POSTAWY RODZICIELSKIE
Postawy niewłaściwe:
" Postawa unikajaca- postawę tą charakteryzuje ubogi stosunek uczuciowy miedzy
rodzicami a dzieckiem oraz nie angażowanie sie w jego sprawy. Zaniedbywanie dziecka,
zarówno jego uczuciowych potrzeb jak i w zakresie opieki nad nim. Kontakt z dzieckiem
jest pozornie dobry i maskowany poprzez obdarowywanie dziecka wieloma prezentami.
Zauważyc można niedbałośc o bezpieczeństwo i niekonsekwencje w stawianych
wymaganiach.
" Postawa odtrącająca - Rodzice traktuja dziecko jako ciężar, żywią wobec niego uczucie
rozczarowania i zawodu. Opiekę nad nim uważaja jako odrażającą lub przekraczającą ich
siły. Rodzice demonstruja zachowania negatywne i otwarcie krytykują dziecko. Stosują
surowe kary zastraszenia, nakazy i zakazy. Opiekunowie nie toleruja wad dziecka i nie biorą
pod uwagę stopnia rozwoju.
" Postawa zbyt wymagajaca, zmuszajaca, korgujaca- rodzice pragna mieć idealne dziecko,
nielicząc sie z jego indywidualnymi cechami i możliwosćiami. Stawiaja mu wygórowane
wymagania i narzucaja autorytet, nieprzyznaja prawa do samodzielnosci i swobody. Dziecko
znajduje sie pod presja, aby dorównać idealnemu wzorowi.
" Postawa nadmiernie chroniąca- podejscie do dziecka jest bezkrytyczne, a ono samo
uważane jest za wzór doskonałości. Rodzice w każdej sytuacji życiowej znajduja zagrożenie
dla dziecka i staraja się je przed nim uchronic, niedopuszczajac do samodzielnosci. Ulegaja
dziecku i spełniają jego zachcianki.
Postawy właściwe:
" Akceptacja dziecka- czyli przyjecie go takim, jakie ono jest, z jego cechami fizycznymi,
usposobieniam, możliwosciami i trudnosciami. Rodzice akceptuja dziecko i nie ukrywają
przed nim swoich uczuć, okazuja mu miłośc i tolerancję. Staraja się zaspokoić potrzeby
dziecka, dajac mu poczucie bezpieczeństwa i zadowolenia z własnego istnienia. Kiedy jest
niegrzeczne lub coś przeskrobie daja mu do zrozumienia że to co robi w tej sytuacji jest złe,
a nie jego osobowość.
" Współdzielenie z dzieckiem -swiadczy o pozytywnym zainteresowaniu dzieckiem i
zaangazowaniu go w sprawy rodzinne, odpowiednio do jego mozliwosci rozwojowych.
Rodzice są aktywni w nawiazywaniu kontaku i we współdziałaniu z dzieckiem. Rodzice są
gotowi pomóc, wyjaśnic dziecku, ale także ucza je samodzielnosći i umiejetności
poszukiwania.
" Dawanie dziecku właściwej dla wieku rozumnej swobody- rodzice utrzymuja autorytet i
kieruja dzieckiem, ale równocześnie daja mu poczucie swobody i pozwalaja na samodzielną
zabawe zdala od nich.
" Uznanie praw dziecka w rodzinie jako równych- bez przeceniania i niedoceniania jego
roli. Rodzice ustosunkowują sie do przejawów aktywnosci dziecka w sposób swobodny,
dostosowujac sie do jego poziomu rozwoju. Pozwalaja na odpowiezialnosc za własne
działanie, nie stosuja kar i wymuszeń ale tłumacza i wyjasniaja dziecku co jest dobre i
pożadane. Dziecko wie czego oczekują od niego rodzice, a te oczekiwania sa na miare jego
mozliwosci.
STYLE WYCHOWANIA
Styl autokratyczny (autorytatywny) - ma charakter konserwatywny i jest oparty na autorytecie
przemocy i pedantyzmu. Zakłada wyrażny dystans między rodzicem a dzieckiem. Rodzice uznaja
tylko racje własne, nie tolerują sprzeciwu. Manipulują dzieckiem nie dopuszczając go do
współdecydowania w sprawach rodzinnych. W razie nieposłuszeństwa stosują surowe kary. Od
dzieci wymaga się bezwzględnej karności i posłuszeństwa, podporządkowaniu się wszelkim
poleceniom i nakazom rodziców, a zwłaszcza ojca. Dzieci mają ograniczoną swobodę. Często
dzieci takie zachowują się okrutnie i despotycznie wobec swoich kolegów, inne buntują się, stają
sięagresywne. Rodzice nie pozostawiają dzieciom miejsca do twórczej swobody, inicjatywy i
osobistejodpowiedzialności. Starają się wyposażyć je w zasób gotowych i raz na zawsze ustalonych
schematów myślenia i postępowania.
Styl liberalny -w rodzinie polega na całkowitym niemal pozostawieniu dziecka samemu sobie, a
więc nie wtrącaniu się w jego sprawy, tolerowanie aspołecznych zachowań, brak kontroli i opieki ze
strony rodziców. Istotną cechą liberalnego stylu wychowania jest zarówno pobłażliwy stosunek do
dziecka, jak i przesadna uległość, wyrażająca się m.in. w spełnianiu wszelkich jego zachcianek i
życzeń. Styl liberalny przypomina pod pewnymi względami wychowanie niekonsekwentne czy też
ingerowanie w sprawy dziecka i w jego zachowanie wyłącznie od przypadku do przypadku. Często
to dziecko kieruje rodzicami, korzysta z nadmiernej swobody i przywilejów, co w konsekwencji
sprawia, iż są to " jednostki wprawdzie o dużym poczuciu własnej wartości( niestety często zbyt
dużym), ale niejednokrotnie egoistyczne, niezdyscyplinowane wewnętrznie, niezdolne do trwałego
wysiłku, mało zahartowane.
Styl demokratyczny -jest najkorzystniejszym stylem wychowania dla rozwoju osobowości
dziecka. Dziecko bierze udział w życiu rodziny, omawia, dyskutuje i planuje sprawy codziennego
współżycia rodzinnego. Zna zakres swoich obowiązków, na które sam się zgodził. Rodzice
preferujący ten styl wychowania nie stosują na ogół kar, a raczej wyjaśniają dziecku jak i dlaczego
powinno postąpić inaczej, posługują się metodami perswazji i argumentacji. W takiej rodzinie
rodzice odwołują się w pierwszym rzędzie do uczuć i ambicji dziecka. Stosują zachęty. Dążą do
związania dziecka ze sobą uczuciem sympatii.