BANKOWOή
WYK£AD 1
Pieni¹dz.
Obecnie jest du¿o kryzysów finansowych. Wszystko co siê dzieje to wina polityki Banku Centralnego. Z³oto funkcjonowa³o przez wiele lat. Mia³o wartoœæ u¿ytkow¹ i wymierza³a zdolnoœæ zaspokajania okreœlonej potrzeby ludzkiej o to jest w³aœnie wartoœæ u¿ytkowa. W procesie wymiany producent okreœlone dobra dostaje za to okreœlon¹ iloœæ drugiego dobra, przy czym relacje wymienn¹ miêdzy poszczególnymi dobrami ustalaj¹ siê na rynku.
Cechy z³ota:
1. trudno dostêpne - rzadko wystêpuje w przyrodzie i wi¹¿e siê z tym du¿¹ wartoœæ2.
3. niezniszczalnoϾ4.
5. doskona³a podzielnoœæ6. bez straty wartoœci u¿ytkowej.
Pieni¹dz - wyraz abstrakcyjnej spo³ecznej pracy ludzkiej i dziêki temu s³u¿y za ekwiwalent.
Teorie pieni¹dza: powszechnie traktowany jako œrodek wymiany, p³atnoœci, miernik wartoœci, instrument oszczêdzania. Narodzi³a siê nowa forma pieni¹dza - banknot. Jego narodziny wi¹¿¹ siê z przechowywaniem z³ota przez z³otnika. Przyjmowali oni z³oto na przechowanie i dawali kwit depozytowy - imienny, póŸniej na okaziciela. W tym kwicie z³otnicy zobowi¹zali siê do ka¿dorazowego zwrotu z³ota za okazaniem kwitu depozytowego. Kwit zacz¹³ pe³niæ funkcjê suragata z³ota. Z³otnicy mieli coraz wiêcej pracy - wykonywali nie tylko biernie, ale te¿ udzielali kredytu. Przedtem iloœæ pieni¹dza na rynku = iloœæ z³ota + kwity depozytowe. Potem iloœæ pieni¹dza zwiêkszy³a siê o lewe kwity depozytowe.
Wybuch³y wojny i epidemie. Posiadacze kwitów poszli po zwrot z³ota, nie wszyscy dostali. Na niewdziêcznoœci bankierów nie mogli traciæ, wtedy w ka¿dym kraju (oprócz W.Bryt.) utworzono jeden bank emisyjny, póŸniej centralny, kontrolowany przez pañstwa. Od przyjêtych weksli bank z góry pobiera³ odsetki.
Banknot - bezterminowe, nieoprocentowane zobowi¹zanie na okaziciela i emitowane przez bank, opiewaj¹cy na okr¹g³e sumy, p³atne z okazaniem pieni¹dzem kruszcowym. Najwa¿niejsza cecha banknotu - wymienialnoœæ na pieni¹dz kruszcowy, opartyna swoistym kredycie bankiera u spo³eczeñstwa. Ka¿dy posiadacz banknotu jeœli nie wymienia³ go na z³oto to po¿ycza³ bankowi okreœlon¹ sumê bezprocentow¹. Pierwotnie wymiana ta by³a 1:1 ale pañstwo mia³o potrzeby i póŸniej 0,55. Koszty przygotowania do I Wojny Œwiatowej by³y tak du¿e ¿e banknot przej¹³ funkcjê pieni¹dza papierowego.
W 1935 w Polsce zrezygnowano z banknotu. Po wojnie USA i W.Bryt. przywróci³y wymienialnoœæ, USA zerwa³y z wymienialnoœci¹ (1971-1973) przez De-Goul'a Od 1973 funkcjonuje tylko pieni¹dz papierowy - niewymienialny na z³oto.
Pieni¹dz gotówkowy - ma nieograniczon¹ moc zwalniania z zobowi¹zañ tzn. mo¿na nim regulowaæ p³atnoœci na ka¿d¹ sumê ale pe³nienie tej funkcji wymaga autoryzacji pieni¹dza - za pieni¹dzem papierowym musi staæ silnie pañstwo. Pieni¹dz papierowy nie doprowadzi³ do detronizacji pieni¹dza kruszcowgo - w ograniczonym zasiêgu kruszce pe³ni¹ funkcje œrodka p³atniczego.
Pieni¹dz elektroniczny - jest to wartoœæ pieni¹dza stanowi¹ca elektroniczny odpowiednik znaków pieniê¿nych która spe³nia ³¹cznie nastêpuj¹ce warunki: jest przechowywana na elektronicznym noœniku informacji, jest wydawana do dyspozycji na podstawie umowy w zamian za œrodki pieniê¿ne o nominalnej wartoœci nie mniejszej ni¿ ta wartoœæ jest przyjmowana jako œrodek p³atniczy, na ¿¹danie jest wymieniana przez wydawcê na œrodki pieniê¿ne.
Pieni¹dz bankowy - bezgotówkowy, depozytowy - 1944: I akt bankowy - nakazywa³ bankom wymianê 1:1. Pieni¹dzem bankowym s¹ wk³ady i depozyty.
Depozyt - specyficzna postaæ pieni¹dza, przechowywana w banku na proœbê klienta.
Ile wynosi obecna cena z³ota a ile kilka m-cy temu???
WYK£AD II
Poda¿ pieni¹dza - nale¿noœæ podmiotów niebankowych od banków (centralnego i komercyjnych); jest ona wyrazem reakcji d³u¿nik - wierzyciel, zachodzi miêdzy podmiotami niebankowymi, którzy wystêpuj¹ w roli wierzyciela a bankami, które s¹ d³u¿nikami. Tylko te nale¿noœci podmiotów niebankowych zalicza siê do poda¿y pieni¹dza, które pe³ni¹ funkcjê œrodka p³atniczego.
Poda¿:
- gotówka - zobowi¹zania BC wobec podmiotów niebankowoych
- wk³ady a vista - depozyty o natychmiastowj wymagalnoœci, którymi mo¿emy dysponowaæ- za pomoc¹ karty, czeku, przekazu, zobowi¹zanie banku wobec podmiotów niebankowych,
- wk³ady terminowe - zasoby podmiotów niebankowych przechowywane na rachunkach bankowych o okreœlonym czasie lub z okreœlonym czasem wypowiedzenia; œrodki zgromadzone w banku jeœli zosta³ zadeklarowany termin.
W UE wk³¹dy oszczêdnoœciowe - zasoby pieni¹dza s³u¿¹ce lokowaniu maj¹tku, trwa³a nadwy¿ka (nie do obs³ugi p³atniczej). Prawny termin wypowiedzenia 3 miesi¹ce.
Ró¿nice miêdzy wk³adami terminowymi a oszczêdnoœciowymi: terminowe - termin wypowiedzenia mo¿e byæ przedmiotem negocjacji; oszczêdnoœciowe - prawny termin wypowiedzenia.
Wk³ady terminowe s¹ wyp³acane gdy pozwala na to p³ynnoœæ banku. Mo¿na je zaliczyæ do poda¿y pieni¹dza gdy mo¿na je wycofaæ przed terminem.
STAN NA:Poda¿depozytKoniec grudnia 2002422mld270,6mldKoniec stycznia 2003416mld273,9mldSpadek o 1,3%Spadek o 1,3%
Spadek poda¿y i depozytów to sytuacja negatywna - spo³eczeñstwo coraz biedniejsze.
Aby kreacja pieni¹dza bankowego:
1. oszczêdnoœci na rachunkach bankowych
2. musimy mieæ3. ochotê zaci¹gn¹æ4. kredyty w bankach
5. banki musz¹ mieæ6. ochotê udzieliæ7. kredytów
8. banki musz¹ utrzymywaæ9. rezerwy gotówkowe na zabezpieczenia bie¿¹cych wyp³at.
Mo¿liwoœæ kreacji zale¿y od wielkoœci rezerw jakie banki musz¹ utrzymaæ. W Polsce rezerwa obowi¹zuje na poziomie 4,5%.
Wzrost rezerwy obowi¹zkowej gdy wzrost inflacji.
Im wiêksza stopa rezerw tym wiêksza p³ynnoœæ banku, tym mniejsza mo¿liwoœæ kreacji.
Wielkoœæ kreacji zale¿y do:
1. wielkoœci rezerw gotówkowych, utrzymywanych poza bankiem
2. struktury pasywów
3. udzia³y (papiery skarbowe zamienia siê na gotówkê)
4. polityka podatkowa
5. stopa podatku dochodowego osób prawnych i fizycznych
WYK£AD III
System bankowy - ogó³ zjawisk, ogó³ jednostek organizacyjnych zajmuj¹cych siê dzia³alnoœci¹ bankow¹ w kraju. Ich zadania ustawowe, przepisy wg których dzia³aj¹, wzajemne relacje miêdzy nimi, oraz wzajemne powi¹zania i stosunki z otoczeniem.
Funkcje:
1. stworzenie mechanizmów gromadzenia œrodków oraz ich inwestowania w ró¿ne przedsiêwziêcia
2. zapewnienie mo¿liwoœci dokonywania p³atnoœci miêdzy podmiotami, transferami w czasie i ponad granicami
3. zapewnienie informacji cenowej umo¿liwiaj¹cej podejmowanie decyzji inwestycyjnych
4. zapewnienie rozwi¹zañ w zakresie zarz¹dzania ryzykiem bankowym
5. stworzenie warunków do transformacji œrodków inwestowania.
Na rozwój systemów bankowych wp³ywaj¹ nastêpuj¹ce czynniki:
1. porz¹dek spo³eczny i gospodarczy, który okreœla wartoœci i cele gospodarcze
2. struktura i wielkoœæ3. popytu na us³ugi bankowe
4. sk³onnoœæ5. banków do innowacji
6. regulacje prawne dzia³añ bankowych
7. zmiany w œwiatowej gospodarce finansowej (zjawiska globalizacji, integracji, uzale¿nienie dzia³añ banków od rynku fin.)
Zmiany, którym podlega system bankowy:
1. w³asnoœciowe - chodzi o stronê w³asnoœciow¹ sektora bankowego, udzia³ kapita³u zagranicznego
2. iloœciowe - udzia³ banków w sektorze finansowym, relacji aktywów bankowych do PKB
3. jakoœciowe - innowacyjnoœæ4. , informatyzacja, infrastruktura
Obecny system bankowy jest rezultatem 3 czynników, które zasz³y w przesz³oœci:
1. ustrojowe - zmiany ustawodawstwa bankowego w 1989, które stworzy³y podwaliny wspó³czesnego dwuszczeblowego systemu bankowego
2. transformacja polskiej gospodarki w 1990, która spowodowa³a powstanie banków prywatnych i przejœcie wszystkich czynnoœci bankowych przez banki komercyjne i spó³dzielcze. Stworzy³a mo¿liwoœæ3. przeprowadzenia wachlarza transakcji finansowych miêdzy bankiem a klientem
4. dostosowanie siê do nowych warunków funkcjonowania europejskiego sektora finansowego oraz norm wypracowanych w integracji z UE.
System jednoszczeblowy do 1989 do 1-go lutego.
System dwuszczeblowy:
1. Bank Centralny
2. Pozosta³e banki:
- uniwersalne
- parabanki
- spó³dzielcze
Integralna czêœæ systemu bankowego to Nadzór Bankowy s¹ tu nastêpuj¹ce instytucje:
1. Krajowa Izba Rozliczeniowa
2. Bankowy Fundusz Gwarantowany
3. Zwi¹zek Banków Polskich
4. Biuro Informacji Kredytowej
5. Telebank
6. Polcard
Cele BC - utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityka gospodarczej rz¹du o ile nie ogranicza to podstawa celu NBP.
Zadania Narodowego Banku Polskiego:
1. organizowanie rozliczeñ pieniê¿nych
2. prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi
3. prowadzenie dzia³alnoœci dewizowej
4. prowadzenie bankowej obs³ugi bud¿etu pañstwa
5. regulowanie p³ynnoœci banków oraz ich refinansowanie
6. kszta³towanie warunków niezbêdnych dla rozwoju systemu bankowego
7. opracowanie sprawozdawczego bilansu p³atniczego oraz bilansu i nale¿noœci i zobowi¹zañ zagranicznych pañstwa
Podzia³ banków:
1. banki uniwersalne - szeroki zakres dzia³añ, œwiadcz¹ us³ugi typowe dla tradycyjnej bankowoœci komercyjnej (depozyty, którymi maj¹ prawo operowaæ2. na wszystkich segmentach rynku i pieniê¿nym i kapita³owym)
3. banki depozytowo-kredytowe - przyjmuj¹ depozyty, kreuj¹ pieni¹dz w postaci udzielania kredytów, dokonuj¹ rozliczeñ bezgotówkowych np. bank spó³dzielczy
4. banki inwestycyjne - gromadz¹ œrodki o charakterze d³ugoterminowym, emituj¹ papiery wartoœciowe, udzielaj¹ kredytów d³ugoterminowych, doradztwo finansowe, przejêcia, fuzje
5. banki i kasy oszczêdnoœciowe - podmioty które gromadz¹ rozproszone oszczêdnoœci osób fizycznych i udzielaj¹ kredytów krótkoterminowych
6. banki specjalistyczne - ograniczony zakres œwiadczenia us³ug bankowych i specjalizacji mo¿e przebiegaæ7. na ró¿nych p³aszczyznach np. banki hipoteczne (B. Œl¹skiego, BRE, BPH)
8. banki emisyjne - najwa¿niejsze, stanowi¹ podstawy systemu bankowego, mniej lub bardziej zale¿ne od pañstwa, s¹ bankiem banków, refinansuj¹ inne banki i prowadz¹ rachunki banków komercyjnych.
Dziewiêæ banków komercyjnych:
1. Warszawa - Pañstwowy Bank Kredytowy
2. £ódŸ - Powszechny Bank Gospodarczy - przejêty przez PKO
3. Kraków - Bank Przemys³owo - Handlowy
4. Wroc³aw - Bank Zachodni
5. Poznañ - Wielkopolski Bank Kredytowy
6. Szczecin - Pomorski Bank Kredytowy - przejêty przez PKO
7. Katowice - Bank Œl¹ski
8. Gdañsk - Bank Gdañski
9. Lublin - Depozytowo-Kredytowy Bank - przejêty przez PKO
Zmiany wprowadzone po reformie systemu bankowego w 1989r:
1. okreœlono niezbêdne wymogi do powo³ania banku i otrzymania licencji na prowadzenie dzia³alnoœci bankowych
2. utworzenie Nadzoru Bankowego w ramach NBP
3. okreœlono ogólne ramy prawne umów - rachunku bankowego i zasad udzielania kredytu ustalaj¹c uprawnienia i zakres odpowiedzialnych partnerów
4. okreœlono uprawnienia prezesa NBP wobec banków zagro¿onych
5. Prezes NBP uzyska³ uprawnienia:
· wydania polecenia opracowania programu naprawczego
· powo³ywania Zarz¹du Komisarycznego
· wydania zakazu prowadzenia dzia³alnoœci bankowych
· odebrania licencji na prowadzenie dzia³alnoœci bankowych
· postawienia wniosku o zawieszeniu dzia³alnoœci bankowych
· podjêcie decyzji o likwidacji
6. Ustalenie norm ostro¿noœciowych w dzia³alnoœci bankowej (wyp³acalnoœæ7. , p³ynnoœæ8. )
9. wprowadzenie instrumentów polityki pieniê¿nej (rezerwy obowi¹zkowe, kredytów refinansowych, stopa procentowa BC i operacji otwartego rynku)
Historia BC:
1. pierwszy BC w 1694 w Anglii
2. w 1844 wydano Akt Bankowy Karola Pell'a - ustali³ emisjê banknotów na poziomie 19.75 funtów czteriagów, emisja pieni¹dza uzale¿niona od iloœci z³ota w banku Francji
3. w 1936 zerwano z zasad¹ wymienialnoœci
4. w 1913 w USA ró¿ne banknoty, obowi¹zywa³a zasada ¿e ka¿dy banknot ma 40% pokrycie w z³ocie, utworzono sieæ5. Banków Centralnych. Powsta³o 12 centralnych instytucji bankowych, zwanych Rezerw¹ Federaln¹, wprowadzono 1 banknot, który móg³ byæ6. emitowany przez 12 banków. Ustalono, ¿e bilety banków centralnych oraz lokaty musz¹ mieæ7. 25% pokrycie w amerykañskich zapasach z³ota.
Podzia³ banków we wzglêdu na forme w³asnoœci:
1. banki pañstwowe
2. banki prywatne (w formie sp. Akcyjnej)
3. banki spó³dzielcze
Historia systemu bankowego w Polsce od roku 1981:
1. wszyscy dostawali kredyt
2. pierwsze za³o¿enia dotycz¹ce zmian systemu to lata 81-82
3. stopy procentowe by³y ustalone odgórnie przez BC by sterowaæ4. dzia³alnoœci¹ podmiotów gospodarczych
5. w 1982 powsta³o prawo bankowe, umo¿liwi³o to powo³anie innych banków
System bankowy lat 80-tych:
1. ograniczona liczba: œcis³a specjalizacja banków i wynikaj¹cy st¹d brak konkurencji
2. ³¹czenie przez NBP funkcji banku komercyjnego i niektórych funkcji BC
3. administracyjne ustalanie przez rz¹d stóp procentowych, kierunków i wielkoœci akcji kredytowych
4. brak przepisów dotycz¹cych norm ostro¿noœciowych brak instrukcji polityki pieniê¿nej BC
5. brak miêdzynarodowego systemu rozliczeniowego
Reforma systemu bankowego w latach 88-89, której celem by³o:
1. utworzenie konkurencyjnego systemu bankowego poprzez umo¿liwienie zak³adania nowych banków
2. zaniechanie œcis³ej specjalizacji
3. otwarcie dostêpu do krajowego rynku us³ug bankowych, tak¿e dla banków z udzia³em kapita³u zagranicznego
4. likwidacja ograniczeñ w zakresie korzystania przez podmiot z banków
5. obni¿enie kosztów poœrednictwa bankowego przez nie nak³adanie mar¿ odsetkowych nominalnych
6. zachêcenie do oszczêdzania w krajowym systemie bankowym i w walucie krajowej
7. podwy¿szenie jakoœci us³ug bankowych
8. podwy¿szenie kwalifikacji i presti¿u pracowników bankowych
Ostatecznym celem reformy systemu bankowego by³o:
1. w skali mikro - stworzenie warunków pe³nienia przez banki funkcji podmiotów narzucaj¹cych twarde ograniczenia bud¿etowe czy zmuszaj¹cych je do racjonalnego wykorzystania œrodków oraz podwy¿szania efektywnoœci dzia³ania
2. w skali makro - stworzenie warunków do alokacji zasobów w gospodarce na zasadzie racjonalnoœci i najbardziej efektywnego ich wykorzystania.
WYK£AD IV
Bank centralny - prowadzi rozliczenia bud¿etowe i rz¹dowe. Niedawno ustalono ¿e rozliczenia te bêdzie prowadzi³ bank pañstwowy - Bank Gospodarstwa Krajowego (jeden taki w Polsce)
Bilans NBP:
* 1998 - 131478650900z³ zysk 667180300z³; aktywa: z³oto, dewizy, kredyty refin., lokaty w walutach obcych, kredyty redyskontowe, lombardowe, rz¹dowe papiery wartoœciowe; pasywa: pieni¹dz gotówkowy w obiegu, papiery wartoœciowe, NBP w obiegu i depozyty,
* 1999 - 14709270800 zysk 2297538800z³, zysk w ponad 90% idzie do bud¿etu
* 2000 - 143079930700z³ zysk 5012023700z³; je¿eli zmniejsza siê obrót gotówkowy to jest to sytuacja korzystna
* 2001 - 135992180000z³ zysk 2696106000z³; mimo tego ¿e rozwija siê elektronika bankowa to roœnie obieg pieni¹dza gotówkowego
Rezerwa walutowa - im wiêksza tym lepsza ocena Polski na rynku miêdzynarodowym (wiêksza szansa na kredyt)
19934281mld$19946029199514963199618220199721403199828275199927314200027466200126564200229794
Mo¿na rozw. Rezerwê walutow¹, ale tylko wtedy gdy zmniejszy siê przy tym stan walut obcych. Rezerwa rewaluacyjna - potrzeba na pokrycie ró¿nic w kursach walutowych (spad³ z 4 do 3, to trzeba pokryæ).
Unia Gospodarczo-Walutowa - 12 pañstw (bez Danii, Szwecji) wystêpuje system trójszczeblowy:
· bankiem centralnym jest Europejski System Banków Centralnych
· Europejski BC + Narodowe Banki krajów UE
- Zadania:
1. operacje dewizowe
2. utrzymywanie rezerw dewizowych
3. wspieranie sprawnego dzia³ania systemów p³atniczych
4. prowadzenie nadzoru nad instytucjami kredytowymi
5. nie ma osobowoœci prawnej (ESBC)
6. posiadaj¹ osobowoœæ7. prawn¹ (EBC + BC krajów UE)
EBC - ma w³adzê wykonawcz¹, podejmuje decyzje, wydaje zalecenia. Jest zarz¹dzany przez Radê Naczeln¹ i Zarz¹d. Sk³ad rady nadzorczej: cz³onkowie zarz¹du EBC + prezes NBC krajów UE. Sk³ad zarz¹du: prezes, wiceprezes, 4 cz³onków zarz¹du - kadencja na 8 lat (bez przed³u¿ania)
Aby byæ w Unii Gospodarczo-Walutowej:
1. trzeba byæ2. w UE
3. inflacja nie mo¿e byæ4. wy¿sza ni¿ (5% od krajów w których jest ona najni¿sza; w Polsce 0,5%)
5. deficyt nie mo¿e przekroczyæ6. 3% PKB
7. wiêkszoœæ8. d³ugu publicznego (suma deficytu i porêczenia, gwarancje rz¹dowe) poni¿ej 50% PKB
9. stopy %-owe referencyjne nie mog¹ byæ10. wy¿sze o wiêcej ni¿ 2pkt % od stóp UE
11. Europejski Mechanizm Wymiany - trzeba do tego nale¿eæ12. przez 2 lata, powinien byæ13. sta³y kurs PLN do Euro i nie mo¿e siê odchylaæ14. o wiêcej ni¿ 15%
WYK£AD V
Bankowoœæ uniwersalna - w swojej dzia³alnoœci nie ma ograniczeñ o charakterze jakoœciowym, geograficznym, iloœciowym, przedsiêbiorstwo, które dokonuje operacje depozytowo-kredytowe, bierze czynny udzia³ w obrocie papierami wartoœciowymi, mo¿e wystêpowaæ na rynkach dewizowych, terminowych, konsultant, doradca.
Banki dzia³aj¹ w oparciu o depozyty, banki inwestuj¹. W czasach wielkiego kryzysu banki inwestowa³y na gie³dzie i dlatego tyle banków upad³o.
Roosvelt przeprowadzi³ reformê bankowoœci, nast¹pi³a specjalizacja banków, banki uniwersalne musia³y podzieliæ siê na:
· depozytowo-kredytowe:
- komercyjne
- lokalne (operacje depozytowo-kredytowe, nie mog³y ich ³¹czyæ- z obrotem papierami wartoœciowymi)
· inwestycyjne - nie mia³y prawa przyjmowania depozytów, dokonywa³y operacji zwi¹zanych z obrotem, emisj¹ papierów wartoœciowych, uzyska³y status prawny.
Banki japoñskie i europejskie powstawa³y w USA. W 1999 nowy akt bankowy pozwalaj¹cy bankom depozytowo-kredytowym na ³¹czenie czynnoœci z obrotu papierami wartoœciowymi. Zgoda Kongresu na ³¹czenie City Banku z firm¹ Ubezpieczeniow¹ Travel tworz¹c City Group.
BankowoϾ specjalistyczna:
1. Banki hipoteczne
2. Banki rolne
3. Banki importowo-eksportowe
4. Banki kredytu ratalnego
5. Kasy oszczêdnoœciowo-budowlane
6. Banki pañstwowe
7. Bani spó³dzielcze
8. Banki w formie S.A.
Bank - osoba prawna utworzona na podstawie ustaw, dzia³aj¹ca na podstawie zezwoleñ. Dzia³alnoœæ polega g³ównie na operowaniu powierzonymi œrodkami
Art.5 prawa bankowego ~ 1
Czynnoœci bankowe sensu stricte
1. przyjmowanie wk³adów pieniê¿nych - a vista
2. inne rozrachunki bankowe
3. udzielanie kredytów
4. udzielania i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie akredytywy
5. emitowanie bankowych papierów
6. przeprowadzanie bankowych rozliczeñ pieniê¿nych
7. wydawanie, umarzanie pieni¹dza elektronicznego
8. wykonywanie innych czynnoœci przewidzianych w ustawie np. ustawa o obligacjach
Art5 prawa bankowego ~ 2
Czynnoœci bankowe które mog¹ wykonywaæ na zasadzie swobody gdy wykonuje je bank s¹ operacjami bankowymi:
1. udzielanie po¿yczek pieniê¿nych, kredytów konsumenckich
2. operacje czekowe i wekslowe
3. wydawanie kart p³atniczych
4. terminowe operacje finansowe
5. nabywanie i zbywanie wierzytelnoœci pieniê¿nych
6. przechowywanie
7. udostêpnianie skrytek sejfowych
8. udzielanie i potwierdzanie porêczeñ
9. czynnoœci zlecone zwi¹zane z emisj¹ papierów wartoœciowych
Model bankowoœci inwestycyjnej:
Banki mog¹ wykonywaæ czynnoœci które wykonuj¹ inne podmioty gospodarcze, nie s¹ to czynnoœci bankowe s¹ to czynnoœci na rynku kapita³owym, nieruchomoœci, wierzytelnoœci. Banki mog¹:
1. obejmowaæ2. , nabywaæ3. akcje i prawa z akcji
4. under - writlera - jest to zobowi¹zanie banku do zakupu nie sprzeda¿y, czêœci emisji na rynek w³asny. Zobowi¹zania zwi¹zane z udzieleniem autonomicznego kredytu dla emitenta, gdzie w dniu emisji nie ... do jej wykupu. Je¿eli jest to bank uniwersalny to anga¿uje w te operacje nie w³asne a powierzone œrodki.
5. obrót papierami wartoœciowymi, nie mo¿e byæ6. dealerem lub brokerem
7. zbywaæ8. i nabywaæ9. nieruchomoœci
10. us³ugi konsultacyjno-doradcze
11. dzia³alnoœæ12. badawcza
Obecnie banki skupiaj¹ siê na:
1. po¿yczaniu pieniêdzy
2. kreacji pieni¹dza
Obecnie nastêpuje rozwój dzia³alnoœci inwestycyjnej np. BRE Bank, Bank Handlowy, przyjmuj¹ dzia³alnoœæ zwi¹zan¹ z emisj¹ papierów wartoœciowych. Banki uniwersalne, depozytowo-kredytowe w swojej dzia³alnoœci powinni przestrzegaæ zasad:
1. zasada legalnoœci - wykonywanie pewnych operacji na których nie ma zezwolenia, mo¿e spowodowaæ2. cofniêcie zezwolenia na prowadzenie dzia³alnoœci bankowej w ogóle
3. zasada solidnoœci - nie dopuszczenie mo¿liwoœci do....
Co przemawia za bankowoœci¹ uniwersaln¹:
1. stworzenie mo¿liwoœci klientowi do ró¿nych us³ug
2. wiêksza elastycznoœæ3. do potrzeb klienta
4. wiêksza elastycznoœæ5. w polityce cenowej klienta
6. doradca bankowy jest uniwersalny
7. skuteczne sk³onnoœci do oszczêdzania
8. bank uniwersalny mo¿e skutecznie gromadziæ9. zasoby pieni¹dza - wiêksze mo¿liwoœci do ich lokowania
Wady bankowoœci uniwersalnej:
1. efekt specjalizacji
2. opóŸnia innowacje
3. mniejsza odpornoœæ4. na konkurencjê ze strony instytucji parabankowych
5. wykonywanie operacje w jednym banku prowadzi do rozwi¹zania, ¿e zyski bogatych obywateli s¹ kosztem biedniejszych
Bank krajowy - ma siedzibê na terenie Polski bez wzglêdu na to jaki jest sk³ad kapita³owy np. ING, CityBank - 80% kapita³u zagranicznego, ale siedziba w Polsce
Bank zagraniczny - bank maj¹cy siedzibê zagranic¹ (poza granicami Polski) na terytorium pañstwa nie bêd¹cego cz³onkiem UE (jeœli wejdziemy do UE)
Instytucje finansowe - podmiot nie bêd¹cy bankiem, który ³¹czy 75% przychodów uzyskuje z wykonywania przez siebie dzia³alnoœci gospodarczych w zakresie:
· nabywania i zbywania udzia³ów i akcji
· udzielania po¿yczek i œrodków w³asnych
· œwiadcz¹cy us³ugi w zakresie zbywania i nabywania wierzytelnoœci
· us³ugi zwi¹zane ze zbywaniem œrodków pieniê¿nych
· emitowanie instrumentów p³atniczych
· udzielanie gwarancji i porêczeñ
· prowadzenie na rachunek w³asny lub osoby 3-ciej obrotu instr.
· Zarz¹dzanie aktywami
· Doradztwo finansowe
Miêdzynarodowe instytucje finansowe - podmioty które wiêkszoœæ kapita³u w³asnego nale¿y do pañstwa bêd¹cego cz³onkiem OECD lub Banków Centralnych pañstw nale¿¹cych do OECD.
Holding finansowy - grupa co najmniej 2 podmiotów w których dominuj¹cym jest instytucja finansowa a w sk³ad grupy wchodz¹ wy³¹cznie lub co najwy¿ej banki lub instytucje finansowe ale przynajmniej jednym podmiotem jest bank
Holding o dzia³alnoœci mieszanej - grupa co najmniej 2 podmiotów, w których podmiotem dominuj¹cym jest podmiot nie bêd¹cy bankiem ani instytucj¹ finansow¹ a przynajmniej jednym z podmiotów zale¿nych jest bank.
Instytucja kredytowa - wg polskiego prawa - podmiot z siedzib¹ za granic¹ lub na terytorium pañstwa UE prowadzi we w³asnym imieniu i na w³asny rachunek na podstawie zezwoleñ dzia³alnoœæ polegaj¹c¹ na przyjmowaniu depozytów lub innych œrodków powierzonych pod jakimkolwiek tytu³em zwrotu i udzielaniu kredytu i wydawaniu pieni¹dza elektronicznego.
Dzia³alnoœæ transgraniczna - otwieranie rachunku z banku za granic¹; jest to wyk. Przez instytucjê kredytow¹ na terytorium Polski lub przez bank polski na terytorium pañstwa goszcz¹cego ; czynnoœci w zakresie wynikaj¹cym z udzielenia zezwolenia bez uczestnictwa oddzia³y tej instytucji czy te¿ banku.
Instytucje poœrednicz¹ce - bank lub inna instytucja uczestnicz¹ca e dokonywaniu przelewów transgranicznych nie bêd¹ca bankiem zleceniodawcy ani bankiem beneficjenta.
-
WYK£AD VI
Parametry okreœlaj¹ce jakoœæ banków:
1. wspó³czynnik wyp³acalnoœci - relacja funduszy w³. Banku od aktywów skorygowanych pewnymi wagami ryzyka. Ró¿ne pozycje aktywów s¹ zwi¹zane z mniejszym lub wiêkszym ryzykiem. Obecnie w mianowniku ca³kowity wymóg kapita³owy posiadanego ryzyka *12,5. Wspó³czynnik wyp³acalnoœci dla baków pocz¹tkuj¹cych 15%, w 2 roku dzia³alnoœci 12%, w 3 roku dzia³alnoœci 8% (np.100/8=12.5)
2. p³ynnoœæ3.
4. zysk netto
5. ROA
6. zwrot na kapitale w³asnym ROE
Bankowa Regionalna Izba Rozliczeniowa - podporz¹dkowane s¹ jej wszystkie oddzia³y banków
System SIBIR - powierzany przep³yw pieni¹dza
W 1994 Bank wdro¿y³ system elektroniczny przep³ywu pieniê¿nego:
IMBIR - nowy system, wdra¿a siê, dokonuje ZUS-owskie przygotowane do tego systemu, nastêpuje skanowanie danych.
Bilans banków - uk³ad banków ró¿ni siê od bilansu przedsiêbiorstwa. Aktywa (kryterium p³ynnoœci od najbardziej do najmniej):
1. gotówka
2. rezerwy
3. krótkoterminowe papiery wartoœciowe
4. papiery d³ugoterminowe
5. kredyty
6. akcje, udzia³y
7. œrodki trwa³e
8. wartoœci niematerialne i prawne
Uk³ad podmiotowy:
1. instytucje finansowe (banki, ubezpieczenia, firmy leasingowe, fundusze inwestycyjne)
2. bud¿et
3. klienci
Kryterium p³ynnoœci:
1. wk³ady na ¿¹danie
2. wk³ady terminowe
3. zobowi¹zania banku z tytu³u wyemitowanych papierów
4. rezerwy ogólne (tworzone z zysku netto), celowe (na nale¿noœci i zobowi¹zania pozabilansowe, ekspozycje bankowe, wchodz¹ w koszty obci¹¿aj¹ce zysk netto)
11 banków zanotowa³o w 2002 stratê, 3 banki (BRE Bank, Kredyt Bank, BG¯) zanotowa³o ogromne straty. Przyczyn¹ jest spowolnienie wzrostu gospodarczego, zwiêksza siê bezrobocie, spada inflacja (która spowodowa³a obni¿kê stóp %) spad³y mar¿e, spad³y przychody odsetkowe o 20%.
Kapita³y w³asne:
1. fundusze w³asne
2. podstawowe
3. uzupe³niaj¹ce
Art.127 Prawa Handlowego:
Fundusze podstawowe:
1. fundusze zasadnicze:
a) w b. Pañstwowym:
- f. Zak³adowy
- f. Zapasowy
- f. Rezerwowy
b) w b. S.A.:
- f. Zak³adowy
- f. Zapasowy
- f. Rezerwowy
c) w b. Spó³dzielczym
- f. Udzia³owy
- f. Zasobowy
- f. rezerwowy
2. fundusze uzupe³niaj¹ce:
a) f. Z aktualizacj¹ maj¹tku trwa³ego
b) depozyty œrodków d³ugoterminowych
c) zobowi¹zania podporz¹dkowane: po¿yczka udzielona przez akcjonariuszy klientom banku musi spe³niaæd) warunki:
· umowa po¿yczki podpisana na 5 lat
· co roku umarza siê 20% po¿yczki
· w przypadku upad³oœci banku œrodki (po¿yczka) wyp³acana w ostatniej kolejnoœci:
- zobowi¹zanie do Skarbu Pañstwa
- zobowi¹zanie wobec pracowników
- kredyty
- akcje zwyk³e
- papiery uprzywilejowane
- po¿yczki podporz¹dkowane
Po¿yczka (art.720 KC) - zobowi¹zanie siê do przeniesie na w³asnoœæ bior¹cego okreœlon¹ iloœæ pieniêdzy, a bior¹cy zobowi¹zuje siê do oddania tej samej iloœci
- mo¿e byæ- odp³atna
- mo¿e byæ- zwrotna
Cechy banków:
1. samodzielnoϾ2.
3. konkurencyjnoœæ4. - wynika z samodzielnoœci
5. samofinansowoœæ6. - sposób prowadzenia gospodarki finansowej, z w³asnych przychodów - koszty
7. komercjalizm - wybór tych us³ug i produktów, które przynosz¹ dochów, rezygnacja z tych które dochodu nie przynosz¹