plik


ÿþPOJCIE  WYCHOWANIA , A POSTAWY RODZICIELSKIE Nie mo|na nie docenia wychowania przedszkolnego w edukacji najmBodszego pokolenia, gdy| to wBa[nie wiek przedszkolny rzutuje na rozwój i przyszBe losy czBowieka. Std tak wa|ne staje si docenianie roli przedszkola i ludzi w nim pracujcych. To wBa[nie przedszkole speBnia wa|n rol w pierwszej edukacji maBego dziecka - rozbudza pierwsze zainteresowania muzyk, sztuk, literatur, teatrem itp. Daje te| równ szans wszystkim dzieciom na rozwinicie indywidualnych cech charakteru, poznania zasad i norm obyczajowych, na zdobycie  korzeni i skrzydeB , w które czsto nie wyposa|yB, cho powinien - jego rodzinny dom. Dobra materialne nigdy nie zastpi tak po|danych cech rodziców, jak partnerstwo i powaga w powa|nym traktowaniu problemów nawet tych najmBodszych dzieci. S cechy, które ka|dy czBowiek powinien wynie[ z wBasnego domu, takie jak: odpowiedzialno[, lojalno[, kultura osobista, wiarygodno[ w ka|dej, nawet bBahej sprawie. Jednak nale|y pamita, |e nie ka|dy wychowanek ma warunki do ich wyksztaBcenia - gBówn przyczyn tego stanu rzeczy, jest istniejce bezrobocie, strach rodziców przed utrat pracy i zwizane z tym, ubo|enie rodzin z jednej strony - z drugiej za[ powstawanie  warstwy ludzi nowobogackich . Dlatego te| podkre[li nale|y znaczenie przedszkola jako najlepszego sojusznika rodziny, a w wielu przypadkach jedynego [rodowiska, w którym dziecko mo|e si rozwija w sposób prawidBowy. Dlatego te| nale|y rodzicom u[wiadamia, i| rodzina mo|e dla dziecka wiele uczyni, a przedszkole bez rodziny mo|e niewiele, Pojcie  wychowania jest jednym z podstawowych poj pedagogiki, które nie posiada jednej - jedynej, konkretnej definicji. Ró|ni autorzy, ró|nie okre[laj wychowanie. I tak R.WroczyDski twierdzi, |e jest to  ...system oddziaBywaD zmierzajcych do okre[lonych rezultatów wychowawczych. 1 1 R.WroczyDski: Pedagogika spoBeczna PWN, Warszawa 1976 str. 11 1 A.Gurycka uwa|a wychowanie za  & dynamiczny, zBo|ony ukBad oddziaBywaD spoBecznych wywoBujcych zmiany w osobowo[ci czBowieka, tym oddziaBywaniom poddanego. 2 S.Kunowski ujmuje  wychowanie jako  ...spoBecznie uznawany system dziaBania pokoleD starszych na dorastajce, celem pokierowania ich wszechstronnym rozwojem dla przygotowania wedBug okre[lonego ideaBu nowego czBowieka do przyszBego |ycia. 3 Natomiast R.WroczyDski okre[la wychowanie jako  & system dziaBaD zmierzajcych do okre[lonych rezultatów wychowawczych. 4 Zdaniem niektórych pedagogów i psychologów takie podej[cie sugeruje nadmierne kierowanie rozwojem czBowieka podczas jego wychowania. Widzi si w tym niebezpieczeDstwo manipulowania i sprzeniewierzania si przez wychowawców poszanowania godno[ci i niezale|no[ci osobistej wychowanków. W ostatnim okresie, w wielu definicjach coraz cz[ciej akcentuje si |e proces wychowania jest wspomaganiem wychowanków, w ich naturalnym i spontanicznym rozwoju. Postulat ten znajduje swe uzasadnienie w wielu koncepcjach pedagogicznych, zaliczanych do nurtu  nowego wychowania. Zgodnie z tym postulatem, wychowywa - to wyzwala, dodawa odwagi, uwalnia od zahamowaD, przygotowywa do przyszBego |ycia i wspóB|ycia z innymi przez pobudzanie aktywno[ci wBasnej wychowanków. Pobudzanie takich zachowaD, które bd zgodne z oczekiwaniami spoBecznymi i zasadami moralnymi. W rozumianym w ten sposób  wychowaniu podkre[li nale|y znaczenie harmonijnej wspóBpracy i wspóBdziaBania pomidzy wychowawc i wychowankiem - ich wzajemnego porozumiewania si na zasadzie partnerstwa i zrozumienia. Zadaniem wychowawcy w procesie wychowania jest organizowanie warto[ciowego |ycia w warunkach dialogu, wspóBpracy i wspóBdziaBania. W ten sposób  nowe wychowanie unika narzucania wychowankom sposobu |ycia wedBug z góry ustalonych wzorców postpowania, a wychowawcom umo|liwia poznawanie i pomaganie wychowankom w zdobywaniu wiedzy. 2 A.Gurycka: Struktura i dynamika procesu wychowawczego. Analiza Psychologiczna PWN, Warszawa 1979 str.55 3 S.Kunowski: Podstawy wspóBczesnej pedagogiki. Wydawnictwo SalezjaDskie, Aódz 1981, str. 189 4 R.WroczyDski: Pedagogika spoBeczna, PWN, Warszawa 1976, str.11 2 O efektywno[ci wychowania decyduje nie ilo[ i jako[ przekazanej wiedzy, lecz stopieD przyswojenia jej przez wychowanków. Mo|na przytoczy tu okre[lenie  wychowania S.Kunowskiego, które uwydatnia konieczno[ liczenia si z naturalnym i spontanicznym rozwojem wychowanków:  ...proces samorzutnego rozwoju w zakresie ró|nego rodzaju do[wiadczenia nabywanego przez wychowanka. 5 Takie pojcie wychowania wyklucza traktowanie wychowanków jako przedmioty. Sugeruje ona raczej, |e w wychowaniu olbrzymi rol odgrywa wBasna aktywno[ wychowanka. Tak szeroko rozumiane pojcie wychowania, w dalszym cigu nie wyczerpuje jeszcze wszystkich swych aspektów. Obecnie trudno byBoby zaproponowa jedn definicj, która w sposób trafny i bezdyskusyjny okre[laBaby to pojcie. Na ogóB definiujc proces wychowania wymienia si takie czynniki, jak: zBo|ono[, intencjonalno[, relatywno[ oraz dBugotrwaBo[. ZBo|ono[ wychowania polega na tym, |e zachowanie dziecka zale|y zarówno od uwarunkowaD zewntrznych (w tym tak|e od oddziaBywaD wychowawczych) jak i od uwarunkowaD wewntrznych - czyli osobistych prze|y i do[wiadczeD czBowieka. Inn cech wychowania jest intencjonalno[, która oznacza, |e wychowawca jest [wiadomy realizowanych przez siebie celów, w wyniku przemy[lanej organizacji dziaBalno[ci wychowawczej. Intencjonalno[ polega na dwukierunkowym wspóBdziaBaniu ze sob wychowawcy i wychowanka - to znaczy, |e w procesie wychowania staj si oni równoprawnymi partnerami wywierajcymi na siebie wzajemny wpByw. Inn cech, która podkre[la, |e wychowanie stanowi tylko jeden z wielu wpBywów jest relatywno[. B.Suchodolski pisze:  Nigdy nie jest tak, aby wychowawca byB sam z wychowankiem, aby go ksztaBtowaB jak rzezbiarz swoje dzieBo. Jest zawsze tak, |e wychowawca ma mniej lub bardziej jawnych wspólników: dom i |ycie albo czasem dom i ulic; one wspóBksztaBtuj wychowanka, za którego losy instytucje 5 tam|e, str.186 3 wychowawcze i zatrudnieni w niej fachowcy maj ponosi odpowiedzialno[. 6 Inn bardzo wa|n cech wychowania jest dBugotrwaBo[, która oznacza, |e ka|dy czBowiek podlega przemianom przez caBe swoje |ycie. To wBa[nie ta cecha przypomina nam, |e wychowawca staje si  wychowankiem swych wychowanków , |e podlega ich wpBywom i wewntrznie si przeobra|a. DBugotrwaBo[ [ci[le wi|e si z systematyczno[ci. Rodzina jest podstawowym, niezastpionym i najwa|niejszym [rodowiskiem wychowawczym, wywierajcym olbrzymi wpByw, zwBaszcza na rozwój dzieci w wieku przedszkolnym. H.SmarzyDski pisze:  rodzina ma decydujcy wpByw na ksztaBtowanie si prawidBowego procesu wychowawczego i osobowo[ci dziecka. Zrodowisko rodzinne bowiem jest gBównym o[rodkiem rozwoju sfery emocjonalnej osobowo[ci, postaw moralnych dzieci;7 jak równie|  Rodzina jest podstawow grup spoBeczn, w której ksztaBtuje si umiejtno[ wspóB|ycia zespoBowego dziecka w |yciu spoBecznym. 8 Jednak, nie ka|da rodzina speBnia swe funkcje w sposób prawidBowy. Najbardziej optymalne warunki dla speBnienia swych funkcji ma rodzina peBna - wszystkie pozostaBe typy rodzin posiadaj mniej korzystne warunki do sprawowania funkcji rodzinnych. Nale| do nich zgodnie z klasyfikacj przyjt przez St. Kowalskiego  - rodziny rozbite w skutek trwaBej nieobecno[ci kogo[ z rodziców w wyniku rozwodu, separacji, dezercji, a niekiedy z powodu [mierci albo wyjazdu za granic; - rodziny zrekonstruowane przez zawarcie po ich rozbiciu nowego maB|eDstwa, albo te| przez adoptowanie nowego dziecka; - rodziny zdezorganizowane (rozbite wewntrznymi niepowodzeniami), których czBonkowie pozostaj ze sob niemal w permanentnych konfliktach, przyczyn dezorganizacji mo|e by: alkoholizm, wzajemna niech, podejrzliwo[ itp.; 6 B.Suchodolski: Pedagogika - podrcznik dla kandydatów na nauczycieli, PWN, Warszawa 1985, str.12 7 H.SmarzyDski: Rodzina wspóBczesna jako [rodowisko wychowawcze; PAN, Kraków 1978, str. 8 8 Tam|e, str. 8 4 - rodziny zdemoralizowane, pozostajce w konflikcie z prawem lub z ssiadami, co nie wyklucza bliskich i serdecznych kontaktów midzy poszczególnymi czBonkami rodziny; - rodziny zastpcze, oparte na wizi wspóB|ycia z dziemi i staBej troski o ich rozwój w warunkach braku wizi biologicznej z nimi; - rodziny adopcyjne, których celem jest zapewnienie dziecku takich samych praw jakie przysBuguj dzieciom z racji ich pokrewieDstwa z rodzicami. 9 Wymienione typy rodzin niepeBnych czsto pocigaj za sob ujemne skutki wychowawcze. I tak na przykBad: - w rodzinach zrekonstruowanych - czsto dochodzi do zaburzeD w stosunkach interpersonalnych, zachodzcych midzy naturalnymi i przybranymi rodzicami i dziemi, jak i midzy rodzeDstwem pochodzcym z pierwszego i drugiego maB|eDstwa; - w rodzinach zdezorganizowanych - powstaje klimat wzajemnej nieufno[ci i wrogo[ci, niekiedy nawet zawi[ci i odwetu; - rodziny zdemoralizowane - s przyczyn niedostosowania spoBecznego i nios za sob najgrozniejsze skutki wychowawcze; - rodziny adopcyjne i zastpcze - nios za sob nieco mniej kBopotów wychowawczych i kompensuj braki na jakie dzieci byBy nara|one w domach dziecka. Jednak, prawidBowy rozwój dzieci w du|ej mierze zale|y nie od typu rodziny, lecz od tego, jakie postawy wobec dziecka prezentuj rodzice. M.Ziemska uwa|a, |e  przez zachowanie rodziców wobec dziecka, a tak|e przez to, co mówi o dziecku i jak o nim mówi - mo|emy pozna ich postaw rodzicielsk. Postawa rodzicielska jest wic nabyt struktur poznawczo - d|eniowo - afektywn, ukierunkowujc si rodziców wobec dziecka. 10 Inaczej postaw rodzicielsk mo|na okre[li jako  ...charakter emocjonalnego stosunku rodziców do dziecka. 11 WAAZCIWE POSTAWY RODZICIELSKIE12 wedBug M.Ziemskiej to: 9 St. Kowalski: Socjologia wychowania w zarysie, PWN, Warszawa 1986, str. 141-142 10 M.Ziemska: Postawy rodzicielskie; WP, Warszawa 1973, str. 33 11 M.Ziemska: Rodzina a osobowo[; WP, Warszawa 1975 str.86 12 Tam|e, str. 87 - 88. 5 1. Akceptacja dziecka- rodzice przyjmuj dziecko takim jakim jest, z jego cechami wygldu zewntrznego, usposobienia, umysBowo[ci i mo|liwo[ciami, i Batwo[ci osigni w jednych dziedzinach, a ograniczeniami i trudno[ciami powodzenia w innych. Postaw t mo|na okre[li jako postaw otwartego serca. Rodzice kochaj dziecko, chwal je - w razie niegrzeczno[ci gani jego zachowanie, ale nie potpiaj jego osoby. Poznaj potrzeby dziecka i zaspokajaj je. Dziecko w takich warunkach ma poczucie bezpieczeDstwa, dziki czemu jego rozwój przebiega prawidBowo. Dziecko ro[nie - jest wesoBe, przyjacielskie, miBe, usBu|ne, a dziki poczuciu bezpieczeDstwa staje si odwa|ne. 2. WspóBdziaBanie z dzieckiem - dziecko uczestniczy w |yciu rodzinnym, w pracy domowej i rozrywkach takich, które s dostosowane do jego potrzeb, fizycznych mo|liwo[ci i wieku. W ten sposób nawizuje si staBy kontakt uczuciowy i wspóBuczestniczenie w ró|nych zajciach z rodzicami, które z czasem przeradzaj si w dyskusj i wymian pogldów miedzy rodzicami i dzieckiem. Dziecko ro[nie ufne wobec rodziców; zwraca si do nich po rad i pomoc; jest zadowolone z pracy i rezultatów swego wysiBku rozumnie ocenianego; zdolne do wspóBdziaBania i do podejmowania samodzielnych zobowizaD. 3. Zapewnienie - dawanie dziecku wBa[ciwej dla jego wieku rozumnej swobody - dziecko w miar rozwoju coraz bardziej uniezale|nia si fizycznie od rodziców, ale zarazem rozbudowuje si [wiadoma wiz psychiczna, która potguje wzajemne zaufanie. Rodzice stwarzaj dziecku okazj do zaspokajania dziecicej potrzeby aktywno[ci i samodzielno[ci - gdy jest starsze, rodzice z daleka kieruj dzieckiem, znajc jego zainteresowania - (wiedz, co czyta, jakie filmy oglda, znaj jego kolegów i przyjacióB, wiedz dokd i z kim idzie, i kiedy wraca). W tych warunkach dziecko staje si uspoBecznione, ponadto jest bystre, Batwo przystosowuje si do ró|nych nowych sytuacji spoBecznych. 4. Uznawanie praw dziecka rodzice unikaj przesadnej dyscypliny i rygoru, od dziecka oczekuj dojrzaBego zachowania si i zawsze s chtni aby mu w tym pomóc. Przejawiaj szacunek dla jego indywidualno[ci. Dyskretnie podsuwaj mu ró|ne swoje sugestie, nie narzucajc i nie przymuszajc. Nie robi awantur. Umiej by 6 przyjacielem dziecka, powa|nie traktuj jego wszystkie prze|ycia, jak to czyni wobec innych dorosBych osób. WBa[ciwe postawy rodziców sprzyjaj ksztaBtowaniu si w dzieciach po|danych zachowaD. Znów postawy niewBa[ciwe powoduj ujemne skutki wychowawcze. DO NIEWAAZCIWYCH POSTAW RODZICIELSKICH wedBug M.Ziemskiej nale|:13 1. Postawa odtrcajca - dziecko odczuwane jest jako ci|ar, dla którego poszukuje si zakBadu, (aby przyjB na siebie ich obowizki). Rodzice nie lubi dziecka, uwa|aj, |e ich zawodzi i rozczarowuje, stale je krytykuj, kieruj nim poprzez rozkazy, surowe kary i represje. Taka postawa rodziców budzi w dziecku agresj, skBonno[ do nieposBuszeDstwa, kBamstwa i staje si przyczyn aspoBecznego zachowania, albo te| wywoBuje u dziecka zastraszenie, lkliwo[, bezradno[, tiki, obgryzanie paznokci, moczenie si itp. 2. Postawa unikajca - cechuje ubóstwo uczu lub wrcz obojtno[ uczuciow rodziców. Rodziców cechuje dawanie dziecku nadmiernej swobody; pozornie rodzice s bardzo liberalni - w rzeczywisto[ci jednak niedbali, bywaj te| zupeBnie beztroscy, a| do nieodpowiedzialno[ci. Cechuje ich brak zainteresowania sprawami dziecka, które pozostawione jest samemu sobie i nie jest wcigane w |adne wspólne zajcia, prace i przyjemno[ci. Taka postawa powoduje, |e dziecko staje si uczuciowo niestaBe, niezdolne do koncentracji w nauce, nieufne a nawet bojazliwe i Batwo popada w konflikty. 3. Postawa nadmiernie wymagajca, zmuszajca, korygujca - dziecko jest zwykle naginane do wytworzonego przez rodziców wzoru, bez liczenia si z jego indywidualnymi cechami i mo|liwo[ciami, wynikajcymi z fazy rozwojowej, w jakiej si znajduje. Rodzice z góry zakBadaj dostosowanie si dziecka do stawianych wymagaD i zdobywania wysokich osigni, a dziecko poddawane jest presji, aby dorówna idealnemu wzorowi. Postawa ta wywoBuje bunt, protest, oraz agresj wychowanków; sprzyja te| ksztaBtowaniu si takich cech jak: brak wiary we wBasne 13 Op. cit. str. 88-89 7 siBy, niepewno[, lkliwo[, obsesje - a nawet pozory niedorozwoju lub du|e trudno[ci szkolne. 4. Postawa nadmiernie chronica - rodzice pod hasBem  wszystko dla dziecka chroni je od ka|dego samodzielnego wysiBku, pracy i odpowiedzialno[ci; ono samo uwa|ane znów jest za wzór doskonaBo[ci. Postaw t charakteryzuje traktowanie dziecka w sposób przesadnie opiekuDczy i nadmiernie pobBa|liwy. Taka postawa powoduje w rezultacie niedostosowanie spoBeczne i wychowanie jednostek biernych i infantylnych, lub te| zarozumiaBych, egoistycznych, zuchwaBych i samolubnych. Postawy rodzicielskie sprzyjaj rozwojowi pewnych cech zachowania si dzieci. J.Rembowski wychodzi z zaBo|enia, |e  postawy rodziców udzielaj si dzieciom, je[li one je pilnie na[laduj. 14 WBa[ciwe postawy rodzicielskie takie jak: akceptacja dziecka, wspóBdziaBanie z nim, dawanie mu swobody (odpowiedniej do wieku), oraz poszanowanie i uznawanie jego praw jako czBonka rodziny, bez przeceniania czy niedoceniania jego pozycji - zaspokajaj podstawowe potrzeby psychiczne dziecka i nie prowadz do powstawania zaburzeD w jego zachowaniu. Natomiast, takie postawy jak: odrzucenie dziecka, unikanie z nim kontaktu; nadmierne ochranianie; nadmierne wymaganie i zmuszanie - zaburzaj zaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka takich, jak na przykBad: potrzeby doznawania |yczliwo[ci i miBo[ci, potrzeby wspóBdziaBania, potrzeby aktywno[ci i samorealizacji, oraz potrzeby poczucia wBasnej godno[ci. Niezaspokojenie której[ z tych potrzeb mo|e prowadzi do ró|nego rodzaju zaburzeD w zachowaniu dziecka, a z czasem do ujemnych rysów osobowo[ci. Tak wic niezale|nie od tego, jakie postawy reprezentuj rodzice wobec swych dzieci, i jakie popeBniaj bBdy wychowawcze, to wBa[nie  ...rodzina odgrywa w stosunku do dziecka rol niwelatora wstrzsów, filtru i pomostu, 15 i dlatego stanowi ona najwa|niejsze [rodowisko wychowawcze. Zrodowisko wywierajce na dziecko 14 J.Rembowski: Rodzina w [wietle psychologii; WSiP, Warszawa 1978, str. 150 15 W.D.Wall: Wychowanie i zdrowie psychiczne; PWN, Warszawa 1960, str. 38 8 ogromny wpByw, którego konsekwencje ponosi ono przez caBe pózniejsze |ycie. Dlatego tak wa|ne jest, by rodzina funkcjonowaBa normalnie i aby stworzyBa dobre warunki rozwojowe dla dzieci i mBodzie|y. Rodzina i przedszkole s miejscem, w którym czBowiek najpeBniej zdobywa wiedz potrzebn w |yciu , ale równie| uczy si sztuki |ycia z caB jego zale|no[ci i wszystkimi jego subtelno[ciami: uczy si stosunku do osób, rzeczy, poznaje normy, reguBy, rozumie wBasne usytuowanie, zale|no[ci midzy ludzmi, uczy si reagowania na zachowania innych ludzi, rozwizywania prostych i zBo|onych zadaD, poznaje hierarchi warto[ci, poznaje mo|liwo[ wBasnego bycia w spoBeczeDstwie. Jest wic szansa, aby poprzez te [rodowiska wprowadzi nowe pokolenie w |ycie, przygotowa do trudu  pój[cia dalej  . Taki jest sens wychowania, taka jest potrzeba w |yciu czBowieka. Sytuacja ta stanowi dla jednych okazj do refleksji o rozwijajcej dziecko roli rodziny, dla innych do powrotu do sprawdzonych tradycyjnych wzorów, np. do bicia i przemocy w celu wypracowania posBuszeDstwa dzieci wobec rodziców i nauczycieli. Trzyletnie dziecko wkracza w zorganizowane |ycie przedszkolne z pewnym zasobem umiejtno[ci i nawyków wyniesionych z domu rodzinnego. Zdarza si jednak, |e nie zawsze mo|emy je zaakceptowa. A poniewa| zadaniem przedszkola jest rozszerzenie i uzupeBnienie pracy wychowawczej rodziców, dlatego te| musi ono czasem przeprowadzi konieczn korekt. CigBo[ i skuteczno[ wychowania mo|na zachowa jedynie przez [cisBy zwizek przedszkola z rodzicami i [rodowiskiem lokalnym, oraz nawizywan z nimi wspóBprac. WedBug W. Okonia wspóBpraca - to  wspóBdziaBanie ze sob jednostek lub grup ludzi, wykonujcych swoje czstkowe zadania, aby osign jaki[ wspólny cel; wspóBpraca opiera si na wzajemnym zaufaniu i lojalno[ci oraz na podporzdkowaniu si celowi, nale|ycie u[wiadomionemu sobie przez wszystkie jednostki lub grupy. 16 WBa[ciwe zorganizowana wspóBpraca z rodzicami stanowi jeden z istotnych czynników osigania przez przedszkole dobrych wyników w pracy wychowawczej. 16 W. OkoD: Nowy sBownik pedagogiczny; Wydawnictwo  {ak Warszawa 1996, str. 318. 9 Jak pisze Jan Zborowski w ksi|ce pod redakcj Marii Ziemskiej:  Tylko zintegrowany i skoordynowany proces dziaBalno[ci wychowawczej, swoista wspólnota wychowawcza obu tych podstawowych ogniw pedagogicznych mo|e zapewni oczekiwane efekty wychowawcze. 17 Na wychowanków dziaBa wpByw caBego najbli|szego otoczenia. I wBa[nie dlatego taka placówka o[wiatowa jak jest przedszkole nie mo|e by pozostawiona w odosobnieniu. Jednak, wspóBpraca nie nawi|e si sama. W tym wszystkim bardzo wa|ne jest zachcanie rodziców do wspólnego dziaBania. Ta zachta musi wychodzi od nauczyciela - wychowawcy. I jak zauwa|aj M. Dmochowska i M. Dunin - Wsowicz:  Nawizanie wspóBpracy midzy przedszkolem i rodzicami nie jest spraw nadajc si do jednorazowego zaBatwienia, wrcz przeciwnie, wymaga staBej inicjatywy, wyrozumiaBo[ci i |yczliwo[ci z obu stron, które z kolei decyduj o harmonijnej i rodzinnej atmosferze przedszkola, tak bardzo potrzebnej maBym dzieciom. 18 Wa|ne jest aby we wspóBpracy rodziny i przedszkola obowizywaB pewien jednolicie uzgodniony kierunek pracy wychowawczej, by wychowanek mógB nabra wiary i przekonania w istnienie pewnych zasad postpowania, by wzajemnie nie podwa|a autorytetów przedszkola i rodziny, po to, by dziecko nie zastanawiaBo si  Kogo sBucha, skoro pani mówi jedno, a tata w domu co[ innego. I. DudziDska uwa|a, |e do  podstawowych zadaD wynikajcych ze wspóBdziaBania z rodzicami nale|y zaliczy:  & rozszerzenie i pogBbienie wiedzy rodziców o dziecku i ustalenie wspólnie z nimi jednolitych form oddziaBywania wychowawczego w stosunku do wychowanków, podnoszenie kultury pedagogicznej rodziny, oraz wBczenie rodziców do rozwizywania wychowawczych i organizacyjnych problemów placówki przedszkolnej. 19 Pierwsze z podanych wy|ej zadaD mo|na osign za pomoc spotkaD zbiorowych i indywidualnych, które mog przybiera 17 Red.: M. Ziemska: Rodzina i dziecko, PWN, Warszawa 1979, str. 399. 18 M. Dmochowska, M. Dunin - Wsowicz, Wychowanie w rodzinie i przedszkolu, WSiP, Warszawa 1978, str. 99. 19 I.DudziDska: Wychowanie i nauczanie w przedszkolu. Poradnik metodyczny WSiP, Warszawa 1983, str. 527. 10 ró|n form. Mog to by spotkania robocze lub towarzyskie. Spotkania robocze maj charakter informacyjny (zaliczamy do nich wszelkiego rodzaju zebrania ogólne, czy grupowe). Inn form wspóBpracy s spotkania - rozmowy indywidualne, podczas których nauczycielka dowiaduje si od rodziców o stanie zdrowia i rozwoju wychowanków, o sposobach kierowania procesem wychowania w domu, o napotykanych trudno[ciach wychowawczych i wielu innych informacjach bardzo wa|nych dla wychowanka i nauczyciela. Podczas tych rozmów wychowawczyni powinna poinformowarodziców, jak widzi i ocenia dziecko. Powinna mówi przede wszystkim o sukcesach i osigniciach - jak i o trudno[ciach, lub niepowodzeniach, na jakie dziecko napotyka w |yciu zespoBowym. Mniej popularn i rzadziej stosowan form wspóBpracy z rodzicami s odwiedziny w domu. Forma ta stosowana jest w sporadycznych sytuacjach, gdy| okazuje si czasem, |e mimo najlepszych intencji i staraD - nie ka|dy z rodziców ma ochot na dzielenie si tajnikami |ycia rodzinnego. A poniewa| nikt nie ma prawa ingerowa w |ycie innych ludzi, dlatego te| czasem lepiej zrezygnowa z formy odwiedzin, by nie burzy spokoju rodziny i nie zaostrza sytuacji. Oprócz sporadycznych kontaktów z rodzin na terenie przedszkola lub domu wychowanka ka|da nauczycielka powinna mie staBe dni i godziny przyj rodziców (poza godzinami pracy wychowawczo - dydaktycznej z dziemi). Informacje o tym nale|y poda do ogólnej wiadomo[ci rodziców.  Przyjcia takie - jak pisze I.DudziDska - powinny umo|liwi rodzicom czsty kontakt z nauczycielk. 20 Wy|ej wymienione kontakty z rodzicami powinny by odnotowane przez nauczycielk (powinny zawiera dat rozmowy i omawiany problem). Zapisy te mog stanowi kolejne zródBo wiedzy dla nauczyciela. Wa|nym uzupeBnieniem tak zwanych spotkaD roboczych s spotkania towarzyskie, organizowane z okazji ró|nych uroczysto[ci i imprez przedszkolnych, (takich jak DzieD Babci i Dziadka, DzieD Matki, DzieD Ojca, Uroczysto[ Dnia Dziecka, MikoBaj, Choinka, 20 Tam|e, str. 528. 11 ZakoDczenie Roku itp.) - s to spotkania organizowane celowo. Jednak wiele ze spotkaD mo|e odbywa si na gruncie neutralnym np. na spacerze, w parku, wtedy spotkania te nabieraj swobodnego, bardziej kameralnego nastroju i najcz[ciej s wynikiem nieplanowanych okoliczno[ci. Zajcia otwarte mo|na zaliczy jako form wspóBpracy z rodzicami, która podnosi ich kultur pedagogiczn. Zajcia te powinny si odbywa dwa - trzy razy w cigu roku, w ka|dej grupie wiekowej. I.DudziDska pisze, |e: najbardziej odpowiednie dla rodziców s takie zajcia, w czasie których wszystkie dzieci w grupie wykonuj to samo zadanie. 21 Dziki tej formie wspóBpracy rodzice mog zaobserwowa poczynania swej pociechy na tle grupy, i sami porówna jej osignicia, zrozumie trudno[ci. yródBem ogólnych informacji dla rodziców dotyczcych pracy przedszkola jest tak zwany  kcik rodziców . Jest to umownie przyjta nazwa miejsca, w którym rodzice i opiekunowie mog si spokojnie zatrzyma, zaczeka - a przy okazji - poczyta i popatrze. W kciku dla rodziców znajduje si tablica informacyjna, na której umieszcza si regulamin przedszkola; ogBoszenia; informacje dla rodziców; jadBospis; terminy organizowanych zaj, oraz ich tematyk; bie|ce zadania wychowawcze wzbogacone tekstami wierszy i piosenek do zapamitania przez dzieci; informacje dotyczce organizacji pracy przedszkola i poszczególnych grup. W kciku dla rodziców organizowane s wystawy prac plastycznych dzieci (do obejrzenia i porównania przez rodziców); oraz aktualne ksi|ki i czasopisma pedagogiczne. We wspóBpracy przedszkola z rodzicami wa|n rol odgrywa Komitet Rodzicielski, który dziaBa na terenie placówki, wspóBdziaBa z dyrektorem i Rad Pedagogiczn dbajc o interesy dzieci i caBego przedszkola. Oprócz form wspóBdziaBania z rodzicami, istniej równie| formy wspóBdziaBania ze [rodowiskiem lokalnym. S to gBównie kontakty z poradniami wychowawczo - zawodowymi, o[rodkami zdrowia, bibliotekami, kinami, klubami, domami kultury, zakBadami pracy, szkoBami, innymi przedszkolami, a tak|e ludzmi zamieszkujcymi 21 Op. cit. str. 532. 12 i pracujcymi w pobli|u przedszkola. Taka wspóBpraca chroni wychowanków przed wyizolowaniem z otoczenia. OpracowaBa: Katarzyna HeliDska. Urszula Pajk Bibliografia: 1. Chrzanowska D.: Dziecko w wieku przedszkolnym, PZWL, Warszawa 1980. 2. Debesse M.: Etapy wychowania, WSiP, Warszawa 1982. 3. Dmochowska M., Dunin - Wsowicz : Wychowanie w rodzinie i przedszkolu, WSiP, Warszawa 1976. 4. DudziDska I.: Wychowanie i nauczanie w przedszkolu. Poradnik metodyczny, WSiP, Warszawa 1983. 5. Gurycka A.: Struktura i dynamika procesu wychowawczego, Analiza psychologiczna PWN, Warszawa 1979. 6. Kowalski St.: Socjologia wychowania w zarysie, PWN, Warszawa 1986. 7. Kunowski S.: Podstawy wspóBczesnej pedagogiki, Wydawnictwo SalezjaDskie, Aódz, 1981. 8. Kwiatkowska M.: Podstawy pedagogiki przedszkolnej, WSiP, Warszawa 1988. 9. Aobocki M.: ABC wychowania, WSiP, Warszawa 1992. 10.MuszyDski H.: Zarys teorii wychowania, PWN, Warszawa 1978. 11.J.Rembowski: Rodzina w [wietle psychologii, WSiP, Warszawa 1978. 12.SmarzyDski H.: Rodzina wspóBczesna jako [rodowisko wychowawcze, PAN, Kraków 1978. 13.Suchololski B.: Pedagogika. Podrcznik dla kandydatów na nauczycieli PWN, Warszawa 1985. 14.Wall W.D.: Wychowanie i zdrowie psychiczne PWN, Warszawa 1960. 15.WroczyDski R.: Pedagogika spoBeczna, PWN, Warszawa 1976. 16.Ziemska M. Rodzina a osobowo[, WP, Warszawa 1975. 17.Ziemska M.: Postawy rodzicielskie, WP, Warszawa 1973. 18.Ziemska M.: Rodzina i dziecko, PWN, Warszawa 1979. 13

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
1a pojęcie wychowania
Postawy i pojęcia romantyczne
STYLE I POSTAWY WYCHOWANIA
Rola postaw rodzicielskich w procesie wychowawczym
Profilaktyka wad postawy u dzieci i młodzieży w środowisku nauczania i wychowania(1)
Wirusy postawowe pojęcia
CELE WYCHOWANIA MUZYCZNEGO
niezbednik wychowawcy, pedagoga i psychologa 08 4 (1)
Biedrzyński D , Pojęcie harmonii w filozofii Empedoklesa
Psychologiczne problemy dzieci wychowujÄ…cych siÄ™ w rodzinach z problemem alkoholowym aktualny stan
ks W Zaborski, Pojęcia religijne Persów za Achemenidów [w] PP nr 27, 174
Plutarch O wychowaniu Spartan (3)
METODYKA ZAJĘĆ WYCHOWAWCZYCH W EDUKACJI ZINTEGROWANEJ

więcej podobnych podstron