WYWIAD Znani krótkofalowcy
A
ączność morska
SQ3HLB/mm
lepszy TRX, natomiast wyposażenie
nawigacyjne jest bardzo zaawan-
sowane technologicznie i podlega
ciągłym ulepszeniom. Na nowo
budowanych statkach mostki (miej-
sce, skąd kieruje się statkiem) dużo
nie odbiegają od tych jakie można
obejrzeć na filmach fantastyczno-
naukowych.
Red.: Słyszałem, że obecne krótko-
falarstwo zaczynałeś od CB?
SQ3HLB: Spotkanie z radiem za-
cząłem właśnie od pasma CB, kie-
dy to korzystałem z niego podczas
częstych i długich podróży samo-
chodem, w czasie gdy mój worek
marynarski schowałem na parę lat
głęboko do szafy  niestety po sied-
miu tłustych latach przyszły chu-
de... radio CB mam zresztą do dzi-
siaj zamontowane w samochodzie
Chyba nikt nie ma wątpliwości, że transport i łączność mają zasadnicze
- lubię być dobrze poinformowany.
znaczenie dla globalnego zrównoważonego rozwoju. Od wielu lat zna-
Jak wielu krótkofalowców, mieszka-
cząca część handlu światowego odbywa się drogą morską. Duży wpływ
jących na osiedlach w blokach, mu-
na bezpieczeństwo i efektywność transportu morskiego ma nowoczesna
siałem swoje możliwości ograniczyć
łączność radiowa. do 2m. Dopiero po zmianie QTH na
okolice pozamiejskie moje hobby
Aby przybliżyć morską łączność radiową, redakcja ŚR postanowiła do-
mogło się rozwinąć, tym bardziej że
trzeć do marynarza, który oprócz łączności profesjonalnej zajmuje się
w domu jest jeszcze jeden nadawca
także łącznością amatorską. W przerwie pomiędzy rejsami na statkach
 mój syn Maciej SQ3HLL.
zadaliśmy kilka pytań Jackowi Billewiczowi SQ3HLB.
Red.: A
ączność ze statkami chy-
Red.: Jak zaczęła się Twoja przygo- przekwalifikowało się na elektry- ba wymaga posiadania dobrych
da z łącznością radiową? ków lub nawigatorów). Zlikwido- anten. Jak w takim razie radzicie
SQ3HLB: Moja przygoda z radiem waną emisję CW zastąpiły emisje sobie w tej dziedzinie?
i elektroniką zaczęła się 35 lat temu cyfrowe i łącza satelitarne, które SQ3HLB: Zaczęliśmy od klasycz-
od wizyty u wujka, zapalonego ra- zapewniają stały kontakt z lądem. nego dipola zasilanego poprzez au-
dioelektronika, gdy zobaczyłem Wymiana informacji odbywa po- tomatyczną skrzynkę z Kenwooda
żarzące się lampy, buczące transfor- przez telefon, faks, telex lub pocz- TS-50 i to być może wystarczyłoby,
matory i poczułem po raz pierwszy tę elektroniczną drogą satelitarną. gdyby miało to być jedynie hob-
zapach kalafonii  to było to. Prze- Tylko w szerokościach podbiegu- by, ale przecież było oczywiste, że
szedłem klasyczną drogę w tam- nowych, gdy satelita, który jest geo- wykorzystamy radio do łączności
tych czasach, fascynacji elektronika: stacjonarny, przestaje być widoczny statek dom. Na dipolu łączność ze
konstrukcje na lampach, przyrządy dla anten statkowych, fale krót- statkiem (rejon Morza Śródziem-
pomiarowe, wzmacniacze audio. kie stają się jedynym medium do nego) była bardzo zależna od wa-
Z radiokomunikacją było dane mi łączności. System GMDSS został runków propagacyjnych, a przy
zetknąć się od strony praktycznej, stworzony przede wszystkim do jej kaprysach i tendencji do zaniku
jako że wybrałem zawód mary- łączności w niebezpieczeństwie, stała się wkrótce bardzo przypad-
narza. Zastanawiałem się nawet procedury alarmowe są tak proste, kowa. Jedynym rozwiązaniem była
nad funkcją radiooficera, ale na że każdy członek załogi jest w sta- antena kierunkowa. Wkrótce na
szczęście zostałem nawigatorem, nie uruchomić urządzenia, których dachu stanął maszt z obrotnicą wła-
aktualnie jako starszy oficer na kon- obsługa została uproszczona do snej konstrukcji (rower + mały fiat
tenerowcu. niezbędnego minimum. Z rozrzew- + selsyny + coś tam jeszcze z ga-
nieniem wspominam wyposażenie rażu) zamontowaną u podstawy
Red.: Jak zmieniła się łączność stacji sprzed 10 lat, które zajmowało masztu. Teraz przyszła kolej na wy-
morska, kiedy 10 lat temu został czasem całą ścianę w radiokabinie, bór anteny. Ze względu na niskie
wprowadzony na morzu system a i moce były wtedy też imponują- położenie przyszłej anteny  2m
GMDSS? ce, 1kW był standardem. Obecnie nad dachem, a 10m nad ziemią,
SQ3HLB: System GMDSS pozbawił niejeden z krótkofalowców ma na zrezygnowałem z anteny typu Yagi.
pracy radiooficerów (wielu z nich wyposażeniu swojej stacji dużo Moje łączności z morza potwierdza-
Świat Radio Grudzień 2005
46
ły wysoką sprawność anten pętlo- zamieszczonego na pierwszej płycie
wych typu QQ i delta na małych CD Świata Radio. Jedyne, co jest
wysokościach. potrzebne, aby opanować telegrafię,
Podczas przeglądania Świata Radio to wytrwałość i konsekwencja w na-
uwagę moją zwrócił artykuł SP3PL uce, mnie udało się to w ciągu 3
o podwójnej delcie. Próby przepro- miesięcy codziennej nauki. Wymóg
wadzone w łącznościach z morza znajomości telegrafii do uzyskania
potwierdziły całkowicie sprawność licencji  A nie powiększy wcale
tej anteny. Praktycznie nie było ta- grona entuzjastów tej emisji. Ja sam
kiej sytuacji, aby nasze wspólne preferuję  przeżuwanie szmat nad
skedy z SP3PL nie wychodziły, póz
- krótką wymianę raportów i infor-
niejsza zmiana pasma pozwalała na macji o stacji.
komfortową łączność. W czasie prób Nie zauważyłem też, aby sposób
okazało się, że antena SP3PL (czym i kultura prowadzonych łączno-
jej konstruktor był zaskoczony) daje ści na pasmach uległa pogorsze-
się stroić płynnie poprzez skrzyn- niu w związku z rezygnacją z CW
kę antenową w całym zakresie 12- w wielu krajach i spodziewanym
-28MHz, czego nie można ocze- napływem  nieodpowiedzialnego
kiwać od wielopasmowych anten elementu  jak zawsze są wyjątki,
 przyciętych na określone pasma. ale potwierdzają one tylko, że nasze
Ta szczególna i nieoczekiwana właś- środowisko też podlega statystyce.
Czy my sami o sobie mamy gorsze
zdanie? Uważam, że udostępnienie
następnych pasm dla nadawców
z licencją  B powinno nastąpić jak
najszybciej, może wtedy polskie
stacje będą częściej słyszane na pa-
smach.
Red.: Twoja przygoda z radiem
trwa niezależnie od miejsca pracy.
Na jakich statkach pływasz?
SQ3HLB: Oprócz hobby moja przy-
goda z radiem ma jeszcze wymiar
praktyczny  umożliwia kontakt
z rodziną i długie rozmowy w ję-
zyku ojczystym, gdyż w załodze
jestem coraz częściej jedynym Po-
lakiem.
Od paru już lat pracuję na konte-
nerowcach, jest to najdynamiczniej
rozwijająca się dziedzina transportu
ciwość zdecydowała o jej wyborze.
W łącznościach z morza korzystam
wyłącznie z urządzeń statkowych,
a te bardzo często mogą nadawać
tylko na pasmach morskich, tak
więc praca splitem jest nieodzowna.
Plusem są też jej małe rozmiary
i zwarta konstrukcja w stosunku
do anteny QQ. Dopiero po jej za-
montowaniu poznaliśmy razem
z synem prawdziwy smak i urok
naszego hobby  zaczęliśmy polo-
wać na DX-y, mieliśmy już z czego
strzelać.
Red.: Wróćmy jeszcze do tematu
telegrafii. Często padają pytania,
również na łamach ŚR, jak nauczyć
się telegrafii. Jak było w Twoim
przypadku?
SQ3HLB: Jako że nigdy nie miałem
czasu, aby uczęszczać na kurs, do
egzaminu na licencje przygotowy-
wałem się sam. W nauce telegrafii
pomocą służył mi komputer. Korzy-
stałem z programu Morse Academy,
Świat Radio Grudzień 2005
47
WYWIAD Znani krótkofalowcy
sel , zabierają do 7000 kontenerów staje się atrakcyjna i wielokrotnie
i mają 330m długości, są porówny- doświadczałem pile-up po wywo-
walne wielkością do lotniskowców! łaniu  bardzo to miłe. Najbardziej
W czasie łączności z morza wielu cenię sobie te łączności, w czasie
korespondentów, zanim zdążyłem których mogłem bliżej poznać naj-
wyjaśnić, że nadaję ze statku, gratu- ważniejszą część stacji, czyli ope-
lowało mi wspaniałych wakacji pod ratora, bo uważam, że nie krzem,
żaglami na Morzu Śródziemnym. lecz białko stanowi o jakości stacji.
Ale poważniej, wszelkie łączności
Red.: Jakich urządzeń używasz ze stacjami mobilami, m, mm będę
w łącznościach z morza? długo wspominał. W światku mary-
SQ3HLB: Dotychczas korzystałem narskim funkcjonuje  giełda radio-
wyłącznie z wyposażenia statko- wa  częstotliwość, na której spo-
wego, ostatnio był to trx DEBEG tykamy się, bynajmniej nie w celu
3120 (jest to firma niemiecka robiąca opowieści morskich, lecz wymiany
kompletne wyposażenie radiowe informacji. Czasem zbiera się tam
morskiego. Na 10 nowo budowa- dla statków). Urządzenie nie nowe  połowa świata .
nych jednostek 7 to właśnie konte- (zdjęcie) z lat 80. ubiegłego wieku, Tutaj mam temat do przemyślenia:
nerowce. Pracowałem również na hi, lecz bardzo przyjazne i proste jako że pracuję na statkach pod
chłodniowcach, masowcach, rorow- w obsłudze, do kompletu oczywi- obcą banderą (ostatnio Antigua &
cach (od roll on & roll of), ale pierw- ście skrzynka (a właściwie skrzynia) Barbuda), może słuszny byłby  ła-
szy kontakt z morzem miałem na antenowa, zestawu dopełnia antena maniec V2/SQ3HLB/mm  ponie-
statkach rybackich, jako że Szkołę pionowa, jedyna możliwa do za- waż zgodnie z kodeksem morskim
Morską ukończyłem w specjalności instalowania na kontenerowcu, ze na statku obowiązuje prawo ban-
połowy morskie. Ostatni mój statek względu na ładunek pokładowy. dery państwa i jest on traktowany
miał 10 000 ton nośności, 150 m dłu- Tu mała ciekawostka, używałem jako terytorium tego kraju...
gości i mogłem na niego załadować anteny zapasowej, gdyż główna
1000 kontenerów. Właśnie liczba (dwa razy wyższa) nie wytrzymała Red.: Dziękuję za rozmowę. Na-
kontenerów, jakie można na statek ostatnich sztormów i połamała się. stępny statek, gdzie?
załadować, jest praktyczna pojem- Na statku, podobnie jak w samo- SQ3HBL: Ponieważ pracuję w sys-
nością ładunkową kontenerowca. locie, urządzenia i systemy istotne temie kontraktowym, po powrocie
To była średniej wielkości jednost- dla bezpieczeństwa są zdublowane. do domu zaczynam szukać pra-
ka, te duże, zwane  mother ves- Być może na następny statek będę cy na nowo i równie dobrze mogę
musiał zabrać ze sobą swój trx, Ken- wsiadać na statek w Rotterdamie
wood TS 50, jeżeli radio na statku czy Hongkongu, ale na pewno bę-
będzie  skanalizowane i nie będę dzie to kontenerowiec.
mógł pracować na pasmach amator- Serdecznie zapraszam do łączności,
skich, co dość często się zdarza. które na życzenie potwierdzam nie-
powtarzalną kartą QSL, wykonaną
Red.: Nie byłbym krótkofalow- z mapy morskiej.
cem, gdybym nie zapytał o cie- Z Jackiem Billewiczem SQ3HLB
kawe QSO. A
ączność ze stacjami rozmawiał Andrzej Janeczek
łamanymi przez mm to chyba duża
atrakcja?
SQ3HLB: Ciekawych QSO mam
wiele. A
amiąc się przez mm, stacja
Świat Radio Grudzień 2005
48