Przypominacz -
- zapnij pasy
bezpieczeństwa!
Do czego to służy?
Spory odsetek kierujÄ…cych pojazdami,
jak i pasażerów zapomina o tak podsta-
wowej sprawie, jak zapięcie pasów bez-
pieczeństwa. Chyba nikomu nie trzeba
mówić co oznaczają niezapięte pasy pod-
czas wypadku. W zwiÄ…zku z tym warto
wykonać układ przypominający o ko- nym stopniu w kierowaniu pojazdem, dioda Uwagi końcowe
nieczności ich zapięcia. D3 będzie ukryta w obudowie). Za pomocą Układ działa zgodnie z opisem z warto-
R2 możemy dobrać czas opóz
nienia wyłą- ściami elementów jak na schemacie
Jak to działa? czenia generatorka piezo po uruchomieniu i w wykazie elementów. Można poekspe-
Schemat ideowy  przypominacza silnika pojazdu (zmniejszenie rezystancji to rymentować chcąc zmienić parametry
r
y
s
.
1
.
przedstawiono na rys.1. Jak widać układ skrócenie opóz
nienia). Zgaszony silnik to za- układu (można całość zmontować w innej
jest bardzo prosty i nie wymaga szczegóło- przestanie ładowania akumulatora i spadek obudowie, na płytce - wg uznania). Urzą-
wego omawiania. Zadziałanie układu nastę- napięcia w instalacji auta do wspomnianych dzenie zostało przetestowane zarówno
puje po uruchomieniu pojazdu. Wykorzysta- już wcześniej 12,3...12,7V. Przy takim napię- w niskich jak i w wysokich temperaturach
no tu fakt, że po uruchomieniu silnika napię- ciu, które umownie nazwiemy  stanem (-15...+65oC) celem sprawdzenia popraw-
cie w instalacji wzrasta do ok. spoczynku - układ pobiera znikomy (jak na ności działania. Działa dobrze!
D
a
r
i
u
s
z
K
n
u
l
l
14...14,5V (przy wyłączonym silniku napię-  warunki samochodowe) prąd - maksy- Dariusz Knull
cie na zaciskach akumulatora szybko spada malnie około 0,16mA (dla napięcia ok.
i ustala się na poziomie ok. 12,3...12,7V). 12,6V). Minimalne napięcie w instalacji po-
Uruchomienie pojazdu powoduje ok. 5 se- trzebne do uruchomienia generatorka wy-
kundowe zadziałanie generatora piezo Q. nosi ok. 13,7V.
Przerywanie dz
więku oraz dodatkową sy-
gnalizacje świetlną zapewnia migająca LED- Montaż i uruchomienie
D4. Szeregowe połączenie D2...D4 i Q gwa- Układ jest tak prosty, że udało się całość
rantuje nam, że wyzwolenie układu (czyli umieścić we wtyku do gniazdka zapalniczki
włączenie generatora) nastąpi przy takim, samochodowej (obecne w większości poja-
a nie innym wzroście napięcia. Elementy zdów), który można kupić w sklepach moto-
D1, R1...R3, C i T tworzą układ opóz
nionego ryzacyjnych. Układ należy zlutować w solid-
wyłączania generatora. Tranzystor T zwiera nego  pająka - tam, gdzie to potrzebne -
po pewnym czasie generator - od tego mo- zastosować krótkie odcinki izolacyjne, np.
mentu podczas jazdy migają już tylko diody zdjęte z przewodów celem odizolowania
D3 i D4 (co nie będzie przeszkadzać w żad- poszczególnych wyprowadzeń elementów Wykaz elementów
od siebie (aby wykluczyć ewentualne zwar-
Rezystory
R
e
z
y
s
t
o
r
y
cia). Na zewnÄ…trz - w otworze we wtyku
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22k&!
(pierwotnie przeznaczony do wyprowadze-
*R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
nia przewodu), należy umieścić tylko miga- R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15k&!
Kondensatory
K
o
n
d
e
n
s
a
t
o
r
y
jącą diodę LED - całość, łącznie z generato-
C . . . . . . . . . .470µF/16V (jak najmniejszy)
rem i diodÄ… D3 (jak najmniejsza - np. O 3
Półprzewodniki
P
ó
Å‚
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
i
mm) powinna siÄ™ znalez
ć w środku wtyczki.
T . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC547C
Układu nie potrzeba uruchamiać - działa D1 . . . . .dioda Zenera 11V (miniaturowa)
D2 . . . . .dioda Zenera 5,6V (miniaturowa)
od razu po włożeniu do gniazdka zapalnicz-
D3 . . . . . . . . . .LED red O 3mm (standard)
ki. Możemy przeprowadzić próbę - po uru-
D4 . .dioda migająca (z wewnętrznym rezy-
chomieniu pojazdu (tzn. po  odpaleniu silni- storem ograniczajÄ…cym)
P
o
z
o
s
t
a
Å‚
e
ka ) powinniśmy usłyszeć przerywany Pozostałe
Q - generator piezo w obudowie O 13mm
dz
więk generatorka i zaobserwować miga-
(typ HCM 1212X lub podobny na 12V)
nie diody D4 ze zwiększoną jasnością. Po
wtyk do gn. zapalniczki samochodowej
upływie ok. 5 sek. generator wyłącza się,
krótkie odcinki izolacyjne
Rys. 1 Schemat ideowy
R
y
s
.
1
S
c
h
e
m
a
t
i
d
e
o
w
y
dwa krótkie przewody doprowadzające
a D4 miga nadal.
2 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 7/99