METODA PODAJ
CA
polega na przekazywaniu przez nauczyciela gotowej wiedzy w celu przyswojenia
i zapamiętania jej przez uczniów; kształci zdolność rozumienia dłuższej wypowiedzi
nauczyciela i podążania za tokiem jego rozumowania; rozwija umiejętność koncentracji
uwagi oraz notowania słuchanego tekstu, ćwiczy pamięć; dobiera się ją, jeżeli na lekcji
dominuje cel poznawczy, jeżeli materiał jest po raz pierwszy omawiany
WYKA
AD
" przedstawienie w sposób kompleksowy i uporządkowany określonej teorii lub koncepcji
naukowej z reguły uzupełnionej komentarzem własnym wykładającego
" przekazywanie uczniom informacji w sposób rzeczowy, zwięzły, spokojny i przystępny,
przy użyciu pomocy naukowych, wygłoszony poprawnie językowo
" oddziałowuje nie tylko na wyobraz
nię i uczucia, ale pobudza do myślenia (różnica między
wykładem a opowiadaniem)
" powinien koncentrować uwagę uczniów na temacie od strony celu wykładu; temat
powinien być jasno sformułowany, a podstawowe zagadnienia podkreślone; w trakcie
wykładu należy kontrolować jego zrozumienie poprzez krótkie pytania lub dyskusję;
wykład powinien być poprawny definicyjnie i komunikatywny oraz przygotowany
starannie pod względem formalnym i logicznym
POGADANKA
" przedstawienie pewnych treści, wiadomości, zagadnień, teorii, koncepcji w sposób prosty
i przejrzysty, czasem uproszczony, ale dostosowany do możliwości uczniów
" celem jest przybliżenie problemu lub zagadnienia, zachęcenie do pogłębiania wiedzy na
dany temat; służy aktywizowaniu uczniów poprzez włączenie ich do wspólnej pracy
" wymaga nie tylko myślenia za nauczycielem (jak to miało miejsce w przypadku wykładu
lub opowiadania), lecz zmusza do samodzielnej pracy myślowej
" może służyć przygotowaniu uczniów do pracy na lekcji (pogadanka wstępna),
zaznajamianiu z nowym materiałem, systematyzowaniu i utrwalaniu wiadomości lub
kontroli stopnia opanowania materiału przez uczniów (pogadanka kontrolna)
" jest to rozmowa nauczyciela z uczniami, przy czym nauczyciel jest stroną kierującą
" pytania nauczyciela powinny być jasne, jednoznaczne i zrozumiałe dla uczniów,
zmuszające do wysiłku myślowego, do wykrywania związków i zależności między
faktami, do uogólniania oraz skierowane do całej klasy, a nie do pojedynczych uczniów
pogadanka heurystyczna
" pytania powinny pobudzać i ukierunkowywać samodzielne myślenie uczniów, wymagać
samodzielnego rozwiązywania przystępnych zadań
" rola nauczyciela jest przewodnia (bardziej niż na wykładzie)  wymaga dokładnego
przeanalizowania wiedzy, jaka ma być przekazana, doboru takich zadań, które pozwolą na
odkrycie istoty rzeczy, dokładnego zaplanowania kolejności zadawanych pytań
" jest nie tylko sposobem przekazywania wiedzy, ale środkiem do rozwoju samodzielnego
myślenia uczniów, ich świadomości i aktywności w pracy na lekcji
" istotą tej metody jest kierowanie myśleniem i działalnością uczniów za pomocą kolejnych
zadań; wykonując je małymi krokami, zdobywają i poszerzają wiedzę oraz doskonalą
umiejętności
1
OPOWIADANIE
" zaznajamianie uczniów z określonymi rzeczami, zjawiskami, wydarzeniami, procesami
" słowa powinny być zrozumiałe dla uczniów i powiązane z pokazem lub dyskusją
" wdraża do słuchania ze zrozumieniem i zapamiętywania najważniejszych faktów
" oddziałowuje na wyobraz
nię i uczucia (różnica między opowiadaniem a wykładem)
" służy do uwydatnienia dynamizmu lekcji (różnica między opisem a opowiadaniem)
OPIS
" forma zaznajamiania uczniów z nieznanymi im osobami, rzeczami, zjawiskami
" powinien być jasny, zrozumiały, precyzyjny, barwny, żywy i plastyczny
" przedstawia układy statyczne (różnica między opisem a opowiadaniem)
" zastępuje pokaz lub towarzyszy pokazowi
PRELEKCJA
" przedstawienie pewnego tematu lub zagadnienia w sposób przeważnie subiektywny
" celem jest przekonanie, nakłonienie do poglądów, postaw, zachowań lub zachęcenie do
określonego działania
" najczęściej jest to forma wykładu o treści popularno-naukowej
" przeciwieństwem jest prezentacja, gdzie przedstawiamy temat lub zagadnienie w sposób
w miarę obiektywny umożliwiający zapoznanie z danym tematem, zagadnieniem itp.
ANEGDOTA
" krótkie dowcipne opowiadanie, często z życia znanej osobistości, zamknięte zabawną
i zaskakującą puentą
" celem jest rozbudzenie ciekawości, zachęcenie uczniów do samodzielnego zdobycia
większej ilości informacji na dany temat oraz ułatwienie zapamiętania pewnych faktów
ODCZYT
" prezentacja własnych poglądów i przemyśleń na dany temat, z reguły przedstawiony
w sposób subiektywny
OBJAŚNIANIE lub WYJAŚNIANIE
" tłumaczenie polegające na wyprowadzeniu uznanego z góry stwierdzenia z innych,
wcześniej już znanych, w skończonej liczbie kroków
2
METODA PROBLEMOWA (poszukująca)
polega na wspólnym odkrywaniu prawdy, co wymaga nieustannej pracy między
nauczycielem a uczniami; jest przesycona dialogiem; jej celem jest wydobycie z ucznia tych
cech, które umożliwią rozwiązywanie problemów; istotną cechą jest przewaga uczenia nad
nauczaniem; nauczyciel stosujący tą metodę powinien być otwarty w stosunku do uczniów,
być przygotowanym doskonale pod względem merytorycznym i metodycznym, aby
dostosować formy pracy do możliwości i zainteresowań uczniów
WYKA
AD PROBLEMOWY
" jest ilustracją problemu naukowego lub praktycznego, jego pojawiania się, kierunków
i sposobów jego rozwiązywania oraz konsekwencji wynikających z tego rozwiązania
WYKA
AD KONWERSATORYJNY
" polega na przeplataniu fragmentów mówionych wykładu z wypowiedziami słuchaczy lub
z wykonywaniem przez nich odpowiednich zadań teoretycznych lub praktycznych
" przekazywana słuchaczom wiedza znajduje bezpośrednie zastosowanie w ich działaniu,
co ułatwia jej przyswajanie
KLASYCZNA METODA PROBLEMOWA
w tej metodzie uwzględnia się cztery istotne momenty: wytwarzanie sytuacji problemowej,
formułowanie problemów i pomysłów rozwiązania, weryfikacje pomysłów rozwiązania,
porządkowanie i stosowanie uzyskanych wyników w nowych zadaniach o charakterze
praktycznym bądz
teoretycznym; wymaga od nauczyciela gruntownej znajomości nauczanych
treści oraz umiejętności zainteresowania uczniów problemem i kierowania wszystkimi fazami
jego rozwiązywania oraz systematyzowania i wykorzystywania nabytej wiedzy
METODY AKTYWIZUJ
CE
sprzyjają rozwojowi myślenia, przygotowują do samodzielnego działania, wymagają
inicjatywy i twórczych poszukiwań; uczniowie sami dochodzą do wiedzy podczas dyskusji,
wymiany poglądów i opinii oraz konfrontacji pomysłów; cechuje się sprzężeniem zwrotnym
między uczniami a nauczycielem oraz samymi uczniami; stosowane są wtedy, gdy tematyka
zajęć dotyczy powiązania różnych fragmentów, gdy należy zastosować wiadomości
teoretyczne w praktyce, gdy należy dokonać oceny faktów i zjawisk; czynny udział biorą
wszyscy uczniowie, dlatego też lekcja musi być starannie przygotowana przez nauczyciela
METODA PRZYPADKÓW
" polega na rozpatrzeniu przez grupę uczniów jakiegoś przypadku zawierającego problem
" opis zdarzenia najczęściej w formie pisemnej nie powinien zawierać wszystkich danych,
gdyż zadaniem uczniów jest ich uzupełnienie
" polega na zapoznaniu z rzeczywistym lub umownym zdarzeniem w wersji wstępnej,
a następnie na zebraniu dodatkowych informacji o danym zagadnieniu w celu poddania go
analizie oraz podjęciu określonych decyzji i działań wskazujących na rozwiązanie
" po postawieniu przez nauczyciela problemu poprzez opis jakiegoś przypadku, następuje
dokładna analiza np. przez zadawanie pytań nauczycielowi; w toku dyskusji następuje
ustalenie problemu głównego i problemów szczegółowych oraz warunków, które
umożliwią ich rozwiązanie
" umożliwia uczniom szerokie spojrzenie na daną sprawę, ukazuje różnice i podobieństwa
w myśleniu poszczególnych osób, prowadzi do wykrycia i eliminacji błędów w myśleniu
uczniów
3
METODA SYTUACYJNA
" polega na przeanalizowaniu przed zajęciami opisu sytuacji, a następnie na dyskusji nad
zawartym w opisie problemem i przyjęciu określonego rozwiązania lub podjęciu decyzji
" polega na zapoznaniu się z przedstawionym opisem określonej rzeczywistej lub umownej
sytuacji, a następnie jej przeanalizowaniu i wyciągnięciu wniosków
" wprowadza ucznia w złożoną sytuację, gdzie powinien przeanalizować opcje za i przeciw
oraz podjąć decyzję w sprawie jej rozwiązania przewidując skutki tej decyzji
" zadaniem uczniów jest zrozumienie danej sytuacji, podjęcie decyzji o sposobie jej
rozwiązania oraz przewidywanie skutków podjętej decyzji
INSCENIZACJA
" aranżowanie określonych sytuacji i odgrywanie ich przez uczestników w warunkach
naturalnych, umownych lub laboratoryjnych
" cześć uczniów przyjmuje na siebie rolę występujących w danym zdarzeniu, pozostali są
obserwatorami
" po inscenizacji rozpoczyna się dyskusja prowadząca do wspólnej, uzgodnionej oceny
danego problemu
" może być improwizowana lub przygotowana w oparciu o scenariusz
SEMINARIUM
" dyskusja grupowa poprzedzona samodzielną pracą uczniów
" celem jest pogłębienie wiadomości i opanowania metod badań
" udział w seminarium polega na samodzielnym opracowaniu wybranego zagadnienia przez
każdego uczestnika oraz na uczestnictwie w dyskusji nad wybranymi zagadnieniami
GRA DYDAKTYCZNA
" metoda nauczania oparta na grze, czyli zabawie prowadzonej według ściśle określonych
reguł postępowania
" przyzwyczajanie do respektowania reguł spełnia funkcje kształcąco-wychowujące, służy
procesowi poznania, uczy poszanowania norm, umożliwia współdziałanie
" celowo organizowana sytuacja oparta na opisie faktów i procesów, w której osoby uczące
się konkurują ze sobą w ramach określonych regułami gry
" polega na wykonywaniu określonego zadania lub czynności w warunkach szkolnych, ale
uzyskane wyniki poszczególnych uczniów lub zespołów podlegają porównywaniu poprzez
nadanie im punktacji
" wprowadzony jest element rywalizacji, który zwiększa chęć uczestnictwa w grze
o gra symulacyjna  skierowana na rozwiązanie problemu wziętego
z rzeczywistości, lecz przedstawionego w postaci modelu, gdzie uczniowie
modyfikując model doprowadzając do kompletności i trafności opisu zjawiska
o gra decyzyjna  służy rozwijaniu umiejętności dokonywania wyboru
i podejmowania decyzji z pewną świadomością skutków, które ta decyzja
może przynieść
o gra psychologiczna  działanie gry skierowane jest na rozwój emocji,
doznawanie różnorakich uczuć i przeżyć wewnętrznych; najczęściej stosowaną
grą psychologiczną jest psychodrama, czyli odgrywanie krótkich scenek na
określony temat, czasem w oparciu o przygotowany wcześniej scenariusz,
gdzie uczeń wchodząc w rolę, ukryty za maską, rozwiązuje problemy innych,
ale jednocześnie swoje własne
4
DYSKUSJA DYDAKTYCZNA
" zorganizowana wymiana myśli i poglądów uczestników grupy na dany temat
" polega na wymianie poglądów i opinii na określony temat
" musi być poprzedzona przygotowaniem uczniów do wymiany myśli
" powinna mieć jasno i zwięz
le sformułowany problem, odpowiedzi powinny być rzeczowe
i zwięzłe, podsumowanie przebiegu dyskusji powinno być syntetyczne i zawierać wnioski
końcowe; dyskusja powinna przebiegać w sposób kulturalny
o dyskusja związana z wykładem (zwykła)  nauczyciel pełni rolę
prowadzącego, odnosi się do wykładu i ma na celu wyjaśnienie wątpliwości
uczących się co do tez i sformułowań zawartych w wykładzie oraz uzyskanie
od nich informacji zwrotnej dotyczącej zrozumienia zrealizowanych treści
o dyskusja okrągłego stołu (efektywna)  uczestnicy zabierają głos kolejno,
każdy ma obowiązek się wypowiedzieć, uczestnicy mają czas na
przygotowanie się do spotkania; jest to swobodna wymiana poglądów między
uczniami i nauczycielem, cechą charakterystyczną jest jej nieformalność i
swoboda wypowiedzi wszystkich dyskutantów, uczestnicy, wymieniając swoje
poglądy i własne doświadczenia, wzajemnie udzielają sobie wyjaśnień, które
następnie koryguje lub uzupełnia osoba prowadząca dyskusję
o dyskusja wielokrotna  prowadzone w małych grupach, przy czym tematem
dyskusji może być to samo zagadnienie lub problem oddzielny, ale stanowiący
element pewnej całości, w pierwszej fazie praca przebiega w grupach, a
póz
niej zajęcia mają charakter plenarny, podczas których prezentuje się wyniki
dyskusji grupowych oraz wybiera optymalne rozwiązanie; przebiega w kilku
zespołach nad tym samym tematem, póz
niej porównuje się lub zestawia wyniki
o burza mózgów (giełda pomysłów)  polega na umożliwieniu uczniom
szybkiego zgromadzenia wielu konkurencyjnych lub uzupełniających się
hipotez rozwiązania problemu, można wówczas zgłaszać wszystkie najbardziej
śmiałe i niedorzeczne pomysły rozwiązania, choćby nietypowe, ryzykowne,
nierealne w dowolnej formie, pomysły te nie mogą być oceniane, pozwala na
kreowanie nowych rozwiązań i wypracowywanie nowego spojrzenia na
określony temat; ma na celu doskonalenie decyzji grupowych; nauczyciel musi
przygotować problem otwarty, ale wiadomości potrzebne do jego rozwiązania
muszą być znane uczniom, po zgłoszeniu wszystkich propozycji rozwiązania
problemu następuje dyskusja na temat każdego rozwiązania i wybór
najtrafniejszego rozwiązania
o dyskusja panelowa (obserwowana)  cechą charakterystyczną jest istnienie
dwóch gremiów: dyskutującego  eksperci, panel i słuchającego  audytorium,
uczący się; w pierwszej fazie wypowiadają się eksperci wprowadzając
w temat i prowadząc dyskusję na dany temat, następnie audytorium może
zabierać głos, tzn. kilka osób dyskutuje, a reszta pełni rolę publiczności
aktywnej lub biernej, może również wystąpić całkowita lub częściowa rotacja
między dyskutantami i publicznością
o metaplan (cicha dyskusja)  w czasie dyskusji najczęściej w grupach
uczestnicy tworzą plakat, który jest graficznym skrótem dyskusji, uczestnicy
zamiast zabierać głos, zapisują swoje myśli na papierze w krótkiej formie,
a następnie prezentują całej klasie
5
METODA EKSPONUJ
CA
metoda organizowania przeżyć; wymaga od uczniów ustosunkowania się do różnych
wartości, kształtowania własnych poglądów i formułowania ocen, a także wpływa na wzrost
postawy zaangażowania i rozbudzania uczuć wyższych
METODA PROGRAMOWANA
podstawowym składnikiem nauczania programowanego jest racjonalnie zaprogramowany
tekst (program), który można przedstawić za pomocą podręcznika programowanego, maszyny
dydaktycznej lub komputera; istnieją różne metody programowania dydaktycznego (liniowe,
rozgałęzione, mieszane), gdzie program rozumiany jest jako zbiór informacji i poleceń, jakie
uczeń musi wykonać w celu uzyskania oczekiwanych wyników; najczęściej realizuje się te
treści, tzn. związki i zależności logiczne danych pojęć, które można zapisać za pomocą
algorytmu; zasadniczym pojęciem nauczania programowanego jest program, to jest ciąg
powiązanych ze sobą logicznie i merytorycznie dawek informacji na dowolny temat, który ma
być opanowany przez ucznia za pomocą bądz
maszyny dydaktycznej, bądz
też odpowiednio
skonstruowanego podręcznika; nauczanie programowane może odegrać pozytywną rolę jako
metoda pomocnicza przede wszystkim w takich zakresach pracy dydaktycznej, jak
zaznajomienie uczniów z wiedzą bierną, wyrównywanie luk narastających w tej wiedzy
wskutek zapominania, nieobecności uczniów w szkole, nieuwagi na zajęciach itp. oraz
utrwalanie wiedzy.
Można wyróżnić następujące elementy
" materiał nauczania podzielony jest na małe części,
" każda udzielona przez ucznia odpowiedz
(zarówno w drodze wyboru, jak i przez
wypełnienie luk w tekście) na bieżąco porównywana jest z odpowiedzią poprawną,
" jeśli uczeń udzielił błędnej odpowiedzi ponownie analizuje daną partię materiału, a jeśli
poprawnej przechodzi do następnej części,
" każda następna część posiada większy stopień trudności od części poprzedniej
MASZYNA DYDAKTYCZNA
" środek dydaktyczny skonstruowany tak, aby można było sterować procesem uczenia się
bez pomocy nauczyciela
" wyróżniamy maszyny uczące, które umożliwiają opanowanie wiadomości, maszyny
egzaminujące, które pozwalają znacznie łatwiej niż innymi sposobami przeprowadzić
kontrolę wyników pracy uczniów oraz maszyny ćwiczące, które ułatwiają opanowanie
umiejętności i nawyków
6
METODA PRAKTYCZNA
oparta na działalności praktycznej uczniów; polega na powiązaniu teorii z praktyką, czyli na
stosowaniu wiedzy w rozwiązywaniu zadań praktycznych; służy rozwijaniu umiejętności
sprawnego i poprawnego językowo wypowiadania się; powinna uświadamiać uczniom cel
działania praktycznego i jego znaczenia w zdobywaniu wiedzy; doskonali umiejętność
samodzielnego działania na podstawie poznanych zasad
wiąże się z wykształceniem nawyku  dobrej roboty , czyli zasady gospodarności,
racjonalnego planowania i realizowania podejmowanych zadań, które obejmuje: cel pracy,
analiza warunków jego realizacji, plan i harmonogram pracy, przygotowanie materiałów i
narzędzi, wykonanie i kontrola, porównanie wykonania z planem, krytyka i wnioski
POKAZ (demonstracja)
" występuje łącznie z opowiadaniem lub wykładem
" demonstrowanie przez nauczyciela naturalnych przedmiotów i ich modeli, zjawisk,
wydarzeń, procesów lub jakiegoś urządzenia oraz objaśnianie ich istotnych cech
" przedmioty powinny być dostrzegane różnymi zmysłami, nie tylko wzrokiem
" wykorzystujemy modele, plansze, szablony
" celem jest zapoznanie z możliwościami i zasadami działania urządzenia, przedstawienie
właściwego sposobu lub metody postępowania
OBSERWACJA
" odpowiednio ukierunkowane spostrzeganie pozwalające na poznawanie zewnętrznych
własności rzeczy, zjawisk, wydarzeń i procesów
" powinna być zorganizowana tak, aby uczniowie mogli dokładnie obejrzeć demonstrowany
przedmiot, aby mogli poznać najistotniejsze cechy rzeczy i zjawisk również podczas ich
działania
POMIAR
" czynności wykonywane przez nauczyciela i uczniów pozwalające określić ilościowy
aspekt badanych rzeczy, zjawisk i procesów za pomocą odpowiednich jednostek miar
" pozwala dostrzec matematykę jako narzędzie nowoczesnego poznania i działania
ĆWICZENIE
" polega na wykonywaniu określonego zadania lub czynności w warunkach szkolnych
ĆWICZENIE PRZEDMIOTOWE
" wielokrotne wykonywanie pewnych czynności dla nabycia wprawy i uzyskania coraz
wyższej sprawności w działaniach intelektualnych i praktycznych
ĆWICZENIE LABORATORYJNE
" uczniowie samodzielnie przeprowadzają eksperymenty, które pozwalają na formułowanie
pewnych uogólnień, zilustrowanie wcześniej poznanych praw, zasad i reguł oraz ułatwiają
uczniom przewidywanie nieznanych im jeszcze zjawisk i procesów
" połączona jest z opowiadaniem, pokazem lub pomiarem
" samodzielne przeprowadzanie eksperymentów przez uczniów
" może służyć zilustrowaniu w praktyce poznanych wcześniej wiadomości albo wdrażaniu
uczniów do formułowania i rozwiązywania określonych problemów praktycznych
i teoretycznych
7
ĆWICZENIE PRODUKCYJNE
" polegają na bezpośredniej realizacji zadań wytwórczych, przebiegają od uświadomienia
sobie celu przez uczniów, warunków i środków oraz efektu końcowego realizacji zadania
poprzez przygotowanie materiałów i narzędzi, wykonanie prac, samokontroli aż do
kontroli i oceny wykonanych prac
METODA PROJEKTÓW
" polega na wykonywaniu przez uczniów projektu oznaczającego  duże zadanie
" zadanie jest realizowane przez uczniów samodzielnie, a koordynowane i przygotowane
przez nauczyciela
" wykonanie projektu może wymagać wykorzystania wiedzy z różnych przedmiotów
" polega na spontanicznym rozwiązywaniu wybranego zagadnienia w jego naturalnych
warunkach, tzn. tam, gdzie problem wystąpił rzeczywiście przez samodzielne i wolne od
schematów rozumowanie i działanie
" w metodzie tej powinna zostać przygotowana przez nauczyciela instrukcja dla ucznia,
która powinna zawierać temat projektu, jego cele, zadania, wskazówki, z
ródła oraz termin
i sposób prezentacji, a także kryteria oceny pracy
" może być pracą indywidualną lub grupową oraz trwać kilka miesięcy
" zakończeniem projektu jest jego prezentacja w formie wystawy, inscenizacji, wykładu,
opracowania pisemnego, po której następuje dyskusja nad osiągnięciem założonych celów
oraz ocena dokonana przez uczniów
" cechuje się samodzielną pracą uczniów, uczy korzystania z różnych z
ródeł oraz pracy w
grupie
METODA PRZEWODNIEGO TEKSTU
" uczeń lub grupa uczniów otrzymuje zadanie praktyczne i ma dostęp do wszystkich danych
i informacji potrzebnych do wykonania zadania
" zadanie uczniowie wykonują samodzielnie mając jako pomoce tzw. teksty przewodnie,
czyli pytania prowadzące oraz przygotowane do wypełnienia formularze
" nauczyciel przygotowuje materiały i czuwa nad wyborem drogi rozwiązania
SYMULACJA
" eksperyment prowadzony na pewnego rodzaju modelu matematycznym, informatycznym
lub rzeczywistym w celu określenia znaczenia zmian wartości parametrów lub wartości
zmiennych, zastępuje wykonanie eksperymentu na badanym obiekcie
" polega na wykonywaniu określonych rzeczywistych zadań i czynności w warunkach
zbliżonych do rzeczywistych przy użyciu rzeczywistych narzędzi i materiałów
" uczniowie mają możliwość oddziaływania na model, który podlega zmianom
" może być realizowana jako symulacja komputerowa, gdzie budujemy model
matematyczny zapisany w komputerze, który zawiera powiązania między zmiennymi
wejściowymi a interesującą nas zmienną wyjściową
8
PRACA Z KSI
ŻK

należy do wszystkich rodzajów metod
" jeden z najważniejszych sposobów poznawania i utrwalania wiadomości, ale również
kontroli i oceny wyników samokształcenia
" przedmiotem takiej pracy może być lektura, wyszukiwanie odpowiedzi na pytania,
streszczenia, analiza tekstu, uczenie się na pamięć
" efektywną pracę z książką cechuję umiejętność czytania za zrozumieniem, uchwycenia
i zapamiętania myśli przewodniej, skupienia uwagi nad tekstem, twórczego przetwarzania
informacji, sporządzania notatek, kształtowania silnej woli w przypadku, gdy pojawiają
się trudności i niejasności
9