Kodeks cywilny - KSIĘGA TRZECIA ZOBOWIĄZANIA. Tytuł I PRZEPISY OGÓLNE
















Strona główna
Vademecum "Rz"

Tekst ujednolicony po zmianie z 27 lipca 2002 roku. Stan prawny na 1 stycznia 2003 roku
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
(Dz. U. nr 16 z dnia 18 maja 1964 r., poz. 93 z późn. zm.)


KSIĘGA TRZECIA
ZOBOWIĄZANIA
Tytuł I.
PRZEPISY OGÓLNE

Art. 353. § 1. Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od
dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.

§ 2. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Art. 353 [1]. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według
swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości
(naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Art. 354. § 1. Dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią
i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom
współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje -
także w sposób odpowiadający tym zwyczajom.

§ 2. W taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania
wierzyciel.

Art. 355. § 1. Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w
stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).

§ 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego
działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego
charakteru tej działalności.

Art. 356. § 1. Wierzyciel może żądać osobistego świadczenia dłużnika tylko
wtedy, gdy to wynika z treści czynności prawnej, z ustawy albo z właściwości
świadczenia.

§ 2. Jeżeli wierzytelność pieniężna jest wymagalna, wierzyciel nie może
odmówić przyjęcia świadczenia od osoby trzeciej, chociażby działała bez
wiedzy dłużnika.

Art. 357. Jeżeli dłużnik jest zobowiązany do świadczenia rzeczy oznaczonych
tylko co do gatunku, a jakość rzeczy nie jest oznaczona przez właściwe
przepisy lub przez czynność prawną ani nie wynika z okoliczności, dłużnik
powinien świadczyć rzeczy średniej jakości.

Art. 357 [1]. Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie
świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby
jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu
umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia
społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia
lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę
potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w
zdaniu poprzedzającym.

Art. 358. § 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych,
zobowiązania pieniężne na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej mogą
być wyrażone tylko w pieniądzu polskim.

§ 2. (skreślony).

Art. 358 [1]. § 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego
powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez
zapłatę sumy nominalnej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

§ 2. Strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego
zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości.

§ 3. W razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu
zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami
współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia
pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie.

§ 4. Z żądaniem zmiany wysokości lub sposobu spełnienia świadczenia
pieniężnego nie może wystąpić strona prowadząca przedsiębiorstwo, jeżeli
świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.

§ 5. Przepisy § 2 i 3 nie uchybiają przepisom regulującym wysokość cen i
innych świadczeń pieniężnych.

Art. 359. § 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy
to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji
innego właściwego organu.

§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się
odsetki ustawowe.

§ 3. Wysokość odsetek ustawowych określa rozporządzenie Rady Ministrów.
Rozporządzenie to może zakazać zastrzegania, jak również pobierania odsetek
wyższych od tych, które określa jako maksymalne.

Art. 360. W braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności odsetek są
one płatne co roku z dołu, a jeżeli termin płatności sumy pieniężnej jest
krótszy niż rok - jednocześnie z zapłatą tej sumy.

Art. 361. § 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za
normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub
postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany
poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie
wyrządzono.

Art. 362. Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia
szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie
do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Art. 363. § 1. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru
poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez
zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu
poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego
nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do
świadczenia w pieniądzu.

§ 2. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość
odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia
odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za
podstawę cen istniejących w innej chwili.

Art. 364. § 1. Ilekroć ustawa przewiduje obowiązek zabezpieczenia,
zabezpieczenie powinno nastąpić przez złożenie pieniędzy do depozytu
sądowego.

§ 2. Jednakże z ważnych powodów zabezpieczenie może nastąpić w inny sposób.

Art. 365. § 1. Jeżeli dłużnik jest zobowiązany w ten sposób, że wykonanie
zobowiązania może nastąpić przez spełnienie jednego z kilku świadczeń
(zobowiązanie przemienne), wybór świadczenia należy do dłużnika, chyba że z
czynności prawnej, z ustawy lub z okoliczności wynika, iż uprawnionym do
wyboru jest wierzyciel lub osoba trzecia.

§ 2. Wyboru dokonywa się przez złożenie oświadczenia drugiej stronie. Jeżeli
uprawnionym do wyboru jest dłużnik, może on dokonać wyboru także przez
spełnienie świadczenia.

§ 3. Jeżeli strona uprawniona do wyboru świadczenia wyboru tego nie dokona,
druga strona może jej wyznaczyć w tym celu odpowiedni termin. Po
bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu uprawnienie do dokonania wyboru
przechodzi na stronę drugą.

Art. 365 [1]. Zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub
wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów
niezwłocznie po wypowiedzeniu.