http://www.chemia.sos.pl
1.
4
Przemiana Ä… polega na wyrzuceniu z jÄ…dra atomu jÄ…dra helu He , natomiast w przemianie ²- z jÄ…dra zostaje wyrzucony
2
elektron, który powstaje w wyniku rozpadu neutronu: n p + e. W równaniach jądrowych reakcji suma liczb masowych A lewej
strony równania reakcji musi być równa sumie liczb masowych prawej strony równania reakcji, oraz i suma liczb atomowych Z
lewej strony równania reakcji musi się równać sumie liczb atomowych prawej strony równania reakcji:
235 A 0
U X + 24He + e
92 Z 2 -1
Z: 92=Z+2.2-1, czyli Z=89; A: 235=2.4+0, czyli A=227
Z układu okresowego pierwiastków możemy odczytać, że powstałym pierwiastkiem jest aktyn, zawierający w jądrze 89
protonów, oraz 227-89=138 neutronów (liczba masowa równa jest sumie protonów i neutronów w jądrze (liczbie nukleonów).
2.
Izotopy mają identyczną liczbę atomową (liczbę protonów w jądrze), a różnią się liczbą neutronów (liczbą masową). Z
układu okresowego pierwiastków możemy odczytać, że liczba atomowa Z dla miedzi wynosi Z=29. Liczby masowe izotopów
miedzi wynoszą więc A1=34+29=63, oraz A2=36+29=65.
c1% Å"M1 + c2% Å"M2 + .......cn%Mn
Masa atomowa jest średnią ważoną liczb masowych: M = (gdzie ci% oznacza zawartość
100%
izotopu, a Mi masÄ™ atomowÄ… izotopu). PodstawiajÄ…c dane do wzoru na masÄ™ atomowÄ… miedzi otrzymamy:
72,7% Å" 63u + (100 - 72,7)% Å" 65u
M == 63,546u
100%
3.
Wiązanie kowalencyjne niespolaryzowane łączy atomy o podobnej elektroujemności. W przypadku
kwasu azotowego(V) pomiędzy atomem tlenu i azotu, oraz tlenu i wodoru istnieje zbyt duża różnica
elektroujemności, by wiązanie pomiędzy tymi atomami było niespolaryzowane. Musimy również
pamiętać, że wiązanie koordynacyjne jest odmianą wiązania kowalencyjnego (zaznacza się je za
pomocą strzałki). Aby policzyć wiązania kowalencyjne wystarczy policzyć wszystkie kreski łączące
atomy (wraz ze strzałką obrazującą wiązanie koordynacyjne).
Kowalencyjne
Typ wiÄ…zania spolaryzowane
niespolaryzowane
ogółem w tym koordynacyjne
Liczba wiązań 0 5 1
4.
W podanych warunkach tlenek węgla(IV) jest gazem i skorzystamy z równania Clapeyrona pV=nRT lub po podstawieniu
m
n=m/M: pV = RT . Przekształcając wzór Clapeyrona względem m i podstawiając dane otrzymamy:
M
pVM 1500hPa Å" 4dm3 Å" 44g / mol
m = = = 10,58g (jednostką stałej gazowej jest hPa.dm3.K-1.mol-1, nie musimy więc przeliczać
RT
hPa Å" dm3
83,14h Å" 300K
K Å"mol
hPa na Pa, ani objętości na m3).
5.
Pierwiastek A jest metalem lekkim, srebrzystym, kowalnym. Bardzo dobrze przewodzi ciepło i prąd elektryczny. Jest
składnikiem lekkich stopów, np. elektronu, stosowanego do wyrobu części samolotów. Znajduje też zastosowanie do
produkcji opakowań i folii. Jego minerał o nazwie korund jest bardzo twardy i ma dute znaczenie techniczne. Barwne
odmiany korundu to rubiny i szafiry.
Pierwiastek B jest ciałem stałym, twardym i kruchym. Zalicza się go do półprzewodników. Stosowany jest do
produkcji stopów z żelazem, a także tranzystorów i ogniw fotoelektrycznych. Należy do grupy pierwiastków najczęściej
występujących w skorupie ziemskiej. Jego najważniejszy związek występujący w przyrodzie w bardzo dużych ilościach to
kwarc.
Wyszczególnione właściwości pierwiastków A i B jednoznacznie wskazują, że mowa jest o glinie i krzemie.
6.
Wodorosole powstajÄ… w reakcji kwasu wieloporotonowego z zasadÄ…, przy nadmiarze kwasu, w reakcji soli z
bezwodnikiem kwasowym w obecności wody (co sprowadza się do reakcji soli z kwasem). Natomiast hydroksosole powstają w
reakcji wielowodorotlenowej zasady z kwasem (odpowiednikiem jest reakcja tlenku metalu z kwasem, lub tlenku metalu z
bezwodnikiem kwasowym i wodÄ…), przy nadmiarze zasady, lub w reakcji soli z zasadÄ….
Reakcja NaOH z H2SO4 przebieaga wg równania reakcji: 2NaOH + H2SO4 Na2SO4 + 2H2O. Nadmiar kwasu zapewnimy
- 1 -
http://www.chemia.sos.pl
dodając cząsteczkę kwasu do powyższego równania:
2NaOH + 2H2SO4 2NaHSO4 + 2H2O, po podzieleniu stronami przez 2 (skróceniu przez 2) otrzymamy poszukiwane
równanie reakcji:
NaOH + H2SO4 NaHSO4 + H2O
Węglan hydroksomiedzi(II):
Węglan miedzi(II) powstaje w reakcji tlenku miedzi(II) i CO2: CuO + CO2 CuCO3. Nadmiar zasady uzyskamy z tlenku
miedzi(II) i wody (co prawda tlenek miedzi(II) nie reaguje z wodą, ale obecność wody jest konieczna dla stechiometrii):
CuCO3 + CuO + H2O (CuOH)2CO3. A
ącząc obydwa równania reakcji otrzymamy:
2CuO + H2O + CO2 (CuOH)2CO3
7.
Usunięcie twardości przemijającej polega na usunięciu wodorowęglanu wapnia, Ca(HCO3)2, z wody (dokładnie na
usunięciu jonów wapniowych). Pierwszy sposób polega na wykorzystaniu rozkładu tego związku pod wpływem temperatury:
temp.
I. Ca(HCO3)2
CaCO3 + H2O + CO2
Drugi sposób polega na dodaniu do wody zawierającej wodorowęglan wapnia wodorotlenku wapnia. Wodorowęglan
wapnia powstaje w reakcji nadmiaru kwasu węglowego z Ca(OH)2. Niekorzystny stosunek kwasu węglowego do wodorotlenku
wapnia możemy zmienić dodając wodorotlenek wapnia, który w reakcji z wodorowęglanem wapnia daje węglan wapnia,
nierozpuszczalny w wodzie i wypadajÄ…cy z niej w postaci osadu:
II. Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 2CaCO3“! + 2H2O
8.
Tlenek krzemu jest tlenkiem niemetalu, ma więc właściwości
kwasowe, natomiast tlenek cynku jest tlenkiem metalu, ma więc
właściwości zasadowe. Tlenek cynku ma również właściwości
kwasowe (mówimy, że jest amfoteryczny). Dlatego spodziewamy się
reakcji w probówce I, II, oraz IV
Reakcje przebiegały w probówkach o numerach I, II i IV
Charakter chemiczny tlenku SiO2: kwasowy
Charakter chemiczny tlenku ZnO: amfoteryczny
9.
K2S jest solą słabego kwasu siarkowodorowego i mocnej zasady, natomiast K2SO4 jest solą mocnego kwasu i mocnej
zasady. W podanym zestawie odczynników znajduje się mocny kwas H2SO4. Mocny kwas zawsze wypiera słaby kwas z
roztworu jego soli. Do identyfikacji tych związków zastosujemy więc kwas siarkowy(VI).
Wzór i nazwa odczynnika: H2SO4  kwas siarkowy(VI)
Obserwacje na podstawie których dokonano obserwacji:
K2S: po dodaniu kwasu siarkowego(VI) z probówki ulatniał się gaz o zapachu zgniłych jaj
K2SO4: po dodaniu kwasu siarkowego(VI) nie zaobserwowano żadnych zmian.
10.
K2S + H2SO4 H2SÄ™! + K2SO4
K2SO4 + H2SO4 reakcja nie zachodzi.
11.
W doświadczeniu chcemy porównać moc kwasu solnego z kwasem octowym na
podstawie szybkości reakcji tych kwasów z magnezem. Chcąc porównać szybkości
reakcji (przez pomiar np. czasu przereagowania próbki magnezu z kwasami) musimy
zapewnić identyczne warunki
Informacja dotycząca magnezu: w obydwu próbkach muszą być identyczne ilości
wagowe magnezu, oraz próbki magnezu powinny mieć takie samo rozdrobnienie
Informacja dotycząca kwasów: kwasy powinny mieć takie samo stężenie molowe
(oczywiście, że kwas o większym stężeniu może reagować szybciej)
- 2 -
http://www.chemia.sos.pl
12.
Kwas solny i octowy nie sÄ… kwasami utleniajÄ…cymi i w reakcji z
1. W obu probówkach wydziela się gaz. P metalem tworzy się sól i wodór. Z probówek wydziela się
zatem wodór (gaz)
Sole magnezu są bezbarwne, więc roztwór nie może zmienić
2. W probówce I roztwór zmienia barwę. F
barwy
Kwas solny jest mocniejszym kwasem od kwasu octowego,
3. W probówce I magnez rozpuszcza się szybciej. P szybciej więc reaguje z magnezem i w probówce z kwasem
solnym magnez roztworzy siÄ™ szybciej
Sole magnezu są bezbarwne, więc roztwory nie mogą zmienić
4. W obu probówkach roztwór zmienia barwę. F
barwy
Kwas octowy jest słabszym kwasem od kwasu solnego i nie
5. W probówce II magnez rozpuszcza się szybciej. F
może szybciej reagować z magnezem
Jeżeli kwas octowy jest słabszym kwasem od kwasu solnego,
wolniej reaguje z magnezem, to intensywność wydzielania się
6. W probówce II gaz wydziela się mniej intensywnie. P
wodoru, która jest miarą szybkości reakcji z magnezem, jest
mniejsza.
Chcąc wyciągnąć wnioski dotyczące porównania mocy tych kwasów będziemy opierać się na obserwacjach nr 3 i nr 6
13.
Tlenek azotu(IV) o barwie brunatnej ulega częściowej dimeryzacji, tworząc bezbarwny N2O4. Jeżeli ochłodzenie próbki
zawierającej NO2 powoduje odbarwienie się jej, to oznacza, że w próbce po ochłodzeniu znajduje się N2O4. Stan równowagi po
ochłodzeniu próbki przesunięty jest w kierunku tworzenia się N2O4.
Ochłodzenie próbki powoduje wzrost stężenia N2O4 w układzie, natomiast podwyższenie temperatury powoduje
zmniejszenie się stężenia N2O4 w układzie, a wzrost stężenia NO2.
14.
N2O4(g)
Dimeryzacji tlenku azotu(IV) przebiega zgodnie z równaniem reakcji 2NO2(g)
. Z równania reakcji
widzimy, że dimeryzacja przebiega ze zmniejszeniem ciśnienia, ponieważ z 2V po dimeryzacji otrzymujemy 1V. Stosując
regułę przekory (reguła Le Chateliera Brauna) możemy uzupełnić zdania:
1. Naciskając tłok naczynia, sprężamy gaz. Objętość gazu zmniejsza się, a zawartość naczynia odbarwia się (reguła
przekory).
2. Zmieniając położenie tłoka rozprężamy gaz  ciśnienie w naczyniu zmniejsza się. Objętość gazu zwiększa się, a
zawartość naczynia przyjmuje brunatne zabarwienie (reguła przekory).
Zwiększenie ciśnienia w układzie powoduje wzrost ilości N2O4.
15.
20cm3 roztworu o gęstości 1,02g/cm3 ma masę (d=m/V) m1rozt=dV=20cm3.1,02g/cm3=20,4g. W roztworze tym znajduje się
(c%=100%.ms/mrozt) m1s=c%.m1rozt/100%=3%.20,4g/100%=0,612g chlorku sodu.
80cm3 roztworu o d=1,18g/cm3 ma masÄ™ m2rozt=dV=80cm3.1,18g/cm3=94,4g. W roztworze tym znajduje siÄ™
m2s=c%.m2rozt/100%=24%.94,4g/199%=22,656g substancji rozpuszczonej (NaCl). Po zmieszaniu roztworów masa
otrzymanego roztworu mrozt=m1rozt+m2rozt=20,4g+94,4g=114,8g. Masa substancji rozpuszczonej w otrzymanym roztworze
ms=m1s+m2s=0,612g+22,656g=23,268g. Podstawiając otrzymane dane do wzoru na stężenie procentowe otrzymamy:
c%=100%.ms/mrozt=100%.23,268g/114,8g=20,27%.
Po zmieszaniu roztworów otrzymamy roztwór 20,27%.
16.
Jeżeli w 150cm3 znajduje się 25mg jonów Cl-, to
w 1000cm3 badanej wody znajduje się x mg jonów Cl-, czyli x=1000cm3.25mg/150cm3=166,7mg jonów chlorkowych.
W badanej wodzie stężenie jonów chlorkowych jest mniejsze od 250mg, a więc woda ta nadaje się do spożycia.
17.
pH definiowane jest jako pH=-log[H+] lub pH=-log[H3O+], czyli im roztwór jest bardziej kwasowy (większe stężenie jonów
wodorowych) to pH jest mniejsze. Największe stężenie jonów wodorowych będzie więc w soku żołądkowym (największy
charakter kwasowy), a najmniejsze stężenie jonów wodorowych będzie w soku trzustkowym.
Wzrost charakteru kwasowego: 2, 3, 4, 1
- 3 -
http://www.chemia.sos.pl
18.
Według teorii Brłnsteda kwasem jest drobina, która może odłączyć proton, natomiast zasada może przyjąć proton od
kwasu. H3PO4 jest kwasem, odłącza proton w procesie dysocjacji: H3PO4 + H2O H2PO4- + H3O+. Podobnie drobiny
H3O+, H2PO4-, oraz HPO42- zaliczamy do kwasów, ponieważ mogą oddać proton zasadzie:
H3O+ + H2O H2O + H3O+
H2PO4+ + H2O HPO42- + H3O+
HPO42- + H2O PO43- + H3O+
Jony wodorofosforanowe(V), diwodorofosforanowe(V), oraz fosforanowe(V) są zasadami ponieważ mogą przyłączyć
proton od kwasu H3O+:
HPO42- + H3O+ HPO42- + H2O
H2PO4+ + H3O+ H3PO4 + H2O
PO43- + H3O+ HPO42- + H2O
Jednakże tylko jony fosforanowe PO43- według teorii Brłnsteda mogą pełnić rolę wyłącznie zasady.
19.
Tylko metale, które w szeregu napięciowym leżą przed wodorem ( w szeregu elektrochemicznym potencjał Me/Men+ mają
mniejszy od 0) mogą wypierać z roztworu kwasu wodór. Oznacza to, że metale leżące w szeregu napięciowym za wodorem nie
reagujÄ… z kwasami beztlenowymi. Miedz
w szeregu napięciowym leży za wodorem (potencjał elektrochemiczny Cu/Cu2+
E=+),34V), nie może więc reagować z kwasem solnym. Z kwasem solny będzie reagować jedynie tlenek miedzi(II).
Równanie jonowe zawiera jedynie jony, które ulegają reakcji. Aby je napisać musimy zapisać w postaci jonowej wszystkie
substancje, które ulegają dysocjacji po stronie substratów i produktów, a następnie zredukować wyrazy podobne:
CuO + 2HCl CuCl2 + H2O
Tlenek miedzi(II) nie ulega dysocjacji, kwas solny jest mocnym kwasem, dysocjuje na jony wodorowe i chlorkowe, chlorek
miedzi(II) jest solÄ… dobrze rozpuszczalnÄ… i ulega dysocjacji na jony miedzi(II) i jony chlorkowe, woda ulega dysocjacji tylko w
bardzo niewielkim stopniu:
CuO + 2H+ + 2Cl- Cu2+ + 2Cl- + H2O po redukcji wyrazów podobnych otrzymamy poszukiwane równanie jonowe:
CuO + 2H+ Cu2+ + H2O
20.
Z równania reakcji wynika, że w przesączu znajdują się jony miedzi(II), Cu2+, jony chlorkowe, Cl-. Z informacji wynika, że
pozostał jeszcze nieprzereagowany kwas solny (który był użyty w nadmiarze), czyli w roztworze znajdą się dodatkowo jony H+ i
Cl-.
21.
Azotan potasu jest solą pochodzącą od mocnego kwasu azotowego(V) i mocnej zasady potasowej KOH. Wodny roztwór
takiej soli ma odczyn obojętny i nie może zakwasić gleby. Natomiast siarczan(VI) amonu, (NH4)2SO4, jest solą pochodzącą
od mocnego kwasu siakrowego(VI) i słabej zasady amonowej NH3.H2O. W wodzie ulega hydrolizie kwasowej, powodując
zakwaszenie roztworu. Pisząc równanie hydrolizy możemy posłużyć się teorią kwasów i zasad Brłnsteda. Siarczan amonu w
wodzie ulega dysocjacji:
(NH4)2SO4 2NH4+ + SO42-
Jony siarczanowe(VI) pochodzą od mocnego kwasu, a więc są bardzo słabą zasadą. Natomiast jony amonowe pochodzą od
słabej zasady (jest to sprzężony kwas ze słabą zasadą), a więc mają charakter kwasu:
NH4+ + H2O NH3 + H3O+
22.
Sumaryczne, jonowe równanie reakcji otrzymamy sumując stronami cząstkowe, jonowe równania reakcji:
2NH4+ + 3O2 2NO2- + 4H+ + 2H2O
2NO2- + O2 2NO3-
Suma:
2NH4+ + 3O2 + 2NO2- + O2 2NO2- + 4H+ + 2H2O + 2NO3- po redukcji wyrazów podobnych otrzymamy:
2NH4+ + 4O2 4H+ + 2H2O + 2NO3-
- 4 -
http://www.chemia.sos.pl
23.
Uzgodnienie równania reakcji metodą bilansu elektronowego polega na znalezieniu atomów, które zmieniły swój stopień
utlenienia i rozpisaniu równań połówkowych z udziałem tych atomów (w równaniach połówkowych atomy muszą znajdować się
w takiej formie w jakiej istnieją w rzeczywistości):
0
+VI
Cr2O72- + Zn + H+ Cr3+ + Zn2+ + H2O
Cr2O72- + 6e + 14H+ 2Cr3+ + 7H2O
1
Zn Zn2+ + 2e
3
Cr2O72- + 14H+ + 3Zn 2Cr3+ + 7H2O + 3Zn2+
Uzgadniając równania połówkowe reakcji możemy dodawać jony wodorowe by związać atomy tlenu (jeżeli środowisko
reakcji jest kwasowe). Po zbilansowaniu równań połówkowych uzgadniamy ilości elektronów w każdym równaniu, a następnie
dodajemy je stronami. Po zredukowaniu wyrazów podobnych otrzymujemy zbilansowane równanie reakcji.
Rolę utleniacza w powyższej reakcji pełni Cr2O72- (utleniacz zmniejsza swój stopień utlenienia), natomiast rolę reduktora
w tej reakcji pełni Zn.
24.
Manganian(VII) potasu w zależności od środowiska
redukuje siÄ™ do:
Mn2+ w środowisku kwaśnym
MnO2 w środowisku obojętnym
MnO42- w środowisku alkalicznym
A
atwo zapamiętać przechodząc od środowiska
kwaśnego przez obojętne do alkalicznego, stopień
utlenienia manganu zmienia siÄ™ od II, przez IV do VI.
Numer
Wzór związku manganu Nazwa związku manganu
probówki
I MnSO4 siarczan(VI) manganu(II)
II MnO2 tlenek manganu(IV)
III K2MnO4 manganian(VI) potasu
25.
Na podstawie analizy przebiegu opisanego doświadczenia można stwierdzić, że im niższe jest pH roztworu, w którym
zachodzi redukcja manganianów(VII) (niższe pH oznacza bardziej kwaśny roztwór), tym niższy stopień utlenienia osiąga
mangan w wyniku tej redukcji.
26.
Bez względu czy mamy do czynienia z elektrolizą, czy z ogniwem, na anodzie zawsze zachodzi reakcja utleniania. W
reakcji: 2Zn + O2 + 2H2O 2Zn(OH)2 cynk ulega utlenieniu, anodą jest więc cynk, a żelazo (gwóz
dz
stalowy) jest katodÄ….
27.
W opisanym procesie cynk utlenia się, natomiast tlen ulega redukcji. Pisząc równania reakcji elektrodowych musimy
pamiętać, że ilość elektronów oddawana na anodzie musi się równać ilości elektronów pobieranych na katodzie:
(A): 2Zn Zn2+ + 4e
(K) O2 + 2H2O + 4e 4OH-
28.
Rzędowość alkoholi określamy na podstawie rzędowości atomu węgla połączonego
z grupą hydroksylową. W podanym przykładzie grupa hydroksylowa musi być połączona
CH2
z III-rzędowym atomem węgla, czyli atomem węgla, który połączony jest z 3 innymi
CH2 C CH2
atomami węgla:
OH
Otrzymany alkohol musi mieć 5 atomów węgla, więc do powyższego wzoru musimy dołączyć 1 atom węgla, a do
pozostałych wolnych wartościowości dołączyć atomy wodoru. Poszukiwanym alkoholem jest więc 2-metylobutan-2-ol. Alkohol
ten może powstać jedynie z 2-chloro-2-metylobutanu:
CH3
CH3
H2O
+ KCl
CH3 CH2 C CH3
+ KOH
CH3 CH2 C CH3
OH
Cl
- 5 -
http://www.chemia.sos.pl
29.
Z treści zadania wynika, że redukcja alkinów (węglowodorów z wiązaniem potrójnym) sodem w amoniaku prowadzi do
trans-alkenu. Jeżeli redukcji poddajemy pent-2-yn, to powinniśmy otrzymać trans-pent-2-en. Przedrostek trans- oznacza, że
podstawniki znajdują się po przeciwnej stronie płaszczyzny przechodzącej przez atomy węgla związane wiązaniem
podwójnym:
Na/NH3 CH3 CH2 H
CH3CH2C C CH3
C C
H CH3
30.
Grupą funkcyjną aldehydów jest grupa  CHO, natomiast dla ketonów  CO-. Ketonem, będącego izomerem podanego
aldehydu jest keton mający identyczną liczbę atomów węgla i wodoru co wyjściowy aldehyd:
O
H2C CH C CH3
31.
Alkohole polihydroksylowe (zawierające więcej niż 1 grupę hydroksylową w cząsteczce) wykrywane są za pomocą
wodorotlenku miedzi(II). Wodorotlenek miedzi(II) w postaci niebieskiej galarety, w obecności alkoholu polihydroksylowego
roztwarza siÄ™ (rozpuszcza siÄ™). Z alkoholem wielowodorotlenowym tworzy on kompleks barwy szafirowej.
Wzory i nazwy odczynników: siarczan(VI) miedzi(II), CuSO4, wodorotlenek sodu,
NaOH: CuSO4 + 2NaOH Cu(OH)2 + Na2SO4
Obserwacje: Galaretowaty, niebieski roztwór rozpuszcza się dając szafirowy, klarowny roztwór.
32.
Jeżeli alanina posiada wolną grupę aminową, to musi łączyć się z seryną grupą karboksylową. Glicyna ma wolną grupę
karboksylową, więc musi łączyć się z seryną grupą aminową. Seryna więc połączona jest zarówno grupą aminową jak i
karboksylowÄ….
Grupa karboksylowa Grupa aminowa
Symbole aminokwasów Ala, Ser Ser, Gly
Do podobnych wniosków dojdziemy rozrysowując wzór grupowy tripeptydu. Wzór tripetydu Ala-Ser-Gly możemy
przedstawić w postaci:
H3C O O O
H2N CH C N CH C N CH2 C OH
H H
CH2OH
33.
Po prawdzie fenole (a w kwasie salicylowym grupa OH związana jest z pierścieniem aromatycznym) nie tworzą z
kwasami karboksylowymi estrów (aspirynę możemy uważać za ester). Kwas karboksylowy jest zbyt słabym odczynnikiem
acylującym. Do tego celu używa się silniejszych środków acylujących, takich jak bezwodnik octowy. Jednakże jeżeli już musimy
napisać równanie reakcji (papier jest cierpliwy i wszystko zniesie), to równanie reakcji przyjmie postać:
COOH
COOH
O CH3
O H
HO
H+" C
C CH3 + H2O
+
O
O
34.
Pytanie jest dla mnie niezrozumiałe. Mam wrażenie, że jest zapisane po polskiemu. Chodzi zapewnie o klasę związku.
Kwas salicylowy zaliczany jest do hydroksykwasów (hydroksykwasów aromatycznych).
- 6 -
http://www.chemia.sos.pl
35.
Warunkiem by związek był czynny optycznie (występowała izomeria optyczna) jest brak elementów symetrii takich jak
płaszczyzna symetrii, oraz środek symetrii (nie może być również osi inwersyjnych, ale ten warunek wykracza poza program
szkoły średniej). Warunkiem wystarczającym przy jednym atomie asymetrycznym jest obecność czterech różnych
podstawników przy tym atomie węgla. W przypadku podanego wzoru kwasu winowego można łatwo odnalez
ć płaszczyznę
symetrii:
COOH Podany izomer kwasu winowego nie jest optycznie czynny.
Ten izomer nazywany jest kwasem mezo-winowym.
H C OH
H C OH
COOH
36.
Reakcjami charakterystycznymi na obecność białka jest reakcja biuretowa oraz reakcja ksantoproteinowa. Reakcja
biuretowa polega no ogrzewaniu alkalicznego roztworu białka z wodorotlenkiem miedzi. W obecności białka jasnoniebieski
wodorotlenek miedzi kompleksowany jest przez biuret i zmienia barwÄ™ na granatowÄ… (wpadajÄ…cÄ… we fiolet).
Reakcja ksantoproteinowa polega na potraktowaniu białka stężonym kwasem azotowym(V). W obecności kwasu białko
zabarwia się na kolor żółty. (potraktowanie zabarwionego na żółto białka stężonym roztworem amoniaku powoduje zmianę
barwy na pomarańczową).
Nr probówki Obserwacje
I zmiana barwy na intensywnie granatowÄ…
II białko ścina się i zabarwia na kolor żółty.
Do probówki nr II dodano stężony kwas azotowy HNO3.
- 7 -