Kto to jest
Savant ?
Anatomia i fizjologia układu
Anatomia i fizjologia układu
nerwowego człowieka
nerwowego człowieka
Bogdan Koczanowski Ph.D.
Bogdan Koczanowski Ph.D.
WYKA
ADY
WYKA
ADY
Budowa i czynności komórek nerwowych.
Budowa i funkcja rdzenia kręgowego.
Mózgowie, budowa i funkcja mózgu.
Środowisko wewnętrzne organizmu i jego kontrola  układ
autonomiczny.
Mózg  umysł, świadomość, inteligencja.
Myślenie: obrazowo  ruchowe, abstrakcyjne.
Literatura:
1. Traczyk, W., Trzebski, A. (1989). Fizjologia człowieka z
elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Warszawa:
PZWL.
2. Traczyk, W. (1992). Fizjologia człowieka w zarysie.
Warszawa: PZWL.
Bogdan Koczanowski Ph.D. 2
UKA
AD NERWOWY
UKA
AD NERWOWY
Spełnia role koordynatora licznych
czynności ustrojowych. Funkcje swoje
wypełnia na zasadzie samoregulacji.
W procesach tych powstają substancje
chemiczne, które mają decydujące
znaczenie dla czynności układu
nerwowego.
Bogdan Koczanowski Ph.D. 3
UKA
AD NERWOWY
UKA
AD NERWOWY
Układ nerwowy odbiera informacje ze
środowiska zewnętrznego i wewnętrznego
poprzez swoiste receptory.
Informacje te docierają do odpowiednich
ośrodków, ulegają przetworzeniu i w efekcie
ustrój odpowiednio reaguje względem
środowiska zewnętrznego reguluje złożone
czynności narządów wew. i przemiany materii.
Odbywa się to na drodze łuków odruchowych.
Bogdan Koczanowski Ph.D. 4
CZ
ŚCI
CZ
ŚCI
UKA
AD NERWOWY SOMATYCZNY
układ nerwowy ośrodkowy
układ nerwowy obwodowy
UKA
AD NERWOWY AUTONOMICZNY
" układ nerwowy sympatyczny ( współczulny)
" układ nerwowy parasympatyczny
Jaki-somatyczny?
(przywspółczulny )
Autonomiczny ?
Bogdan Koczanowski Ph.D. 5
NEUROCYT - K. NERWOWA
NEUROCYT - K. NERWOWA
1
2
Ale ładny?
3
Bogdan Koczanowski Ph.D. 6
NEUROCYT i NEURON
NEUROCYT i NEURON
1 2 3 4
Bogdan Koczanowski Ph.D. 7
NEURON
NEURON
Podstawową jednostka jest neuron. Składa się:
z ciała komórkowego (perikarion)
2 dwóch rodzajów wypustek ( neuryt i dendryty ).
Neuron wysyła tylko jedną wypustkę osiową,
zwaną aksonem lub neurytem, która
przewodzi impulsy zawsze z komórki
nerwowej. Dendryty są cienkie, najczęściej
jest ich kilka i zawsze przewodzą pobudzenia
w kierunku komórki.
Perikarion!!!
Neuryt !!! Dendryt !!!
Bogdan Koczanowski Ph.D. 8
NEURON
NEURON
Układ nerwowy to 100 miliardów komórek !!!
Bogdan Koczanowski Ph.D. 9
NEURON
NEURON
Mielinizacja trwa aż do 12 roku życia !!!
Bogdan Koczanowski Ph.D. 10
POTENCJAA
NEURONU
POTENCJAA
NEURONU
Bogdan Koczanowski Ph.D. 11
Potencjał spoczynkowy-wstęp
Potencjał spoczynkowy-wstęp
NEURON
Mikroelektroda
Pompa
sodowo-
potasowa
Bogdan Koczanowski Ph.D. 12
Potencjał spoczynkowy
Potencjał spoczynkowy
Bogdan Koczanowski Ph.D. 13
Potencjał spoczynkowy
Potencjał spoczynkowy
Bogdan Koczanowski Ph.D. 14
Potencjał spoczynkowy
Potencjał spoczynkowy
Bogdan Koczanowski Ph.D. 15
ATP-aza
ATP-aza
Bogdan Koczanowski Ph.D. 16
ATP-aza
ATP-aza
Bogdan Koczanowski Ph.D. 17
SYNAPSA
SYNAPSA
Połączenie neuronu z neuronem lub
narządem wykonawczym odbywa się za
pośrednictwem synapsy, gdzie
przechodzenie impulsu związane jest z
uwalnianiem neurotransmitera.
Bogdan Koczanowski Ph.D. 18
A
uk odruchowy
A
uk odruchowy
W każdym łuku odruchowym wyróżniamy 5
podstawowych elementów:
- receptor, na który działa bodziec
- droga dośrodkowa ( aferentna )
- ośrodek odruchu
- droga nerwowa odśrodkowa (eferentna)
- efektor - narząd wykonawczy
Bogdan Koczanowski Ph.D. 19
A
uk odruchowy
A
uk odruchowy
receptor, na który działa
bodziec
A
A
E
E
droga
efektor - B
B
narząd dośrodkowa
wykonawczy (aferentna )
A
uk
odruchowy
C
C
D
D
ośrodek odruchu
droga nerwowa
odśrodkowa
( eferentna )
Bogdan Koczanowski Ph.D. 20
SYNAPSA
SYNAPSA
Potencjał czynnościowy
Ca2+
Zakończenie
presynaptyczne
Napięciowo-zależny
Kanał Ca2+
Bogdan Koczanowski Ph.D. 21
SYNAPS
A
Action potential
Ca2+
Presynaptic
terminal
Voltage-gated
Ca2+ channel
Action potentials arriving at the presynaptic terminal
cause voltage-gated Ca2+ channels to open.
Bogdan Koczanowski Ph.D. 22
SYNAPS
A
Ca2+
Synaptic
vesicle
Acetylcholine
Ca2+ diffuse into the cell and cause synaptic vesicles to release
acetylcholine, a neurotransmitter molecule.
Bogdan Koczanowski Ph.D. 23
SYNAPSA
Ca2+
Presynaptic
terminal
Synaptic cleft
Acetylcholine
Acetylcholine diffuses from the presynaptic terminal across the
synaptic cleft.
Bogdan Koczanowski Ph.D. 24
SYNAPS
A
Presynaptic
terminal
Synaptic cleft
Postsynaptic
Acetylcholine
membrane
Bogdan Koczanowski Ph.D. 25
SYNAPSA
Bogdan Koczanowski Ph.D. 26
Synapsa chemiczna
Synapsa chemiczna
Bogdan Koczanowski Ph.D. 27
Połączenie nerwowo-mięśniowe
Połączenie nerwowo-mięśniowe
Bogdan Koczanowski Ph.D. 28
U. NERWOWY SOMATYCZNY
U. NERWOWY SOMATYCZNY
Bogdan Koczanowski Ph.D. 29
U. NERWOWY OŚRODKOWY
U. NERWOWY OŚRODKOWY
Składa się z mózgowia umiejscowionego w
jamie czaszki i rdzenia kręgowego
znajdującego się w kanale kręgowym.
Bogdan Koczanowski Ph.D. 30
U. NERWOWY OŚRODKOWY
U. NERWOWY OŚRODKOWY
2
1
rdzenia
mózgu
kręgoweg
o
Bogdan Koczanowski Ph.D. 31
Mózgowie
Mózgowie
składa się z mózgu, móżdżku i pnia mózgu.
Bogdan Koczanowski Ph.D. 32
PÓA
KULE MÓZGOWE
PÓA
KULE MÓZGOWE
Bogdan Koczanowski Ph.D. 33
Pień mózgu
Pień mózgu
stanowią: rdzeń przedłużony, most,
śródmózgowie, czasami bywa zaliczane
międzymózgowie.
Bogdan Koczanowski Ph.D. 34
Rdzeń kręgowy
Rdzeń kręgowy
Bogdan Koczanowski Ph.D. 35
RDZEC
KR
GOWY
RDZEC
KR
GOWY
Bogdan Koczanowski Ph.D. 36
A
UK ODRUCHOWY
A
UK ODRUCHOWY
Bogdan Koczanowski Ph.D. 37