Geografia
Poziom podstawowy
Zadania 1 14 wykonaj na podstawie za"ączonej barwnej mapy.
pkt
pkt
1. Zapisz skal� liczbową mapy  Ma"opolski prze"om Wis"y w postaci skali:
2
2
a) mianowanej
b) liniowej
0
2 cm
Obliczenia:
2. Oblicz powierzchni� sadu po"oŻonego w odleg"oĘci 0,5 km na pó"noc od przystanku autobuso-
pkt
2
wego w miejscowoĘci Nasi"ów (6E).
Obliczenia:
Powierzchnia sadu wynosi:
Wykres do zadał
3, 4 i 5
A B
m n.p.m.
220
200
180
160
140
120
3. Przekrój topograficzny wykonano wzd"uŻ linii AB.
pkt
3
Wpisz w odpowiednie miejsca (kó"ka) numery, którymi oznaczono podane obiekty.
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
Obiekty:
1. droga g"ówna nr 824,
2. ciek,
3. droga polna,
4. skarpa,
5. zielony szlak turystyczny,
6. droga drugorz�dna,
7. rzeka Wis"a,
8. wyciąg narciarski.
4. Na podstawie za"ączonej barwnej mapy uzupe"nij profil topograficzny, wpisując kierunki Ęwiata
pkt
1
w prostokąty.
5. Oblicz róŻnic� wysokoĘci, jaką trzeba pokona�, przechodząc wzd"uŻ przekroju od prawego brze-
pkt
2
gu koryta Wis"y do punktu B.
Wysoko� brzegu Wis"y: oko"o
Wysoko� punktu B: oko"o
RóŻnica wysokoĘci:
6. Odszukaj na mapie obiekty opisane w tabeli i wpisz odpowiednio ich nazwy.
pkt
4
Lp. Obiekt Nazwa
1. Rezerwat usytuowany ok. 1,5 km na po"udnie od Ja-
nowca, w ca"oĘci po"oŻony na wyspie.
2. Sezonowa atrakcja turystyczna w miejscowoĘci Góry I.
3. Pierwsza miejscowoĘ�, którą napotkamy po mini�ciu
mostu na WiĘle, jadąc od strony Pu"aw.
Atrakcja turystyczna mi�dzy miejscowoĘcią Wylągi
4.
a Skowieszynek.
7. Na przyk"adzie Bochotnicy wykaŻ wp"yw rzeęby na rozmieszczenie w terenie trzech wybranych
pkt
2
przez ciebie elementów antropogenicznych.
1.
2.
3.
8. WĘród podanych miejscowoĘci zakreĘl t�, w której S"oł
ce góruje najwczeĘniej. Odpowiedę krót-
pkt
2
ko uzasadnij.
A. Janowiec
B. Sad"owice
C. Skowieszyn
D. M��mierz
Uzasadnienie:
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
9. Porównaj elementy Ęrodowiska geograficznego w polach A5 i E7, uzupe"niając tabel� wed"ug
pkt
3
podanego przyk"adu. Zapisz wniosek dotyczący antropopresji.
Cechy elementów Ęrodowiska geograficznego
Elementy Ęrodowiska
A5 E7
przyrodnicze
wody p"ynące nieliczne, ma"o zasobne duŻa, zasobna w wod� rze-
w wod� cieki ka Wis"a
antropogeniczne
Wniosek:
10. Porównaj atrakcyjnoĘ� turystyczną obszarów po"oŻonych po prawej i po lewej stronie Wis"y.
pkt
3
Uzasadnij ocen�, podając trzy elementy Ęrodowiska geograficznego.
Porównanie:
Uzasadnienie:
Chemi a. Zakr es r ozszer zony
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
11. Podaj rodzaj pokrycia terenu wyst�pujący w miejscu o wspó"rz�dnych geograficznych:
pkt
1
51�23 N; 21�58 E.
12. Na podstawie mapy opisz tras� pieszej wycieczki turystycznej znakowanymi szlakami z przy-
pkt
6
stanku autobusowego w Skowieszynku (H8) do restauracji w Bochotnicy. W opisie uwzgl�dnij kie-
runek marszu, rodzaj dróg i szlaków turystycznych, po jakich si� poruszasz, miejscowoĘci, które mi-
jasz, oraz pokrycie terenu.
13. Okolice Kazimierza Dolnego znane są mi�dzy innymi z malowniczych wąwozów. Podaj nazw�
pkt
5
ska"y, w której tworzą si� te formy rzeęby terenu, dokonaj klasyfikacji genetycznej tej ska"y oraz
podaj jej dwie cechy fizyczne.
Nazwa ska"y:
Typ genetyczny:
Cechy fizyczne:
1.
2.
14. TuryĘci wybierający si� z Kazimierza Dolnego do Janowca mają do wyboru dwie trasy: mostem
pkt
4
lub przepraw� promową przez Wis"�. Przedstaw wad� i zalet� kaŻdej z tych tras.
Trasa
przez most przeprawa promowa
Wada
Zaleta
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
15. Oblicz odleg"oĘ� w terenie, jeĘli na mapie o podzia"ce 1 : 300 000 wynosi ona 6 cm.
pkt
2
Obliczenia:
Odleg"o� w terenie wynosi:
16. Oznacz literą P  zdania prawdziwe, a literą F  zdania b"�dne.
pkt
3
a) Mapa jest obrazem powierzchni Ziemi lub jej cz�Ęci przedstawionym na p"aszczyęnie.
b) Skala okreĘla stopieł
zwi�kszenia d"ugoĘci na mapie w stosunku do d"ugoĘci rzeczywistej.
c) Symboliczne przedstawienie na mapie obiektów i zjawisk nazywamy generalizacją.
d) Obraz w duŻej skali, nieuwzgl�dniający krzywizny Ziemi, to plan.
17. SkreĘl b"�dne okreĘlenia tak, aby zdania by"y prawdziwe.
pkt
3
a) NajwyŻszy punkt sfery niebieskiej, wyznaczony przez pionową lini� poprowadzoną od obserwa-
tora, to zenit/nadir.
b) Do"owanie/górowanie to punkt, w którym cia"o niebieskie osiąga najwi�kszą wysokoĘ� nad ho-
ryzontem.
Ć

c) SzerokoĘ� geograficzną oznacza grecka litera Ć/.
d) Kąt dwuĘcienny zawarty pomi�dzy p"aszczyzną po"udnika 0�, a p"aszczyzną po"udnika przecho-
dzącego przez okreĘlony punkt na powierzchni Ziemi nazywamy d"ugoĘcią geograficzną/szero-
koĘcią geograficzną.
18. Wpisz nazw� metody kartograficznej, za pomocą której przedstawi"byĘ na mapie: pkt
5
a) sie� rzeczną kraju:
b) zasolenie wód morskich:
c) g�stoĘ� zaludnienia wed"ug województw:
d) rozmieszczenie ludnoĘci na Ęwiecie:
e) podzia" polityczny Ęwiata:
19. W kaŻdym podpunkcie skreĘl element, który nie pasuje do pozosta"ych:
pkt
4
a) skala Beauforta, skala Kelvina, skala Celsjusza, skala Fahrenheita;
b) wody siarczanowe, szczawy, solanki, wody zaskórne;
c) grad, go"oledę, krupy ĘnieŻne, deszcz;
d) zachmurzenie, opady, rzeęba terenu, nas"onecznienie.
20. O ile godzin i w którą stron� przesuniesz wskazówki zegarka, wyjeŻdŻając z Polski (czas Ęrodko-
pkt
2
woeuropejski) do Lizbony?
Odpowiedę:
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
21. Na podstawie opisu wymieł
nazw� genetyczną jeziora oraz podaj stosowny przyk"ad, wybie-
pkt
3
rając z jezior podanych w nawiasie.
(�ebsko, Hał
cza, Czarny Staw w Tatrach, Dąbie, Bajka", �niardwy, Kaspijskie, Asuał
skie)
a) Są to pozosta"oĘci po dawnych morzach. Taką genez� ma najwi�ksze jezioro Ęwiata.
Typ genetyczny jeziora:
Przyk"ad jeziora:
b) Znajdują si� w zag"�bieniach kot"ów polodowcowych, zwykle są g"�bokie.
Typ genetyczny jeziora:
Przyk"ad jeziora:
c) Tworzą si� wskutek odci�cia zatoki przez narastającą mierzej�.
Typ genetyczny jeziora:
Przyk"ad jeziora:
22. SkreĘl b"�dne okreĘlenia tak, aby zdania opisujące teori� tektoniki p"yt litosfery by"y prawdzi-
pkt
2
we.
Teoria tektoniki p"yt litosfery g"osi, Że skorupa ziemska podzielona jest na dwanaĘcie/szeĘ� wiel-
kich p"yt. Niektóre cz�Ęci p"yt lądowych zbudowane są ze ska" magmowych i metamorficznych,
tworząc krystaliczne tarcze zwane kratonami/peneplenami. P"yty litosfery znajdują si� w ciąg"ym
ruchu. Miejsce, gdzie dochodzi do kolizji p"yt, nazywamy strefą subdukcji/ryftami. Teoria p"yt li-
tosfery pozwala wyjaĘni� zmiany rozmieszczenia lądów i oceanów w odleg"ych okresach geologicz-
nych. W triasie istnia" ląd zwany Pangeą/Gondwaną.
23. Po"ącz strza"kami lokalne nazwy formacji roĘlinnych z odpowiadającym im opisem:
pkt
2
1) tundra A) kolczaste zaroĘla krzewiaste w Australii
2) scrub B) strefa roĘlinnoĘci twardolistnej klimatu podzwrotnikowego
3) makia C) lasy równikowe Ameryki Po"udniowej
4) selva D) lasy iglaste strefy umiarkowanej
E) bezleĘna formacja klimatu podbiegunowego
24. Podanym rodzajom czasów przyporządkuj definicje.
pkt
3
1) czas miejscowy A) czas umowny stosowany na okreĘlonym obszarze
2) czas strefowy B) czas s"oneczny po"udnika Greenwich
3) czas urz�dowy C) moment górowania S"oł
ca
4) czas uniwersalny D) czas s"oneczny po"udnika Ęrodkowego strefy czasowej
E) czas liczbowo równy godzinnemu kątowi punktu Barana
1  ..................... , 2  ..................... , 3  ..................... , 4  ..................... .
25. SpoĘród niŻej podanych ska" wykreĘl te, które nie naleŻą do grupy ska" magmowych.
pkt
1
ska"y: wapieł
, gnejs, granit, marmur, piasek, bazalt, w�giel kamienny
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
26. Uzupe"nij rysunek, wpisując we w"aĘciwe miejsca podane poj�cia.
pkt
3
Poj�cia: po"udnik ziemski, zachód, wschód, zenit, po"udnik niebieski, horyzont, p"aszczyzna horyzontu.
c
a) ............................................................
b
b) ............................................................
d
c) ............................................................
e
d) ............................................................
e) ............................................................
0
S
N
f) ............................................................
f
g) ...........................................................
a
g
27. Wpisz we w"aĘciwych miejscach nazwy pór roku odpowiadających przedstawionym na mapach
pkt
2
sytuacjom barycznym.
60� 60� 60� 60�
W
W
W
W
30� 30�
30� 30�
W
W
W
W
W
W
0�
0� 0� 0� 0�
W
W
W
W
W
W
30�
W W 30�
30� W W 30�
60� 60� 60�
60�
0 2000 km 0 2000 km
a)...................................................................... b)......................................................................
28. Na zamieszczonym profilu glebowym podpisz odpowiednio poziomy glebowe.
pkt
2
O ......................................................
A ......................................................
B ......................................................
C ......................................................
K ......................................................
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
29. Rozpoznaj zaznaczone na mapie formacje roĘlinne, a nast�pnie uzupe"nij tabel� podanymi poj�ciami.
pkt
5
80
80
60
60
5
1
40
40
20
20
2
3
160 140 120 100 80 60 40 20 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180
0 0
4
20 20
40
40
60 60
80 80
0 2000 km
Poj�cia: tajga, baobaby, zwrotnikowy suchy, brzoza kar"owata, kontynentalny ch"odny, liany, sawanna,
podrównikowy suchy, tundra, kaktusy, równikowy wilgotny, pustynia, subpolarny, modrzew, las
równikowy.
Lp. Nazwa formacji Typ klimatu Charakterystyczne gatunki
1.
2.
3.
4.
5.
30. W kaŻdym szeregu wykreĘl niepasujący element.
pkt
4
A. mŻawka, krupy ĘnieŻne, grad, szron
B. wicher, huragan, tsunami, sztorm
C. go"oledę, rosa, szadę, deszcz
D. willy-willy, cyklon, tornado, pasat
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
31. Na podstawie danych w tabeli wykonaj diagram ko"owy przedstawiający liczb� ludnoĘci wed"ug
pkt
3
kontynentów w 2000 roku.
Liczba ludnoĘci (w mln)
Kontynenty
1 r. n.e. 1000 r. 1500 r. 1750 r. 1900 r. 1950 r. 1970 r. 1980 r. 1990 r. 2000 r.
Azja (bez Rosji) 205 185 295 520 920 1355 2091 2579 3138 3642
Europa (z Rosją) 40 45 80 165 430 572 702 749 772 826
Afryka 35 40 55 90 145 217 354 470 633 814
Ameryka �acił
ska 15 30 40 17 78 163 283 364 441 517
Ameryka Pó"nocna 1 2 2 3 82 217 226 248 278 305
Australia i Oceania 1 1 1 2 6 13 19 23 26 30
�wiat ogó"em 297 303 473 707 1661 2537 3675 4433 5288 6134
Obliczenia:
32. W bogatych krajach wciąŻ pojawia si� dylemat dotyczący pomocy krajom biednym, znany ja-
pkt
5
ko  ryba czy w�dka .
a) Podaj dwa przyk"ady dzia"ał
, które moŻna uzna� za  ryb� .


b) Podaj dwa przyk"ady dzia"ał
, które moŻna uzna� za  w�dk� .


c) Uzasadnij konieczno� pomocy w formie  w�dki .
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
33. Rozpoznaj typ elektrowni na podstawie opisu.
pkt
2
Typ elektrowni Opis elektrowni
Pochodzi z nich wi�kszoĘ� Ęwiatowej produkcji energii elektrycznej.
1. ............................................
W procesie produkcji wytwarzają wiele związków chemicznych i py"ów.
Budowa wymaga olbrzymich nak"adów finansowych i odpowiedniego
2. ............................................
ukszta"towania terenu.
Budowa jest niezwykle kosztowna i wymaga stosowania nowoczesnych
instalacji produkowanych w niewielu krajach, budzi równieŻ sprzeciw
3. ............................................
organizacji ekologicznych.
34. Przyporządkuj podane surowce mineralne do poszczególnych rodzajów.
pkt
1
Surowce: fosforyty, glin, glina, ropa naftowa, wolfram, i"
Rodzaje surowców mineralnych:
chemiczne:
metaliczne:
ceramiczne:
35. Na podstawie zamieszczonego tekstu uzupe"nij schemat, wpisując róŻne konsekwencje impor-
pkt
4
tu uŻywanych aut.
Gdy w zesz"ym roku sprowadzano ponad 100 tysi�cy samochodów miesi�cznie, rząd patrzy" na to
zjawisko spokojnie. Ekolodzy alarmowali, Że spora cz�Ę� tych pojazdów szkodzi Ęrodowisku. Ludzie
z branŻy podkreĘlali, Że wielu importerów bezkarnie oszukuje budŻet pał
stwa, zaniŻając p"aconą
akcyz�. Teraz, gdy nasz rynek si� nasyci" i import spada, Rada Ministrów zatwierdzi"a projekt usta-
wy zmieniającej zasady opodatkowania takich pojazdów. Nowe przepisy mają dostosowa� nasze
prawodawstwo do unijnych standardów, a takŻe przyhamowa� import samochodów, których spa-
liny są szkodliwe dla Ęrodowiska  czyli tych najstarszych.
Odkąd jesteĘmy w Unii, sprowadziliĘmy blisko milion uŻywanych aut. (& )
 Zalew sprowadzanych uŻywanych aut spowodowa" obniŻk� cen wszystkich samochodów z drugiej
r�ki. Obecnie import sta" si� mniej op"acalny  opowiada Sylwia Wiszowata z Eurotax Polska,
firmy monitorującej rynek aut uŻywanych.  Pojazdy kupione kiedyĘ w polskim salonie, serwisowa-
ne, bezwypadkowe, takŻe stania"y. Niektóre nawet o jedną trzecią. Rynek jest nasycony. Trudniej
juŻ sprzeda� sprowadzone auto. Coraz wi�cej z nich bezskutecznie czeka na nabywców .
Na masowym imporcie straci" permanentnie oszukiwany budŻet pał
stwa. Nikt chyba nie
wierzy, Że sprowadzane samochody są w aŻ tak z"ym stanie, Że mogą kosztowa� 100 200 euro.
A takie ceny cz�sto importerzy deklarują, aby zap"aci� niŻszą akcyz�, która jest naliczana od war-
toĘci pojazdu.
Łród"o: www.money.pl, 17.03.2005 r.
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
.............................................
A. Wp"yw na Ęrodowisko
............................................. .............................................
B. Wp"yw na sprzedaŻ Import uŻywanych C. Wp"yw na rozwój sektora
nowych samochodów samochodów paliw samochodowych
.............................................
D. Wp"yw na budŻet
pał
stwa
36. Oznacz literą P  zdania prawdziwe, a literą F  zdania b"�dne.
pkt
3
a) W porównaniu z innymi krajami Europy �rodkowo-Wschodniej produkcja rolnicza w Polsce jest
niewielka. ...........
b) WĘród zbieranych w Polsce owoców przewaŻają jab"ka. ...........
c) Chów trzody chlewnej koncentruje si� w Polsce w województwach wielkopolskim i kujawsko-po-
morskim. ...........
d) Polska jest krajem przodującym na Ęwiecie w zbiorach Żyta. ...........
e) Najwi�kszy area" upraw w Polsce zajmują roĘliny strączkowe. ...........
37. Przyporządkuj miastom polskim pe"nione przez nie funkcje.
pkt
2
1) Karpacz A) przemys"owa
2) Kalwaria Zebrzydowska B) rekreacyjna
3) S"ubice C) religijna
4) Gliwice D) obs"ugi ruchu nadgranicznego
E) obronna
1  ..................... , 2  ..................... , 3  ..................... , 4  ..................... .
38. Na podstawie za"ączonego tekstu wykonaj podane niŻej polecenia.
pkt
4
Polski eksport w zesz"ym roku wzrós" aŻ o 26 proc.  licząc w euro. (& ) Import teŻ si� zwi�ksza",
ale wolniej  o 18 proc., licząc w euro. Efekt: od momentu wejĘcia do UE Polsce uda"o si� znaczą-
co zredukowa� deficyt handlowy  do 11,4 mld euro. Rok wczeĘniej by"o 12,8 mld.
 To prawdziwa rewolucja eksportowa. I nast�puje w warunkach realnego umocnienia si� z"otów-
ki, co bardzo dobrze Ęwiadczy o konkurencyjnoĘci polskich firm!  cieszy si� wiceminister gospo-
darki Miros"aw Zielił
ski. Im mocniejszy z"oty, tym trudniej naszym firmom sprzedającym za grani-
cą  bo ich towary są tam coraz droŻsze.
G"ównym odbiorcą polskiego eksportu są inne pał
stwa Unii. AŻ 17 z nich zwi�kszy"o w ubieg"ym
roku zakupy polskich towarów i us"ug. W efekcie nasz deficyt handlowy z UE stopnia" trzykrotnie
do 1,1 mld euro! W wypadku niektórych krajów Polska moŻe si� pochwali� duŻą nadwyŻką: 900
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
mln euro z Wielką Brytanią, 650 mln z Niemcami i 260 mln z Danią. Spory deficyt mamy wciąŻ
z W"ochami (blisko 2 mld euro), Francją (prawie 1,2 mld) i Finlandią (500 mln).
(& ) Wed"ug danych rządowych polskimi hitami eksportowymi w 2005 r. okaza"y si�: artyku"y rol-
no-spoŻywcze (miesi�czny wzrost o 153 mln dol.!); w�giel i koks (110 mln dol.); wyroby metalur-
giczne (96 mln dol.).
Łród"o:  Gazeta Wyborcza , 18.05.2005 r.
a) OkreĘl saldo bilansu handlowego Polski z krajami UE.
b) Wpisz do odpowiednich kolumn tabeli nazwy krajów UE, z którymi Polska ma ujemny lub dodat-
ni bilans handlowy.
Bilans handlowy
ujemny dodatni
c) Podaj grup� polskich towarów najbardziej poszukiwaną na rynkach UE.
39. Uzupe"nij tabel�, wpisując po cztery przyk"ady przyrodniczych i pozaprzyrodniczych czynników
pkt
2
rozwoju rolnictwa.
Czynniki rozwoju rolnictwa
przyrodnicze pozaprzyrodnicze
pkt
40. Tabela przedstawia zbiory ryŻu w 2003 roku. Na jej podstawie wykonaj podane niŻej polecenia. 4
Kraj Zbiory (w mln ton) Odsetek Ęwiatowych zbiorów
Chiny 167,6
Indie 133,5
Indonezja 51,8
Bangladesz 38,1
Wietnam 34,6
Tajlandia 27,0
pozosta"e kraje 132,4
Ęwiat 585,0 100%
Łród"o: Tablice geograficzne, Warszawa 2004
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
a) Oblicz odsetek Ęwiatowych zbiorów ryŻu dla kaŻdego z krajów wpisanych do tabeli.
Obliczenia:
b) Wykonaj diagram ko"owy przedstawiający zbiory ryŻu na Ęwiecie.
41. Podaj trzy wady i trzy zalety transportu lotniczego.
pkt
2
Wady Zalety
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
42. Mapa pokazuje, jak wygląda"by Ęwiat, gdyby liczba zagranicznych goĘci danego kraju decydo-
pkt
2
wa"a o wielkoĘci jego terytorium.
Wp"ywy z turystyki zagranicznej
>25 mld USD
10 25
5 10
< 5
500 000 turystów zagranicznych w 2004 roku
Łród"o:  National Geographic z lipca 2006.
a) Oceł
wielkoĘ� dochodów z turystyki uzyskiwanych na kontynencie.
Ameryki Pó"nocnej: ................................................................................................................................
Ameryki Po"udniowej:.............................................................................................................................
................................................................................................................................................................
b) Podaj dwie przyczyny wp"ywające na wielkoĘ� dochodów uzyskiwanych z turystyki na tych
dwóch kontynentach.
1. ............................................................................................................................................................
2. ............................................................................................................................................................
43. Oceł
struktur� produkcji energii elektrycznej w podanych krajach Ęwiata, stosując kryterium
pkt
3
ochrony Ęrodowiska. Ocen� za kaŻdym razem uzasadnij.
Norwegia
Francja Chiny
0,1%
0,3%
0,7%
inne
inne
inne
1,2%
jądrowe 0,4%
8,2%
cieplne
cieplne 99,3%
77,1%
18,5% wodne
80,2%
jądrowe
wodne
cieplne
14%
wodne
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
Ocena
Pał
stwo Uzasadnienie oceny
(korzystna/niekorzystna)
Chiny
Norwegia
Francja
44. Miasta na ca"ym Ęwiecie zaczynają si� do siebie upodabnia�. Na przyk"ad w ĘródmieĘciach wi�k-
pkt
2
szoĘci duŻych oĘrodków znajduje si� tak zwane city. Podaj jedną charakterystyczną cech� odno-
szącą si� do:
a) zabudowy city: ..................................................................................................................................
b) funkcji city: ........................................................................................................................................
c) liczby ludnoĘci stale zamieszkującej city: .........................................................................................
45. Podaj dwa argumenty, dlaczego w Polsce nie op"aca si� budowa� elektrowni s"onecznych.
pkt
2
1. ............................................................................................................................................................
2. ............................................................................................................................................................
46. SkreĘl b"�dne okreĘlenia, tak aby charakterystyka elektrowni jądrowych by"a prawdziwa.
pkt
3
Uran/wodór jest paliwem wykorzystywanym w elektrowniach jądrowych. Ich budowa jest kosz-
towna/ma"o kosztowna. Na Ęwiecie znajduje si� oko"o 2000/500 elektrowni jądrowych. W nie-
których krajach, np. na Litwie/w Norwegii elektrownie te produkują ponad po"ow� wytwarzanej
energii elektrycznej. G"ównymi zaletami energetyki jądrowej jest drogie/tanie paliwo i emitowa-
nie/nieemitowanie do Ęrodowiska (przy bezawaryjnej pracy) szkodliwych zanieczyszczeł
.
47. PoniŻszy tekst opisuje jeden z konfliktów rozgrywających si� we wspó"czesnym Ęwiecie.
pkt
2
Jest to jedno z najkrwawszych wydarzeł
XX wieku. Historia konfliktu si�ga XV stulecia, kiedy to
na tereny zamieszkane przez zbieraczy i rolników Hutu przyby"o z pó"nocy pasterskie plemi� Tutsi.
Mobilni i bardzo przedsi�biorczy Tutsi szybko podporządkowali sobie Hutu, chociaŻ zawsze byli
mniejszoĘcią. Od po"owy XX wieku konflikt, u którego pod"oŻa leŻa" spór o ziemi�, zaczą" przybie-
ra� na sile. Zwi�kszająca si� liczba ludnoĘci prowadzi"a do licznych tar�. Konflikt rozgrywa" si�
na p"aszczyęnie rolnicy Hutu pasterze Tutsi. Podczas ostatniej wojny domowej w 1994 roku wy-
mordowano oko"o miliona mieszkał
ców, pozostali przy Życiu w wi�kszoĘci uciekli za granic�.
a) Podaj kontynent i nazw� pał
stwa, którego dotyczy ten konflikt.
b) OkreĘl ten rodzaj konfliktu.
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
48. Dokoł
cz zdania.
pkt
3
a) Obszary stale zamieszkane i eksploatowane gospodarczo przez cz"owieka nazywa si�
................................................ .
b) Najwi�ksze obszary na Ziemi niezamieszkane i niewykorzystywane przez ludzi to (podaj nazwy
obszarów) ...................................................... i ....................................................... .
c) Do analizy rozmieszczenia ludnoĘci uŻywa si� terminu: ...........................................................,
oznaczającego utrudnienie w zasiedleniu danego miejsca.
49. Przyporządkuj terminom w"aĘciwe definicje.
pkt
4
1) reemigracja A) zmiana miejsca pobytu na sta"e lub czasowo
2) migracja B) odp"yw ludnoĘci poza granice pał
stwa
3) emigracja C) przybycie na nowe miejsce zamieszkania
4) repatriacja D) powrót emigrantów do ojczyzny
E) przyjazd do ojczyzny uchodęców, jeł
ców, przesiedleł
ców
1  ................................ 2  ................................ 3  ................................ 4  ................................
50. Po"ącz strza"ką podane przyk"ady funkcji rolnictwa z odpowiednim typem tych funkcji.
pkt
2
A) funkcja ekonomiczna 1) struktura w"asnoĘciowa ziemi
B) funkcja spo"eczna 2) ingerencja w procesy biologiczne Ęwiata roĘlin i zwierząt
C) funkcja przestrzenna 3) dostarczanie ŻywnoĘci
4) kszta"towanie krajobrazu
51. Uzupe"nij tabel�, korzystając z zamieszczonych poniŻej okreĘleł
na temat rolnictwa na Ęwiecie.
pkt
3
Typ rolnictwa Cecha rolnictwa Obszar wyst�powania
dwu- lub trzyletnie zachodnia Azja, zachodnia
ugorowe
ugorowanie pól i po"udniowa Afryka
plantacyjne
1. .................................................... 2. ....................................................
wypalanie fragmentu lasu
3. .................................................... 4. ....................................................
Europa Zachodnia, Kalifornia
5. .................................................... 6. ....................................................
Typ rolnictwa: pierwotne, intensywne, Żarowo-od"ogowe, rynkowe.
Cecha rolnictwa: nastawione na zaspokojenie w"asnych potrzeb producentów, produkcja prze-
znaczona na sprzedaŻ, uprawa monokulturowa, wysoka mechanizacja.
Obszar wyst�powania: Brazylia, Europa Zachodnia, po"udniowo-wschodnia Australia, Ęrodkowa Afryka.
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
52. Wymieł
po dwa przyk"ady surowców pochodzenia roĘlinnego i zwierz�cego, a nast�pnie po-
pkt
4
daj ga"�zie lub branŻe przemys"u, w których si� je wykorzystuje.
Surowiec pochodzenia roĘlinnego Ga"ąę lub branŻa przemys"u
1. ................................................................................... A. ..................................................................................
2. ................................................................................... B. ..................................................................................
Surowiec pochodzenia zwierz�cego Ga"ąę lub branŻa przemys"u
3. ................................................................................... C. ..................................................................................
4. ................................................................................... D. ..................................................................................
Ga"�zie przemys"u: spoŻywczy, chemiczny, mineralny, lekki, drzewno-papierniczy.
53. Sformu"uj zaleŻnoĘ� mi�dzy wielkoĘcią przyrostu naturalnego a poziomem rozwoju gospodar-
pkt
2
czego krajów Ęwiata.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
54. Rozpoznaj zamieszczone na fotografiach obiekty religijne, a nast�pnie uzupe"nij tabel�.
pkt
4
A B
C D
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
Pał
stwo, w którym Nazwa religii, dla której
Lp. Nazwa obiektu
znajduje si� obiekt obiekt jest miejscem kultu
A
B
C
D
55. Na podstawie wykresu przedstawiającego odsetek ludnoĘci umiejącej czyta� i pisa� oraz w"a-
pkt
3
snej wiedzy wykonaj polecenia.
Niger 17,1
Mali 19,0
Senegal 39,3
Benin 39,8
Bangladesz 41,1
Mauretania 41,2
Etiopia 41,5
Nepal 44,0
Czad 45,8
Mozambik 46,5
0 10 20 30 40 50%
a) Wymieł
dwa pał
stwa, w których wyst�puje najwi�kszy analfabetyzm.
1  .................................................................... 2  ....................................................................
b) Podaj dwie przyczyny duŻego analfabetyzmu w wybranych pał
stwach.
1  ..................................................................................................................................................
2  ..................................................................................................................................................
c) Wymieł
kontynent, na którym dominuje analfabetyzm. ...........................................................
56. Tabela przedstawia wspó"czynnik feminizacji wybranych krajów Ęwiata.
pkt
4
Nazwa kraju WielkoĘ� wspó"czynnika feminizacji
Indie 92,5
Pakistan 93,6
Rosja 112,9
�otwa 116,8
a) Wypisz kraje, w których jest wi�cej m�Żczyzn niŻ kobiet.
......................................................................................................................................................
b) Podaj dwie przyczyny wp"ywające na przewag� liczby m�Żczyzn nad liczbą kobiet w spo"eczeł
-
stwach wymienionych krajów.
1  ..................................................................................................................................................
2  ..................................................................................................................................................
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
c) Bangladesz jest krajem leŻącym w Azji Po"udniowej. Korzystając z tabeli oraz z w"asnych wiado-
moĘci, oceł
, czy jest on krajem o wysokim wspó"czynniku feminizacji, czy maskulinizacji.
Bangladesz jest krajem o wysokim wspó"czynniku ................................................. .
57. Na podstawie mapy przedstawiającej euroregiony, do których naleŻą obszary pał
stwa polskie-
pkt
5
go, oraz w"asnej wiedzy wykonaj polecenia.
Estonia
0 100 200 km
Szwecj a
Rosja
BA�TYK � o t w a
Dania
POMERANIA
L i t w a
BA�TYK
Rosj a
BA�TYK
NIEMEN
POMERANIA
PUSZCZA
Bi a " o r u Ę
BIA�OWIESKA
PRO EUROPA
VIADRINA
BUG
P o l s k a
SPREWA NYSA BÓBR
NYSA DOBRAVA
BESKIDY BUG
PRADZIAD
SILESIA
GLACENSIS
KARPATY
Cz e c h y
Uk r a i n a
�LŃSK
TATRY
CIESZYĄSKI
S" o wa c j a
Au s t r i a
KARPATY
W� g r y
Ru mu n i a
a) WyjaĘnij cel powo"ywania euroregionów.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
b) Wymieł
pał
stwa, które tworzą euroregion Karpaty.
................................................................................................................................................................
c) Podaj trzy korzyĘci, jakie przynosi pał
stwom tworzenie euroregionów.
1. ............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
2. ............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
3. ............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
Niemcy
Mo"dawia
ZADANI A TESTOWE. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
58. Wymieł
trzy pał
stwa powsta"e z rozpadu ZSRR, które razem z Polską wstąpi"y do Unii Europej-
pkt
2
skiej.
1.
2.
3.
59. Na podstawie mapy wymieł
pał
stwa, które w Ęwiatowej produkcji roĘlin dostarczają:
pkt
2
1) 20% Ęwiatowej produkcji zbóŻ
2) 26% Ęwiatowej produkcji trzciny cukrowej
3) 13% Ęwiatowej produkcji buraków cukrowych
4) 20% Ęwiatowej produkcji ziemniaków
60� 60�
30� 30�
150� 120� 90� 60� 30� 0� 30� 60� 90� 120� 150�
0� 0�
20� 0� 20� 40� 60�
60�
60�
30� 30�
3% 1% odsetek zbiorów Ęwiatowych
60� 60�
zboŻa
40� ziemniaki
40�
buraki cukrowe (trzcina cukrowa)
0 2000 km
0� 20� 40�
60. Na podstawie za"ączonego tekstu wykonaj polecenie.
pkt
3
W Polsce pod koniec zesz"ego roku by"o oko"o 3,2 mln internautów z szerokopasmowym dost�-
pem do sieci. W porównaniu z czerwcem 2006 roku przyby"o ich 20%. WĘród najpopularniejszych
technologii dost�pu zdecydowanie dominują (57%) rozwiązania typu DSL, z Neostradą na czele.
Szybko przybywa jednak uŻytkowników dost�pu oferowanego przez telewizje kablowe (na ko-
niec 2006 roku ich udzia" w rynku wynosi" juŻ 28%). Trzej najwi�ksi dostawcy us"ug  TP, UPC i Mul-
timedia  razem posiadają 64% udzia"ów w rynku.
Zdecydowaną wi�kszoĘ� uŻytkowników Internetu szerokopasmowego stanowią klienci indywidual-
ni (87%), firmy to zaledwie 12%. Najgorzej jest jednak w przypadku oĘwiaty  tylko 40% szkó" mo-
Że si� pochwali� szybkim po"ączeniem do globalnej sieci.
W Polsce ciągle przewaŻają "ącza o przepustowoĘci oko"o 512 Kbps (jest ich 40%). Dynamicznie ro-
Ęnie jednak liczba klientów korzystających z "ącz o pr�dkoĘci przynajmniej 1 Mbps. Wynika to
przede wszystkim z atrakcyjnych ofert promocyjnych TP SA i rosnącej konkurencji pozosta"ych
wielkich operatorów takich jak Netia czy Dialog, którzy od niedawna mogą Ęwiadczy� swoje us"u-
gi, takŻe wykorzystując do tego infrastruktur� Telekomunikacji Polskiej.
Łród"o: http://technopolis.polityka.pl/
Geogr af i a. Pozi om podst awowy
a) WskaŻ tendencje dotyczące:
1. liczby internautów w kraju  .............................................................................................................
................................................................................................................................................................
2. dost�pu do szybkich "ączy internetowych  ....................................................................................
................................................................................................................................................................
b) Wymieł
trzech najwi�kszych dostawców us"ug internetowych na naszym rynku.
1. ................................................, 2. ................................................, 3. ................................................
c) Oceł
dost�p oĘwiaty do szybkiego Internetu, porównując z dost�pem klientów indywidualnych.
Ocen� uzasadnij.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................