Style i skale wspinaczkowe
We współczesnej wspinaczce sportowej styl określa sposób pokonania skalnej drogi, który
decyduje o możliwości uznania dokonanego przejścia za wyczyn sportowy oraz stanowi o
jego poziomie  jakości, pozwalając na przeprowadzenie stosownej klasyfikacji. Złamanie
reguł stylu powoduje dyskredytację przejścia do roli wyłącznie  osobistej przygody jego
autora, co oznacza np., że nie wolno go wymieniać w wykazach indywidualnych osiągnięć
sportowych.
Obecnie przyjmuje się, że drogi wspinaczkowe można pokonywać w jednym z trzech
następujących stylów sportowych.
" On sight (ang.), (od strzału)  styl oznaczamy skrótem  OS. Przejście drogi
wspinaczkowej z dolną asekuracją, bez odpadnięć i obciążania punktów przelotowych.
Wykluczona jest wcześniejsza znajomość drogi  wspinacz nigdy nie próbował się na
niej wspinać, ani zjeżdżać obok na linie, ani nawet nie obserwował nikogo
wspinającego się na tej drodze oraz nie korzysta z podpowiedzi. Jest to styl
wspinaczki klasycznej uznawany za najbardziej wartościowy.
" Flash (ang.)  przejście drogi z dolną asekuracją w jednym ciągu, bez odpadnięć.
Uprzednia znajomość drogi jest ograniczona do obserwacji przejścia innej osoby lub,
gdy ktoś udziela nam podpowiedzi podczas przejścia. Przejście w stylu flash ma
niższą wartość od przejścia OS, ale zalicza się do kategorii dokonanych bez
znajomości.
" RP  red point (ang.)  przejście drogi z dolną asekuracją bez odpadnięć i obciążania
przelotów. Droga może być wspinaczowi znana z poprzednich prób dokonywanych w
stylu OS lub flash, a także przechodzona z asekuracją na wędkę, jak też rozpoznawana
ze zjazdu. W przypadku odpadnięcia podczas prowadzenia drogi, wspinacz musi
zjechać na ziemię, po czym wywleka linę ze wszystkich znajdujących się nad nim
przelotów. W praktyce nie odróżnia się przejść dokonywanych na drodze uprzednio
obwieszonej ekspresami od tych, kiedy to prowadzący musi je założyć własnoręcznie.
W latach 80. za sportowe uznawano jeszcze przejścia w stylach:
" RK (rotkreis, niem.)  w tym przypadku wspinacz dokonywał przejścia identycznie
jak w stylu RP z tą różnicą, że po odpadnięciu i zjez
dzie na ziemię, nie musiał
wywlekać liny z przelotów.
" AF (all free, ang.)  przejście drogi mogło być dokonywane z wieloma
odpadnięciami, po których wspinaczowi wolno było zawisać na linie bez
opuszczania się pod ścianę.
Obecnie odebrano obydwu tym stylom jakiekolwiek znaczenie sportowe, podobnie jak
przejściom dokonywanym z asekuracją górną  na wędkę.
www.primaroca.pl
1
TR (top rope, ang)  przejście drogi wspinaczkowej na wędkę, czyli z górną asekuracją.
Trudności drogi muszą być przebyte w ciągu. Niedopuszczalne jest jakiekolwiek czynne
użycie liny (zarówno do przejścia fragmentu drogi, jak i do odpoczynku), która powinna
służyć wyłącznie do asekuracji. Tak, więc popularne patentowanie poszczególnych odcinków
trudności, przeplatane zawiśnięciami na linie dla odpoczynku, nie jest przejściem drogi w
stylu TR.
Skale trudności
Ocena trudności drogi wspinaczkowej zawsze była, jest, i pozostanie odczuciem
subiektywnym. Ten sam pojedynczy ruch może być postrzegany jako łatwy lub trudny,
zależnie od indywidualnych predyspozycji, aktualnych umiejętności technicznych i stanu
wytrenowania.
Dlatego więc wszelkiego rodzaju skale, trzeba traktować jako wynik pewnej  ugody
społecznej zawartej w środowisku wspinaczy.
Po co więc istnieją skale wspinaczkowe?
Po pierwsze, jest to konieczne ze względu bezpieczeństwa uprawiania wspinaczki. Istnienie
skali, jako systemu klasyfikowania i oceny trudności drogi, umożliwia wspinaczom
dokonanie wyboru takiego celu działania, który mieści się w granicach ich osobistych
możliwości.
Po drugie, pojawienie się skal trudności zbliżyło wspinaczkę do kategorii dyscypliny
sportowej. Stało się, bowiem możliwe porównywanie dokonań poszczególnych wspinaczy,
poprzez ocenę zrealizowanych przez nich wejść.
W Polsce powszechnie używa się skali krakowskiej autorstwa Wojtka Kurtyki.
Skalę saską używamy w piaskowcach Polski, Czech i Niemiec.
W Europie powszechnie używa się skali francuskiej.
Do oceny wartości osiągniętego wyniku służą dwa kryteria:
" stopień trudności technicznych drogi
" rodzaj stylu, który wspinacz wybrał do realizacji przejścia
www.primaroca.pl
2
 Porównanie skal trudności wspinaczkowych
Wielka
UIAA, Tatry Krakowska Francja Y D S Saksonia Australia Norwegia
Brytania
I I 1 5.2 easy I 10
II II 2 5.3 m II 11
III III 3 5.4 d III 12
IV IV 4 5.5 hvd IV 13
V- V- 5 5.6 ms V 13
V V 5 5.7 4a | s VI 14 5-
V+ V+ 5+ 5.8 4b | vs VIIa 15 5
5.8 16
VI- VI- 5+ 4c | hvs VIIb 5+
5.9 17
17
VI VI 6a 5.9 5a | hvs VIIc 6-
18
18
VI+ VI+ 6a+ 5.10a 5b | E1 VIIc 6
19
5.10b
VII- VI.1 6b 5c | E1 VIIIa 20 6+
5.10c
VII VI.1+ 6b+ 5.10d 5c | E2 VIIIb 21 7-
22 7-
VII+ VI.2 6c 5.11a 6a | E3 VIIIc
23 7
23
VIII- VI.2+ 6c+ 5.11b 6a | E3 IXa 7
24
VIII VI.3 7a 5.11d 6b | E4 IXb 25 7+
5.12a
VIII+ VI.3+ 7a+ 6b | E4 IXc 26 8-
5.12b
26
IX- VI.4 7b 5.12c 6b | E5 Xa 8
27
27
IX VI.4+ 7c 5.12d 6c | E6 Xb 8
28
28
IX+ VI.5 8a 5.13a 7a | E6 Xc 8+
29
5.13b
X- VI.5+ 8a+ 7a | E6 Xc 30 9-
5.13c
X VI.6 8b 5.13d 7a | E7 Xc 32 9
X+ VI.6+ 8b+ 5.14a 7b | E7 Xc 33 9
5.14b 7b | E8
XI- VI.7 8c Xc 33 9+
5.14c 7b | E9
XI VI.7+ 8c+ 5.14d 7b | E10 XIa 33 10-
www.primaroca.pl
3