Okablowanie sieci LAN
Praktyki instalatorskie
Krzysztof Nowicki
Katedra Teleinformatyki
Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki
Politechniki Gdańskiej
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
1
Praktyki instalatorskie
Na jakość systemu okablowania strukturalnego składają się
dwa podstawowe czynniki
1. jakość zastosowanych komponentow  organizacje
międzynarodowe precyzyjnie określają parametry wszystkich
elementow toru transmisyjnego, co praktycznie powinno
wyeliminowac produkty niezgodne z założonymi kryteriami.
2. zachowanie odpowiednich praktyk instalatorskich.
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
2
SOS-historia norm- 1991
Wymagania dla instalacji kategorii 5.
wg. normy TIA/EIA.
1. Minimalny promień zgięcia kabla wynosi czterokrotność średnicy kabla.
2. Kabel nie powinien być mocowany "na sztywno". Powinien mieć pewien
luz - nie należy dociskać maksymalnie "krawatek".
3. Kabla nie należy nadmiernie naciągać podczas układania w korytkach.
4. Pary przy wtyczce nie powinny być rozkręcone na długości większej niż
1,3cm.
5. Kable sieciowe powinny przebiegać dalej niż 30,5cm od skrętki. Od
transformatorów i silników należy zachować odległość 1,02m. Jeśli
skrętka została umieszczona w metalowym korytku prowadzącym, to
minimalna odległość od przewodów zasilających wynosi 6,4cm.
6. Jeśli zaistnieje konieczność skrzyżowania kabli zasilającego ze
skrętką, powinny one być ułożone prostopadle do siebie.
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
3
Praktyki instalatorskie
Warto podkreślić, że międzynarodowe instytucje
standaryzacyjne nie stworzyły nowych wymagań określajacych
zasady instalacji systemów wyższych kategorii.
Praktyki instalatorskie stworzone wiele lat temu dla kategorii 5,
zachowuja ważność także dla kategorii 6.
Oczywiście jakiekolwiek uchybienia kryterium jakości są w
przypadku systemow kategorii 6 trudniejsze do ukrycia niż w
kategoriach 5 czy 5e.
Jakiekolwiek błędy czy też  chodzenie na skróty mają obecnie
większy niż kiedykolwiek wpływ na wynik końcowych
pomiarow, a co za tym idzie, jakości budowanego systemu.
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
4
Najczęściej popełniane w trakcie instalacji
błędy oraz sposoby ich uniknięcia
Dopuszczalny naciąg kabla skrętkowego
Normy międzynarodowe (np. amerykańska TIA/EIA-568-B.1 punkt
10.2.2) zalecaja naciag maksymalny nie większy:
-niż 110 N - dla kabla UTP 24AWG
-niż 220 N - dla kabla STP
Spełnienie tego wymogu stosowania przez firmy instalatorskie dynamometru dla
każdego instalowanego przebiegu, a to powoduje . spowolnienie tempa instalacji
Stąd też z punktu widzenia firmy instalatorskiej jest to nie do przyjęcia.
Wydaje się, że wystarczające jest uświadomienie ekip wykonujących instalacje
kategorii 6, że przekroczenie dopuszczalnego naciągu powoduje zmianę
wzajemnego położenia par w ośrodku kabla, czego efektem jest zwiększenie
przesłuchów międzyparowych.
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
5
Najczęściej popełniane w trakcie instalacji
błędy oraz sposoby ich uniknięcia
Dopuszczalny naciąg kabla światłowodowego
Typowe wartości:
- 1500N dla kabli światłowodowych w luz
nej tubie
-- 500N dla kabli światłowodowych w ścisłej tubie
Miejscem, w którym najczęściej dochodzi do uszkodzenia kabla
na skutek przekroczenia dopuszczalnego naciagu, jest przejście przez ściany, stropy itp.
Eliminacja tego zagrożenia:
-stosowanie przepustów o większej pojemności (nieco większy
nakład pracy, ale zapewnia bezpieczna instalację i elastyczność w
przypadku przyszłej rozbudowy).
- w przypadku dłuższych przebiegow lub odcinkow z wieloma
zakrętami instalację wykonywać etapami, co minimalizuje
obciążenie kabla powodujace pogorszenie parametrow
transmisyjnych
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
6
Najczęściej popełniane w trakcie instalacji
błędy oraz sposoby ich uniknięcia
Promień gięcia kabla
Najczęściej miejscem,
w którym minimalny
promień gięcia kabla
może być
niedotrzymany, jest
zpunkt dystrybucyjny.
Niejednokrotnie chęc zachowania wysokiego poziomu estetyki
wiązek kablowych powoduje nadmierne ściśnięcie lub zagięcie
niektórych przebiegów.
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
7
Najczęściej popełniane w trakcie instalacji
błędy oraz sposoby ich uniknięcia
Promień gięcia kabla
Zbyt ciasne kanały kablowe nie pozwalają na zachowanie
właściwego promienia gięcia kabli w narożnikach
(niejednokrotnie instalacja kanałów kablowych o mniejszej
pojemności stanowi sposób na obniżenie kosztów instalacji -
sa to jednak oszczędności pozorne).
Normy międzynarodowe (np. amerykał
ska TIA/EIA-568-
B.1 punkt 10.2.1) sa bardzo precyzyjne, zalecajÄ…c minimalne
promienie gięcia:
- dla kabla UTP nie mniej niŻ 4 razy średnica
-dla kabla ScTP nie mniej niŻ 8 razy średnica
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
8
Najczęściej popełniane w trakcie instalacji
błędy oraz sposoby ich uniknięcia
TIA/EIA-568-B.1 punkt 10.2.1):
zalecane minimalne promienie
gięcia:
- dla kabla UTP nie mniej niż 4
razy średnica
-dla kabla ScTP nie mniej niż 8
razy średnica
Promień gięcia kabla
W praktyce, dla
standardowego kabla
UTP kategorii 6
minimalny promień
gięcia nie powinien byc
mniejszy niż 25 mm, zaś
dla kabla FTP  50 mm.
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
9
Najczęściej popełniane w trakcie instalacji
błędy oraz sposoby ich uniknięcia
Promień gięcia światłowody
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
10
Najczęściej popełniane w trakcie instalacji
błędy oraz sposoby ich uniknięcia
Geometria kabla - zgniatanie kabla
Występuje najczęściej przy stosowaniu metalowych koryt kablowych lub pojawia się w szafach
dystrybucyjnych podczas porzadkowania przychodzacych wiazek.
Najczęściej jest wynikiem nieostrożnego stosowania plastikowych opasek kablowych, (tzw. krawatek).
Należy bezwzględnie unikać zgniatania kabla przez zbyt silne zaciskanie tych opasek. Problem występuje
najczęściej w dużych wiązkach kabli, gdzie zewnętrzne warstwy sa bardziej narażone na zgniatanie, niż te
biegnące wewnątrz. Zbyt silne ściskanie kabla opaskami powoduje deformację par ośrodka, czego skutkiem
jest pogorszenie parametrów podobnie jak w przypadku nadmiernego zgięcia kabla..
Rozwiazaniem tego problemu jest używanie do spinania wiazek kablowych opasek  rzepowych . Sa one na
tyle szerokie, że praktycznie nie pozwalaja na zgniecenie porzadkowanych kabli. Ponadto umożliwiaja
dołożenie dodatkowych przebiegow bez konieczności rozcinania istniejacych opasek. Pozwala to na skrocenie
czasu rozbudowy systemu i minimalizację jej kosztów.
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
11
Najczęściej popełniane w trakcie instalacji
błędy oraz sposoby ich uniknięcia
Splatanie kabla
Na splatanie szczegolnie narażone sa kable konfekcjonowane na szpulach.
Podczas rozwijania kabla ze szpuli, gdy nie jest ona wyposażona w hamulec, ma
tendencję na skutek bezwładności do obracania się nawet po ustapieniu siły
naciagajacej kabel.
Kabel, który wtedy zostanie rozwinięty, może łatwo ulec splataniu.
Jeśli taka sytuacja zaistnieje, splatany odcinek należy uznać
za zniszczony i wymienić go.
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
12
Najczęściej popełniane w trakcie instalacji
błędy oraz sposoby ich uniknięcia
Brak powłoki zewnętrznej kabla
Rozploty
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
13
Realizacje okablowania poziomego
" W korytkach na Å›cianie ®ð
" Pod tynkiem na ścianach
" W korytkach na podÅ‚odze ®ð
" W posadce
" W podÅ‚odze technicznej ®ð
" W suficie podwieszanym
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
14
Realizacje gniazd abonenckich
" Na korytkach ®ð
" Podtynkowe
" Nadtynkowe ®ð
" W podÅ‚odze ®ð
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
15
Odstępy między kablami w
systemach prowadzenia kabli
Metalizowane prowadnice kabli  metalowe koryta
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
16
Odstępy między kablami w
systemach prowadzenia kabli
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
17
Oznakowanie gniazd abonenckich
" Poprawny system nazewnictwa gniazd ułatwi
lokalizacjÄ™ usterek, modernizacjÄ™ sieci oraz
lokalizacjÄ™ komputera w sieci LAN
" Gniazdo abonenckie jest za pomocÄ…
okablowania poziomego połączone z portem
panela krosowniczego w szafie
" Po obu stronach tego kabla należy stosować to
samo oznaczenie
" Oznaczenie powinno być naniesione na gniazdo,
panel krosowniczy i dokumentacjÄ™
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
18
Oznakowanie gniazd
abonenckich  przykład 1
01-103-28
" 0  Numer kondygnacji
" 1  Numer punktu dystrybucyjnego
" 1  Numer stelażu w szafie
" 03  Numer stelażu w szafie
" 28  Numer gniazda w panelu
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
19
Oznakowanie gniazd
abonenckich  przykład 2
2/114/28
" 2  Numer kondygnacji
" 114  Numer pokoju
" 28  Numer gniazda
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
20
Punkty rozdzielcze
" Miejsca będące węzłami sieci w topologii
gwiazdy lub hierarchicznej gwiazdy,
służące do konfiguracji połączeń
" Punkt zbiegania siÄ™ okablowania
poziomego, pionowego i systemowego
" Gromadzą aktywny sprzęt sieciowy
(przełączniki, routery, serwery itp.)
" Najczęściej jest to szafa lub rama 19-
calowa o danej wysokości wyrażonej w
jednostkach U (1U=45 mm=1,75 cala)
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
21
Rodzaje punktów rozdzielczych
" Główny punkt rozdzielczy MDF (Main
Distribution Frame) to punkt centralny
okablowania. ZbiegajÄ… siÄ™ w nim kable z
sąsiednich budynków, pięter i miejskiej centrali
telefonicznej oraz odchodzÄ… przebiegi pionowe
(do pośrednich punktów dystrybucyjnych IDF w
obiekcie) i poziome do punktów abonenckich
zlokalizowanych w pobliżu MDF (do 90m)
" Pośredni punkt rozdzielczy IDF (Intermediate
Distribution Frame) lub inaczej SDF (Sub-
Distribution Frame) to lokalny punkt
dystrybucyjny obsługujący najczęściej dany
obszar roboczy lub piętro
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
22
Szafy krosownicze
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
23
Rozmieszczenie urządzeń w szafie
" Rozmieszczenie urządzeń w szafie powinno
ułatwiać dostęp do urządzeń i okablowania
" Projektując rozmiar szafy należy pozostawić
zapas wolnego miejsca (jednostek U) na
przyszła rozbudowę sieci
" Urządzenia najcięższe (np. UPS) należy
montować na dole szafy
" Kable powinny być uporządkowane z
wykorzystaniem elementów organizacji kabli
" Szafa powinna zwierać panel zasilający
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
24
Elementy wyposażenia szafy
" Podstawowe elementy montowane w szafie to
urządzenia aktywne (przełączniki, routery, itd.)
oraz elementy pasywne (panele krosownicze,
panele zasilajÄ…ce)
" Elementy przeznaczone do montażu w szafie są
mocowane za pomocą specjalnych uchwytów i
śrub
" Elementy niedostosowane do montażu w szafie
umieszczane są na półkach
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
25
Elementy wyposażenia szafy cd.
" Cokół, na którym stoi
szafa
" Panel z włókniną i
przepustem szczotkowym
" Sufitowy panel
wentylacyjny
" Listy i linki uziemienia
" Półki oraz szuflady
" Uchwyty i prowadnice
kabli
" Panele zasilajÄ…ce
" Zaślepki
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
26
Panele krosownicze
" Panele krosownicze (ang. patch panel) to element
pasywny ułatwiający organizacje okablowania
(miedzianego i światłowodowego) w szafie
" Okablowanie poziome jest prowadzone między
gniazdkiem i panelem krosowniczym
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
27
Chłodzenie i wentylacja
" UrzÄ…dzenia sieciowe wymagajÄ… odpowiednich
warunków pracy dotyczących temperatury i
wilgotności
" Niezbędne jest wyposażenie szafy w
wentylatory i umożliwienie odpowiedniej
cyrkulacji powietrza
" Dodatkowo pomieszczenie, w którym znajduje się
szafa można wyposażyć w klimatyzację
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
28
Elementy porzÄ…dkujÄ…ce przewody
w szafie
" Panel szczotkowy
" Wieszaki
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
29
Lokalizacja punktów
dystrybucyjnych
" Lokalizacja oraz liczba punktów
dystrybucyjnych (szaf krosowniczych) wynika z
rozmiaru budynku, liczby gniazd, potrzeb i
wymogów klienta
" W przypadku okablowania miedzianego należy
pamiętać o maksymalnej odległości 90 metrów
od gniazda do szafy
" W przypadku niewielkiej liczby gniazd na
danej kondygnacji nie ma potrzeby instalacji
szafy na każdej kondygnacji, wymaga to jednak
odpowiedniej kanalizacji do poprowadzenia w
pionie większej liczby kabli
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
30
Połączenia telekomunikacyjne
budynków
" Połączenia telekomunikacyjne budynków
zazwyczaj realizowane sÄ… za pomocÄ…
wielowłóknowego zewnętrznego kabla
światłowodowego
" Prowadzone powinno być w kanalizacji
telekomunikacyjnej zbudowanej zgodnie z
wymogami budowlanymi
" Zaleca się układanie kabla zawierającego
nadmiarowe (tzw. ciemne) włókna światłowodu
umożliwiające rozbudowę sieci
" Połączenia telekomunikacyjne budynków
nazywane są również okablowaniem
międzybudynkowym lub okablowaniem
campusowym
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
31
Ogólne zalecenia instalacyjne
" Należy używać sprawdzonego sprzętu
" System okablowania ma być spójny i zgodny z
normami
" Trasa teleinformatyczna może być przecięta z
przewodami elektrycznymi tylko pod kÄ…tem 90
stopni
" Nie wolno przekroczyć minimalnej wartości
promienia zgięcia kabla
" Sieć elektryczna i informatyczna muszą być
prowadzone w oddzielnych kanałach dystrybucji
" Jeżeli nie są odpowiednio izolowane, to odległość
między nimi powinna wynosić minimum 30 cm
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
32
Ogólne zalecenia instalacyjne cd.
" W przypadku stosowania podwójnych kanałów
sieć elektryczna powinna być prowadzona w
górnym przedziale
" W przypadku prowadzenia kabli
teleinformatycznych i elektrycznych w rurkach
muszą one być ułożone w osobnych rurkach
" Należy unikać styku kabla z ostrymi krawędziami
" Podczas mocowania kabla trzeba zagwarantować
możliwość jego poruszania się
" Do rozwijania szpuli z kablem powinno
zastosować się podstawę do szpul
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
33
Środowiskowe zagrożenia dla
okablowania
" Gryzonie  szczególnie niebezpieczne dla
instalacji w piwnicach, kanalizacji
" Temperatura  zmiany temperatury prowadzÄ…
do zmiany długości kabli miedzianych
" Chemia  substancje żrące mogę zniszczyć
okablowanie
" Wilgotność  należy zapewnić warunki pracy
wymagane przez producentów
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
34
Mechaniczne zagrożenia dla
okablowania
" Zgięcia  w przypadku nadmiernego i częstego
zgięcia przewód może pęknąć
" Naprężenia  przewód musi być ułożony
swobodnie, aby jego konstrukcja nie była
naruszona
" Uderzenia  dotyczy do kabli przyłączeniowych,
które mogą być zahaczone podczas sprzątania
" Skręcanie  należy unikać niepotrzebnego
oplatania okablowania
" Pomyłki  użytkownicy mylą gniazda RJ45 i RJ11
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
35
Pok 148
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
36
nie tak
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
37
ale nie tak
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
38
Nie
Tak
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
39
Podwójne podłogi
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
40
Czyste rozmieszczenie w
podwójnej podłodze
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
41
Rozmieszczanie kabli w kanałach
© K. Nowicki Okablowanie sieci LAN
42