W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
Maszyny do robót
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdz
na:
14.2
www.skanska.pl/bhp,
budowlanych
one.skanska/bhp
Standard pracy
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia
bezpieczeństwa podczas eksploatacji i obsługi maszyn do robót budowlanych.
" zawiera wymagania
wynikające z prawa
i norm polskich
Eksploatacja i obsługa maszyn wiąże się z wieloma zagrożeniami, które wzrastają, gdy
oraz wewnętrznych
prace są prowadzone w pobliżu czynnych linii energetycznych, kolejowych, tramwajowych
uregulowań Skanska S.A.
i drogowych. Wówczas roboty takie zaliczamy do grupy prac szczególnie niebezpiecznych.
" jest obligatoryjny dla
Aby prace z wykorzystaniem maszyn budowlanych odbywały się bezpiecznie, niezbędne
wszystkich jednostek
Skanska S.A.
jest zastosowanie minimalnych wymagań określonych w niniejszym standardzie.
" pomaga zapewnić
bezpieczne i skuteczne
praktyki podczas prac.
A. Wymagania ogólne w którym odnotowywane są wszystkie
wykonywane czynności.
1. Maszyny do robót budowlanych powinny 6. Maszyny budowlane podlegające dozorowi
być utrzymywane w stanie zapewniającym technicznemu mogą być wykorzystywane
ich sprawność techniczną, eksploatowane, tylko wówczas, gdy posiadają dopuszczenie
konserwowane i naprawiane zgodnie do ich eksploatacji wystawione przez Urząd
z instrukcją oraz obsługiwane przez osoby Dozoru Technicznego.
przeszkolone, posiadające odpowiednie 7. Maszyny budowlane powinny być
uprawnienia. wyposażone w znaki ostrzegawcze
2. W miejscu eksploatacji maszyn do robót i oznakowanie niezbędne do zapewnienia
budowlanych powinny być zawsze gotowe bezpieczeństwa pracowników (Rys. 1, 2, 3, 4).
do okazania osobom kontrolującym 8. Znaki ostrzegawcze i oznakowanie,
dokumenty, takie jak: o którym mowa w punkcie A7, należy
" dokumentacja techniczno-ruchowa lub utrzymywać w czystości, aby ułatwić
instrukcja obsługi identyfikację.
" deklaracja zgodności WE lub 9. Maszyny o napędzie spalinowym mogą
potwierdzenie dostosowania być wykorzystywane tylko wówczas, gdy
maszyny do minimalnych wymagań
bezpieczeństwa
" dokument upoważniający operatora
do obsługi danego typu maszyn, jeżeli
takowy jest wymagany.
3. Potwierdzenie dostosowania maszyn
do minimalnych wymagań, o których
mowa w punkcie A2, dotyczy maszyn
wyprodukowanych przed 1 stycznia 2003
roku i potwierdza dostosowanie maszyny
Rys. 1 Przykładowe znaki bezpieczeństwa  znaki zakazu:
do minimalnych wymagań w zakresie
Zakaz dotykania, Powierzchnia gorąca
bezpiecznego użytkowania.
4. Deklaracja zgodności WE, o której
mowa w punkcie A2, dotyczy maszyn
wyprodukowanych po 1 stycznia 2003
roku i potwierdza spełnienie przez daną
maszynę zasadniczych wymagań w zakresie
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
5. Maszyna do robót budowlanych powinna
posiadać  Dziennik konserwacji
Rys. 2 Przykładowe znaki bezpieczeństwa  znaki
Wersja 1.0 prowadzony na bieżąco przez operatora, ostrzegawcze: Uwaga! Grozi porażeniem prądem
Standard 14.2 1
B. Dodatkowe wymagania bezpieczeństwa
1. Ze względu na fakt, iż maszyny budowlane
są bardzo dużą grupą i są wykorzystywane
przy różnych robotach, w wielu standardach
szczegółowych pojawiają się również inne
wymagania dotyczące ich bezpiecznej
eksploatacji, np.:
" w standardzie szczegółowym
Rys. 3 Przykładowe znaki bezpieczeństwa  znaki nakazu:
2.2 pojawiają się wymagania dla
Nakaz stosowania środków ochrony
rusztowań
" w standardzie szczegółowym
2.5 pojawiają się wymagania dla
podnośników
" w standardzie szczegółowym
3.3 pojawiają się wymagania dla
szalunków i obudów wykopów
" w standardzie szczegółowym
11.3 pojawiają się wymagania dla
żurawi, dz
wigów i suwnic
Rys. 4 Przykładowe znaki bezpieczeństwa  znaki
" w standardzie szczegółowym
informacyjne: Wyłącznik awaryjny
13.9 pojawiają się wymagania dla
maszyn do robót bitumicznych
w miejscu ich użytkowania jest zapewniona " w standardzie szczegółowym
wystarczająca ilość powietrza. 14.1 pojawiają się wymagania dla
10. Maszyny budowlane pracujące pod maszyn do robót ziemnych
ciśnieniem powinny być sprawdzane " w standardzie szczegółowym
i poddawane regularnym kontrolom. 14.3 pojawiają się wymagania dla
11. Maszyny o napędzie elektrycznym maszyn do robót pomocniczych
należy kontrolować zgodnie z instrukcją i wykończeniowych
producenta i przeprowadzać pomiary ich " w standardzie szczegółowym
instalacji nie rzadziej niż: 14.5 pojawiają się wymagania dla
" raz na 2 miesiące przy eksploatacji kontenerów budowlanych
ciągłej na kilku zmianach roboczych " w standardzie szczegółowym
" raz na 4 miesiące przy eksploatacji 14.6 pojawiają się wymagania dla
ciągłej na jednej zmianie roboczej maszyn do produkcji betonu i masy
" raz na 6 miesięcy przy eksploatacji bitumicznej
dorywczej. " w standardzie szczegółowym
12. Do pracy z maszynami w przypadku których 14.7 pojawiają się wymagania dla pił
istnieje ryzyko bezpośredniego kontaktu tarczowych.
człowieka z ruchomymi częściami, stosuje
się osłony lub inne urządzenia ochronne, C. Działania przed rozpoczęciem robót
uniemożliwiające dostęp do miejsc
Rys. 5 Osłona elementów
niebezpiecznych (Rys. 5). 1. Podstawą do rozpoczęcia prac
napędowych
13. Maszyny stwarzające zagrożenie emisji z wykorzystaniem maszyn do robót
pyłów, gazów, oparów lub płynów budowlanych jest dokonanie Oceny Ryzyka
wyposaża się w obudowy lub dodatkowe dla Zadania oraz opracowanie Instrukcji
urządzenia wyciągowe. Bezpiecznego Wykonywania Robót (IBWR)
14. Elementy sterownicze mające wpływ na dla konkretnego zadania.
bezpieczeństwo, powinny być widoczne 2. Wszyscy pracownicy uczestniczący
i możliwe do zidentyfikowania oraz w realizacji prac, w których wykorzystywane
odpowiednio oznakowane. są maszyny budowlane powinni zostać
15. Maszyny powinny być wyposażone za pisemnym potwierdzeniem zapoznani
w układ sterowania służący do całkowitego z zatwierdzoną przez kierownika budowy
i bezpiecznego ich zatrzymania. Układ IBWR oraz Oceną Ryzyka dla Zadania.
ten powinien mieć pierwszeństwo 3. Osoby obsługujące maszyny powinny
przed układem sterowania służącym do posiadać odpowiednie predyspozycje
Rys. 6 Awaryjny wyłącznik
uruchamiania maszyny (Rys. 6). zdrowotne, potwierdzone orzeczeniem
bezpieczeństwa
16. Maszyny będącej w ruchu nie można lekarza medycyny pracy.
pozostawić bez obsługi lub nadzoru, 4. Przed rozpoczęciem pracy z wykorzystaniem
chyba że pozwala na to jej dokumentacja maszyn, do których obsługi wymagane są
techniczno-ruchowa. uprawnienia, należy sprawdzić zgodność
17. Na stanowiskach pracy przy stacjonarnych uprawnień operatora z klasą i typem
maszynach powinny być dostępne instrukcje maszyny, na której ma on pracować.
ich bezpiecznej obsługi. 5. Osoby obsługujące maszyny przed
18. Wszystkie mobilne maszyny do robót przystąpieniem do pracy powinny dokładnie
budowlanych powinny być wyposażone zapoznać się z ich dokumentacją techniczno-
w apteczkę, gaśnicę, trójkąt ostrzegawczy ruchową bądz
instrukcją obsługi.
i pojemnik z absorbentem. 6. Wszystkie maszyny każdorazowo przed
rozpoczęciem pracy oraz w przypadku
2
zmiany osoby obsługującej powinny być określonymi w standardzie szczegółowym
sprawdzone pod względem sprawności  4.4 Praca w sąsiedztwie linii
technicznej i bezpieczeństwa użytkowania. elektroenergetycznych .
7. W przypadku stwierdzenia usterek, 6. W przypadku wykorzystywania maszyn
które mogłyby uniemożliwić właściwą budowlanych na czynnym pasie drogowym
obsługę maszyny, osoba ją obsługująca lub w jego bezpośrednim sąsiedztwie,
ma obowiązek odmówić jej uruchomienia należy kierować się również wytycznymi
i zgłosić ten fakt bezpośredniemu zawartymi w standardzie szczegółowym
przełożonemu.  5.4 Oznakowanie i prowadzenie robót
8. Maszyny, które podczas użytkowania mogą pod ruchem .
być narażone na uderzenie pioruna, należy 7. W przypadku wykorzystywania maszyn
zabezpieczyć przed jego skutkami. budowlanych na torach kolejowych lub
9. Należy wyznaczyć strefę niebezpieczną torowiskach albo w ich bezpośrednim
i odpowiednio ją oznakować. Strefa ta nie sąsiedztwie należy dostosować się również
powinna być mniejsza niż zasięg roboczy do wytycznych zawartych w standardzie
maszyny (Rys. 7). szczegółowym  13.3 Roboty kolejowe
i na torowiskach .
8. W przypadku naruszenia którejkolwiek
z instalacji wymienionych w punkcie C11
lub w razie przypadkowego odkrycia
niezidentyfikowanej instalacji należy
niezwłocznie przerwać pracę i ustalić
z jednostką zarządzającą daną instalacją
dalszy sposób prowadzenia robót.
9. W przypadku natrafienia na przedmioty
trudne do identyfikacji należy niezwłocznie
przerwać pracę i powiadomić osobę
nadzorującą prace na tym terenie.
10. Wszystkie prace z wykorzystaniem
Rys. 7 Wyznaczenie strefy pracy pompy do mieszanki
maszyn budowlanych należy realizować
betonowej
zgodnie z zasadami określonymi w ich
10. W zwartej zabudowie miejskiej lub dokumentacjach techniczno-ruchowych lub
w innych warunkach uniemożliwiających instrukcjach obsługi.
wyznaczenie pełnej strefy niebezpiecznej, 11. Wszystkie mobilne maszyny budowlane
strefa ta może być zmniejszona, pod powinny być wyposażone i używać
warunkiem zastosowania innych rozwiązań błyskowych sygnałów świetlnych barwy
technicznych bądz
organizacyjnych, żółtej oraz dz
więkowych sygnałów cofania.
zapewniających odpowiedni poziom 12. Pracownicy zatrudnieni do obsługi maszyn
bezpieczeństwa. z ruchomymi elementami nie mogą
11. W przypadku zidentyfikowania w miejscu pracować w luz
nej odzieży oraz bez nakryć
planowanych prac występowania instalacji głowy osłaniających włosy.
wodociągowych, kanalizacyjnych, 13. Osoby obsługujące maszyny powinny
elektrycznych, gazowych lub podczas ich użytkowania cały czas stosować
centralnego ogrzewania, kierownik niezbędne środki ochrony indywidualnej.
budowy w porozumieniu z jednostkami 14. Każdorazowe opuszczenie kabiny maszyny
zarządzającymi tymi instalacjami ustala budowlanej przez operatora wiąże
odległości bezpiecznego użytkowania się z obowiązkiem stosowania hełmu
maszyn na tym terenie. ochronnego, kamizelki ostrzegawczej oraz
bezpiecznego obuwia (Rys. 8).
D. Działania w trakcie realizacji robót
E. Działania po zakończeniu robót
1. W przypadku stwierdzenia w trakcie
Rys. 8 Podstawowe
wymagania BHP dla
pracy uszkodzenia obsługiwanej maszyny 1. Wszystkie mobilne maszyny budowlane
pojazdów i kierowców
należy bez zbędnej zwłoki unieruchomić ją należy zaparkować w miejscu
i powiadomić przełożonego. przeznaczonym na ich postój. Miejsce
2. W warunkach ograniczonej widoczności to powinno posiadać twardą i poziomą
miejsca pracy maszyn należy oświetlić. powierzchnię, pozbawioną przeszkód
3. W czasie przerwy w pracy należy i być ulokowane z dala od ruchu pieszych
zabezpieczyć maszyny przed dostępem i pojazdów.
osób trzecich i ich przypadkowym 2. W przypadku konieczności pozostawienia
uruchomieniem. maszyn budowlanych na jezdni, miejsce
4. Czynności związane z regulowaniem to należy oznakowywać zaporami
i zdejmowaniem naczynia roboczego drogowymi (wyposażonymi w elementy
maszyny lub dodatkowego osprzętu odblaskowe i lampy ostrzegawcze),
powinny być wykonywane w zespole co ustawionymi prostopadle do osi jezdni,
najmniej dwuosobowym. z dodatkowo ustawionymi za nimi osłonami
5. W przypadku pracy maszyn w pobliżu energochłonnymi lub usypanymi pryzmami
napowietrznych linii elektroenergetycznych z piasku.
należy zachować minimalne odległości 3. Po zaparkowaniu maszyn mobilnych lub po
oraz postępować zgodnie z wymaganiami zakończeniu pracy na maszynie stacjonarnej
Wersja 1.0
Standard 14.2 3
jej operator powinien wyłączyć główny 3. Eksploatacji maszyn niesprawnych
wyłącznik oraz zabezpieczyć urządzenie technicznie.
przed samoczynną jazdą i dostępem osób 4. Użytkowania maszyn bez urządzeń
postronnych. zabezpieczających lub sygnalizacyjnych.
4. Po zakończeniu pracy na maszynie 5. Przebywania osób postronnych w strefie
stacjonarnej jej operator powinien wyłączyć zagrożenia spowodowanej pracą maszyn
główny wyłącznik oraz zabezpieczyć budowlanych.
urządzenie przed jej przypadkowym 6. Dokonywania jakichkolwiek zmian
uruchomieniem przez osoby postronne. konstrukcyjnych w maszynach.
7. Dokonywania napraw i konserwacji maszyn
I. Zabrania się: będących w ruchu.
8. Odtłuszczania i czyszczenia powierzchni
1. Obsługi maszyn przez osoby nieposiadające maszyn benzyną etylizowaną lub innymi
stosownych kwalifikacji. rozpuszczalnikami.
2. Eksploatacji urządzeń na niestabilnym
podłożu.
4