A. F. Modrzewski ojcem polskiej myśli demokratycznej











Piątek, 21 Kwietnia Imieniny obchodzą: Anzelm, Feliks, Bartosz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Renesans >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???



Gdzie jestSciaga.pl
?
















A. F. Modrzewski ojcem
polskiej myśli demokratycznej










kategoria:   J.polski
zakres:   Renesans
dodano:   2000-01-17




Andrzej Frycz
Modrzewski urodził się około 1503 roku w Wolborzu. W latach 1517 –
22 studiował na Akademii Krakowskiej poczym przyjął niższe święcenia
kapłańskie. Dzięki pomocy rodziny Łaskich kształcił się na
uniwersytecie w Wittenberdze. Przebywając za granicą utrzymywał
kontakty z wybitnymi umysłami swojej epoki, między innymi z Erazmem
z Rotterdamu. Po powrocie do kraju zostaje mianowany sekretarzem
króla Zygmunta Augusta. W 1553 roku porzuca życie dworskie i powraca
do rodzinnego Wolborza, gdzie jesienią 1572 roku umiera.
Modrzewski był typowym humanistą, człowiekiem wszechstronnie
wykształconym. Jego studia obejmowały teologię, filozofię, prawo
oraz widzę starożytną. Pierwszym utworem napisanym przez
Andrzeja Frycza Modrzewskiego była broszura „Łaski, albo o karze za
mężobójstwo”. Autor wyraził swoje oburzenie, że w Polsce nie ma
równości obywateli wobec prawa. Gdy chłop zabił szlachcica płacił za
to głową, natomiast gdy szlachcic zabił plebejusza, musiał zapłacić
karę pieniężną. Takie poglądy były bardzo przewrotne jak na czasy, w
których żył ich autor. Dowodem nato jest fakt, że w Europie
zachodniej zrównano obywateli wobec prawa dopiero w dwa wieki po
napisaniu tego utworu. Najbardziej znaczącym dziełem w
działalności Modrzewskiego był niewątpliwie pięcioksiąg „O Naprawie
Rzyczypospolitej”. „Księga I – O obyczajach” Autor
podaje tu definicję państwa: „Rzeczpospolita to zgromadzenie i
pospólność ludzka związane z prawem, łączące sąsiadów, a ku życiu
dobremu i szczęśliwemu stworzona.” Mówi tu Modrzewski także o
zerwaniu ze średniowieczną tradycją legitymizmu, w zamian proponując
elekcję króla, której mieliby dokonywać wszyscy obywatele. Postuluje
też autor o to, by urzędy nie były nadawane dożywotnio, a urzędnicy
mieliby być kontrolowani przez tzw. dozorców. O wyborze na ważne
stanowisko miałyby decydować wartość i kompetencje kandydatów, a nie
ich pochodzenie. „Księga II – O prawach” Tu autor,
podobnie jak w omówionej wcześniej broszurce, apeluje o zrównanie
wszystkich obywateli wobec prawa. Nakazy i zakazy obowiązujące w
państwie miałaby opracowywać specjalna komisja złożona z
przedstawicieli wszystkich stanów. Zadaniem tej komisji byłoby także
powołanie Sądu Najwyższego, do którego mógłby się zwrócić nie tylko
magnat czy szlachcic, ale także mieszczanin i chłop. Modrzewski
proponuje wprowadzenie opieki społecznej nad starszymi i biednymi
obywatelami, czego w naszym kraju nie ma tak naprawdę do dnia
dzisiejszego. „Księga III – O wojnie” Ujawniają się tu
poglądy pacyfistyczne autora, który uważa: „Żadne korzyści z wojny
nie są tak wielkie, aby mogły szkodom dorównać”. Modrzewski
proponuje, w celu uniknięcia wojny odpowiednią politykę zagraniczną,
przyjazne stosunki i współpracę gospodarczą z sąsiadami. Mimo to
państwo musi być przygotowane na wojnę w obronie swej
niepodległości. Udział obywatela w wojnie obronnej, wg
Modrzewskiego, jest zaszczytnym obowiązkiem. „Księga IV – O
kościele” Autor mówi tu o uniezależnieniu kościoła od państwa,
gdyż jest on przedstawicielem obcych interesów. Kościół, wg
Modrzewskiego, miał być dla ludzi, co było zgodne z jego
reformacyjnymi poglądami. Księga ta, jak i następna, spotkały się z
silną krytyką kleru, w związku z czym musiano je wydać za granicą.
„Księga V – O szkole” Głównymi postulatami w tej księdze
są: wycofanie przestarzałych metod wychowawczych, zmiana programu
nauczania oraz udostępnienie nauki młodzieży męskiej wszystkich
stanów. Żądanie to zrealizowano dopiero w XVII wieku powołując do
życia Komisję Edukacji Narodowej i Towarzystwo Ksiąg Elementarnych.
Na podstawie prac Andrzeja Frycza Modrzewskiego możemy
stwierdzić, że realizował on w nich założenia demokratyczne
starożytnych, którzy pod tym pojęciem rozumieli przede wszystkim
władzę ludu. Postulował więc autor elekcję króla, powołanie komisji,
która miałaby ustalić obowiązujące prawa, a wszelkie decyzje miałyby
być podejmowane za zgodą większości obywateli. Ale Modrzewski
poszedł o wiele dalej i pojmował demokrację w sposób podobny, jak
robi się to w czasach dzisiejszych – czyli jako zapewnienie
wszelkich praw obywatelskich. Postulował więc prawo do nauki
wszystkim stanom, zrównanie obywateli wobec prawa oraz powołanie
Sądu Najwyższego. Nie można oczywiście zapomnieć o tym, że autor
wyprzedzał swym myśleniem epokę, w której żył, o wiele lat, a nawet
wieków.







Autor: Bartek

Ocena : 3.3 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000