Skały jury i kredy w dolinie Prądnika
w Trojanowicach
Skała
Lokalizacja:
województwo małopolskie
5558
powiat krakowski
gmina Zielonki
miejscowoS
ć Trojanowice
Region geograficzny:
Wyżyna R
lÄ…sko-Krakowska
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
Wyżyna Olkuska
5556
Jednostka geologiczna:
monoklina S
lÄ…sko-krakowska
4420 4422
Kraków
Na lewym brzegu doliny Prądnika, między Zielonkami a S
cięty w stropie powierzchnią abrazyjną pokrytą przez
Korzkwią, u podnóża Białej Góry znajdują się dwie odkryw- turońskie wapienie piaszczyste (2 m), zawierające nieliczne
ki, w których odsłaniają się wapienie górnej jury, wapienie skamieniałoS
ci. W kamieniołomie można obserwować uskok
piaszczyste i margle górnej kredy, iły mioceńskie oraz lessy. o przebiegu zbliżonym do południkowego, którego wschod-
Oba obiekty leżą przy szosie Kraków-Skała-Wolbrom, w nie skrzydło z utworami górnej kredy zostało obniżone o
miejscowoS
ciach odległych od siebie o 0,5 km  Trojano- kilka metrów. Występują tu zielone margle glaukonitowe
wicach i Januszowicach. (ok. 60 cm) z fauną wskazującą na santon - koleje piętro
Mały, nieczynny kamieniołom w Trojanowicach leży górnej kredy (86-83 mln lat temu), przechodzące ku górze
ok. 350 m na południe od skrzyżowania szosy z drogą w margle szare, reprezentujące dolny kampan (83-70 mln lat
1
prowadzącą do Szyc. Na jego dnie urządzono boisko temu). Południowa częS
ć odsłonięcia jest ograniczona suchą
piłkarskie dla młodzieży. R
ciana kamieniołomu ma 70 m dolinką (rozłogiem), a na jej zboczach odsłania się profil
długoS
ci i ok. 7 m wysokoS
ci. Występują tu utwory jurajskie lessów. W jego dolnej częS
ci wyróżniono mułki wapniste z
i profil utworów zaliczanych to górnokredowych (93-89 fragmentami margli kredowych, przechodzące ku górze w
mln lat temu), powierzchnie abrazyjne oraz uskok. W less zawierający cienkie warstewki mułków piaszczystych.
dolnej częS
ci S
ciany odsłaniają się górnojurajskie wapienie W profilu lessu występuje bardzo bogata fauna S
limaków,
niewyrax
nie uławicone z fauną gąbek, małży i ramieniono- których występujące gatunki wskazują na pleniglacjał ostat-
gów. Wapienie te są S
cięte powierzchnią abrazyjną, przy- niego zlodowacenia.
krytą przez żółtawo-szare wapienie z otoczakami kwarcu Oba odsłonięcia reprezentują najpełniejsze profile
(od 0,1 do 120 cm), zawierające skamieniałoS
ci dolnego turonu okolic Krakowa i dokumentujÄ… sekwencjÄ™ warstw
turonu- piętra górnej kredy (małże, ramienionogi i jeżowce). zawierających faunę. Dobrze zaznaczone są dwie powierzch-
Druga powierzchnia abrazyjna S
cina zarówno wapienie nie abrazyjne  dolnoturońska i S
ródkowoturońska. Na
jurajskie, jak i dolnoturońskie, a na niej leży 60-centyme- uwagę zasługują wyrax
nie widoczne uskoki, jak również
trowa warstwa zlepieńców zawierających faunę dolnego i profil lessu zawierającego bogatą malakofaunę.
S
rodkowego turonu. Kolejnym ogniwem reprezentowanym Obiekty usytuowane sÄ… na brzegu doliny PrÄ…dnika, przy
w odsłonięciu są wapienie gruzłowate (ok. 3,5 m), a profil drodze prowadzącej m.in. do Ojcowskiego Parku Narodo-
kończą wapienie płytkowe (do 1 m). W S
rodkowej częS
ci wego. W pobliżu przebiega pętla szlaku rowerowego wyty-
2 S
ciany kamienioÅ‚omu widoczny jest uskok o azymucie 60°, czonego miÄ™dzy Krakowem a KorzkwiÄ…. Kilkaset metrów
zrzucający południowo-wschodnie skrzydło o około 50 dalej na północ, przy szosie, wznoszą się skałki wapienia
cm. Przemieszczone zostały wapienie jurajskie oraz wapień jurajskiego, częS
ciowo zakryte przez zabudowÄ™.
najniższego turonu, natomiast zanika on w wyższych jego Oba kamieniołomy są pod ochroną i mają status stano-
ogniwach. Szczelina na powierzchni uskoku jest poszerzona wisk dokumentacyjnych przyrody nieożywionej.
i wypełniona zielonym tłem. Obiekt jest łatwo dostępny szosą Kraków-Skała-Wol-
3 Drugi nieczynny kamieniołom jest usytuowany w Ja- brom, a przy kamieniołomie w Trojanowicach znajduje się
nuszowicach, 0,5 km na północ od wyżej opisanego. Jego przystanek autobusu miejskiego (linia 237). Nie jest on
S
ciana ma 60 m długoS
ci i ok. 11 m wysokoS
ci, a odsłania zagospodarowany, położony blisko Krakowa (ok. 10 km) i
się w niej górnojurajski wapień uławicony z krzemieniami, bardzo dogodny do weekendowych wycieczek.
102
Trojanowice
The Jurassic and Cretaceous rocks
the southeastern block by about 50 centimeters.
in the PrÄ…dnik River valley in Trojanowice
The second, inactive quarry is located in Januszowice.
In the left bank of the PrÄ…dnik River valley, between The pit wall is 60 meters long and about 11 meters tall.
Zielonki and Korzkiew, at the foot of White Mt. two out- The exposed rocks are Upper Jurassic bedded limestones
crops are located in which Upper Jurassic limestones, Upper with flints, cut in the top by abrasion surface covered by
Cretaceous sandy limestones and marls, Miocene clays and Turonian sandy limestones. A fault can be observed of
loess are exposed. Both sites are located close to Kraków- north-south strike, which eastern block, thrown down by
Skała-Wolbrom highway, in two 500 meters distant villages: several meters, comprises Upper Cretaceous sediments:
Trojanowice and Januszowice,. green, glauconitic marls with Santonian fossils grading
In the abandoned quarry in Trojanowice, in the lower part into Lower Campanian grey marls. Southern part of the
of the pit wall Upper Jurassic limestones can be observed with exposure is terminated by a dry valley with loess sequence
fossils: sponges, bivalves and brachiopods. The sequence is appearing in the slopes. In its bottom part calcareous muds
truncated by abrasion surface and covered with yellowish- were encountered with intraclasts of Cretaceous marls
grey limestones with quartz pebbles and fossils indicating the grading up the sequence to loess with thin layers of sandy
Upper Cretaceous (Turonian) age. Second abrasion surface muds. Loess contains very abundant gastropods fauna
cuts off both the Jurassic and Cretaceous limestones, and is indicating the last glacial epoch.
covered by 60-centimeters-thick conglomerates containing Both quarries are located at the edge of the PrÄ…dnik
Lower and Middle Turonian fossils. Up the sequence, the River valley, at the road leading to the Ojców National
pelletal limestones appear followed by platy limestones. In Park and are under protection as documentation sites of
the middle of the wall a fault is visible, which throws down inanimated nature.
1
2
Wybrana literatura: 5, 11, 146, 149, 476
3
Autorzy karty stanowiska dokumentacyjnego i fotografii:
Z. Alexandrowicz, S. W. Alexandrowicz (2006)
103