MODELE ODPOWIEDZI. BIOLOGIA. Poziom podstawowy 1
MODELE ODPOWIEDZI. BIOLOGIA. Poziom podstawowy
Model odpowiedzi uwzględnia jej zakres merytoryczny, a nie jest S
cisłym wzorcem sformułowania
(poza odpowiedziami jednowyrazowymi i do zadań zamkniętych).
Nr
Przewidywana odpowiedx
Punktacja
zad.
Za podanie każdej z dwóch prawidłowych cech  po 1 p.
1.
Przykłady odpowiedzi:
Zwarty układ komórek tworzących nabłonek. / Komórki nabłonka S
ciS
le do siebie przylegają. 2
ObecnoS
ć błony podstawnej, na której leżą komórki nabłonka. / Wytwarzanie przez
komórki nabłonka błony podstawnej.
Za prawidłowe przyporządkowanie dwóch z szeS
ciu wskazanych układów do odpowiednich rodzajów funkcji  po 1 p.
2.
Układ nerwowy  B; układ oddechowy  A, C.
3
Układ krwionoS
ny  A, B, C; układ pokarmowy  A, C.
Układ hormonalny  B; układ wydalniczy  C.
Za prawidłowe wskazanie pierwiastka 1 p.
3.
Wapń.
2
Za trafne okreS
lenie rodzaju struktury koS
ci  1 p.
Struktura koS
ci gąbczasta.
Za wskazanie osoby A wraz z trafnym uzasadnieniem 1 p.
4.
Osoba A. Występujący u osoby chorej na cukrzycę niedobór insuliny powoduje znaczny
1
wzrost poziomu glukozy po upływie godziny od momentu spożycia pokarmu zawie-
rającego węglowodany.
Za wskazanie prawidłowego barwnika oddechowego i trafne uzasadnienie 1 p.
5.
Szybciej z tlenem łączy się mioglobina. Przy ciS
nieniu równym 30 mm Hg utlenowana
(nasycona tlenem) jest cała mioglobina i tylko nieco ponad połowa hemoglobiny. / Przy 1
niskim ciS
nieniu tętniczym mioglobina ulega szybszemu utlenowaniu (nasyceniu tlenem)
niż hemoglobina.
Za trafne sformułowanie każdego z dwóch wniosków  po 1 p.
6.
Przykład odpowiedzi:
Pacjent I  zmniejszona liczba płytek krwi / trombocytów jest przyczyną słabej krze-
2
pliwoS
ci krwi / wolniejszego tempa krzepnięcia krwi.
Pacjent II  zwiększona liczba krwinek białych / leukocytów może S
wiadczyć o toczącym
się w organizmie stanie zapalnym.
Za prawidłowe wyjaS
nienia znaczenia glikogenu w każdym z dwóch wskazanych miejsc  po 1 p.
7.
Przykład odpowiedzi:
Glikogen zmagazynowany w wątrobie służy do utrzymania odpowiedniego poziomu 2
glukozy we krwi.
Glikogen zmagazynowany w mięS
niach jest x
ródłem energii dla pracy mięS
ni.
Za trafne wskazanie witaminy 1 p.
8.
b) B12
2
Za prawidłowe podanie nazwy choroby 1 p.
Anemia złoS
liwa.
Za podanie poprawnego przykładu pokarmu  1 p.
9.
Przykłady odpowiedzi:
Kakao, czekolada, orzechy, migdały, soja, banany, pestki dyni, jagody, ciemne pieczywo.
Za podanie prawidłowego znaczenia 1 p.
2
Przykłady odpowiedzi:
Reguluje pobudliwoS
ć nerwową i psychoruchową. / Wpływa na koncentrację i pamięć. /
Aktywuje wiele enzymów, m.in. biorących udział w oddychaniu komórkowym. / Pomaga
przy wbudowywaniu wapnia do koS
ci.
MODELE ODPOWIEDZI. BIOLOGIA. Poziom podstawowy
2
Nr
Przewidywana odpowiedx
Punktacja
zad.
10.
Za podanie prawidłowej nazwy 1 p.
Karoten. / Czerwono-pomarańczowy barwnik roS
linny.
2
Za trafne podanie przykładu produktu roS
linnego 1 p.
Pomidory, marchew, groch, kukurydza.
11.
Za podanie prawidłowego przykładu pozytywnych skutków 1 p.
Przykłady odpowiedzi:
Produkcja witaminy D. / Synteza melaniny  ciemnego barwnika, który pochłania-
jąc promieniowanie UV (ultrafioletowe), chroni komórki skóry przed ich szkodliwym
2
działaniem.
Za podanie prawidłowego przykładu szkodliwych skutków 1 p.
Starzenie się skóry w rezultacie zaniku włókien białkowych nadających skórze elastycz-
noS
ć. / Uszkodzenie DNA w niektórych komórkach skóry / mutacje w materiale ge-
netycznym komórek skóry. / Poparzenia słoneczne.
12.
Za prawidłowe połączenia 1 p.
1
A  III, B  I.
13.
Za trafne podanie każdej z dwóch cech  po 1 p.
Przykłady odpowiedzi:
Ciało neuronu czuciowego znajduje się poza istotą szarą rdzenia kręgowego, w której
2
umiejscowione jest ciało neuronu ruchowego.
Neuron czuciowy przewodzi bodziec (impuls nerwowy) od receptora do rdzenia kręgo-
wego, a neuron ruchowy  od rdzenia kręgowego do efektora.
14.
Za prawidłowe wpisanie cyfr  1 p.
1
6  S
limak, 4  kowadełko, 1  przewód słuchowy, 5  strzemiączko, 2  błona
bębenkowa, 3  młoteczek.
15.
Za poprawne sformułowanie prawidłowoS
ci  1 p.
Przykłady odpowiedzi:
Mężczyx
ni mają większą pojemnoS
ć życiową płuc niż dzieci o tym samym wzroS
cie. /
1
Chłopcy i mężczyx
ni mają większą pojemnoS
ć życiową płuc niż dziewczęta i kobiety o tym
samym wzroS
cie. / Płuca dziewcząt i kobiet mają mniejszą pojemnoS
ć życiową. / Im większy
wzrost, tym większa jest pojemnoS
ć życiowa płuc.
16.
Za trafne wskazanie zdania 1 p.
1
D.
17.
Za prawidłowe podanie nazw i właS
ciwe przyporządkowanie każdej z trzech wymienionych struktur komórkowych do wskazanych
procesów  po 1 p.
Lizosom (A)  trawienie wewnątrzkomórkowe.
3
Szorstka siateczka wewnątrzplazmatyczna (B)  synteza białek.
Mitochondrium (C)  oddychanie komórkowe.
18.
Za trafne okreS
lenie wysokoS
ci temperatury  1 p.
1
Pierwszy dzień  wysoka temperatura, drugi dzień  optymalna temperatura, trzeci dzień
 niska temperatura.
19.
Za prawidłowe wskazanie 1 p.
1
Filtracja zachodzi w kłębuszku nerkowym.
20.
Za prawidłowe wskazanie rysunku  1 p.
A  oogeneza.
Za trafne podanie argumentu 1 p.
2
Przykład odpowiedzi:
Oogeneza prowadzi do powstania / utworzenia jednej komórki jajowej z jednej komórki
wchodzącej w mejozę.
MODELE ODPOWIEDZI. BIOLOGIA. Poziom podstawowy 3
Nr
Przewidywana odpowiedx
Punktacja
zad.
21.
Za poprawne podanie nazw obu struktur  1 p.
A  jądro komórkowe, B  wstawka.
Za prawidłowe okreS
lenie funkcji  1 p.
Przykłady odpowiedzi: 2
Jądro plemnika zawiera męski materiał genetyczny (DNA).
We wstawce mieszczą się mitochondria / jest bogata w mitochondria, które dostarczają
energii umożliwiającej ruch plemnika / koniecznej dla ruchu witki plemnika.
22.
Za trafne sformułowanie wniosku 1 p.
Przykład odpowiedzi: 1
Proporcje ciała zmieniają się wraz z wiekiem.
23.
Za podanie poprawnej liczby nukleotydów 1 p.
116.
Za trafne uzasadnienie 1 p. 2
Przykład odpowiedzi:
Trzy nukleotydy kodują jeden aminokwas.
24.
Za trafne wskazanie zapisu 1 p.
B.
Za prawidłowe podanie każdego z dwóch argumentów  po 1 p.
Przykład odpowiedzi: 3
Pary zasad: G-C i T-A są względem siebie komplementarne.
W RNA zamiast tyminy (T) występuje uracyl (U), który tworzy komplementarną parę
z adeniną (A).
25.
Za podanie prawidłowej nazwy procesu 1 p.
Transkrypcja.
Za trafną lokalizację w komórce 1 p.
Jądro komórkowe.
3
Za podanie prawidłowego wyjaS
nienia 1 p.
Przykład odpowiedzi:
Dzięki procesowi transkrypcji informacja genetyczna zawarta w sekwencji nukleotydów
DNA jest przepisana na mRNA.
26.
Za trafne podanie różnicy 1 p.
Przykład odpowiedzi:
1
Różnica dotyczy stosunku wielkoS
ci mózgoczaszki do twarzoczaszki. / Mózgoczaszka
człowieka jest o wiele większa od mózgoczaszki goryla.
27.
Za prawidłowe podanie każdego z dwóch działań  po 1 p.
Przykłady odpowiedzi:
Stosowanie jedynie nawozów naturalnych / zakaz stosowania nawozów sztucznych.
2
Mechaniczne usuwanie chwastów.
Opryski upraw wywarami z odpowiednich roS
lin.
Opracowanie właS
ciwego płodozmianu (następstwa upraw) w celu powstrzymania rozwoju
niektórych chwastów.
28.
Za trafne podanie rodzaju ochrony 1 p.
Ochrona czynna.
Za podanie prawidłowego uzasadnienia 1 p.
2
Przykład odpowiedzi:
Łąki, które nie byłyby koszone, zarastałyby, a w konsekwencji zniszczeniu ulegałyby
tereny gniazdowania niektórych ptaków bagiennych.