Dziennik Ustaw Nr 87  5824  Poz. 798
798
ROZPORZŃDZENIE MINISTRA �RODOWISKA
z dnia 6 czerwca 2002 r.
w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu.
Na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwiet- ż 3. 1. Oceny poziomu substancji w powietrzu
nia 2001 r.  Prawo ochrony Ęrodowiska (Dz. U. Nr 62, w strefach, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 92
poz. 627 i Nr 115, poz. 1229 oraz z 2002 r. Nr 74, ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.  Prawo
poz. 676) zarządza si�, co nast�puje: ochrony Ęrodowiska, dokonuje si� w odniesieniu do
dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu po-
ż 1. Rozporządzenie okreĘla: wi�kszonych o margines tolerancji, dopuszczonych
poziomów substancji w powietrzu okreĘlonych dla te-
1) sposoby, metody i zakres dokonywania oceny po-
renu kraju ze wzgl�du na zdrowie ludzi oraz ze wzgl�-
ziomów substancji w powietrzu, w tym:
du na ochron� roĘlin, a takŻe w odniesieniu do alarmo-
wych poziomów niektórych substancji.
a) zakresy wymaganych pomiarów, z podzia"em na
pomiary ciąg"e oraz okresowe w zaleŻnoĘci od
2. W przypadku oceny poziomu substancji w po-
podzia"u na strefy,
wietrzu ze wzgl�du na ochron� zdrowia ludzi wykorzy-
stuje si� w szczególnoĘci wyniki pomiarów z punktów
b) przypadki, gdy ocena jakoĘci powietrza moŻe
poboru próbek substancji spe"niających kryteria lokali-
by� dokonywana w oparciu o kombinacje metod
zacji okreĘlone w ż 9 ust. 1.
pomiarowych i modelowania oraz wy"ącznie
w oparciu o metody modelowania lub inne me-
3. W przypadku oceny poziomu substancji w po-
tody szacowania w zaleŻnoĘci od podzia"u na
wietrzu ze wzgl�du na ochron� roĘlin wykorzystuje si�
strefy,
w szczególnoĘci wyniki pomiarów z punktów poboru
2) górne i dolne progi oszacowania dla substancji próbek substancji spe"niających kryteria lokalizacji
o ustalonych poziomach dopuszczalnych, dopusz- okreĘlone w ż 9 ust. 2.
czalną cz�stoĘ� przekraczania progów oszacowa-
4. Oceny poziomu substancji w powietrzu dla ob-
nia oraz sposób okreĘlania cz�stoĘci przekraczania
szarów ochrony uzdrowiskowej oraz parków narodo-
progów oszacowania,
wych dokonuje si� w odniesieniu do dopuszczalnych
3) minimalną liczb� sta"ych punktów pomiarowych
poziomów substancji w powietrzu okreĘlonych dla
przy prowadzeniu pomiarów:
tych obszarów, wykorzystując wyniki pomiarów
z punktów poboru próbek substancji spe"niających kry-
a) poziomów substancji w powietrzu wprowadza-
teria lokalizacji, okreĘlone odpowiednio w ż 9 ust. 1
nych w sposób niezorganizowany lub z ma"ych
i ust. 2.
instalacji,
ż 4. 1. Oceny poziomu substancji w powietrzu
b) poziomów substancji w powietrzu wprowadza-
w strefach, w których poziom substancji przekracza
nych z duŻych instalacji,
górny próg oszacowania, dokonuje si� na podstawie
c) poziomów substancji w powietrzu ze wzgl�du na
pomiarów ciąg"ych rozumianych jako pomiary auto-
ochron� roĘlin,
matyczne lub jako pomiary manualne prowadzone
w sposób systematyczny, odpowiednio do metodyk re-
4) kryteria lokalizacji punktów poboru próbek sub-
ferencyjnych, o których mowa w ż 13, w sta"ych punk-
stancji przy prowadzeniu pomiarów z uwagi na:
tach pomiarowych, z zastrzeŻeniem ż 7 ust. 1. Dla ocen
tych moŻna dodatkowo wykorzysta� metody modelo-
a) ochron� zdrowia ludzi,
wania.
b) ochron� roĘlin,
2. Oceny poziomu substancji w powietrzu w stre-
c) oddzia"ywanie transportu,
fach, w których poziom substancji nie przekracza gór-
nego progu oszacowania, dokonuje si� na podstawie
5) sposób wyboru punktów pomiarowych,
kombinacji pomiarów w sta"ych punktach pomiaro-
6) metodyki referencyjne modelowania jakoĘci po- wych i metod modelowania lub innych technik szaco-
wietrza.
wania, w szczególnoĘci pomiarów okresowych i sza-
cunków obiektywnych na podstawie analizy emisji,
ż 2. 1. Oceny poziomu substancji w powietrzu do- z zastrzeŻeniem ust. 4.
konuje si� na podstawie okreĘlonych w rozporządzeniu
sposobów i metod. 3. Oceny poziomu substancji w powietrzu w stre-
fach, w których poziom substancji nie przekracza dol-
2. Sposoby i metody dokonywania oceny pozio- nego progu oszacowania, moŻna dokona� wy"ącznie
mów substancji w powietrzu oraz zakres dokonywania na podstawie metodyk modelowania lub innych tech-
tej oceny okreĘla ż 3 i 4. nik szacowania, w szczególnoĘci pomiarów okreso-
Dziennik Ustaw Nr 87  5825  Poz. 798
wych i szacunków obiektywnych na podstawie analizy lizowany w miejscu najwi�kszego oddzia"ywania insta-
emisji, z zastrzeŻeniem ust. 4. lacji.
4. Oceny poziomu dwutlenku siarki, dwutlenku azo- 3. Minimalna liczba sta"ych punktów pomiarowych
tu i ozonu na terenie aglomeracji o liczbie mieszkał
- przy prowadzeniu pomiarów poziomów tlenków azotu
ców wi�kszej niŻ 250 tys., zwanej dalej aglomeracją, i dwutlenku siarki w powietrzu ze wzgl�du na ochron�
dokonuje si� na podstawie pomiarów ciąg"ych w sta- roĘlin wynosi:
"ych punktach pomiarowych.
1) 1 na 20 000 km2, jeĘli poziomy tych substancji
w powietrzu przekraczają górny próg oszacowania,
ż 5. 1. Górne i dolne progi oszacowania dla benze-
nu, dwutlenku azotu, tlenków azotu, dwutlenku siarki,
2) 1 na 40 000 km2, jeĘli poziomy tych substancji
o"owiu, ozonu, py"u PM10 (py" o Ęrednicy aerodyna-
w powietrzu nie przekraczają górnego progu osza-
micznej ziaren do 10 �m) i tlenku w�gla oraz dopusz-
cowania i są wyŻsze od dolnego progu oszacowa-
czalne cz�stoĘci ich przekraczania, okreĘla za"ącznik
nia.
nr 1 do rozporządzenia.
4. Minimalna liczba sta"ych punktów pomiaro-
2. Próg oszacowania uznaje si� za dotrzymany:
wych, o których mowa w ust. 1 3, dotyczy przypadku,
gdy pomiary stanowią jedyne ęród"o informacji o jako-
1) w przypadku benzenu, dwutlenku azotu, tlenków
Ęci powietrza.
azotu, dwutlenku siarki, o"owiu, py"u PM10 i tlenku
w�gla, jeŻeli podczas pi�ciu poprzednich lat by" on
ż 7. 1. Minimalną liczb� sta"ych punktów pomiaro-
przekraczany co najwyŻej w dwóch odr�bnych la-
wych przy prowadzeniu pomiarów poziomu ozonu
tach,
w powietrzu, gdy pomiary stanowią jedyne ęród"o in-
formacji, okreĘla za"ącznik nr 3 do rozporządzenia.
2) w przypadku ozonu, jeŻeli podczas pi�ciu poprzed-
nich lat by" on przekraczany co najwyŻej w jednym
2. W strefach, w których pomiary poziomów ozonu
roku.
są wymagane, prowadzi si� równieŻ pomiary ciąg"e
poziomów dwutlenku azotu i tlenku azotu w powietrzu,
3. W przypadku braku danych pomiarowych z okre-
ale liczba punktów pomiarowych dla prowadzenia po-
su poprzednich pi�ciu lat, do okreĘlenia dotrzymania
miarów dwutlenku azotu i tlenku azotu moŻe by� o po-
progu oszacowania, o którym mowa w ust. 2, wykorzy-
"ow� mniejsza niŻ okreĘlona w za"ączniku nr 3 do roz-
stuje si� dane z krótszego okresu pomiarowego, jeŻeli
porządzenia.
pomiary by"y prowadzone w czasie i w miejscach
o najwyŻszych poziomach substancji w powietrzu,
3. JeŻeli w strefie jest tylko jeden sta"y punkt po-
w po"ączeniu z wynikami inwentaryzacji emisji i mode-
miarowy, muszą by� równoczeĘnie prowadzone po-
lowania.
miary poziomów dwutlenku azotu i tlenku azotu, z wy-
jątkiem stanowiska wiejskiego.
ż 6. 1. Minimalną liczb� sta"ych punktów pomiaro-
wych przy prowadzeniu pomiarów benzenu, dwutlen-
ż 8. JeŻeli w strefach, w których pomiary poziomów
ku azotu, tlenków azotu, dwutlenku siarki, o"owiu, py-
substancji w powietrzu w sta"ych punktach pomiaro-
"u PM10 i tlenku w�gla w powietrzu w strefach, w któ-
wych są wymagane, a wyniki pomiarów są uzupe"nia-
rych substancje te wprowadzane są w sposób niezor-
ne danymi z innych ęróde", takich jak inwentaryzacje
ganizowany lub z ma"ych instalacji rozumianych jako
emisji, pomiary okresowe, metody modelowania, to
wymagające pozwolenia instalacje zaliczane do przed-
liczba sta"ych punktów pomiarowych moŻe by� mniej-
si�wzi�� mogących znacząco oddzia"ywa� na Ęrodowi-
sza niŻ okreĘlona w ż 6 i 7, ale wystarczająca, aby przy
sko, dla których raport o oddzia"ywaniu na Ęrodowisko
zastosowaniu równieŻ innych metod dokona� rzetelnej
moŻe by� wymagany, okreĘla za"ącznik nr 2 do rozpo-
oceny poziomów substancji w powietrzu.
rządzenia. JeŻeli w strefie substancje te wprowadzane
są takŻe z duŻych instalacji rozumianych jako instalacje
ż 9. 1. Punkty poboru próbek substancji przy pro-
mogące znacząco oddzia"ywa� na Ęrodowisko, dla któ-
wadzeniu pomiarów poziomów benzenu, dwutlenku
rych wymagany jest raport o oddzia"ywaniu na Ęrodo-
azotu, tlenków azotu, dwutlenku siarki, o"owiu, py"u
wisko, przynajmniej jeden punkt pomiarowy powinien
PM10 i tlenku w�gla w powietrzu z uwagi na ochron�
by� zlokalizowany w miejscu najwi�kszego oddzia"y-
zdrowia ludzi powinny by� zlokalizowane tak, aby:
wania tych instalacji.
1) dostarcza"y danych z obszarów stref, o najwyŻ-
2. Przy prowadzeniu pomiarów poziomów benze-
szych poziomach substancji w powietrzu, na które
nu, dwutlenku azotu, tlenków azotu, dwutlenku siarki,
ludnoĘ� b�dzie naraŻona przez okres odpowiedni
o"owiu, py"u PM10 i tlenku w�gla w powietrzu w stre-
do okresu uĘredniania wyników pomiarów, dla któ-
fach, w których substancje te wprowadzane są z du-
rego okreĘlono dopuszczalne poziomy substancji
Żych instalacji rozumianych jako instalacje mogące
w powietrzu,
znacząco oddzia"ywa� na Ęrodowisko, dla których wy-
magany jest raport o oddzia"ywaniu na Ęrodowisko, 2) dostarcza"y danych z innych niŻ okreĘlone w pkt 1
przepis ust. 1 stosuje si� odpowiednio, z tym Że przy- obszarów stref, dotyczących naraŻenia ogó"u lud-
najmniej jeden punkt pomiarowy powinien by� zloka- noĘci,
Dziennik Ustaw Nr 87  5826  Poz. 798
3) by"y reprezentatywne dla: a) w przypadku benzenu, dwutlenku azotu, tlenków
azotu, dwutlenku siarki, o"owiu, py"u PM10
a) obszaru o powierzchni co najmniej 200 m2
i tlenku w�gla w odleg"oĘci przynajmniej 0,5 me-
w przypadku pomiarów prowadzonych z uwagi
tra od najbliŻszego budynku, jeŻeli czerpnia znaj-
na oddzia"ywanie transportu,
duje si� na linii zabudowy,
b) obszaru o powierzchni kilku km2 w przypadku
b) w przypadku ozonu w odleg"oĘci nie mniejszej
pomiarów t"a miejskiego,
niŻ dwukrotna róŻnica wysokoĘci przeszkody
c) podobnych lokalizacji nieznajdujących si� w bez- i wysokoĘci umieszczenia czerpni,
poĘrednim sąsiedztwie.
3) czerpnia znajdowa"a si� na wysokoĘci od 1,5 metra
do 4 metrów powyŻej poziomu gruntu, z zastrzeŻe-
2. Punkty poboru próbek substancji przy prowadze-
niem pkt 4,
niu pomiarów poziomów tlenków azotu i dwutlenku
siarki w powietrzu z punktu widzenia ochrony roĘlin
4) czerpnia mog"a zosta� usytuowana wyŻej (do 8 me-
powinny by�:
trów), w szczególnoĘci jeŻeli punkt poboru próbek
ma by� reprezentatywny dla wi�kszego obszaru,
1) zlokalizowane w odleg"oĘci ponad 20 kilometrów
od aglomeracji lub ponad 5 kilometrów od innych
5) unikną� ponownego zasysania przez czerpni� po-
obszarów zabudowanych, instalacji i g"ównych
wietrza odprowadzanego z punktu pomiarowego,
szlaków komunikacyjnych,
6) unikną� bezpoĘredniego zasysania przez czerpni�
2) reprezentatywne dla obszaru o powierzchni co naj-
substancji przed ich dostatecznym wymieszaniem
mniej 1000 km2.
z powietrzem,
3. Punkty poboru próbek substancji przy prowadze-
7) w przypadku ozonu czerpnia znajdowa"a si� w od-
niu pomiarów z uwagi na oddzia"ywanie transportu
leg"oĘci wi�kszej niŻ 10 metrów od najbliŻszej dro-
powinny by� lokalizowane tak, aby:
gi i w odleg"oĘci tym wi�kszej, im wi�ksze jest na-
t�Żenie ruchu drogowego.
1) w przypadku benzenu, dwutlenku azotu, tlenków
azotu, dwutlenku siarki, o"owiu, py"u PM10 i tlenku
ż 11. Pomiary poziomów substancji, które przyczy-
w�gla znajdowa"y si� co najmniej 25 metrów od
niają si� do tworzenia ozonu przyziemnego w powie-
krał
ca g"ównych skrzyŻował
i co najmniej 4 metry
trzu, obejmujące co najmniej tlenki azotu, tlenek w�gla
od Ęrodka najbliŻszego pasa jezdni,
i lotne związki organiczne wymienione w za"ączniku
2) w przypadku dwutlenku azotu i tlenku w�gla czerp- nr 5 do rozporządzenia, prowadzi si� w co najmniej
nia znajdowa"a si� nie dalej niŻ 5 metrów od kra- jednym punkcie pomiarowym w kraju.
w�Żnika najbliŻszej jezdni,
ż 12. Pomiary poziomu py"u PM2,5 (py" o Ęrednicy
3) w przypadkach benzenu, o"owiu i py"u PM10 czerp-
aerodynamicznej ziaren do 2,5 �m) w powietrzu pro-
nia znajdowa"a si� na linii zabudowy.
wadzi si� w co najmniej jednym punkcie pomiarowym
w aglomeracji.
4. Kryteria lokalizacji punktów pomiarowych do
oceny poziomu ozonu okreĘla za"ącznik nr 4 do rozpo-
ż 13. Metodyki referencyjne poboru próbek i analiz
rządzenia.
poziomów substancji oraz wymagania odnoĘnie do
sposobów oceny poziomów substancji, w tym mode-
ż 10. Wyboru punktów pomiarowych naleŻy doko-
lowania jakoĘci powietrza, okreĘla za"ącznik nr 6 do
na� w taki sposób, aby:
rozporządzenia.
1) przep"yw powietrza wokó" czerpni nie by" ograni-
ż 14. Rozporządzenie wchodzi w Życie po up"ywie
czony Żadnymi przeszkodami,
14 dni od dnia og"oszenia.
2) czerpnia by"a umieszczona w odleg"oĘci kilku me-
trów od budynków, drzew i innych przeszkód, z tym
Że: Minister �rodowiska: S. �elichowski
Dziennik Ustaw Nr 87  5827  Poz. 798
Za"ączniki do rozporządzenia Ministra
�rodowiska z dnia 6 czerwca 2002 r.
(poz. 798)
Za"ącznik nr 1
GÓRNE I DOLNE PROGI OSZACOWANIA DLA BENZENU, DWUTLENKU AZOTU, TLENKÓW AZOTU,
DWUTLENKU SIARKI, O�OWIU, OZONU, PY�U PM10 I TLENKU WóGLA ORAZ DOPUSZCZALNE CZóSTO�CI
ICH PRZEKRACZANIA
Dziennik Ustaw Nr 87  5828  Poz. 798
Za"ącznik nr 2
MINIMALNA LICZBA STA�YCH PUNKTÓW POMIAROWYCH PRZY PROWADZENIU POMIARÓW POZIOMÓW
BENZENU, DWUTLENKU AZOTU, TLENKÓW AZOTU, DWUTLENKU SIARKI, O�OWIU, PY�U PM10 I TLENKU
WóGLA W POWIETRZU W STREFACH, W KTÓRYCH SUBSTANCJE TE WPROWADZANE SŃ W SPOSÓB
NIEZORGANIZOWANY LUB Z MA�YCH INSTALACJI
Dziennik Ustaw Nr 87  5829  Poz. 798
Za"ącznik nr 3
MINIMALNA LICZBA STA�YCH PUNKTÓW POMIAROWYCH PRZY PROWADZENIU POMIARÓW POZIOMU
OZONU W POWIETRZU, GDY POMIARY STANOWIŃ JEDYNE ŁRÓD�O INFORMACJI
Za"ącznik nr 4
KRYTERIA LOKALIZACJI PUNKTÓW POMIAROWYCH DO OCENY POZIOMU OZONU
Punkty poboru próbek przy prowadzeniu pomiarów
 reprezentowa� obszar kilkudziesi�ciu km2,
poziomu ozonu w powietrzu z uwagi na:
 by� zlokalizowane w pewnej odleg"oĘci od
1. ochron� zdrowia ludzi:
obszaru emisji maksymalnych, po stronie
a) w stanowisku miejskim powinny: zawietrznej dla dominującego kierunku lub
kierunków wiatru wyst�pujących w
 uwzl�dnia� ocen� naraŻania ludnoĘci na
warunkach sprzyjających do powstawania
ozon, tj. by� zlokalizowane na obszarach z
wysokich st�Żeł
ozonu,
duŻą g�stoĘcią zaludnienia i stosunkowo
wysokimi st�Żeniami ozonu,  by� zlokalizowane w miejscach pobytu ludzi
oraz wyst�powania wraŻliwych upraw lub
 reprezentowa� obszar kilku km2,
naturalnych ekosystemów zlokalizowanych
 by� zlokalizowane z dala od wp"ywu ęróde"
na obrzeŻach aglomeracji naraŻonych na
emisji lokalnych, takich jak ruch
wysokie poziomy ozonu,
samochodowy, stacje benzynowe itp.,
 by� zlokalizowane po nawietrznej stronie
 by� zlokalizowane w miejscach dobrze
miasta w obszarach podmiejskich w celu
przewietrzanych,
okreĘlenia regionalnego t"a st�Żeł
ozonu;
 by� zlokalizowane na obszarach z zabudową
b) w stanowisku wiejskim powinny:
mieszkaniową, takich jak osiedla i na terenach
 uwzgl�dnia� ocen� naraŻania ludnoĘci,
handlowych w obr�bie miast (z dala od
upraw i naturalnych ekosystemów na
drzew); naleŻy bra� pod uwag� szerokie ulice
st�Żenia ozonu,
i skwery z bardzo ograniczonym ruchem
samochodów lub zamkni�te dla ruchu
 by� zlokalizowane na terenie niewielkich
ulicznego, obszary otwarte, takie jak boiska,
osiedli i/lub na obszarach, gdzie wyst�pują
tereny sportowe i rekreacyjne;
naturalne ekosystemy, lasy lub uprawy,
2. ochron� zdrowia ludzi i roĘlin:
 by� zlokalizowane z dala od bezpoĘredniego
a) w stanowisku podmiejskim powinny: wp"ywu ęróde" emisji lokalnych, takich jak
zak"ady przemys"owe i drogi,
 uwzgl�dnia� ocen� naraŻania ludnoĘci i
roĘlin na obrzeŻach aglomeracji, tam gdzie  by� zlokalizowane na terenach otwartych, ale
poziomy ozonu wykazują wartoĘci najwyŻsze, nie na szczytach górskich.
Dziennik Ustaw Nr 87  5830  Poz. 798
Za"ącznik nr 5
SUBSTANCJE, KTÓRE PRZYCZYNIAJŃ SIó DO TWORZENIA OZONU PRZYZIEMNEGO W POWIETRZU
Za"ącznik nr 6
METODYKI REFERENCYJNE POBORU PRÓBEK I ANALIZ POZIOMÓW SUBSTANCJI ORAZ WYMAGANIA
ODNO�NIE DO SPOSOBÓW OCENY POZIOMÓW SUBSTANCJI, W TYM MODELOWANIA JAKO�CI
POWIETRZA
Dziennik Ustaw Nr 87  5831  Poz. 798
Dziennik Ustaw Nr 87  5832  Poz. 798