piegus©
Prelekcja 4
Aerosfera jako z
ródło czynników patogennych dla człowieka. Czynniki etiologiczne chorób
inwazyjnych i transmisyjnych człowieka, których wektory znajdują się w atmosferze
1. Aspergillus niger
·ð zarodniki tworzÄ… kule, fruwajÄ… w powietrzu, infekcje egzogenne
·ð aspergilozy pÅ‚uc, zatok i innych narzÄ…dów u osób immunokompetentnych
(odporność w normie), a ostra inwazja u osób w stanie immunosupresji  przebieg
ostry, śmiertelność 50-80%
·ð szczególnie narażone osoby:
-ð z ostrÄ… biaÅ‚aczkÄ… 5-25%
-ð po przesczepach szpiku 5-55%
-ð po chemioterapii
·ð objawy: gÅ‚Ä™bokie owrzodzenie bÅ‚ony Å›luzowej i guzkowatość na podniebieniu
twardym
·ð wykrywany w starych fabrykach i budynkach
2. Penicillium notatum
·ð charakterystyczne pÄ™dzelki, wielokomórkowa strzÄ™pka, konidiofor, zarodniki
konidialne
·ð dojrzaÅ‚y szary i zielony
·ð wydziela różne substancje, np. penicylinÄ™
3. Choroby aerogenne  choroby zakaz
ne przenoszone przez powietrze (wirusy, grzyby,
bakterie); najbardziej niebezpieczny aerozol biologiczny  układ dwufazowy:
·ð faza rozpraszajÄ…ca  para wodna, krople Å›liny, potu
·ð faza rozproszona  drobnoustroje żywe, formy przetrwalnikowe, pyÅ‚ki roÅ›lin
(szkodliwe dla alergików)
4. Alternaria sp. i Cladosporium sp.
·ð Altenaria sp. jest najsilniejszym alergenem wÅ›ród grzybów, zarodniki wystÄ™pujÄ… w
glebie, na roślinach, unoszą się w powietrzu
·ð Altenaria tenuis  wystÄ™puje najczęściej, bardzo niebezpieczny, stężenie progowe
powyżej którego występuje ryzyko reakcji alergiczneh wynosi 100 zarodników/m3
·ð Cladosporium herbarum  próg 3000 zarodników/m3, szarobrÄ…zowy, atakuje z gleby
i roślin, obecne konidia
·ð NAJWI
KSZE ST
ŻENIA
Altenaria tenuis wczesne popołudnie jesień
Cladosporium póz
ne popołudnie sierpień/wrzesie
·ð zarodniki Altenaria i Cladosporium wywoÅ‚ujÄ… reakcjÄ™ alergicznÄ… u 85% osób
uczulonych na zarodniki grzybów (wilgotne pomieszczenia sprzyjają
przemieszczeniom, aż 8 gatunków grzybów pleśniowych wywołuje alergię)
5. Norma drobnoustrojów w pomieszczeniach zamkniętych
wskaz
nik: biologiczny indeks zanieczyszczeń
·ð metoda iloÅ›ciowa  wzór OmeliaÅ„skiego

= 530 × [ ]

gdzie: a  liczba kolonii drobnoustrojów na płytce; r  promień płytki
Page 1 of 3
piegus©
·ð metoda jakoÅ›ciowa  sedymentacja, różne podÅ‚oża
brak norm w Polsce określających liczbę drobnoustrojów dopuszczalną na 1 m3 w
pomieszczeniach zamkniętych ( w Wielkiej Brytanii A = 360)
6. Pylice  nagromadzenie pyłu w płucach i reakcja płuc na jego obecność
·ð wywoÅ‚ujÄ… jedynie pyÅ‚y nieorganiczne
·ð wyróżnia siÄ™:
-ð pylicÄ™ kolagenowÄ…  aluminiowa, pylica górników kopalÅ„ wÄ™gla (pyÅ‚
węglowy); dużo krzemionki; ogniskowe włóknienie płuc spowodowane dużą
ilością krzemionki
üð pylica azbestowa  choroba zawodowa, ryzyko wzrasta z dawkÄ… i
czasem możliwe zwłóknienie, raka płuc, rozszerzanie pęcherzyków
płucnych, międzybłoniaki
-ð pylicÄ™ niekolagenowÄ…  maÅ‚o krzemionki; tlenek cyny, siarczan baru, tlenek
żelaza
7. Choroby zawodowe wywołane pyłami organicznymi
·ð byssinoza  pyÅ‚y baweÅ‚ny, lnu konopii; paÅ‚eczki Gram (-) dziaÅ‚ajÄ… drażniÄ…co na
makrofagi płucne, duszność, kaszel
·ð suberoza  pyÅ‚ dÄ™bu korkowego (zarodniki Penicillium)
·ð pÅ‚uco farmera  spleÅ›niaÅ‚e surowce roÅ›linne (zarodniki Aspergillus sp.)
8. Cryptococcus neoformans
·ð klimat umiarkowany
·ð wydaliny ptaków, szczególnie goÅ‚Ä™bi
·ð zarażenie drogÄ… inhalacyjnÄ…, pokarmowÄ…, uszkodzona skóra czy bÅ‚ona Å›luzowa
·ð kryptokokoza  najczęściej zapalenie opon mózgowych, choroba wieloogniskowa
·ð zagrożenie życia u osób z AIDS
·ð barwiony tuszem chiÅ„skim
·ð im wiÄ™ksza grubość otoczki, tym bardziej roÅ›nie zjadliwość grzyba
·ð badania epidemiologiczne: mężczyz
ni 2 razy więcej niż kobiety (wieku 30-60 lat), u
dzieci występuje rzadko
9. Trypanosoma brucei gambiense
·ð dwie możliwoÅ›ci zarażenia:
-ð przez skórÄ™  parazytoza nabyta (pozioma) poprzez wektor
-ð przez Å‚ożysko  parazytoza wrodzona (pionowa) matka płód
·ð pasożytuje we krwi miÄ™dzy erytrocytami
·ð najwiÄ™cej w Afryce Åšrodkowej
·ð obecnie jest zagrożone 55 mln osób z 36 krajów Afryki
·ð rocznie 6-10 tysiÄ™cy nowych zachorowaÅ„
·ð choruje 150 mln
·ð silne wyniszczenie organizmu, Å›piÄ…czka
10. kleszcz pospolity (Ixodes ricinus)
·ð należy zgÅ‚aszać przypadki chorobowe, ryzyko zarażenia w 1 dobie kontaktu
·ð przenosi boleriozÄ™, odkleszczowe zapalenie mózgu, tularemiÄ™, gorÄ…czkÄ™ Q,
brucelozÄ™, listeriozÄ™, erlichiozÄ™ i babeszjozy
Page 2 of 3
piegus©
11. mucha domowa (Musca domestica)
·ð przenosi drobnoustroje: bakterie (Salmonella, Shigella, Vibro), grzyby (Candida) i
pierwotniaki (E. histolytica choroba brudnych rąk), a także nicienie
12. Loa loa
·ð czynnik etiologiczny filariozy
·ð przenoszony przez Å›lepaka z rodzaju Chryspos do tkanki podskórnej
·ð okresowe bolesne zmiany obrzÄ™kowe wokół martwych pasożytów
·ð zwykle w okolicy dużych stawów
·ð w ciÄ…gu dnia we krwi wystÄ™pujÄ… dość nieregularnie obecność wektora w
środowisku
Page 3 of 3