tułactwie
Nad modrym Dunajem
Nad Sprewą
Nera
Niebieskie migdały
Noc majowa
Ongi
Orbeka
Pałac i folwark
Pamiętnik panicza
Pamiętniki nieznajomego
Pan i szewc
Pan Karol
Pan Major
Pan Walery
Panie kochanku: anegdota dramatyczna we trzech aktach
Papiery po Glince
Polska w czasie trzech rozbiorów 1772-1799
Pomywaczka: obrazek z końca XVIII wieku
Przed burzą
Przygody pana Marka Hinczy. Rzecz z podań życia staroszlacheckiego
Pułkownikówna
Ramułtowie
Raptularz pana Mateusza Jasienickeigo. Z oryginału przepisany mutatis mutandis
Resurrecturi
Resztki życia
Roboty i prace: sceny i charaktery współczesne
Sąsiedzi:Wilczek i Wilczkowa
Sekret pana Czuryły. Historia jednego rezydenta wedle podań współczesnych opowiedziana
Sieroce dole
Skrypt Fleminga
Sprawa kryminalna
Stara Panna
Stare dzieje
Staropolska miłość
Starosta warszawski: obrazy historyczne z XVIII wieku
Starościna Bełska: opowiadanie historyczne 1770-1774
Stary sługa
Szaławiła
Śniehotowie
Tradycje kodeńskie: opowiadanie z lat 1790-1792
Trapezologion
Trzeci maja: dramat historyczny w pięciu aktach
Tryumf wiary. Obrazek historyczny z czasów Mieczysława I-go
U babuni
Wilno. Od początków jego do roku 1750
W starym piecu
Wielki świat małego miasteczka
Wspomnienia Odessy, Jedysanu i Budżaku: dziennik przejażki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września
Z życia awanturnika
Zadora
Zaklęta księżniczka
Zemsta Czokołdowa
Złoty Jasieńko
Zygzaki
Żacy krakowscy w roku 1549
Żeliga
Żywot i przygody hrabi Gozdzkiego. Pan starosta Kaniowski
Mistrz Twardowski (1840)
Wspomnienia Wołynia, Polesia i Litwy (1840)
Zygmuntowskie czasy: powieść z roku 1572 (1846)
Ostap Bondarczuk (1847)
Sfinks (1847)
Jaryna (1850)
Ostatni z Siekierzyńskich (1851)
A
adowa Pieczara (1852)
Powieść bez tytułu (1854)
Dwa światy (1856)
Dzieci wieku (1857)
Jermoła (1857)
Boża czeladka (1858)
Dziecię Starego Miasta (1863)
Dola i niedola. Powieść z ostatnich lat XVIII wieku (1864)
Moskal: obrazek współczesny narysowany z natury (1865)
Na wschodzie. Obrazek współczesny (1866)
Żyd: obrazy współczesne (1866)
Dziadunio (1868)
Tułacze (1868)
Pamiętnik Mroczka (1870)
Czarna Perełka (1871)
Sceny sejmowe. Grodno 1793 (1873)
Warszawa 1794 (1873)
Morituri (1874-1875)
Kawał literata (1875)
Powrót do gniazda (1875)
Serce i ręka (1875)
Żywot i sprawy Imć pana Medarda z Gołczwi Pełki z notat familijnych spisane (1876)
Pan na czterech chłopach (1879)
Syn marnotrawny (1879)
Szalona (1880)
Barani Kożuszek (1881)
Pod Blachą: powieść z końca XVIII wieku (1881)
W pocie czoła. Z dziennika dorobkiewicza (1884)
Inne
Czcigodnemu J.I. Kraszewskiemu  Maria Konopnicka
Do J. I. Kraszewskiego  Ludwik Kondratowicz
J. I. Kraszewskiemu  Adam Asnyk
Kantata na jubileusz J. I. Kraszewskiego  Adam Asnyk
Nad mogiłą. Pamięci J. I. Kraszewskiego  Maria Konopnicka
Zobacz też
Wikiprojekt Kraszewski 2012
Tekst lub tłumaczenie polskie tego autora (tłumacza) jest własnością publiczną (public domain),
ponieważ prawa autorskie do tekstów wygasły (expired copyright).
Article Sources and Contributors
Książki/Zapraszamy Source: https://pl.wikisource.org/w/index.php?oldid=524668 Contributors: Wieralee
Bajka o kurce i kogutku Source: https://pl.wikisource.org/w/index.php?oldid=108372 Contributors: Awersowy,
Chesterx, Teukros
Autor:Józef Ignacy Kraszewski Source: https://pl.wikisource.org/w/index.php?oldid=524345 Contributors: Ajsmen91,
Ankry, Awersowy, Chesterx, Electron, Kubaro, Maćko, Niki K, Sp5uhe, Tommy Jantarek, Vearthy, Wieralee, Wyciorek, 4
anonymous edits
Image Sources, Licenses and Contributors
Wikisource-newberg-pl.png Source: https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Plik:Wikisource-newberg-pl.png
License: logo Contributors: Nicholas Moreau, adaptation User:Niki K
Crystal_Clear_action_info.png Source: https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Plik:Crystal_Clear_action_info.png
License: GNU Free Documentation License Contributors: Amada44, Augiasstallputzer, Chiccodoro, CyberSkull, Rillke,
Rocket000, Stannered, �berraschungsbilder, 6 anonymous edits
PD-icon.svg Source: https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Plik:PD-icon.svg License: Public Domain Contributors:
Various. See log. (Original SVG was based on File:PD-icon.png by Duesentrieb, which was based on Image:Red
copyright.png by Rfl.)
Józef_Ignacy_Kraszewski.JPG Source: https://pl.wikisource.org/w/index.php?
title=Plik:J%C3%B3zef_Ignacy_Kraszewski.JPG License: Public Domain Contributors: Mathiasrex, 1 anonymous edits
Wikiquote-logo.svg Source: https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Plik:Wikiquote-logo.svg License: Public Domain
Contributors: -xfi-, Dbc334, Doodledoo, Elian, Guillom, Jeffq, Krinkle, Maderibeyza, Majorly, Nishkid64, RedCoat, Rei-
artur, Rocket000, 11 anonymous edits
Commons-logo.svg Source: https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Plik:Commons-logo.svg License: logo
Contributors: SVG version was created by User:Grunt and cleaned up by 3247, based on the earlier PNG version,
created by Reidab.