Niskoszumny, precyzyjny
N
i
s
k
o
s
z
u
m
n
y
,
p
r
e
c
y
z
y
j
n
y
Niskoszumny, precyzyjny
N
i
s
k
o
s
z
u
m
n
y
,
p
r
e
c
y
z
y
j
n
y
wzmacniacz uniwersalny
w
z
m
a
c
n
i
a
c
z
u
n
i
w
e
r
s
a
l
n
y
wzmacniacz uniwersalny
w
z
m
a
c
n
i
a
c
z
u
n
i
w
e
r
s
a
l
n
y
2444
Do czego to służy? w punkcie Q. Przy zasilaniu sy-
Opisywany moduł jest uniwersalnym metrycznym elementy R9, C2 nie
wzmacniaczem o bardzo dobrych parame- są potrzebne. Napięcie diody Ze-
trach szumowych i dynamicznych. Może słu- nera w sumie z napięciem prze-
żyć jako wzmacniacz do wysokiej jakości wodzenia diody LED D2 powin-
mikrofonu dynamicznego, może pełnić funk- no być równe połowie napięcia
cję odbiornika i wzmacniacza sygnału różni- zasilania. Rezystor R8 powinien
cowego, może być symetrycznym oraz nie- zapewniać prąd diod około
symetrycznym wzmacniaczem pomiarowym 3...10mA  dioda LED będzie też
sygnałów stałych i zmiennych. kontrolką zasilania.
Bardzo dobre parametry są rezultatem za- Układ wygląda na dość roz-
stosowania znanego i cenionego wzmacnia- budowany, jednak w wersji podstawowej bÄ™- Rys. 2
cza operacyjnego OP-27 lub OP-37. dzie zawierał jedynie kilka elementów, co
udowadnia rysunek 2 oraz fotografia, poka- w układzie symetrycznym stosując transfor-
Jak to działa? zująca wersję symetryczną i niesymetryczną mator mikrofonowy 1:10 według rysunku 3.
Schemat ideowy modułu, który jest klasycz- wzmacniacza. W podstawowej wersji syme- W module można wykorzystać praktycznie
nym wzmacniaczem różnicowym, pokazany trycznej wg rysunku 2, gdzie wejściami są każdy pojedynczy wzmacniacz operacyjny, ale
jest na rysunku 1. Moduł może być zasilany punkty A, B, montowane będą jedynie ele- układ jest optymalizowany do pracy ze znany-
napięciem symetrycznym ą5...ą22V (punkty menty U1, R1, R2, R4, R5. Rezystancja wej- mi wzmacniaczami OP-27 i OP-37. Są to bli-
P, O, N). Nie należy wtedy montować ele- ściowa wynosi około 2k&! i znakomicie nada- z
niacze kostki, bardzo precyzyjne (napięcie
mentów R8, D1, D2. Przy zasilaniu niesyme- je siÄ™ do współpracy z dobrymi mikrofonami niezrównoważenia Vos=10µV), niskoszumne
trycznym 10...44V (punkty P, N) nie należy dynamicznymi o rezystancji 200&!. Wzmoc- (3nV/ Hz) i szybkie (OP-27: 2,8V/µs;
montować kondensatorów C4, C5, natomiast nienie można regulować w szerokim zakresie, OP-37: 17V/µs). Wzmacniacz OP-27 może
zamontować C3. zmieniając (jednakowe) rezystory R4, R5. pracować przy wzmocnieniu równym jedno-
Elementy C2, R9 są potrzebne tylko wtedy, Najprostsza wersja niesymetryczna (drugi ści. Nieskompensowany wzmacniacz OP-37
gdy przy zasilaniu niesymetrycznym moduł ma moduł na fotografii) będzie zawierać jedynie jest zdecydowanie szybszy, pozwala uzy-
służyć do wzmacniania sygnałów zmiennych elementy R1, R4, R5. Wejściem będzie punkt skać znakomite parametry dynamiczne, ale
(audio)  stosując je należy przeciąć ścieżkę B, punkt A należy zewrzeć do masy. Znako- może pracować tylko przy wzmocnieniu
mite parametry szumowe można uzyskać większym od pięciu, co nie jest tu żadną wa-
Rys. 1 Schemat ideowy dą, a raczej zaletą. Niektóre egzemplarze
wzmacniaczy OP-37 mogą wzbudzać się
w układzie z rysunku 2, gdy mikrofon
Rys. 3
Elektronika dla Wszystkich
90
(z
ródło sygnału) nie będzie dołączony. Aby Montaż i uruchomienie sze informacje i przykłady zastosowania można
zapobiec samowzbudzeniu, wystarczy do- Układ można zmontować na małej płytce dru- znalez
ć w kartach katalogowych układów OP-
dać (niskoszumny, metalizowany) rezystor kowanej, pokazanej na rysunku 4. Montaż jest 27 i OP-37, na przykład na stronie internetowej
R3 o wartości około 30k&!. Rezystor ten nie klasyczny, nie powinien sprawić kłopotów. Sto- firmy Analog Devices: www.analog.com
będzie potrzebny dla kostki OP-27. pień trudności wersji podstawowej z rysunku 2
Piotr Górecki
Jeśli w układzie z rysunku 3 miałby być doda- można ocenić co najwyżej na jedną gwiazdkę.
ny kondensator C1 (1,8nF), kształtujący charak- Inne, nietypowe wykorzystanie kostek OP-27
Wykaz elementów
terystykę w zakresie częstotliwości ponadaku- i OP-37 wymaga pewnej wiedzy. W zależności
C1,C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .* patrz tekst
C
1
,
C
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
*
p
a
t
r
z
t
e
k
s
t
stycznych, wzmacniacz operacyjny musi być ty- od konkretnych potrzeb i warunków, trzeba
C2,C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .* patrz tekst
C
2
,
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
*
p
a
t
r
z
t
e
k
s
t
pu OP-27 (szybszy OP-37 będzie się wzbudzał). zmontować odpowiednie elementy, dlatego
C4,C7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF ceramiczny
C
4
,
C
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
c
e
r
a
m
i
c
z
n
y
Wzmocnienie można skokowo zmieniać, wersje nietypowe przeznaczone są dla bardziej
C5,C8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V
C
5
,
C
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
µ
F
/
1
6
V
montując rezystory R6, R7 i przecinając zaawansowanych Czytelników, którzy wyko-
D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .dioda Zenera patrz tekst
D
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
d
i
o
d
a
Z
e
n
e
r
a
p
a
t
r
z
t
e
k
s
t
ścieżki w punktach Y1, Y2. rzystają moduł w budowanych przez siebie
D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LED dowolna
D
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
L
E
D
d
o
w
o
l
n
a
W wersji podstawowej w roli R1, R2, R4, układach audio i urządzeniach pomiarowych,
PR1,PR2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,2k&! helitrim
P
R
1
,
P
R
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
,
2
k
&!
h
e
l
i
t
r
i
m
R5 należy stosować metalizowane rezystory na przykład w ramach prac dyplomowych. Dal- R1,R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k&! 1%
R
1
,
R
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
k
&!
1
%
R
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
0
k
&!
1
%
(
2
2
,
6
k
&
3
7
,
4
k
1
%
)
precyzyjne o tolerancji 1% (jeszcze lepiej by- R3 . . . . . . . . . . . . . . .30k&! 1% (22,6k& 37,4k 1%)
R4,R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51,1k&! 1%
R
4
,
R
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
5
1
,
1
k
&!
1
%
łoby dobrać je indywidualnie). Gdy stosunek Rys. 4 Schemat montażowy
R6,R7,R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .patrz tekst
R
6
,
R
7
,
R
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
p
a
t
r
z
t
e
k
s
t
rezystorów R4/R1 będzie równy R5/R2, tłu-
R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&!
R
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
k
&!
mienie sygnałów wspólnych będzie nieskoń-
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .OP-27 lub OP37
U
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
O
P
2
7
l
u
b
O
P
3
7
czenie wielkie. W najbardziej precyzyjnych
F
i
r
m
a
A
V
T
o
f
e
r
u
j
e
p
Å‚
y
t
k
i
d
r
u
k
o
w
a
n
e
j
a
k
o
k
i
t
Uwaga! Firma AVT oferuje płytki drukowane jako kit
zastosowaniach można zamontować jeden
AVT-2444A. Wzmacniacz operacyjny i pozostałe
A
V
T
2
4
4
4
A
.
W
z
m
a
c
n
i
a
c
z
o
p
e
r
a
c
y
j
n
y
i
p
o
z
o
s
t
a
Å‚
e
z helitrimów PR1, PR2 (2,2k&!), przecinając
elementy należy zamówić oddzielnie lub zdobyć
e
l
e
m
e
n
t
y
n
a
l
e
ż
y
z
a
m
ó
w
i
ć
o
d
d
z
i
e
l
n
i
e
l
u
b
z
d
o
b
y
ć
ścieżki w punktach oznaczonych X1, X2
we własnym zakresie.
w
e
w
Å‚
a
s
n
y
m
z
a
k
r
e
s
i
e
.
i montujÄ…c zamiast drugiego helitrimu rezystor
stały o wartości 1k&!.
Płytka drukowana modułu
P
Å‚
y
t
k
a
d
r
u
k
o
w
a
n
a
m
o
d
u
Å‚
u
Kondensatory C1, C6 mogą być potrzeb-
jest dostępna jako kit szkolny
j
e
s
t
d
o
s
t
Ä™
p
n
a
j
a
k
o
k
i
t
s
z
k
o
l
n
y
ne w wyjÄ…tkowych sytuacjach, gdy trzeba
AVT-2444A
A
V
T
2
4
4
4
A
ograniczyć pasmo od góry.
R E K L A M A · R E K L A M A · R E K L A M A · R E K L A M A · R E K L A M A
Elektronika dla Wszystkich
91