Rodzaje elastyczności popytu
Elastyczność popytu
P
Elastyczność cenowa popytu - ep
Elastyczność mieszana popytu - em
ep>1
Elastyczność dochodowa popytu - ei
ep=1
ep<1
D
Q
Elastyczność cenowa popytu - ep
Wzory na elastyczność cenową popytu
" D
" D = D1- D0
Elastyczność cenowa popytu  jest to D
ep= -
stosunek względnej zmiany popytu na dane " P
" P = P1- P0
dobro do względnej zmiany ceny, która
P
wywołała tę zmianę popytu.
D1- D0
Współczynnik elastyczności cenowej
D0
popytu informuje nas o reakcji konsumentów
ep= -
P1- P0
na zmiany cen.
P0
Pamiętajmy, że rozpatrujemy wielkości
względne!!! P
P
14
12 ep>1
Co oznacza zmiana ceny o 2!
A
10
B
8
A�!B zmiana bezwzględna o 2, ale
ep=1
6
względna o 2�10 czyli 20 %.
C
ep<1
4
D
C�!D zmiana bezwzględna o 2, ale
2
względna o 2�4 czyli 50 %.
D
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Q
Q
9
I
Obliczanie ep Współczynnika elastyczności cenowej
8
H
popytu możemy wykorzystać do:
7
Cena Popyt
G
A 0 40 6
F
B 1 35
B�!C
5
C 2 30
30 - 35 1 E
4
D 3 25
35 7
ep = - = = 0,14
D
2 -1 1
E 4 20
3 1. Zlikwidowania nadwyżki, lub niedoboru popytu lub
1 1
F 5 15 C
2 podaży.
G 6 10
B
1
H 7 5 2. Zdefiniowania popytu.
A
D�!E
I 8 0
0
3. Zdefiniowania rodzaju dobra.
20 - 25 1 0 10 20 30 40
-
3 Ilość
25 5 4. Wyznaczenie maksimum wydatków konsumenta,
ep = - = - = = 0,6
4 - 3 1
5
a tym samym maksimum przychodu producenta.
3 3
E�!FG�!H
15 - 20 1 5 -10 1
- -
1 6
20 4 10 2
ep = - = - = 1 - = - = �" = 3
ep =
5 - 4 1 7 - 6 1
2 1
4 4 6 6
Ad. 2.
Ad. 1.
znając reakcję konsumentów na zmianę ceny, możemy
ep > 1  popyt elastyczny
regulować wielkością zakupów. Zadajemy sobie wtedy
pytanie o ile trzeba zmienić cenę, by zapotrzebowanie
ep = 1  popyt jednostkowy
zareagowało w określony sposób
P
ep < 1  popyt nieelastyczny
S
P1
ep = 0  popyt sztywny
Pr
D
ep = "  popyt doskonale elastyczny
qD qr qS Q
Ad. 4.
Ad. 3.
200000 6
P Q ep Uc
180000
5
500 200 5 100.000 Uc ep
180000 175000 175000 5
P
450 300 3 135.000
160000 160000
ep>1 400 400 2 160.000 160000 4
Dobra luksusowe - ep > 1
350 500 1,4 175.000
3
ep=1
300 600 1 180.000 140000 135000 3
Dobra podstawowe - 0 < ep < 1
ep<1
250 700 0,71 175.000
2
135000
Dobra Giffena - ep < 0 D
120000 2
200 800 0,5 160.000
1,4
150 900 0,33 135.000
1
100000 100000
Q
100000 0,71 1
100 1000 - 100.000
0,5
0,33
Dobra podstawowe
80000 0
200 300 400 500 600 700 800 900 1000
Dobra Giffena
Dobra luksusowe
300 - 200 1 400 - 300 1
200 2 300 3
ep = - = - = 5 ep = - = - = 3
450 - 500 1 400 - 450 1
ep
- -
ep = 1
ep = 0
500 10 450 9
Cena
12 12
O wartości współczynnika elastyczności
10 A 10
B cenowej popytu decydują:
8 8
6 6
C
4 4
D
2 2
gusty i preferencje;
0 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 łatwość zastąpienia (ilość dostępnych
10
substytutów);
9
8
zawężenie grupy produktów;
7
6 znaczenie danego dobra w budżetach
Graficzne ujęcie
ep=1
5
maksymalizacji konsumentów;
4
utargu całkowitego.
3
czas reakcji na zmianę ceny.
2
1
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Elastyczność łukowa
Wzór na łukową elastyczność cenową
popytu
Mierzy elastyczność cenową popytu na danym odcinku
krzywej popytu.
D - D
1 0
( D + D )
1 0
Po zastosowaniu elastyczności łukowej bez względu na
2
to, z którego punktu wychodzimy otrzymujemy taki sam
e =
p
P1 - P0
wynik. Elastyczność łukowa wyznacz elastyczność
( P1 + P0 )
pomiędzy punktami, które bierzemy pod uwagę
2
9 9
Elastyczność łukowa
I I
8 Elastyczność łukowa 8
 dlaczego?
H H
7 7
Cena Popyt
G G
6 6
A 0 40
Cena Popyt
F F
B 1 35
A 0 40
5 5
E C 2 30 E
B 1 35
4 4
D 3 25
C 2 30
D D
3 E 4 20 3
D 3 25
C C
F 5 15
E 4 20
2 2
G 6 10
B B
F 5 15
1 1
H 7 5
G 6 10
A A
I 8 0
H 7 5 0 0
0 10 20 30 40 0 10 20 30 40
I 8 0
Ilość Ilość
E�!D
D�!E D�!E
E�!D
20 - 25
25 - 20
25 - 20 1
5
20 - 25 1 - (25 + 20)
5
(20 + 25)
-
- 20 4 -
3 ep = - = - = 1 22,5 3,5�"5
2
25 5 22,5 5�"3,5
ep = - = - = = 0,78 2
ep = - = - = = 0,6 3 - 4 1
ep = - = - = = 0,78
4 - 3 1
4 - 3 1 22,5
5 3 - 4 1
22,5
4 4
(4 + 3)
3,5
3 3 (3 + 4)
3,5
2
2
Cena
Cena
Elastyczność cenową popytu
Punktowa elastyczność cenową popytu
w punkcie P  ujęcie graficzne
Aby wyznaczyć elastyczność punktową należy postąpić
w następujący sposób:
P
Elastyczność punktowa mierzy
1. Do wybranego punktu na
krzywej wyznaczyć linię
elastyczność w konkretnym punkcie
styczną (punkt P).
PO
krzywej. Aby to było możliwe musimy ed =
PR
2. Zmierzyć odległość między
traktować zmiany zarówno ceny jak R
punktem P a osią odciętych i
punktem a osią rzędnych.
i popytu jako nieskończenie małe.
P
3. Elastyczność w tym punkcie
jest stosunkiem długości D
między punktem a osią
odciętych i punktem a osią
rzędnych.
O Q
Elastyczność cenową popytu
Elastyczność mieszana popytu
w punkcie P
Elastyczność mieszana popytu na dobro  i
" D P
ed = lim �" względem zmiany ceny dobra  j to relacja między
"P0
D " P
względną zmianą popytu na dobro  i a względną
zmianą ceny dobra  j .
" D P
ep = lim �" lim
"P0 "P0
" P D Współczynnik elastyczności mieszanej popytu
informuje nas jaka będzie reakcja konsumentów
dokonujących zakupów dobra  i pod wpływem
'
D P
�ł �ł
zmiany ceny dobra  j .
ep = �"
�ł �ł
P D
�ł łł
Wykorzystanie współczynnika elastyczności
Wzory na elastyczność mieszaną popytu
mieszanej popytu
" Di
" Di = D1- D0
Di
" Pj = P1- P0
em= Za jego pomocą możemy określić, czy zachodzi
" Pj
związek między danymi dobrami i oraz j.
Pj
em > 0 - dobra substytucyjne
D1i- D0i
em < 0 - dobra komplementarne
D0i
em=
P1j- P0j
em = 0 - ???
między dobrami nie ma związku
P0j
Elastyczność mieszana popytu: Elastyczność mieszana popytu:
ilustracja graficzna  dobra substytucyjne ilustracja graficzna  dobra komplementarne
Pi Pj Pi Pj
Pi1 Pi1
Pi0 Pj0 Pi0 Pj0
Dj1
Di Di
Dj1
Dj0 Dj2
qi1 qi0 qj0 qj1 qi1 qi0 qj1 qj0
Qi Qj Qi Qj
Elastyczność dochodowa popytu
Wzory na elastyczność dochodową popytu
" D
" D = D1- D0
D
ei=
" I
" I = I1- I0
Elastyczność dochodowa popytu to stosunek
I
względnej zmiany rozmiarów popytu na
określone dobro do względnej zmiany dochodu.
D1- D0
Współczynnik elastyczności dochodowej popytu
informuje nas jaka będzie reakcja konsumentów
D0
dokonujących zakupów danego dobra pod
ei=
I1- I0
wpływem zmiany dochodu.
I0
Wykorzystanie współczynnika elastyczności
Ad. 1.
dochodowej popytu
Dobro normalne - ei > 0
dobro podstawowe - 0 < ei < 1
dobro luksusowe - ei > 1
1. Określenie z jakim dobrem mamy do czynienia.
Dobra podrzędne - ei < 0
2. Prognozowanie wielkości przyszłego popytu.
Dobra niższego rzędu Dobra normalne
Dobra wyższego rzędu
Dobra pierwszej potrzeby
ei
ei = 1
ei = 0
Ad. 2. Elastyczność podaży
Zakładamy, że rozpatrujemy gospodarkę jakiegoś kraju,
w którym roczny wzrost dochodów wynosi 5 %.
Elastyczność podaży mierzy się stosunkiem
procentowej zmiany wielkości podaży do
procentowej zmiany ceny.
Dobro ei Popyt za 5 lat
Mleko Współczynnik elastyczności podaży informuje
0,5
+ 12,5 %
nas jaka będzie reakcja podaży na zmiany ceny.
Samochody 4
+ 100 %
Współczynnik elastyczności cenowej podaży
Sztuczne koszule - 0,8 - 20 %
przyjmuje z reguły wartości dodatnie, gdyż
wzrost ceny dobra wywołuje wzrost podaży
Charakterystyka krzywych podaży
Wzory na elastyczność podaży
Cechą charakterystyczną krzywych S wychodzących z początku
" S
układu współrzędnych jest to, iż es zawsze równy 1.
" S = S1- S0
S
es=
" P
" P = P1- P0
Wszystkie krzywe S mające swój początek na osi rzędnych
P
posiadają es >1 i nazywa się je elastycznymi krzywymi podaży.
Wszystkie krzywe S mające swój początek na osi odciętych
posiadają es < 1 i nazywa się je nieelastycznymi krzywymi podaży.
S1- S0
S0
es=
Pionowe krzywe S mają es = 0, w tym przypadku zmiana ceny
P1- P0
nie wywołuje zmiany podaży, jest to podaż sztywna.
P0
Poziome krzywe S mają es = ", przy tej samej cenie podaż może
przyjmować dowolne wartości. Producenci mają możliwości
ograniczane tylko wielkością zbytu.