Piotr Głuchowski, Marcin Kowalski - Gorączka złota w Treblince









 


Gazeta Wyborcza - 2008-01-08


 



 



 



 


Piotr Głuchowski, Marcin Kowalski

Gorączka złota w Treblince


 



 




Jeden z tutejszych kupił za żydowskie złoto hurtownię w Warszawie -
opowiada Tadeusz Kiryluk, były kierownik muzeum-obozu w Treblince.




- Szwagier znalazł brylant jak pół paznokcia od dużego palca - wspomina
jego sąsiad z Wólki Okrąglik. - I przepił. Nawet stodoły nie postawił. A
inni domy stawiali i nie tylko: całe gospodarstwa wyrosły.




- Jeden z tutejszych wysiał łubin - opowiada Kiryluk. - Poszedł w pole, a
na roślinie wisi złota obrączka. Zaraz poszedł z rodziną i pole przekopali.
Ryli ziemię ojcowie, matki, potem dzieci kopały i wnuki, na koniec to już
aparaty mieli, wykrywacze metalu. Jeden chciał mnie zabić, milicjant z
Warszawy, się okazało.




- Kopali i być może dalej kopią - mówi Martyna Rusiniak, autorka pracy
"Obóz Zagłady Treblinka II w pamięci społecznej".




Chodzimy po treblińskim lesie. Doły faktycznie są, ale już stare, rosną
w nich krzaki. Ostatnia oficjalna informacja o hienach pochodzi z 2002 roku,
kiedy wykopano siedem dołów. W latach 90. - kilkadziesiąt dziur. Jeszcze wcześniej
- kilkaset. Im głębiej wstecz, tym więcej hien.


W błocie leżały wielkie brylanty i miliony






Gorączka złota wybuchła w 1942 roku.




Od końca lipca pociągi przywoziły do obozu i biednych, i tych
najbogatszych przedstawicieli żydowskiej diaspory. Do gazu szli - pod okiem
ukraińskich i rosyjskich strażników - adwokaci, bankierzy, kamienicznicy.
"Wolno zabrać złoto i walutę" - głosiły plakaty w warszawskim getcie.
"Oznaczały one mniej więcej tyle: >>nie zapomnijcie zabrać ze sobą pieniędzy
i złota >Władka >Władka>Zycha>co wy tu robicie?