Czy mnie się to opłaca?
nDanuta Elsner, Mirela Nawrot
o jedno z pierwszych pytań, jakie za- Koszty i ko rzyści finansowe jest naj łatwiej
Tdają nam osoby rozważające prze - wyliczyć, inne wymagają osobistych szacunków.
kształcenie przedszkola publicznego w nie- Dlatego poszukiwanie odpowiedzi na py-
publiczne1. Odpowiedz
na nie si Å‚Ä… rzeczy tanie postawione w tytule ukierunkowujemy
musi być wieloaspektowa, gdyż decydujący najpierw na opracowanie projektu planu fi-
siÄ™ na po rzucenie bezpiecznej pra cy  na nansowego na pierwszy rok szkolny funkcjo-
państwowym i pod jęcie wyzwania prowa- nowania przedszkola niepublicznego.
dzenia pla cówki nie publicznej po noszą Poniżej podajemy przy kładowy pro jekt
różnorodne kosz ty. Nie można jednak za - planu finansowego przedszkola niepublicz-
pominać, że doznają też wielorakich korzy- nego, zakładając, że w placówce są:
ści. Odpowiedz
na py tanie po stawione  4 grupy wiekowe po 25 dzieci, przy czym
w tytule wymaga więc wyważenia i jednych, łączna liczba dzieci zapisanych wynosi 100,
i drugich. aszacunkowa uczęszczających na zajęcia 80,
Koszty i korzyści mogą być rozmaite, np. w tym w miesiącach wakacyjnych  20.
zdrowotne, społeczne, rodzinne czy finanso-  5 nauczycieli, w tym 1 dyplomowany,
we. Tabela 1. szerzej rozwija to zagadnienie. 1 mianowany, 1 kontraktowy i 2 stażystów.
Tabela 1. Przykładowe koszty i korzyści przekształcenia przedszkola publicznego w niepubliczne
z punktu widzenia dyrektora/nauczyciela placówki publicznej
Rodzaj Koszty Korzyści
1. Zdrowotne Przejściowe, du że ob ciążenie pra cą Perspektywa pracy  na swoim wyzwala
związane z przekształceniem. Moż li- wiele życiowej energii.
wość  przypłacenia tego zdrowiem.
2. Społeczne Utra ta do brej opi nii w śro dowisku Zyskanie szacunku, gdy za łożona pla -
wprzypadku niepowodzenia placówki cówka niepubliczna odniesie sukces.
niepublicznej.
3. Rodzinne Niezrozumienie ze stro ny rodziny, Możliwość uczynienia z placówki niepu-
brak wsparcia najbliższych i koniecz- blicznej firmy rodzinnej.
ność radzenia sobie samemu w przej-
ściowo trudnej sytuacji.
4. Finansowe Zaangażowanie własnych środków fi - Możliwość uzyskania wyższych  zarob-
nansowych w początkowej fazie dzia- ków niż na sta nowi sku dy rektora
łania placówki niepublicznej. przedszkola publicznego.
1
Szerzej na ten temat zob. Elsner D., Nawrot M., Przekształcenie przedszkola publicznego w niepubliczne, Za-
brze 2006, Wyd. Partner, a także tych samych autorek Przekształcać czy nie,  Wychowanie w Przedszkolu 2008,
nr 1; ponadto Perry A. Przekształcanie przedszkoli.  Prawo w Przedszkolu , Warszawa 2003, 2008, Wyd. J. Raabe.
8/2008
23
 1 intendent na 1/2 etatu,  potencjalnymi klien tami zo stanÄ… oso by
 3 woz
ne oddziałowe, o zróżnicowanym poziomie wykształce-
 1 pomoc wychowawcza, nia, pracujące zawodowo w różnych po -
 2 pra cowników kuchni (ku charka i po - rach dnia, często kobiety, których mężo-
moc kuchenna), wie wy jechali za granicÄ™  za chlebem ,
 1 konserwator-dozorca na ½ etatu, oczekujÄ…ce do stosowania go dzin pra cy
 2 specjalistów realizujących zajęcia dodat- przedszkola do ich po trzeb, mniej na to-
kowe dla dzieci (rehabilitant do gimnasty- miast na legajÄ…ce na rozbudowanÄ… ofertÄ™
ki korekcyjnej, filolog do nauki języka ob- zajęć dodatkowych.
cego) zatrudnionych na umowę zlecenie, Szczegółowe wyliczenia podano w tabeli 2.
 1 logopeda-psycholog udzie lający wspar- Należy jednak pamiętać, że każda modyfika-
cia dzie ciom i rodzicom za trudniony cja podanych wy żej za łożeń wyj ściowych
na umowę zlecenie. wpływa na ich zmianę. Z tego względu układ
Ponadto, przyjmujemy, że przedszkole: tabel 2 4 i zawarte w nich treści są jedynie
 będzie prowadzone w budynku wraz wskazaniem spo sobu do konania ob liczeń,
z ogrodem udostępnionym przez gminę, anie  gotowcem , na którym można opierać
 czynne od poniedziałku do piątku w go- proces decyzyjny.
dzinach od 6.00 do 18.00.
 w pierwszym roku działalności nie doko- Komentarz
na się zakupów wyposażenia i sprzę tu, 1. Opłata za przedszkole niepubliczne może
ponieważ prze kazany w użyt kowanie składać się z wielu elementów lub stanowić
przez gminę jest wy starczający i w do - jedną kwotę, tzw. opłatę zin tegrowaną.
brym stanie, Przy opracowaniu projektu planu finanso-
Tabela 2. Przychody
Lp. Rodzaj przychodów Miesięcznie Rocznie
1. Wpisowe 50 zł ------------ 1 500,00
(Liczba dzieci  nowych × 30)
2. Czesne 180 zl miesięcznie
Za miesiÄ…ce XI VI (liczba dzieci 100 × 180) 18 000,00 18 000,00
Za miesiÄ…ce VII VIII (liczba dzieci 20 × 180 zÅ‚) 3 600,00 7 200,00
3. Opłata za zajęcia ponadprogramowe ---------- -----------
4. Opłata za wyżywienie dzieci 5 zł dziennie
W miesiÄ…cach XI VI (liczba dzieci 80 × 21 dni × 5 zÅ‚) 8 400,00 8 400,00
W miesiÄ…cach VII VIII (liczba dzieci 20 × 21 dni × 5 zÅ‚) 2 100,00 4 200,00
5. Minimalna dotacja  75%
W miesiÄ…cach XI VI (liczba dzieci 100 × 190 zÅ‚ × 10 miesiÄ™cy) 19 000,00 19 000,00
W miesiącach VII  VIII (średnia liczba dzieci za 10 miesięcy, tj. 18 500,00 36 100,00
95 × 190 zÅ‚ × 2 miesiÄ…ce)
6. Inne przychody, np. darowizny rodziców 500,00
Razem
MiesiÄ…ce XI VI 45 400,00
MiesiÄ…ce VII VIII 24 200,00
Ogółem 503 500,00
24 Wychowanie w Przedszkolu
wego na pierwszy rok działalności placówki placówki publicznej. Znamy przypadki,
niepublicznej lepiej jest ująć kwoty w rozbi- w których gminy przekazują przed szko-
ciu na poszczególne pozycje, gdyż da je to lom niepublicznym 80, 90 czy nawet
bar dziej czy tel ny obraz przy chodów. 100% dotacji. Te procenty nie przesądza-
Wprzyszłości mogą one stanowić podstawę ją o kwo cie, któ ra bywa bardzo różna.
wyliczenia opłaty zintegrowanej2. Znaszych doświadczeń wynika, że kwota
2. Wpisowe ustala właściciel. Zanim podej- dotacji waha się od 180 do 420 zł. Do wy-
mie się decyzję o jego wprowadzeniu, na- liczeń przyjęłyśmy jedną z niższych kwot.
leży rozważyć: Uznałyśmy, że takie rozwiązanie jest bar-
Czy jest konieczne? A jeśli tak, to: dziej ostrożne. Jeśli gmina przekaże wię-
Dlaczego je wprowadzamy? cej pieniędzy, z pewnością nas to nie
Od kogo będzie pobierane? zmartwi. W każdym przypadku kwota do-
Wrozważanym tu przypadku  prze - tacji jest jawna i można dokonać szacun-
kształce nia przedszkola publicznego ków, biorąc pod uwagę aktualne dane.
wniepubliczne  przyjęłyśmy, że wpisowe 7. Jeśli do tacja przekazana przez gminę jest
zostanie po brane je dynie od nowych wysoka, zazwyczaj obniżeniu ulegają opłaty
klien tów prze kształconej pla cówki. Ci, wpłacane przez rodziców. Nie jest to jednak
których dzieci już uczęszczały do placów- regułą, gdyż o wy sokości tych opłat mogą
ki publicznej i kontynuują je w niepublicz- przesądzić inne potrzeby przedszkola.
nej nie będą go płacić. Z tego względu 8. W podsumowaniu tabeli przy chody zo -
przy wyliczeniach wpływów z wpisowego stały celowo rozbite na te w okresie roku
szacunkowo przyjęłyśmy liczbę 30. szkolnego i w okresie wakacji, aby zwró-
3. Wysokość cze snego nie powinna być cić uwagę na różną wysokość wpływów do
ustalana me todÄ…  su fitowÄ… , lecz stano-  kasy . Podobnie podajemy w przypadku
wić wy padkową fak tycznych kosz tów rozchodów. Chodzi nam o zwró cenie
utrzymania przedszkola. Może też wahać uwagi na to, że w miesiącach wakacyjnych
się w zależności od wielu zmiennych, np. wydatki mogą być wyż sze od wpływów
liczby dzieci, wielkości obiektu, wielkości i na tę oko liczność trzeba się wcze śniej
ogrodu, lokalizacji przed szkola (w mie - przygotować.
ście lub na wsi), ofer ty za jęć ponadpro-
gramowych, wyposażenia itp. Komentarz do tabeli 3.
4. Opłaty za za jęcia ponadprogramowe nie 1. Jeśli osoba zakładająca przedszkole nie-
wykazujemy w przychodach, gdyż przyję- publiczne zamie rza oso bi ście peł
nić
łyśmy, że wchodzi w skład czesnego. Jeśli funkcję dyrektora to nie ujmuje swo jego
jednak zamierzamy ją pobierać, należy ją wynagrodzenia w pozycji 1. rozchodów,
wyliczyć w za leżności od rodzaju oraz gdyż wynagrodzenie wypłaca się pracow-
częstotliwości zajęć i o tę kwotę powięk- nikom na jemnym.  Wy nagrodzeniem
szyć przychody. właściciela prywatnej firmy, a taką jest
5. Wpłata za wyżywienie jest różna, w zależ- placówka niepubliczna, jest zysk.
ności od licz by po siłków spo żywanych 2. Decyzję o liczbie za trudnionych i wymia-
przez dziecko. Powyżej przy jęłyśmy sza - rze etatu po szczególnych pra cowników
cunkowo kwotę 5 zł. podejmuje właściciel przedszkola. W trak-
6. Wysokość dotacji jest ustalana przez gmi- cie roku szkolnego może to ulegać mody-
nę, nie może być jednak niższa niż 75% fikacji, zwłaszcza wtedy, gdy zmieniają się
dotacji prze
znaczanej na prowadzenie potrzeby placówki.
2
To zagadnienie sze rzej po ruszamy w: El sner D., Nawrot M., Statut przed szkola niepublicznego.  Prawo
w Przedszkolu , Warszawa 2007, Wyd. J. Raabe.
8/2008
25
Tabela 3. Rozchody
Lp. Rodzaj rozchodów Miesięcznie Rocznie
1. Wynagrodzenia
1. dyrektor ----------- -----------
2. nauczyciele
1 dyplomowany 2 600,00 31 200,00
1 mianowany 2 100,00 25 200.00
1 kontraktowy 1 600,00 19 200,00
2 stażystów x 1.450,00 2 900,00 34 800,00
3. specjaliści
rehabilitant (umowa zlecenie 10 na miesięcy) 500,00 5 000,00
filolog angielski (umowa zlecenie 10 na miesięcy) 500,00 5 000,00
logopeda  psycholog (umowa zlecenie na 10 miesięcy 500,00 5 000,00
intendent 1/2 etatu 750,00 9 000,00
pracownicy obsługi
 3 woz
ne oddziaÅ‚owe × 1350,00 4 050,00 48 600,00
 1 pomoc wychowawcza × 1350,00 1 350,00 16 200,00
 1 kucharka × 1500,00 1 500,00 18 000,00
 1 pomoc kuchenna × 1350,00 1 350,00 16 200,00
 1 konserwator  dozorca 1/2 etatu 750,00 9 000,00
2. Pochodne od wynagrodzeń 18,61% pracowników zatrudnionych 3 527,00 42 324,00
na umowÄ™ o pracÄ™
3. Składka na ZUS właściciela przedszkola 550,00 6 600,00
4. Odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych ----------- -----------
5. Nagrody 2 000,00
6. Szkolenia 1 500,00
 wszyscy pracownicy  bhp i ppoż. ----------- 1 500,00
 WDN i szkolenia zewnętrzne ----------- 300,00
 pracownicy administracji ----------- 300,00
 pracownicy obsługi -----------
7. Okresowe badania lekarskie (13 pracowników × 62 zÅ‚) ----------- 806,00
8. Wyżywienie dzieci
W miesiÄ…cach XI VI (80 dzieci × 21 dnia × 5 zÅ‚) 8 400,00 84 000,00
W miesiÄ…cach VII VIII (20 dzieci × 21 dni × 5 zÅ‚ 2 100,00 4 200,00
9. Wyposażenie i sprzęt ----------- -----------
10. Amortyzacja środków trwałych ----------- -----------
11. Pomoce dydaktyczne, literatura fachowa, prenumerata czasopism 300,00 3 600,00
12. Materiały biurowe, opłaty pocztowe 200,00 2 400,00
13. Środki czystości 200,00 2 400,00
14. Usługi:
a) utrzymanie ogrodu, --------- 1 000,00
b) prowadzenie księgowości, 12 000,00
c) roczny przeglÄ…d obiektu, 1000,00 360,00
d) usługi kominiarskie, --------- 570,00
e) przeglÄ…d instalacji gazowej i elektrycznej. --------- 800,00
26 Wychowanie w Przedszkolu
Tabela 3. Rozchody cd.
Lp. Rodzaj rozchodów Miesięcznie Rocznie
15. Prowadzenie konta bankowego 70,00 840,00
16. Bieżące utrzymanie budynku:
 prÄ…d, 300,00 3 600,00
 woda + ścieki, 270,00 3 240,00
 telefon, Internet, 250,00 3 000,00
 co, 1 500,00 18 000,00
 wywóz śmieci, 100,00 1 200,00
 gaz, ------- --------
 abonament tv. 200,00
17. Opłata na rzecz gminy ------- 500,00
18. Rezerwa na wydatki nieprzewidziane 500,00 6 000,00
Razem
MiesiÄ…ce XI VI 37 617,00
MiesiÄ…ce VII VIII 29 817,00
Ogółem 445 640,00
3. Zatrudniając pra cowników, moż na ko - ostatniego dnia miesiąca, lecz do 10. mie-
rzystać z różnych form zatrudnienia prze- siąca następnego, jeśli tak zostanie usta-
widzianych w kodeksie pra cy i wkodeksie lone z pracownikami. Przesuwa to termin
cywilnym. opłacania pochodnych od wynagrodzeń
4. Płace w placówce niepublicznej są uzna - i pozwala je regulować z opłat rodziców
niowe, a ich wysokość określa właściciel. za następny miesiąc.
Sugerujemy jednak tak je ustalić, aby za- 7. W odrębnej rubryce uwzględniono obo-
chęcały potencjal nych pracowników wiązkową, minimalną składkę na ZUS,
do pozostania w przed szkolu, stwarzały którą jest zobowiązany płacić właściciel.
możliwość zatrudnienia naj lepszych i da- Nie jest to bowiem pochodna od wyna-
wały możliwość nagradzania za realizację grodzeń. Z uwagi na to, że wielkość tej
dodatkowych zadań. składki zmienia się kwar talnie, dla do -
5. Do pochodnych od wynagrodzeń, któ re konania wy liczeń przy jęto szacunkową
płaci pracodawca, zalicza się składki na: średnią.
ubezpieczenie rentowe, wypadkowe, Fun- 8. Jeśli w placówce, ze względu na liczbę
dusz Pra Fun dusz Gwa rantowanych pracowników, tworzy się zakładowy fun-
cy,
Świadczeń Pracowniczych. W sy tuacjach dusz świad czeń so cjalnych, należy sto -
standardowych wynosi to 18,61% wyna- sowną kwotę wpisać w dziale  rozchody .
grodzenia brutto. Nie zależnie od te go, 9. Nagrody dla pracowników mają charak-
pochodne od wynagrodzeń płaci pracow- ter uzna niowy i ustala je wła ściciel.
nik (podatek, składka na ubezpieczenie W przypadku trudnej sy finanso-
tuacji
zdrowotne, emerytalne). Ale to już inna wej w pierwszym roku funkcjonowania
sprawa. Obec nie czy nione są sta rania placówki niepublicznej można ich nie
oobniżenie kosztów pracy, w tym składek uwzględniać.
przekazywanych ZUS. W chwi li dokony- 10. Jeśli planujemy zakup środków trwa -
wania obliczeń należy korzystać z aktual- łych, tj. przedmiotów o wartości powy-
nie obowiązujących stawek. żej 3 500,00 (np. te lewizora plazmowe-
6. Wynagrodzenie nie mu si być wypłacane go, rzutnika mul timedialnego), należy
z góry, może być z dołu i to niekoniecznie również przewidzieć roczny odpis od
8/2008
27
ich war tości związany z zużyciem. Wy - chu . Trze ba być też przy gotowanym
kaz rocznych stawek amor tyzacyjnych, na ewentualne stra ty spowodowane np.
które są uza leżnione od rodzaju zaku- nieprzewidzianymi wydatkami związany-
pionego środka trwa łego, jest publiko- mi z awa riami, niedoszacowaniem roz -
wany w załączniku do ustawy o podatku chodów czy też mniejszą liczbą dzieci niż
dochodowym. zaplanowano.
11. Kosz ty utrzymania bu dynku za leżą 2. Stra ty po krywa wła ściciel ze środ ków
od jego wielkości i mediów, któ są własnych  oszczędności, po życzek lub
re
do niego podłączone. Są więc w każdym kredytów. Straty w pierwszym roku dzia-
przypadku odmienne. W związku z tym łalności można rekompensować zyskami
wpo zycji 16. należy uwzględnić faktycz- w kolejnych, choćby z tego względu, że
ne koszty w danej sytuacji. Powyżej np. nabiera się doświadczenia i bardziej real-
nie uję to ga zu, gdyż do budynku, dla nie planuje wpływy i wydatki.
którego dokonano ob liczeń, nie jest on 3. Z zysku po krywa się  wynagrodzenie
doprowadzony. Z ko lei np. wy liczenie właściciela (minus podatek, któ ry może
opłat za co jest uzależnione od tego, czy być liniowy i wynosić 19%), ale też i wy-
budynek jest pod łączony do sieci miej - datki na rozwój przedszkola, np. remont
skiej, czy też posiada własne ogrzewanie budynku, modernizację ogrodu, wzboga-
centralne itp. cenie wyposażenia. Podział zy sku, czy li
12. Opłata na rzecz gminy odnosi się do ko- ustalenie, ile i na co prze znaczyć, le ży
rzystania przez pla cówkę niepubliczną w gestii prowadzącego przed szkole nie -
z mienia komunalnego (budynku, ogro- publiczne.
du, wyposażenia). Jak wynika z naszych
* * *
doświadczeń, w pierwszych trzech latach
działalności przedszkola niepublicznego Zauważyłyśmy, że po przygotowaniu pro-
jest ona zwykle minimalna, jeśli w ogóle jektu planu finansowego na pierw szy rok
jakakolwiek. Zależy to od rodzaju umo- działalności placówki niepublicznej poziom
wy zawartej z gminą. Prawo dopuszcza stresu naszych rozmówczyń wyraz
nie siÄ™ ob-
w tym względzie trzy możliwości: umowę niża, a racjonalne my ślenie bie rze gó rę
najmu, dzier żawy i uży czenia. Dwie nad emocjami. Są bardziej skłonne do roz-
pierwsze mają charakter odpłatny, ostat- mowy o innych aspek tach opłacalności ich
nia jest umową bezpłatną. przyszłego, własnego przedszkola, dokona-
13. W rezerwie na wydatki nieprzewidziane nia osobistych szacunków w tym względzie,
trzeba uwzględnić np. awarie, zwlekanie a w konsekwencji do podjęcia decyzji  tak
przez rodziców z zapłatą za przedszkole lub nie.
lub niezapłacenie za pobyt dziecka.
Tabela 4. Planowany wynik finansowy
dr DANUTA ELSNER
Zysk/strata +57 860,00
niezależna konsultantka ds. zarządzania oświatą,
Chorzów
mgr MIRELA NAWROT
Komentarz
dyrektorka Niepublicznego Przedszkola
1. W początkowej fazie dzia łalności przed-
 Stokrotka w Gliwicach
szkola niepublicznego zysk może nie być
oraz Ośrodka Doskonalenia i Kształcenia
zbyt wy soki, z uwagi na kosz ty  roz ru- Ustawicznego  Partner w Zabrzu
28 Wychowanie w Przedszkolu