Geografia turystyczna i krajoznawstwo, wykady - testy egzaminacyjne, 1


1. POJĘCIE KRAJOZNAWSTWA.

Karol Rittera - niemiecki geograf (XVIII/XIX) - wprowadził pojęcie krajoznawstwa.

Gustaw Wódke:

Krajoznawstwo to znamię kraju.

Wacław Nałkowski:

Krajoznawstwo nie jest to ani nauka, ani sztuka lecz informacja, źródło, z którego zarówno geografia jak i inne sztuki czerpać będą materiału do swoich opracowań.

Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna Gutenberga:

Krajoznawstwo to zbiór wszelkich wiadomości o pewnym większym lub mniejszym obszarze. Są to wiadomości z różnych dziedzin jak archeologia, historia, geografia, geologia, biologia, etnografia, statystyka a nawet ekonomia. Ponieważ są to wiadomości z różnych dziedzin zatem krajoznawstwo nie tworzy osobnej nauki a oznacza praktyczną działalność jak zbieranie materiałów bez dążenia do stworzenia jakiejś naukowej syntezy.

Wielka Encyklopedia Powszechna 1965r. dr Mieczysław Orłowicz:

Krajoznawstwo to ruch społeczny dążący do zbierania i popularyzowania wszelkich wiadomości geograficznych, historycznych, etnograficznych i innych o kraju lub regionie między innymi przez organizowanie wycieczek.

Komisja Krajoznawcza Zarządu Głównego PTTK:

Krajoznawstwo to wielostronna, kompleksowa znajomość kraju, jego przeszłości, teraźniejszości i przyszłości ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu a tą znajomość rozwija się i osiąga indywidualnie jak i zespołowo w czasie wycieczek po kraju oraz uzupełnia lekturą i innymi środkami.

Międzynarodowy Słownik Turystyczny (Akademia Turystyki w Monte Carlo):

Krajoznawstwo to opis szczegółowy kraju bądź jego regionu lub wszechstronna wiedza o kraju rodzinnym a w szczególności o swoim regionie.

Kazimierz Deinet:

Krajoznawstwo posiada znaczenie:

- funkcjonalne - krajoznawstwo to działanie zmierzające do wszechstronnego i pełnego poznania określonego kraju czy regionu i jest to najczęściej działanie amatorskie wykonywane w czasie wolnym wynikające z zainteresowań osobistych, postawy poznawczej jak i pasji

- instytucjonalne - krajoznawstwo to ruch społeczny dążący do zbierania i popularyzowania wszelkich wiadomości o kraju czy też o regionie. Ruch ten skupia działaczy (krajoznawców), posiada określony system organizacji prac oraz gromadzenia informacji

- kulturowo-społeczne - krajoznawstwo to dziedzina kultury obejmująca całokształt działalności poznawczej, sumę wytworzonych nowych wartości wraz z wynikami tej działalności.

Krzysztof Mazurski:

Krajoznawstwo to nauka w sensie dydaktycznym ponieważ uczy ono znajomości i pojmowania całokształtu określonego regionu.

2. HISTORIA KRAJOZNAWSTWA.

Jan Długosz (XVw.) - pierwszy polski krajoznawca; „Chorografia regni poloniae”

Marcin Kromer (XIVw.) „Poloniae” - encyklopedyczny opis Polski

OKRES OŚWIECENIA

- Komisja Edukacji Narodowej (1793r.) - pierwsze w Europie i na świecie ministerstwo oświaty.

- Kierunek krajoznawczo-turystyczny - Minasowicz

- zbiory muzealne - Czartoryska, Mniszch

- współzałożyciel Towarzystwa Nauk - Czacki

- Staszic - ojciec polskiego krajoznawstwa

- Ursyn-Niemcewicz

OKRES ROMANTYZMU

- nurt poetycko-opisowy - W.Pol, A.Mickiewicz, J.Damejko, Lelewel

- Wincenty Krasiński

- Adam Czarnocki

- stowarzyszenie filomatów - Józef Chodzko

- nurt wycieczkowy

- Wojciech Jastrzębowski - pierwsze wycieczki naukowe i krajoznawcze w dziejach szkolnictwa wyższego w Polsce

- Józef Lompa - krajoznawstwo na Górnym Śląsku

- Antoni Schneider

- Oskar Kolberg

XIXw./XXw.

- Tytus Chałubiński - współzałożyciel Galicyjskiego Towarzystwa Tatrzańskiego

- krajoznawstwo patriotyczne

- Towarzystwo Tatrzańskie (1873r.) w Nowym Targu

- Towarzystwo Szkoły Ludowej (1891r.) w Krakowie

- Akademicki Klub Turystyczny (1906r.) - Mieczysław Orłowicz

Okres Królestwa Polskiego

- Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie (1878r.)

- Warszawskie Towarzystwo Cyklistów (18844.)

- Polskie Towarzystwo Krajoznawcze (1906r.) - A. Janowski

OKRES MIĘDZYWOJENNY

- kierunek regionalny - A. Patkowski, T. Lenartowicz, S. Żeromski, W. Reymont, H. Sienkiewicz, W. Tetmajer, E. Zegadłowicz

- kierunek turystyczny - M. Orłowicz, Sanicki, Węgrzynowicz

- Polskie Stowarzyszenie Schronisk Młodzieżowych (1926r.)

- pierwsze schronisko w Krakowie (1937r.)

OKRES POWOJENNY

- powstanie PTTK (1950r.)

- Węgrzynowicz

- Peretiatkowicz

- Ernest Braun

XXIw.

- antropocentryzm - nastawienie się na poznawanie człowieka i jego relacje w środowisku przyrodniczym i kulturowym

- zmiana krajoznawstwa na światoznawstwo - czyli rozszerzenie zasięgu poza granice własnego kraju i otwarcie się na poznanie innych kultur

- istnieje trwały związek turystyki z krajoznawstwem

3. POLSKIE ORGANIZACJE KRAJOZNAWCZE.

TOWARZYSTWO TATRZAŃSKIE

Powstało w 1873r. w Galicji z siedzibą w Nowym Targu. Należało do nurtu krajoznawstwa patriotycznego.

Cele Towarzystwa Tatrzańskiego:

- badanie gór w Polsce

- utworzenie muzeum tatrzańskiego w Zakopanem

- badania meteorologiczne

- penetracje jaskiń (spekologiczne)

- zorganizowanie studiów z osadnictwa, ochrony przyrody

- wydanie wielu map, materiałów informacyjnych

POLSKIE TOWARZYSTWO KRAJOZNAWCZE

Powstało w 1906r. z inicjatywy Aleksandra Janowskiego. Współzałożyciele to m.in.: Mikołaj Wisznicki, Karol Hoffam, Kazimierz Kulwieć, Zygmunt Gloger (pierwszy prezes towarzystwa).

Symbolem była odznaka - zamek w Ogrodzieńcu.

Wydawało czasopismo „Ziemia” - publikowali w nim swoje prace E. Romer i L. Sawicki.

Organizowało szereg muzeum - Nowogród Łomżycki, Sandomierz, Ostrów Świętokrzyski, Suwałki, Łowicz.

Cele Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego:

- zbieranie wiadomości krajoznawczych i ich szerzenie

- gromadzenie zbiorów naukowych dotyczących ziem polskich

- urządzanie wystaw krajoznawczych

- organizowanie wycieczek po kraju

- roztaczanie opieki nad zabytkami

POLSKIE TOWARZYSTWO SCHRONISK MŁODZIEŻOWYCH

Powstało w 1926r. w okresie międzywojennym.

Cel PTSM-u to tworzenie taniej bazy noclegowej dla turystyki szkolnej.

POLSKIE TOWARZYSTWO TURYSTYCZNOKRAJOZNAWCZE

Powstało z połączenia PTK i PTT w 1950r.

- główny kreator turystyki kwalifikowanej w Polsce

- corocznie organizuje 26tysięcy imprez ,

- wytyczyło 53tys.km szlaków turystycznych ,

- prowadzi muzea, schroniska, biblioteki, pracownie fotograficzne, regionalne pracownie krajoznawcze, obejmuje komisje narodowe,

- posiada własną bazę noclegową - 183obiekty turystyczne - łącznie 19tys. miejsc noclegowych.

- 290komisji krajoznawczych - 29 pracowni regionalnych

Kadra turystyczno-krajoznawcza:

- przewodnicy turystyczni,

- piloci wycieczek,

- przodownicy,

- instruktorzy różnych dyscyplin turystyki kwalifikowanej,

- instruktorzy krajoznawstwa regionalnego,

- społeczni opiekunowie zabytków,

- społeczni opiekunowie przyrody,

strażnicy ochrony przyrody.

4. KADRA KRAJOZNAWCZO-TURYSTYCZNA

PRZEWODNICY TURYSTYCZNI

Zapoczątkowali swą działalność w górach, na początku XIXw. doszły Sudety i Tatry; za najstarszego przewodnika w Europie uważa się Franza Pabla z Karłowa (u stóp Sudetów) - w 1813r. został przewodnikiem. W Tatrach zajęło się przewodnictwem Towarzystwo Tatrzańskie - opracowało pierwszy regulamin przewodnicki - Urządzenie Służb Przewodnickich (należą: Szymon Tatar Starszy, Jędrzej Wala Starszy, Wojciech Roj, Gąsienicowie, Krzeptowscy)

- przewodnicy górscy

- przewodnicy miejscy

- przewodnicy terenowi

- osoby oprowadzające wycieczki po zakładach pracy, muzeach, terenach chronionych (parkach, rezerwatach) - spełniają role przewodników, przeważnie pracownicy wyżej wymienionych zakładów

PRZODOWNICY TURYSTYCZNI

Nauczanie zasad działalności turystycznej, prowadzenie i opracowywanie programów wycieczek (imprez krajoznawczych), rozwijają turystykę kwalifikowaną, prowadzą ją. Wywodzą się z Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (Przodownicy Górskiej Odznaki Turystycznej) - tytuł ten jest nadawany wysoko wykwalifikowanym i doświadczonym turystom - zaradnym i umiejętnym współżyć z ludźmi, posiadającym wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu organizowania wycieczek, biorącym czynny udział w ochronie środowiska, opiece nad zabytkiem a także posiadającym odznakę turystyczną (stopień srebrny lub złoty).

INSTRUKTORZY KRAJOZNAWSTWA

Każdy działacz krajoznawca, wymogi są określane w regulaminie (należy działać naukowo - publikuje z dziedziny krajoznawstwa, uczestniczy w prowadzeniu odczytów, organizuje wystawy i imprezy krajoznawcze).

Uprawnienia instruktora są dwustopniowe:

- instruktor krajoznawstwa regionu - można takie mianowanie uzyskać gdy ma się 21 lat, 4 lata działalności krajoznawczej (przynależność do PTTK), dobra znajomość walorów regionu i kraju

- instruktor krajoznawstwa Polski - posiada I stopień przez okres co najmniej 5 lat, dobra znajomość walorów Polski, organizacja co najmniej 2 imprez, działalność odczytowa, publicystyczna lub wystawiennicza na tematy krajoznawcze

SPOŁECZNI OPIEKUNOWIE ZABYTKÓW

Celem ich jest opieka nad powierzonym ich pieczy zabytkiem kultury przez co pomagają oni Państwowej Służbie Konserwatorskiej. Powinni prowadzić stałą obserwację stanu zachowania obiektu zabytkowego, kontrolować sposób jego użytkowania, powiadomić wojewódzkiego konserwatora zabytków w razie uszkodzeń i innych zagrożeń, zgłosić do administracji państwowej przez władzę PTTK obiekt zabytkowy nie użytkowany społecznie lub jeśli jego dotychczasowy użytkownik w rażący sposób go zaniedbuje, gromadzić wszystkie wiadomości historyczne i literackie, ryciny, fotografie i informacje odnoszące się do danego obiektu zabytkowego.

Powinni wysyłać raz w roku sprawozdania do Komisji Opieki nad zabytkami w danym terenie.

SOZ może zostać osoba, która jest aktywnym turystą, interesuj się zabytkami i posiada odpowiednią wiedzę krajoznawczą, ma ukończone 18 lat i odbyła kurs dla SOZ

SPOŁECZNI OPIEKUNOWIE PRZYRODY I STRAŻNICY OCHRONY PRZYRODY

Ich celem jest roztaczanie opieki nad powierzonymi obiektami przyrody.

STRAŻ OCHRONY PRZYRODY PTTK

Na wniosek PTTK powołuje ją wojewoda. Może nim zostać doświadczony i aktywny członek PTTK po ukończeniu 18 lat, mający co najmniej 2letni staż w PTTK i ukończony od

5. ŹRÓDŁA WIEDZY KRAJOZNAWCZEJ

Wywiad - badania ankietowe; to inaczej rozmowa czyli uzyskujemy informacje w oparciu o bezpośredni kontakt z osobami które udzieliły informacji na dany temat.

Rodzaje wywiadu:

- z uwagi na sposób przygotowania wywiadu

a) wywiad swobodny - polega na nieskrępowanej wymianie zdań, można się w nim posługiwać gotowymi pytaniami, ale korzystanie z nich jest całkowicie dowolne

b) wywiad skategoryzowany - nakazuje pytającemu posługiwanie się kwestionariuszem, ankietą zestawioną z pytań zamkniętych. Pytającemu nie wolno niczego zmieniać w kwestionariuszu, mogą wybierać odpowiedzi spomiędzy podanych mu możliwości

- z uwagi na sposób przeprowadzenia

a) wywiad jawny - jest wtedy gdy informatora zawiadamia się o celu nawiązania kontaktu słownego. Wywiad jawny może mieć charakter nieformalny gdy pytający nie notuje ani nie nagrywa wypowiedzi, bądź charakter formalny gdy wypowiedzi notuje się szczegółowo lub nagrywa w jego obecności. Na robienie notatek lub nagrywanie zawsze musi być zgoda.

b) wywiad ukryty - to każda rozmowa z osobami związanymi z problematyką. Jeśli w jej trakcie uzyskujemy jakieś dane użyteczne.

- z uwagi na treść

a) wywiad dokumentacyjny - przeprowadza się w celu ustalenia prawdziwości jakiegoś faktu; rozmówca był świadkiem jakiś wydarzeń.

b) wywiad opiniodawczy - rozmówca daje opinię o kimś lub o czymś.

Rodzaje pytań:

- otwarte - to pytania zestawiające odpowiadającemu całkowitą swobodę odpowiedzi

- zamknięte - to pytania sugerujące z góry, przemyślane przez autora ankiety, gotowe odpowiedzi; pytani mogą wybrać jeden z wariantów

- alternatywne - dopuszczają odpowiedzi: tak, nie, nie wiem

- dysjunktywne - obok pytania zestawia się możliwe odpowiedzi, pytany wybiera właściwą

- koniunktywne - wymagają od odpowiadającego więcej niż jednej odpowiedzi

- filtrujące - pozwalają sprawdzić, czy w ogóle orientuje się w danej kwestii, czy może coś wnieść w danym temacie

Obserwacje - coś z autopsji. Obserwacje zabytków, życia społeczno-gospodarczego, kulturalne - mieszkańców wsi, miast. Obserwujemy jakie jest zainteresowanie, jakie formy spędzania wolnego czasu. To co obserwujemy należy spisać. Np. zabytek: lokalizacja, nazwa, krótka historia (jaki styl), stan zachowania, wnętrze, wyposażenie, co jest wokół, jak jest obecnie wykorzystywany.

Fotografia krajobrazu - jest bardzo ważną dokumentacją. Formy krajobrazu: powinna podkreślać i uwzględniać charakterystyczne cechy danego regionu.

W architekturze - fotografii krajobrazu nazywa się: przestrzeń otwarta i zamknięta:

- otwarcie architektoniczne szczelinowe

- otwarcie architektoniczne szerokie

- zamknięcie architektoniczne szczelinowe

- zamknięcie architektoniczne szerokie

6. METODY STOSOWANE W KRAJOZNAWSTWIE.

1. Metody i środki popularyzacji wiedzy krajoznawczej.

- metody poglądowe:

a) bezpośrednie - poglądowość autentyczna, jest związana z bezpośrednią obserwacją terenu, z autopsji poprzez kontakt z zabytkiem, przyrodą, ludnością

b) pośrednie - poglądowość obrazowa, poznawanie treści krajoznawczych poprzez film, fotografie, multimedia

- metody słowne - popularyzacja poprzez pogadanki, odczyty, gawędy, prelekcje, opisy, sprawozdania, wykłady i posługiwanie się literaturą

- metody praktyczne - połączenie metody poglądowej i słownej, obserwacja dokonywana w środowisku geograficznym, społecznym

2. Metody kształtowania potrzeb i zainteresowań krajoznawczych

Potrzeby:

- podstawowe - biologiczna struktura organizmu i wykształcona struktura osobowości

- pochodne - szukanie środków do zaspokajania potrzeb podstawowych

Podział wg Kłoskowskiej:

- potrzeby biologiczne

a) potrzeba regeneracji sił w dobrych warunkach klimatycznych niż w miejscu przebywania

b) potrzeba przebywania w świecie słonecznym, wywołana zmęczeniem i złymi warunkami oświetlenia dziennego i słonecznego

c) potrzeba ciszy wywołana hałasem i zaburzeniami w układzie nerwowym

d) potrzeba wypoczynku fizycznego i aktywizacji ruchowej całego organizmu

e) potrzeba kontaktu z zielenią, przyrodą

f) potrzeba zmiany miejsca na środowisko przyrodnicze optymalne do regeneracji

- potrzeby psychiczne

a) potrzeba ograniczenia kontaktów towarzyskich

b) potrzeba zmiany środowiska przestrzennego i społecznego

c) potrzeba nawiązywania i kultywowania nowego typu stosunków i sytuacji społecznych

d) potrzeba możliwości tworzenia sytuacji w których działa się jak antidotum na ciągłe podporządkowania, np. w pracy, w domu

e) potrzeba akceptacji i afirmacji życia

- potrzeby kulturalne

a) potrzeba poczucia piękna

b) potrzeba poznania

c) potrzeba przeżycia przygody, doznania nowych wrażeń i zmian

d) potrzeba kontaktu społecznego

e) potrzeba zwiększanie zakresu doświadczeń

cd6. 3. Inwentaryzacja krajoznawcza

Inwentaryzacja krajoznawcza to spisywanie, rejestracja, ewidencjowanie z natury, inaczej to opis i rejestracja aktualnego stanu obiektów i walorów krajoznawczych mających znaczenie dla rozwoju turystyki na danym obszarze.

Formy inwentaryzacji krajoznawczej:

A) Rejestrowa - zawiera wykaz miejscowości wraz z opisem walorów krajoznawczych (np. inwentaryzacja województwa)

B) Profilowa (specjalistyczna) - zawiera informacje o jednym rodzaju obiektów wraz z ilustracjami i bibliografią

C) Kompleksowa - zawiera pełną wielostronną rejestrację walorów krajoznawczych w następującym składzie:

a) ogólny opis terenu

b) opis miejscowości wg następującego klucza:

- nazwa, typ, położenie

- krajobraz

- przyroda ożywiona

- przyroda nieożywiona

- dzieje miejscowości

- kultura ludowa

- obiekty zabytkowe, budownictwo

- gospodarka

- zagospodarowanie turystyczne

c) dokumentacja

- tabele, mapy, tablice zbiorcze, plansze, zdjęcia

- indeks miejscowości, nazwisk

- bibliografia

4. Metody tworzenia źródeł naukowych

A) zebranie wszelkich materiałów źródłowych publikowanych i niepublikowanych (w urzędach wojewódzkich, oddziałach PTTK, wydziałach kultury fizycznej, turystyki, wydziałach kultury, u głównego konserwatora zabytków, u głównego konserwatora przyrody, szukamy katalogów zabytków, rejestru zabytków, ogrodów, wykazu twórców cepelii, katalogów wystaw, wykaz zakładów przemysłowych udostępnionych do zwiedzania)

B) sporządzanie wykazu zebranej literatury i materiałów

C) opracowanie planu pracy kameralnej lub badań terenowych

D) badania terenowe (obserwacja z autopsji, wywiady z miejscową ludnością, lokalizacja obiektów na podkładzie kartograficznym, opisy i fotografia, ocena stanu zachowania zabytków)

E) opracowanie redakcyjne zebranego materiału w trakcie badań terenowych i ze źródeł pisanych, opis i nadanie mu ostatecznej formy broszury lub kolekcje

7. POJĘCIE KRAJOBRAZU, KRAJOBRAZ PIERWOTNY, NATURALNY I KULTUROWY.

Pojęcie krajobrazu funkcjonuje w różnych dyscyplinach nauki. Najczęściej posługują się nim geografowie i biolodzy, także architekci i geochemicy.

Smoleński (1912r.) - Krajobraz naturalny jest zespołem zjawisk reprezentujących środowisko przyrodnicze i pozostających ze sobą we wzajemnej zależności i uwarunkowaniach wytworzonym w długim rozwoju jako wynik swobodnego działania sił przyrody (zmiana jednego elementu powoduje zmianę drugiego).

A. Wodziczko (1845r.) - Krajobraz naturalny to całość przyrody na naturalnie ograniczonym odcinku Ziemi, na której dzięki procesowi samoregulacji panuje równowaga.

T. Szczęśny (1982r.) - Krajobraz naturalny to całość przyrody wraz z elementami wprowadzonymi przez człowieka na naturalnie ograniczonym odcinku ziemi. Jest to też układ warunków przyrodniczych, reprezentujących określone zewnętrzne cechy estetyczno-widokowe.

Krajobraz pierwotny

Jest wynikiem działalności czynników wyłącznie naturalnych (przyrodniczych), bez ingerencji człowieka.

Odmiany krajobrazu pierwotnego:

  • płaski

  • sfalowany

  • górski

Ze względu na sieć hydrograficzną:

  • nadmorski

  • pojezierny

  • rzeczny

  • pustynny

Pokrycie terenu:

  • stepowy

  • zadrzewiony

  • leśny

Formy krajobrazu pierwotnego rzadko występują samodzielnie, tworzą tzw. krajobraz o formach złożonych (górzysto-leśny, równinno-stepowy). W Polsce jest bardzo niewiele obszarów krajobrazu pierwotnego, występują nielicznie tworząc małe obszary podlegające ochronie, parki narodowe, rezerwaty lub elementy składowe parków krajobrazowych.

Krajobraz naturalny

Powstał w wyniku przekształcenia przez człowieka krajobrazu pierwotnego. Naturalne właściwości przeważają. Zmiany są jeszcze niewielkie. W ramach tego krajobrazu można wydzielić formy związane z pierwotnymi cywilizacjami: zbieracką, łowiecką, pasterską czy też prymitywnego rolnictwa.

Gospodarka zbieracka - nie wykształciła w krajobrazie praktycznie żadnej formy, tego typu krajobraz na terenie Polski nie zachował się wcale.

Łowiectwo - nie wpłynęło w wyraźniejszy sposób na krajobraz. Jedyną formą antropogeniczną wyraźnie zaznaczoną w krajobrazie są osady rybackie w formie osad palftowych (nadwodnych).

Gospodarka pasterska - wprowadziła do krajobrazu wyraźne formy. W zależności od krajobrazu pierwotnego, w którym rozwinęło się pasterstwo jak również od rodzaju hodowli krajobraz mógł przybierać różnorodne formy krajobrazu prymitywnego rolnictwa.

Formy krajobrazu prymitywnego rolnictwa składały się z wsi o nieregularnym kształcie zabudowy, skupiającego się w niewielkich osadach.

Krajobraz kulturowy - zmiany wprowadzone przez człowieka są tak duże że istnienie takiego krajobrazu jest możliwe dzięki wszystkim stałym zabiegom człowieka.

- harmonijny - sposób użytkowania jest dostosowany do charakteru środowiska przyrodniczego i geograficznego

- kulturowy zdegradowany - to taki, w którym człowiek poprzez swoje działanie gospodarcze świadomie lub z chęci nadmiernego wykorzystania zasobów środowiska narusza naturalną równowagę w tym środowisku. Zmiany takie są trwałe, niekiedy postępujące progresywnie, ale zawsze wywołują niekorzystne zmiany w środowisku.

8. PODZIAŁ I RODZAJE SKAŁ.

SKAŁY MAGMOWE

Powstałe przez zastyganie magmy czyli ognistopłynnej masy skalnej.

Dzielą się na:

- głębinowe - jeśli magma zastygała powoli w głębi ziemi, budowa jawnokrystaliczna (granity, sjenity, gabra, dioryty, perydotyty)

- wylewne - jeśli magma wylała się na powierzchnię i stygła szybko, budowa skrytokrystaliczna (bazalt) lub budowa porfirowa (porfir, andezyt, melafir)

- żyłowe - jeśli magma krzepła na niewielkiej głębokości pod powierzchnią Ziemi (doleryt, granofir, mikrogranit, pegmatyt)

SKAŁY OSADOWE

Powstałe z osadzenia rozkruszonych wcześniej skał (okruchów skalnych), szczątków roślin lub zwierząt, czy z wytrącenia skał z roztworów.

Dzielą się na:

- organogeniczne - pochodzenia organicznego (wapienie, węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa naftowa)

- okruchowe - luźne lub spoiste (żwiry, muły, iły, piaskowce, mułowce, iłowce, lessy, zlepieńce)

- chemogeniczne - pochodzenia chemicznego (sól kamienna, sól potasowa, dolomity)

SKAŁY METAMORFICZNE (przeobrażone)

Powstałe w wyniku przemian zarówno skał magmowych jak i osadowych, pod wpływem wysokiej temperatury lub wysokiego ciśnienia oraz związanych z nimi procesów chemicznych.

Należą do nich:

- marmury powstałe z piaskowców

- łupki metamorficzne powstałe z iłowców

- granitognejsy powstałe z granitów.

10. WALORY KRAJOZNAWCZE I ICH PODZIAŁ.

WALORY KRAJOZNAWCZE

Dobra kultury

Zabytki architektury, budownictwa i urbanistyki

Zabytki techniki

Zabytki archeologii

Tradycyjna kultura ludowa

Dzieła sztuk plastycznych

Inne materialne dokumenty przeszłości

Pamiątki historyczne

Upamiętnione i godne uwagi wydarzenia i miejsca historyczne, które zapisały się w dziejach narodu, związane z działalnością wybitnych i zasłużonych osób

Miejsca pamięci narodowej

Miejsca i obiekty związane z podaniami historycznymi i legendami

Osiągnięcia współczesne

Wybitne osiągnięcia techniczne, gospodarcze i naukowe

Ośrodki wielkomiejskie jako centra współczesnej cywilizacji

Interesujące przejawy życia kulturalnego

Przyrodnicze i krajobrazowe

Charakterystyczne zespoły krajobrazowe

Parki i ogrody

Osobliwości przyrody ożywionej i nieożywionej

11. POJĘCIE DZIEDZICTWA

DZIEDZICTWO KULTUROWE

Rozpowszechniło się w Europie w latach 70tych XXw. Milowym krokiem dla jego popularyzacji było ogłoszenie w 1975r. jako Roku Europejskiego Dziedzictwa Architektonicznego.

Jest to coś przekazywanego z pokolenia na pokolenie. Hevison definiuje dziedzictwo jako to co przeszłe generacji które ocaliły i przeznaczyły nam i co znacząca liczba populacji pragnie ocalić dla przyszłości.

Dziedzictwo obejmuje zarówno obiekty, miejsca, obszary przyrodnicze i kulturowe, a także niematerialne formy kultury jak filozofię, tradycję, sztukę we wszystkich jej przejawach, różne style życia oraz edukację poprzez literaturę lub folklor.

Światowy Komitet Dziedzictwa wybierany jest przez UNESCO i Światowe Centrum Dziedzictwa z siedzibą w Paryżu.

Koordynuje on działalność poszczególnych rządów w celu pomocy i usprawniania zarządzania obiektami znajdującymi się na liście światowego dziedzictwa.

Światowy Komitet Dziedzictwa spełnia 3 podstawowe funkcje:

A) dokonuje wpisów na listę światowego dziedzictwa na podstawie nominacji przez rządy poszczególnych państw

B) decyduje które obiekty z listy światowego dziedzictwa są w niebezpieczeństwie czyli dla których potrzebna jest pomoc oraz odpowiednie środki przeznaczone na konserwację

C) określa w jaki sposób i na jakich warunkach środki i fundusze dziedzictwa powinny zostać wykorzystane przez rządy poszczególnych państw dla ochrony ich zabytków.

Konwencja z 1972r. - Genewa

Dziedzictwo kulturowe obejmuje:

- zabytki architektury, rzeźby i malarstwa

- przedmioty lub struktury archeologiczne

- inskrypcje

- jaskinie mieszkalne

- kombinacje elementów wyjątkowej uniwersalnej wartości z punktu widzenia historii sztuki lub nauki

- grupy budynków pojedynczych lub łączonych, które ze względu na swoją architekturę, jednorodność lub położenie w krajobrazie mają wyjątkową wartość z punktu widzenia historii, sztuki i nauki

- miejsca pracy ludzkiej lub tworzone przez naturę oraz obszary zawierające stanowiska archeologiczne o wyjątkowej uniwersalnej ilości i z historycznego, estetycznego, etnograficznego lub antropologicznego punktu widzenia

- artykuł z tej konwencji definiuje dziedzictwo kulturowe jako naturalne, normalne, złożone z fizycznych lub biologicznych form lub grup takich form o wyjątkowej i uniwersalnej wartości z punktu widzenia historii, nauki i sztuki

- geologiczne i fizjograficzne formacje i precyzyjnie określone obszary, które stanowią siedliska zagrożonych gatunków zwierząt i roślin o wyjątkowym znaczeniu z punktu widzenia nauki, historii i sztuki

12. POMNIKI HISTORII

  1. Biskupin - rezerwat archeologiczny

  2. Bochnia - kopalnia soli

  3. Chełmno - Stare Miasto

  4. Częstochowa - Jasna Góra - zespół klasztorny oo. paulinów

  5. Frombork - zespół katedralny

  6. Gdańsk - miasto w zasięgu obwarowań XVIIw.

  7. Gdańsk - pole bitwy na Westerplatte

  8. Gniezno - katedra p.w. Wniebowzięcia NMP i św. Wojciecha

  9. Góra Św. Anny - komponowany krajobraz kulturowo-przyrodniczy

  10. Kalwaria Zebrzydowska - krajobrazowy zespół manierystycznego parku pielgrzymkowego

  11. Kazimierz Dolny

  12. Kraków - historyczny zespół miasta

  13. Krzemionki - kopalnie krzemienia z okresu neolitu

  14. Krzeszów - opactwo cystersów

  15. Legnickie Pole - pobenedyktyński zespół klasztorny

  16. Leżajski Klasztor Ojców Bernardynów

  17. Łęknica - Park Mużakowski

  18. Malbork - zespół zamku krzyżackiego

  19. Ostrów Lednicki - wyspa

  20. Racławice - teren historycznej Bitwy Racławickiej

  21. Srebrna Góra - Twierdza Srebrnogórska

  22. Tarnowskie Góry - podziemia zabytkowej kopalni rud srebronośnych oraz sztolnia „Czarnego Pstrąga”

  23. Toruń - Stare i Nowe Miasto

  24. Warszawa - historyczny zespół miasta z Traktem Królewskim i Wilanowem

  25. Wieliczka - kopalnia soli

  26. Wrocław - zespół historycznego miasta

  27. Wrocław - Hala Stulecia

  28. Zamość - historyczny zespół miasta w zasięgu obwarowań XIXw.

13. OBIEKTY POLSKIE ZNAJDUJĄCE SIĘ NA LIŚCIE ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA UNESCO.

  1. Puszcza Białowieska (na Liście znajduje się także część białoruska): wpisana w 1992r., kryterium N(3)3.

  2. Historyczne centrum Krakowa: wpisane w 1972r., kryterium C(4).

  3. Kopalnia soli w Wieliczce: wpisana w 1978r., kryterium C(4).

  4. Obóz koncentracyjny w Oświęcimiu: wpisany w 1980r., kryterium C(6).

  5. Historyczne centrum Warszawy: wpisane w 1980r., kryteria C(2)(6).

  6. Centrum Zamościa: wpisane w 1992r., kryterium C(4).

  7. Średniowieczne miasto Toruń: wpisane w 1997r., kryteria C(1)(4).

  8. Zamek w Malborku: wpisany w 1997r., kryteria C(1)(3)(4).

  9. Kalwaria Zebrzydowska (manierystyczna architektura i kompleks parku krajobrazowego z kalwarią): wpisana w 1999r., kryteria C(2)(4).

  10. „Kościoły pokoju” w Jaworze i Świdnicy: wpisane w 2001r., kryteria C(3)(4)(6).

  11. Drewniane kościoły południowej Małopolski: wpisane w 2003r., kryteria C(3)(4).

14. TRASY I SZLAKI TURYSTYKI KRAJOZNAWCZEJ W POLSCE,

  1. SZLAK PIASTOWSKI; Poznań - Swarzędz - Kostrzyn - Siedlec - Gułtowy - Giecz - Nekla - Czerniejewo - Gniezno - Trzemieszno - Wylatowo - Mogilno - Kwieciszewo - Strzelno - Kruszwica - Inowrocław - Kościelec - Pakość - Bracin - Lubostroń - Januszkowo - Żnin - Wenecja - Biskupin - Gąsawa - Rogowo - Gniezno - Ostrów Lednicki - Pobiedziska - Poznań

  2. SZLAK KOPERNIKA

  3. SZKLA ZAMKÓW KRZYŻACKICH

  4. SZLAK RENESANSU POLSKIEGO

  5. SZLAK GÓRNICTWA NAFTOWEGO W KARPATACH

  6. SZLAK TATARSKI NA PODLASIU

  7. SZLAK CMENTARZY Z I WOJNY ŚWIATOWEJ W KARPATACH

  8. SZLAK PAPIESKI

  9. WIELKA I MAŁA OBWODNICA BIESZKADZKA

  10. TRASA ŚRÓDKARPACKA

  11. SZLAK CERKIEW ŁEMKOWSKICH

  12. SZLAK ZAMKÓW PIASTOWSKICH W SUDETACH

  13. SZLAK DWORÓW SZLACHECKICH NA ZIEMI KRAKOWSKIEJ

  14. SZLAK ZAMKÓW KARPACKICH

  15. SZLAK ORLICH GNIAZD; Częstochowa - Olsztyn - Złoty Potok - Ostrężnik - Żarki - Mirów - Bobolice - G.Zborów - Skałki Rzędkowickie - Ogrodzieniec - Pilica - Smoleń - Wolbrom - Rabsztyn - Olkusz - Sułoszowa - Pieskowa Skała - Ojców - Brama Krakowska - Brama Bolechowicka - Kraków

  16. DROGA KASZUBSKA

  17. SZLAK GRUNWALDZKI

  18. SZLAK KRUTYNI

  19. ŚLADAMI MIŁOSZA

  20. DROGĄ KRÓLEWSKĄ NA WAWEL

  21. SZLAK BURSZTYNOWY

  22. SZLAK DAWNYCH KULTUR (archeologiczny)

  23. EUROPEJSKI SZLAK CYSTERSÓW (odcinki polskie)

  24. MAŁOPOLSKI SZLAK BUDOWNICTWA DREWNIANEGO; Kraków - Sułkowice - Sucha Beskidzka - Zawoja - Jabłonka - Czarny Dunajec - Zakopane - Poronin - Łapsze Niżne - Dębno - Maniowy - Szczawnica - Krościenko - Stary Sącz - Nowy Sącz - Rytro - Piwniczna Zdrój - Muszyna - Krynica - Grybów - Gorlice - Biecz - Jasło - Krosno - Haczów - Zarszyn - Sanok - Lesko - Ustrzyki Dolne - Przemyśl

  25. TRASA KÓRNICKA

  26. SZLAK FRYDERYKA CHOPINA

cd.14.

    1. SZLAK DWUDZIESTOPIĘCIOLECIA PTTK - 113,9km; Chorzów - Siemianowice Śl. - Czeladź - Grodziec - Pogoria - Maczki - Jaworzno - Słupna - Giszowiec - Starganiec - Załęska Halda - Chorzów

    2. SZLAK HUSARII POLSKIEJ - 22,1km; Będzin - Bytom - Tarnowskie Góry - Rudy - Racibórz - Krzanowice

    3. SLAK HISTORII GÓRNICTWA GÓRNOŚLĄSKIEGO - 66,2km; Łubianki - Siemianowice Śl. - Katowice - Giszowiec - Mikołów - Orzesze - Leszczyny - Rybnik

    4. KATOWICKI SZLAK SPACEROWY - 24,3km; Chorzów - Katowice - Murcki - Hemerla

    5. SZLAK OKRĘŻNY WOKÓŁ GLIWIC - 21,2km; Rudy - Sierakowice - Łącza - Toszek - Pyskowice - Łabędy - Makoszowy - Chudów - Szczygłowice - Rudy

    6. SZLAK OBROŃCÓW POLSKIEJ GRANICY - 48,4km; Makoszowy - Witek - Paniowy - Zawiść - Paprocany

    7. SZLAK KRAWĘDZIOWY GOP - 55,3km; Gliwice - Chudów - Mikołów - Tychy - Lędziny - Chełmek - Tarka

    8. SZLAK IM. KS.WŁADYSŁAWA ROBOTY - 4,1km; Chudów - Gierałtowice

    9. SZLAK BOHATERÓW WIEŻY SPADOCHRONOWEJ - 38,6km; Katowice - Mikołów - Chudów

    10. SZLAK HALEMBSKI - 6,3km; Halemba - Śmiłowice

    11. SZLAK IM. AUGUSTYNA CZARNYNOGI - 12,2km; Stara Kuźnica - Batory

    12. SZLAK KOCHŁOWICKI - 4,4km

    13. SZLAK ŻWAKOWSKI - 28,9km; Piotrowice - Starganiec - Żwaków - Paprocany

    14. SZLAK OCHOJECKI - 5,1km

    15. SZLAK PARKOWY - 2,6km; Park Kościuszki - Katowicki Park Leśny

    16. SZLAK IM. MARIANA KANTORA - MIRSKIEGO - 19,0km; Jannina Barbara - Mysłowice

    17. SZLAK HOŁDUNOWSKI - 24,1km; Giszowiec - Hołdunów - Jeleń

    18. SZLAK WESOŁEJ FALI - 2,8km

    19. SZLAK DOLINKI MURCKOWSKIEJ - 6,8km

    20. SZLAK IM. KS.JANA KUNDERY - 20,6km; Brzezinka - Imielin - Bieruń Stary

    21. SZLAK OKRĘŻNY WOKÓŁ JAWORZNA - 25,1km; Szczakowa - Byczyna - Jeleń - Dąbrowa Narodowa - Szczakowa

    22. SZLAK METALURGÓW - 13,2km; Gołonóg - Strzemieszyce Wielkie - Stare Maczki

    23. SZLAK ZAMONITU; Gołonóg - Ząbkowice - Niegowonice - Podzamcze - Kroczyce - Złoty Potok - Poraj

    24. SZLAK POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH; Bytom - Zbrosławice - Toszek - Strzelce Opolskie - Góra św. Anny - Kędzierzyn Koźle - Kotlarnia - Gliwice

    25. SZLAK TYSIĄCLECIA; Bytom - Świerklaniec - Łubianki - Siewierz - Podzamcze - Skarżyce

    26. SZLAK ŚWIERKLANIECKI; Grodziec - Świerklaniec - Miasteczko Śląskie

    27. SZLAK BEKSZAŃSKI; Gierałtowice - Beksza

    28. SZLAK BYCZYŃSKI; Jaworzno - Byczyna

    29. SZLAK BALIŃSKI; Jaworzno - Balin

    30. SZLAK PUSTYNNY; Maczki - Bukowno - Olkusz - Golczowice - Ryczów

15. METODYKA PROWADZENIA IMPREZ TURYSTYCZNYCH - WYCIECZKA.

Przygotowanie treści poznawczych

Przygotowanie organizacyjne

Przygotowanie finansowe

Przygotowanie kondycyjne

Ułożenie planu pracy i założeń programu wycieczki

Ustalenie trasy i terminarza wycieczki

-

Przygotowanie planu zajęć sportowych i rekreacyjnych

Poznanie norm odznak krajoznawczych i turystycznych

Zapisy zainteresowanych, ustalenie liczby uczestników

Sporządzenie kosztorysu

-

Współpraca z organizacjami i instytucjami

Ustalenie miejsca zakwaterowania i spożywania posiłków, korespondencja w sprawie noclegów

Współpraca z komitetami opiekuńczymi

Ćwiczenia i trening przygotowujący do zdobywania odznak krajoznawczo-turystycznych

Utworzenie grup zainteresowań

Zabezpieczenie środków transportu

-

-

Przydział czynności grupom zainteresowań (przyszłym funkcyjnym)

Przygotowanie planu krótkich przechadzek i wycieczek próbnych

Ubezpieczenie uczestników

-

Poszukiwanie źródeł informacji do programu wycieczki

Zarezerwowanie wstępów do muzeów, teatrów, obiektów krajoznawczych

-

Próbne wycieczki, zawody turystyczne

Gromadzenie informacji do programu wycieczki

Zabezpieczenie wstępów do zakładów pracy

Informacja o kosztach wycieczki

-

Gromadzenie wydawnictw o trasie wycieczki i przegląd filmów krajoznawczych

Przygotowanie wyposażenia indywidualnego uczestników

Obliczenie i poinformowanie o kosztach wyposażenia w sprzęt osobisty

-

Szczegółowy podział tematyki wśród uczestników

Gromadzenie wspólnego sprzętu wycieczkowego i jego konserwacja

Ustalenie wysokości niezbędnego kieszonkowego

Próbne wycieczki, zawody turystyczne

Wyznaczenie funkcji i funkcyjnych

Wyznaczenie funkcji

Obliczenie rezerwy finansowej

-

Praca w grupach nad programem wycieczki

Potwierdzenie rezerwacji noclegów

-

Poprawienie ogólnej sprawności fizycznej i technik turystycznych

Omówienie form zachowania się na wycieczce

Sprawdzenie ogólnego przygotowania się i wyposażenia

-

-

Przygotowanie programu kulturalnego

Ustalenie dnia wyjazdu i czasu przybycia do miejsc etapowych

-

Ćwiczenie technik turystycznych

Przygotowanie ogniska, wieczornicy

Sprawdzenie terminu, ustalenie czasu powrotu

-

Ćwiczenie technik turystycznych

Sprawozdanie grup zainteresowań o gotowości do wycieczki, ostateczna konstrukcja programu

Konstrukcja precyzyjnego planu podróży

-

Ocena sprawności specjalistycznej i ogólnej

Sprawozdanie funkcyjnych z gotowości do wycieczki

Zebranie informacyjne, zarezerwowanie pozostałych usług, wyznaczenie miejsca zbiórki, sporządzenie imiennej listy uczestników

Przekazanie środków finansowych funkcyjnym

-

Zbiórka uczestników, ostateczne sprawdzenie gotowości

Zbiórka, sprawdzenie obecności, wyekwipowania i dokumentów

-

-

Realizacja programu

Realizacja programu

Kontrola wydatków

-

16. ZNAJOMOŚĆ MAPY.

Mapa model powierzchni Ziemi. Występuje w postaci analogowej lub cyfrowej. Mapa stanowi podstawowe narzędzie badań i prezentacji wyników w geografii i geodezji.

Przeniesienie powierzchni ze sfery na płaską powierzchnię mapy wymaga:

- zastosowania odpowiedniego rzutu, czyli odwzorowania kartograficznego,

- zmniejszenia obrazu do żądanej skali,

- zastosowania przyjętych znaków umownych (zobacz: legenda mapy),

- uogólnienia przedstawionego obrazu.

Nauka o mapach to kartografia.

Ze względu na treść mapy geograficzne dzielimy na:

a) topograficzne wieloskalowe

b) topograficzne średnioskalowe

c) topograficzne małoskalowe

a) spoleczno-gospodarcze

*gospodarcze

*mapy zasadnicze

*podstawy zagospodarowania terenu

*uzbrojenia terenu

*gospodarki mieszkaniowej

*swobody dyspozycyjnej terenu

*społeczne

*wybranych elementów socjalno-bytowych

b) przyrodnicze

*fizjograficzne

*rzeźby terenu (hipsometryczne)

*szaty roślinnej

*świata zwierzęcego

*zagrożenia środowiska

*ochrony środowiska

Ze względy na skalę map dzielimy je na:

- mapy topograficzne w skali od 1:5000 do 1:200000, przedstawiające szczegółowo np. rzeźbę terenu lub sieć dróg

- mapy przeglądowo-topograficzne w skali od 1:200000 do 1:1000000, zawierające zgeneralizowane elementy bardziej szczegółowych map topograficznych. Przedstawiają np. pokrycie i rzeźbę terenu, sieć komunikacyjną lub wodną

- mapy przeglądowe w skali mniejszej niż 1:1000000, mocno zgeneralizowane, przedstawiają ogólny obraz kontynentów lub ich większych części.

Metody kartograficznego przedstawiania zjawisk:

- metoda sygnaturowa

- metoda kropkowa

- metoda zasięgów

- metoda izarytmiczna

- metoda kartogramu

- metoda kartodiagramu

Sygnatura - umowny znak, służący do przedstawiania na mapie różnych zjawisk, zdarzeń i obiektów.

Rodzaje sygnatur:

- figury geometryczne

- obrazki

- litery

Grupa A

  1. Liczba schronisk młodzieżowych całorocznych i sezonowych w Polsce wynosi:

a) 543 b) 175 c) 185 d) 450

  1. Czy turystyka kwalifikowana wymaga:

a) wiedzy b) świadomości społecznej c)znacznych zasobów pieniężnych

d)kondycji i umiejętności

  1. czy poziomicami nazywamy linie łączące punkty o jednakowej:

a)Wysokości b)głębokości c)deniwelacji d)temperaturze

  1. Aleksander Janowski był współzałożycielem:

a)Towarzystwa Tatrzańskiego b) Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego

c)Towarzystwa Popierania Turystyki d)Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego

  1. Czy do metod popularyzacji krajoznawstwa zaliczamy:

a)metody poglądowe b)metodę inwentaryzacji krajoznawczej c)metodę izarytmiczną d)wszystkie wymienione

  1. Czy jezioro entroficzne charakteryzuje:

a)duża zawartość tlenu b)niska zawartość tlenu i dużo substancji organicznych

c)dobra przeźroczystość d) wszystkie wymienione

  1. Za twórcę polskiego regionalizmu krajoznawczego uważa się:

a)A. Janowskiego b)M. Orłowicza c)A. Patkowskiego d)S. Staszica

  1. Za ojca fotografii krajoznawczej w Polsce uważa się:

a)Bułhaka b)Orłowicza c)Kolberga d)Kondratowicza

  1. Do pierwszej grupy wielkich centrów krajoznastwa w Polsce zakwalifikowano:

a)Warszawę, Kraków, Trójmiasto b)Poznań, Wrocław c)Toruń, Lublin, Szczecin

d)Łódź, Katowice, Chorzów

  1. Najstarsza organizacja turystyczno- krajoznawcza powstała w roku:

a)1873 b)1906 c)1893 d)1950

  1. W skład krajobrazów nizinnych Polski wchodzą:

a)krajobrazy młodoglacjalne b)lessowe- eoliczne c)węglowe d) krzemianowe

  1. Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze powstało w roku:

a)1950 b)1953 c)1906 d)1970

  1. I. Czartoryska była założyczielką zbiorów muzealnych w:

a)Warszawie b)Krakowie c)Puławach d)Zamościu

  1. Pierwsze schronisko młodzieżowe w Polsce zostało otwarte w:

a)Krakowie b)we Wrocławiu c)Warszawie d)Poznaniu

  1. Czy wybór miejsca pobytu w czasie wyjazdu turystycznego zależy od:

a)liczby osób b)celu wyjazdu c)zawodu d)wzajemnych kontaktów

  1. Podaj, jaka rzeka została przedstawiona na mapie Polski w skali 1: 2 500 000 wiedząc że jej długość na mapie wynosi42 cm:

a)Odra (854/742) b)Warta (808) c)Wisła (1047) d)Bug (772/587)

  1. Na mapie wykonanej w skali 1:200 000 powierzchnia jeziora wynosi 12cm kwadratowych, rzeczywista powierzchnia jeziora to:

a)o, 48km/2 b)4, 8km/2 c)48km/2 d)480km/2

  1. Za ośrodki krajoznawcze uznano w Polsce łącznie:

a)56 miejscowości b)62 miejscowości c) 48 miejscowości d)72 miejscowości

  1. W Polsce zinwentaryzowano następującą liczbę obiektów:

a)około 70 000 b)36 000 c)50 000 d) prawie 65 000

  1. Inwentaryzacja krajoznawcza „profilowa ” zawiera:

a)pełną, wielostronną rejestrację walorów krajoznawczych

b)wykaz miejscowości wraz z opisem walorów krajoznawczych

c)informacje o jednym rodzaju obiektów

d)żadna odpowiedź nie jest właściwa

  1. „Kwerenda ” oznacza:

a)wyszukiwanie potrzebnych źródeł informacyjnych

b)przygotowanie inwentaryzacji krajoznawczej

c)przeprowadzenie badań terenowych

d) żadna odpowiedź nie jest właściwa

  1. Krajobrazy naturalne „wyżynne ” reprezentowane są przez:

a)krajobrazy lessowe

b)krajobrazy węglanowe

c)krajobrazy krzemianowe

d)wszystkie wymienione rodzaje

  1. Do skał magmowych- głębinowych należą:

a) granity b)łupki łyszczykowe c)gnejsy d)mułowce

  1. Łęgi to lasy rosnące:

a)nad rzekami b)na torfowiskach c)głównie góry d) na ubogich glebach piaszczystych

  1. Pytania zostawiające odpowiadającemu całkowitą swobodę odpowiedzi to:

a) pytania otwarte b)dysjunktywne c)alternatywne d)filtrujące

grupa B

  1. Liczba schronisk młodzieżowych całorocznych w Polsce wynosi:

a)155 b)175 c)185 d)450

  1. Pierwsze schronisko młodzieżowe w Polsce zostało otwarte w:

a)we Wrocławiu b)Krakowie c)Warszawie d)Poznaniu

  1. Czy jeziora oligotroficzne charakteryzuje:

a)duża zawartość tlenu i części odżywczych

b)dobra przeźroczystość, niska zawartość substancji odżywczych, dużo tlenu

c)wzbogacenie w substancje odżywczą

d)niska przeźroczystość, mało tlenu, dużo substancji odżywczych

  1. Czy Akademicki Klub Turystyczny we Lwowie założył w 1906 roku:

a)M. orłowicz b)O. Kolberg c)J. Minasowicz d)A. Janowski

  1. Towarzystwo Tatrzańskie powstało w roku:

a)1873 b)1906 c)1893 d)1950

  1. Przedstawicielem ruchu krajoznawczego w Polsce w okresie działalności Komisji Edukacji Narodowej ( 1773) byli:

a)J. Minasowicz b)T. Czacki c)S. Staszic d) wszyscy wymienieni

  1. Organizacja krajoznastwa w Polsce obejmuje:

a)krajoznastwo w instytucjach i jednostkach państwowych

b)krajoznawstwo szkolne

c)krajoznawstwo w organizacjach społecznych

d)wszystkie wymienione nurty

  1. Czy do skał magmowych wylewnych zaliczamy?

a)porfiry b)granity c)marmury d)piaskowce

  1. Czy turystami są osoby wyjeżdżające w następujących celach:

a)przeprowadzki b)osiedlania się c)poznawczych d)pracy

  1. Czy wybór miejsca pobytu w czasie wyjazdu turystycznego zależy od:

a)liczby osób b)celu wyjazdu c)zawodu d)wzajemnych kontaktów

  1. Twórcą koncepcji muzeów krajoznawczych był:

a)M. Mniszch b)T. Czacki c)St. Staszic d)A. Patek

  1. Najstarsza z wymienionych organizacji turystyczno- krajoznawczych to:

a) PTT b)PTTK c)PKT d)POT

  1. Głównymi przedstawicielami krajoznawstwa w okreie po II wojnie światowej byli:

a)J. Węgrzynowicz, R. Peretiakowicz b)St. Staszic, J.U. Niemcewicz

c)A. Janowski, K. Hoffman d)M. Mniszch

  1. I. Czartoryska była założycielkom zbiorów muzealnego na terenie:

a)Warszawy b)Krakowa c)Puław d) Zamościa

  1. Za twórcę polskiego regionalizmu krajoznawczego uważa się:

a)A. Patkowskiego b)T. Czackiego c)J. Minasowicza d)A. Janowskiego

  1. Na mapie w skali 1: 200 000 narysowano kwadrat o boku 5 cm. Jaką powierzchnię obejmie ten kwadrat w terenie?

a)100 km/2 b)200km/2 c)50km/2 d)75km/2

  1. Odległość między Krakowem a Krosnem na mapie w skali 1: 75 000 wynosi 18cm. Jaka jest odległość rzeczywista między tymi miastami?

a)115km/2 b)125km/2 c)135km/2 d)145km/2

  1. Liczba tzw. Centrów krajoznawczych w Polsce wynosi:

a)4 b)8 c)10 d)12

  1. W Polsce zinwentaryzowano następującą liczbę obiektów:

a)około 18 000 b)około 26 000 c)około 36 000 d)prawie 65 000

  1. Inwentaryzacja krajoznawcza „rejestrowana ” zawiera:

a)informacje o jednym rodzaju obiektów

b)wykaz miejscowości wraz z opisem

c)pełną, wielostronną rejertrację walorów krajoznawczych

d)informacje o kilku rodzajach obiektów

  1. Kierunek turystyczny w polskim krajoznawstwie został zapoczątkowany przez:

a)J. Bułhaka b)M. Orłowicza c)S. Staszica d)L. Rawickiego

  1. Krajobraz natualny- nizinny reprezentowany jest przez następujące rodzaje:

a)krajobraz nadmorski

b)krajobraz młodoglacjalny

c)krajobraz staroglacjalny

d)wszystkie wymienione rodzaje

  1. Do skał metamorficznych należą:

a)marmury b)piaskowce c) wapienie d) granity

  1. Największy w Polsce głaz narzutowy występuje w:

a)Tychowie b)Kamieniu Pomorskim c)Zawadach d)Pucku

  1. Pytania dopuszczające tylko odpowiedzi „tak ” lub „nie” albo „nie wiem” to pytania:

a)      otwarte b) filtrujące c) alternatywne d)zamknięte



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Geografia turystyczna i krajoznawstwo, testy opisowe, Test egzaminacyjny wersja A
Geografia turystyczna i krajoznawstwo, testy opisowe, Test egzaminacyjny wersja A
wykady - testy egzaminacyjne 1, II rok II semestr, krajoznawstwo koniecznie oddać sprawozdanie z wyj
Geografia turystyczna i krajoznawstwo, Krajoznawstwo I, Krajoznawstwo I
Geografia turystyczna i krajoznawstwo, Grupa A
Krajoznawstwo - Testy egzaminacyjne+odp, Turystyka i Rekreacja, Krajoznawstwo
HISZPANIA, notatki, testy, Geografia turystyczna
pytania na egzamin z geografii - dr Bogusława Luchtera, Turystyka i Rekreacja UEK, I rok, geografia
Spis zagadnień obowiązujących do egzaminu z GT, Turystyka i rekreacja rok1, Geografia turystyczna
Geografia odp. egzamin, WSTIH, Geografia turystyczna
TURCJA, notatki, testy, Geografia turystyczna
2010 pytania egzaminacyjne zaoczne, geografia turystyczna
2010 pytania egzaminacyjne zaocznhoiuhe, geografia turystyczna
karpaty, notatki, testy, Geografia turystyczna
karpaty podział, notatki, testy, Geografia turystyczna
Pytania na egzamin Geografia, WSTIH, Geografia turystyczna
krajoznawstwo ściąga na egzamin, WSG Bydgoszcz, turystyka i rekreacja

więcej podobnych podstron