Śruba
W dzisiejszych czasach prawie wszystko mocowane jest za pomocą śrub. Rozejrzyj się po
domu, a ujrzysz śruby spajające najróżniejsze przedmioty, począwszy od mebli, a na
mechanicznych urządzeniach kuchennych skończywszy.
Śrubę wynaleziono ponad 2000 lat temu. Używana jest jednak do łączenia przedmiotów
nie dłużej niż 500 lat. Geneza śruby wiąże się zapewne z istnieniem świdra do drewna.
Według tradycji wynalazcą śruby miał być Archytas z Tarentu (IV wiek p.n.e.).
Pierwszym człowiekiem, który opisał śrubę, był grecki uczony i fizyk - Archimedes (około
287-212 p.n.e.). Śruba Archimedesa to duża spirala, umieszczona w drewnianym
cylindrze. Stosowana była do podnoszenia poziomu wody używanej do nawadniania pól
uprawnych. Najprawdopodobniej Archimedes nie wymyślił jej sam. Uważa się, że opisał
istniejący już przyrząd. Mógł on np. zostać skonstruowany przez inżynierów starożytnego
Egiptu i służyć do nawadniania gruntów położonych w pobliżu Nilu. W całym antycznym
świecie śruba Archimedesa używana była do podnoszenia poziomu wody. Starożytni
Rzymianie używali jej np. do wypompowywania wody z kopalń i
nazywali ją cochlea (wąż wodny). Przykładem obecnego
zastosowania śruby jako przenośnika materiałów sypkich i płynnych
na niedużą odległość może być np.: przenośnik ślimakowy do
wyładowywania zboża z dna silosu lub maszynka do mielenia mięsa.
Początkowo nikt nie wpadł na pomysł zastosowania śruby do łączenia
rozmaitych elementów.
Średniowieczni stolarze i cieśle do spajania części mebli i budynków o
drewnianym szkielecie używali drewnianych kołków i metalowych
gwoz
dzi. W XVI wieku pojawiły się specjalne zakrzywione gwoz
dzie,
które trzymały lepiej niż proste. Od tego typu gwoz
dzia do śruby
prowadziła już niedługa droga. Śruby stały się popularne w końcu
XVIII wieku, kiedy to wynaleziono tanie metody ich wytwarzania.
Pierwsze śrubokręty pojawiły się w Londynie dopiero około roku
1780.
Dopiero w sierpniu 1842 roku opatentowano maszynę do produkcji
śrub i nakrętek. Do tej pory były one wykuwane przez kowali.