W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
Azbest
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdz
na:
7.3
www.skanska.pl/bhp,
one.skanska/bhp
Standard pracy
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia
bezpieczeństwa podczas prac związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest
" zawiera wymagania
wynikające z prawa
oraz w trakcie, innego rodzaju kontaktu z takimi wyrobami.
i norm polskich
oraz wewnętrznych
Azbest to groz
ny dla zdrowia materiał wywołujący szereg chorób górnych dróg
uregulowań Skanska S.A.
oddechowych takich jak:
" jest obligatoryjny dla
" pylica azbestowa (azbestoza)  nieuleczalne zwłóknienie tkanki płucnej
wszystkich jednostek
Skanska S.A.
" rak płuca
" rak oskrzela
" pomaga zapewnić
bezpieczne i skuteczne " międzybłonniak opłucnej  nowotwór złośliwy
praktyki podczas prac.
" przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli.
Prace związane z usuwanie wyrobów zawierających azbest zaliczane są do prac
szczególnie niebezpiecznych
Azbest to minerał z grupy krzemianów, znany jako minerał użytkowy. Włókna azbestowe
mają właściwości umożliwiające zaplatanie lub mieszanie z różnymi spoiwami. Są trwałe
i odporne na wysoką temperaturę. Dzięki temu azbest znalazł zastosowanie m.in.:
w budownictwie, motoryzacji, chemii, przemyśle maszynowym i włókienniczym. Obecnie
występuje w ponad 3 000 rodzajach wyrobów.
Uwaga!
Objawy chorobowe mogą ujawnić się dopiero po kilkudziesięciu latach od czasu pierwszej
ekspozycji na włókna azbestowe.
A. Wstęp " elementy ognioochronne i narażone
na wysokie temperatury  klapy
1. W budownictwie azbest może występować przeciwpożarowe, węzły i przewody
w takich obiektach jak: ciepłownicze, ciągi telekomunikacyjne,
" strychy i ocieplone stropodachy jak: sokalit i pyral
" pomieszczenia użytkowe budynków " uszczelki i tektury izolacyjne  klinkeryt.
" piwnice 3. Do prac budowlanych, w trakcie których
" szyby windowe, zsypy, maszynownie może wystąpić emisja pyłu azbestowego
dz
wigów na niestacjonarnych stanowiskach
" budynki przemysłowe: centrale należą:
telefoniczne, wentylatornie, " prace wyburzeniowe i rozbiórkowe
wymiennikownie obiektów o lekkich ścianach osłonowych
" budynki projektowane jako mieszkalne, " rozbiórki ścian działowych i stropów
hotelowe, administracyjno-biurowe, ocieplonych
wielokondygnacyjne o szkielecie stalowym " usuwanie dachów i elewacji
" instalacje wodno  kanalizacyjne. wykonanych z płyt a-c
2. Produktami z azbestu najczęściej " wyburzania obiektów o stalowej
wytwarzanymi oraz stosowanymi i żelbetowej konstrukcji nośnej,
w budownictwie są: z izolacją przeciwogniową wykonaną
" pokrycia dachowe, okładzinowe w formie natrysku lub okładzin
i elewacyjne - płyty faliste a-c z miękkich płyt azbestowych
i prasowane a-c, jak: eternit, karo " czyszczenia i renowacje pokryć
" rury i przewody wentylacyjne oraz dachowych
spalinowe " prace hydrauliczne i instalacyjne,
Wersja 1.0
Standard 7.3 1
połączone z destrukcją stropu lub ścian 4. Szczegółowy plan prac związanych
działowych z usuwaniem wyrobów zawierających
" modernizacje pomieszczeń dz
wigów azbest powinien określać:
towarowych i osobowych " rodzaj azbestu w materiałach
" naprawy lub usuwania przewodów przeznaczonych do usunięcia oraz
wentylacyjnych ocenę ich stanu technicznego
" usuwania izolacji cieplnej. " szacunkowe ilości odpadów
4. Azbest przedostaje się do organizmu zawierających azbest, uzyskanych
człowieka wraz z wdychanym powietrzem w wyniku podjętych prac
w postaci włókien azbestowych zwanych " sposoby usuwania wyrobów
fibrylami, rozpylanych w efekcie działań zawierających azbest oraz rodzaje
związanych z procesem usuwania lub i metody pracy
eksploatacji oraz w wyniku korozji, " sposoby wyeliminowania lub
uszkodzenia lub niewłaściwego ograniczania emisji pyłów azbestu do
użytkowania materiałów, które go powietrza
zawierają (Rys. 1). " niezbędne środki ochrony zdrowia
i bezpieczeństwa pracowników
" zasady informowania pracowników
narażonych na działanie pyłów
azbestu o sposobach postępowania
i niezbędnych środkach ochronnych
w tej sytuacji.
5. Z Oceną Ryzyka dla Zadania, IBWR oraz
szczegółowym planem prac należy
zapoznać wszystkich pracowników
uczestniczących w procesie usuwania
materiałów zawierających azbest lub
mogących przebywać w bezpośredniej
odległości od miejsca jego używania.
6. Pracowników zatrudnionych do usuwania
materiałów zawierających azbest oraz
osoby kierujące tymi pracownikami
i nadzorujące tego rodzaju prace należy
przeszkolić w oparciu o zatwierdzony przez
Skanska program.
7. W programie szkolenia, o którym mowa
wyżej, powinny znajdować się zagadnienia
dotyczące metod, urządzeń, narzędzi
i organizacji prac związanych z usuwaniem
oraz zabezpieczaniem materiałów
Rys. 1 Ogniska chorób spowodowanych pyłami azbestu
zawierających azbest, a także kwestie
obowiązujących środków ochrony osobistej,
związanych z tego rodzaju pracami.
B. Działania przed rozpoczęciem prac 8. Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa prac
związanych z usuwaniem wyrobów związanych z azbestem mogą prowadzić
zawierających azbest lub innych prac instytucje posiadające uprawnienia
powodujących kontakt z takimi wyrobami w tym zakresie, wynikające z przepisów
szczegółowych.
1. Prace związane z usuwaniem wyrobów 9. Pracownikom wykonującym prace związane
i materiałów zawierających azbest z usuwaniem azbestu należy zapewnić
można rozpocząć po dokonaniu Oceny środki techniczne i ochrony indywidualne
Ryzyka dla Zadania, opracowaniu w postaci:
Instrukcji Bezpiecznego Wykonywania " materiałów służących do wydzielenia
Robót (IBWR) oraz szczegółowego terenu, na którym prowadzone są tego
planu prac usuwania wyrobów rodzaju prace  taśm, barier, oznaczeń,
zawierających azbest. znaków ostrzegawczych
2. Ocena Ryzyka dla Zadania powinna " materiałów służących do ochrony przed
uwzględniać: skażeniem terenu  foli polietylowej
" rodzaj materiału z określeniem o grubości 500 i 1000, plastiku, drewna,
procentowej zawartości azbestu metalowych elementów ram
" poziom i czas narażenia na kontakt " odkurzacza z filtrem HEPA spełniającym
z azbestem międzynarodowe normy wymagane
" wymagane działania techniczno- przy pracy z azbestem
organizacyjne likwidujące lub " urządzeń przechwytujących pył,
zmniejszające zagrożenie. podłączonych do odkurzacza
3. IBWR należy opracować korzystając " właściwie oznakowanych worków na
z Planu Bezpieczeństwa, Ochrony Zdrowia odpady azbestowe
i Środowiska (BOZiŚ), Oceny Ryzyka dla " sprzętu i materiałów eksploatacyjnych
Zadania oraz przewidzianej technologii przeznaczonych do sprzątania
wykonania prac. " urządzeń sanitarnych pozwalających
2
na zmycie zanieczyszczeń ( najlepiej materiałów zawierających azbest
prysznic), miejsca do przechowywania w zależności od rodzaju dostępu do
odzieży roboczej i ochronnej stanowiska pracy oraz rodzaju samego
oddzielonych od szafek na odzież stanowiska pracy należy postępować
codzienną zgodnie ze standardem głównym:  2. Prace
" sprzętu ochrony indywidualnej na wysokości oraz szczegółowymi:
 kombinezony jednorazowego  2.1 Prace na wysokości  wymagania
użytku, zmywalne obuwie, sprzęt ogólne ,  2.2 Rusztowania ,  2.3 Pomosty
ochrony górnych dróg oddechowych robocze ,  2.4 Drabiny ,  2.5 Podnośniki ,
przeznaczony do pracy z azbestem  2.6 Roboty na dachach ,  2.7 Roboty na
i umożliwiający sprawdzenie dużych wysokościach, wieżach, masztach .
dopasowania do twarzy i regularną 3. W przypadku zidentyfikowania linii
wymianę filtrów. elektroenergetycznych w miejscu
10. W terminie co najmniej 7 dni przed prowadzenia prac związanych z usuwaniem
rozpoczęciem prac związanych materiałów zawierających azbest, należy
z usuwaniem materiałów zawierających dodatkowo postępować zgodnie ze
azbest należy zamiar ich prowadzenia standardem szczegółowym  4.4 Prace
zgłosić właściwemu organowi nadzoru w sąsiedztwie linii elektroenergetycznych .
budowlanego, okręgowemu inspektorowi 4. Należy tak planować prace związane
pracy oraz państwowemu inspektorowi z usuwaniem materiałów zawierających
sanitarnemu. azbest, aby liczba osób do nich przydzielona
11. W strefie prac w widocznych miejscach była ograniczona do niezbędnego
należy umieścić tablice informacyjne minimum.
o treści:  Uwaga  zagrożenie azbestem 5. Należy minimalizować pylenie pyłami
Rys. 2 Tablica informacyjna
(Rys. 2). azbestu poprzez nawilżanie wodą
12. W związku z rakotwórczym charakterem materiałów zawierających azbest przed ich
pyłu azbestu należy opracować rejestr demontażem i usunięciem (Rys. 3).
pracowników narażonych na jego działanie 6. Tam, gdzie jest to technologicznie możliwe,
oraz realizowanych przez nich prac. należy demontować całe materiały
13. Dokumentem dopuszczającym do zawierające azbest: płyty, rury itp.  bez ich
wykonywania pracy związanej z usuwaniem uszkadzania.
materiałów zawierających azbest jest 7. Materiały zawierające azbest, trwale
zezwolenie:  Protokół zabezpieczenia prac związane z podłożem należy odspajać
szczególnie niebezpiecznych . przy zastosowaniu narzędzi ręcznych
lub wolnoobrotowych, wyposażonych
Rys. 3 Nawilżanie materiałów
w instalacje odciągające powietrze.
zawierających azbest
C. Działania podczas prowadzenia prac 8. W przypadku podejrzenia możliwości
związanych z usuwaniem materiałów przekroczenia najwyższych dopuszczalnych
zawierających azbest stężeń pyłu azbestu w środowisku pracy
należy prowadzić kontrolny monitoring
1. W trakcie prowadzenia prac związanych powietrza.
z usuwaniem materiałów zawierających 9. W przypadku przekroczenia wartości
azbest należy dodatkowo postępować najwyższego dopuszczalnego stężenia pyłu
zgodnie ze standardem głównym azbestu w powietrzu należy wstrzymać
 7. Materiały niebezpieczne . prace i podjąć działania w celu obniżenia
2. W przypadku prowadzenia prac na stężenia pyłu.
wysokości, związanych z usuwaniem
Rys. 4 Usuwanie odpadów azbestowych
Wersja 1.0
Standard 7.3 3
D. Działania po zakończeniu prac związanych 2. Podejmowania czynności oraz innych
z usuwaniem materiałów zawierających działań związanych z usuwaniem
azbest materiałów zawierających azbest
niezgodnie z opracowaną IBWR,
1. Należy zabezpieczyć zdemontowane z wyjątkiem działań mających na celu
materiały i odpady zawierające azbest ratowanie zdrowia i życia ludzkiego.
oraz zmagazynować je w wyznaczonym, 3. Zdejmowania w strefie zanieczyszczonej
opisanym i zabezpieczonym miejscu (Rys. 4). pyłem azbestu odzieży ochronnej
2. Stanowiska pracy, drogi komunikacyjne, i indywidualnych środków ochrony układu
maszyny i narzędzia należy oczyścić z pyłu oddechowego.
azbestu na mokro lub z wykorzystaniem 4. Dokonywania w strefie zanieczyszczonej
podciśnieniowego sprzętu filtracyjno- pyłem azbestu zmian elementów
wentylacyjnego. filtrujących w indywidualnych środkach
3. Odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony układu oddechowego.
ochrony indywidualnej używane przez 5. Używania poza miejscem pracy odzieży
pracowników trzeba oczyścić z pyłu i obuwia roboczego przeznaczonego
azbestu wysoko skutecznymi urządzeniami do wykonywania prac związanych
filtracyjno - wentylacyjnymi lub na mokro, z usuwaniem materiałów zawierających
w sposób uniemożliwiający uwalnianie się azbest.
pyłu do środowiska pracy lub do środowiska 6. Spożywania posiłków, picia napojów,
naturalnego. palenia tytoniu, przechowywania
4. Zużyte filtry urządzeń filtracyjnych i sprzętu rzeczy osobistych oraz przebywania
ochrony górnych dróg oddechowych bez uzasadnionej potrzeby w miejscach
należy pakować do szczelnych worków wykonywania prac, w których występuje
i postępować z nimi, jak z innymi odpadami narażenie na działanie pyłu azbestu.
zawierającymi azbest. 7. Ręcznego zamiatania na sucho lub
czyszczenia pomieszczeń oraz środków
E. Zabrania się: i narzędzi pracy po zakończeniu prac
w strefie narażenia na działanie pyłu
1. Podejmowania prac związanych azbestu przy użyciu sprężonego powietrza.
z usuwaniem materiałów zawierających 8. Mieszania odpadów materiałów
azbest bez opracowania i zapoznania zawierających azbest z innymi odpadami.
pracowników z Oceną Ryzyka dla Zadania
i sposobami redukcji tego ryzyka.
4