KROLEWNO NIEBIESKA...

Pieśń zapisana została w końcu XV wieku w inkunabule Biblioteki Prowincji OO. Bernardynów w Krakowie. Jest swobodną parafrazą łacińskiej antyfony wielkanocnej Regina coeli laetare.
Krolewno niebieska,
Matko chrześcijańska,
Wiesiel się, alleluja,
Czysta Panno Maryja.
Alleluja.

Ktoregoś nosiła,
Tegoś porodziła,
Trzeciego dnia zmartwywstał,
Jako przetem powiedał.
Alleluja.

Projś za nami Boga,
Ty jejś nasza koga,
Bysmy morze przebyli,
Do nieba się dostali.
Alleluja.


ZDROWAŚ, GWIAZDO MORSKA, BOŻA MATKO ŚWIĘTA...


Przekład jednego z najbardziej popularnych w średniowieczu hymnu Ave maris stella, przeznaczonego na nieszpory świąt maryjnych. Najstarszy zapis utworu oryginalnego pochodzi z IX w. (Codex Sangallensis z opactwa Sankt Gallen). Jego autorstwo przypisywano bezpodstawnie Wenancjuszowi Fortunatowi lub Pawłowi Diakonowi. Zachowało się kilka wariantów polskiego tłumaczenia Ave maris stella, w tym dwa z końca wieku XV. Poniżej podajemy jeden z nich, odnaleziony i wydany przez W.A. Maciejowskiego (Piśmiennictwo polskie, t. 3, Dodatki, Warszawa 1852, s. 142).
Zdrowaś, gwiazdo morska1,
Boża Matko święta
I dziewico czysta,
Uliczko2 niebieska.

Bierząc3 pozdrowienie
I anjelskie pienie,
Daj mirne bydlenie4
I win odpuszczenie.

Rozwiąży związane,
Oświeć zaślepione,
Odpędź nasze złości,
Uproś nam dobroci.

Ukaż się nam Matką
I miłą rzecznicą5
U Syna Bożego
I Pana naszego.
Alleluja.

Dziewico osobna6,
Nad wszystki pokorna,
Uczyń rozwiązane
Nas, czyste i skromne.

Daj nam żywot czysty
I chodnik przezpieczny7,
Jezusa oglądać,
W niebie się radować.

Bądź cześć Bogu Oćcu
I Synu Bożemu
I Duchu Świętemu,
W Trojcy Jedynemu.
Alleluja.
Przypisy

1gwiazdo morska - łac. maris stella to popularny w średniowiecznej hymnografii tytuł Maryi, powstały prawdopodobnie w wyniku zniekształcenia etymologii hebrajskiego imienia Miryam jako maris stilla.
2Uliczko - furtko.
3Bierząc - biorąc, przyjmując.
4mirne bydlenie - życie w pokoju.
5rzecznicą - orędowniczką.
6osobna - niezwykła, przednia.
7chodnik przezpieczny - bezpieczną ścieżkę.