WYNALAZEK

1.1Definicja wynalazku.

Wynalazek jest to rozwiązanie zagadnienia technicznego (technologia) lub ukształtowany przedmiot, który jest rozwiązaniem nowym w skali światowej, nadaje się do zastosowania w gospodarce i jego stosowanie jest zgodne z przepisami prawnymi obowiązującymi w danym kraju. Wynalazek to również duży skok jakości wyrobów w małej skali czasu. Na wynalazek może być udzielony patent.

1.2Definicja patentu.

Patent jest to prawo wyłączne, przyznawane osobie fizycznej lub prawnej na stosowanie wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze państwa. Patent można odziedziczyć, zastawić lub wypożyczyć. Przyznawaniem patentów w Polsce zajmuje się Urząd Patentowy.

1.3Ograniczenia praw z patentu.

-czasowe: patent zostaje nadany na 20 lat od momentu zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym - po tym czasie wynalazek staje się wolny i każdy może korzystać z niego.

-terytorialne: patent obowiązuje tylko na terenie kraju w którym został udzielony.

1.4Zgłaszanie wynalazków za granica (pierwszeństwo konwencyjne).

Pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji oznacza się według daty zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w Urzędzie Patentowym. Zgłoszenie uważa się za dokonane w dniu, w którym wpłynęło ono do Urzędu Patentowego.

Pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji przysługuje w RP, na zasadach określonych w umowach międzynarodowych, według daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego we wskazanym państwie, jeżeli od tej daty zgłoszenie w Urzędzie Patentowym dokonane zostanie w okresie:

1)12 miesięcy - w przypadku zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych,

2)6 miesięcy - w przypadku zgłoszeń wzorów przemysłowych.

Pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji oznacza się, na zasadach określonych w umowach międzynarodowych, według daty wystawienia wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w Polsce lub za granicą, na wystawie międzynarodowej oficjalnej lub oficjalnie uznanej, jeżeli zgłoszenie w Urzędzie Patentowym tego wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego dokonane zostanie w okresie 6 miesięcy od tej daty.

Jeżeli zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego dokonały, niezależnie od siebie, co najmniej dwie osoby, które korzystają z pierwszeństwa oznaczonego tą samą datą, prawo do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji przysługuje każdej z tych osób.

Na wniosek zgłaszającego Urząd Patentowy wydaje, w celu zastrzeżenia pierwszeństwa za granicą, dowód dokonania zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w Urzędzie Patentowym (dowód pierwszeństwa). Podstawą sporządzenia dowodu pierwszeństwa może być tylko zgłoszenie spełniające wymagania określone w ustawie, jako dające podstawę do uznania go za dokonane.

Wynalazek, na który polska osoba prawna bądź obywatel polski, mający miejsce zamieszkania na obszarze RP, chce uzyskać patent za granicą, może być zgłoszony za granicą w celu uzyskania ochrony dopiero po zgłoszeniu go w Urzędzie Patentowym.

WZÓR UŻYTKOWY

2.1Definicja wzoru użytkowego.

Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów. Na wzór użytkowy może być udzielone prawo ochronne. Prawa ochronnego udziela Urząd Patentowy.

2.2Definicja prawa ochronnego.

Prawo ochronne upoważnia do wyłącznego korzystania z wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na terytorium kraju w którym zostało nadane.

2.3Ograniczenia prawa ochronnego.

-czasowe: prawo ochronne zostaje nadane na 10 lat od momentu zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym, po tym czasie wzór użytkowy staje się wolny i każdy może korzystać z niego.

-terytorialne: wzór użytkowy obowiązuje tylko na terenie kraju w którym został udzielony.

2.4Porównanie zakresu przedmiotu wynalazku i wzoru użytkowego.

Od wzoru użytkowego nie wymaga się poziomu wynalazczego, ale musi spełniać kryterium nowości i nadawać się do przemysłowego wykorzystania. Wzór użytkowy może więc dotyczyć tylko nowego ukształtowania przedmiotu i to nowe ukształtowanie musi zwiększać wartość użytkową przedmiotu (np. podwójne gniazdo wtykowe, zagregowanie kilku narzędzi itp.)

Zgłoszenie wzoru użytkowego może obejmować tylko jedno rozwiązanie.

Wymóg ten nie ogranicza ujęcia w zgłoszeniu różnych postaci przedmiotu, posiadających te same istotne cechy techniczne zastrzeganego rozwiązania, jak również przedmiotu składającego się z części organicznie lub funkcjonalnie związanych ze sobą.

Udzielone prawa ochronne na wzory użytkowe podlegają wpisowi do rejestru wzorów użytkowych.

Udzielenie prawa ochronnego na wzór użytkowy stwierdza się przez wydanie świadectwa ochronnego. Częścią składową świadectwa ochronnego jest opis ochronny wzoru użytkowego obejmujący opis tego wzoru, zastrzeżenia ochronne i rysunki. Opis ochronny wzoru użytkowego jest udostępniany osobom trzecim i podlega rozpowszechnianiu przez Urząd Patentowy.

WZORY PRZEMYSŁOWE

3.1Definicja wzoru przemysłowego.

Wzór przemysłowy jest to nowa i oryginalna nadająca się do wielokrotnego odtworzenia postać wytworu przejawiająca się w jego kształcie, właściwościach powierzchni, układzie linii, barwie, rysunku lub ornamencie, nadająca przedmiotowi swoisty, oryginalny wygląd, przeznaczona do odtwarzania w produkcji przemysłowej i rękodzielniczej i zmierzająca do celów estetycznych (cel estetyczny jest pojęciem subiektywnym). Nie stanowi wzoru przemysłowego postać wytworu uwarunkowana wyłącznie względami technicznymi lub funkcjonalnymi.

Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, nie został taki wzór podany do powszechnej wiadomości w sposób umożliwiający jego odtworzenie ani nie był z wcześniejszym pierwszeństwem zgłoszony i następnie zarejestrowany. Wzór przemysłowy uważa się za oryginalny, jeżeli różni się w sposób wyraźny od wzorów znanych i jego cechy nie są wyłącznie kombinacją cech znanych wzorów.

3.2Definicja prawa z rejestracji.

Na wzór przemysłowy może być udzielone prawo z rejestracji. Przez uzyskanie prawa z rejestracji nabywa się prawo wyłącznego korzystania ze wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze RP.

3.3Ograniczenie prawa z rejestracji.

-czasowe: prawo z rejestracji działa 25 lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru przemysłowego w Urzędzie Patentowym

-terytorialne: prawo z rejestracji obowiązuje tylko na terenie państwa w którym zostało zgłoszone.

3.4Porównanie wzoru użytkowego i przemysłowego.

Wzór użytkowy jest nowym rozwiązaniem o charakterze technicznym dotyczącym kształtu i budowy. Wzór przemysłowy natomiast to postać wytworu, przejawiająca się w szczególności w jego kształcie, właściwościach powierzchni, barwie, rysunku lub ornamencie. Tak więc wzór użytkowy to rozwiązanie techniczne a wzór przemysłowy to rozwiązanie estetyczne.

ZNAKI TOWAROWE

4.1Definicja znaku towarowego.

Znakiem towarowym może być każde oznaczenie przedstawione w postaci wyrazu, rysunku, argumentu, kompozycji, formy plastycznej, melodii lub sygnału dźwiękowego bądź zestawienia tych elementów, pozwalające odróżnić usługi lub twory tego samego rodzaju jednego przedsiębiorstwa od innego.

4.2Definicja prawa ochronnego na znak towarowy.

Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

4.3Ograniczenie prawa ochronnego.

-terytorialne: obowiązuje tylko na terenie państwa w którym zostało zgłoszone

Nie ma ograniczenia czasowego: prawo ochronne działa 10 lat od daty dokonania zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym. Może zostać, na wniosek uprawnionego, przedłużone dla wszystkich lub części towarów, na kolejne okresy dziesięcioletnie.

4.4Rodzaje znaków towarowych.

Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.

4.5Znaczenie znaków towarowych.

ZT chroni producentów i odbiorców (jakość uznanej marki). Znak towarowy służy do oznaczenia towarów i produktów o odpowiedniej jakości. Pojawienie się nowego towaru czy produktu posiadającego oznaczenie znakiem towarowym jest konsumentów wyraźnym sygnałem, że ten nowy produkt jest, co najmniej, tak samo dobry jak już wcześniej znane (tzn. jego jakość jest co najmniej identyczna).

INFORMACJA PATENTOWA

5.1Konstrukja opisu patentowego.

Na opis patentowy składa się:

1.część bibliograficzna (nr patentu, nr i data zgłoszenia, symbol, imię i nazwisko wynalazcy, imię i nazwisko zgłaszającego)

2.opis wynalazku (musi być jasny ):

-tytuł wynalazku (podanie kategorii, np. sprzęgło),

-określenie dziedziny techniki (pierwsze zdanie określa dokładnie do czego wynalazek jest przydatny)

-opis stanu techniki (rozwiązanie techniczne bliskie temu, którego przedmiotem jest wynalazek)

-przedstawienie istoty wynalazku

-zalety techniczne wynalazku

-przykład realizacji wynalazku

-zastrzeżenie patentowe

5.2Konstrukcja zastrzeżenia patentowego.

Zastrzeżenie patentowe zbudowane jest w następujący sposób:

-powtórzenie tytułu,

-część przedznamienna (cechy integralne wynalazku - stanowiące część stanu techniki),

-łącznik - „znamienne tym, że”,

-część znamienna (co nowego wynalazek wnosi do stanu techniki).

5.3Znaczenie prawne zastrzeżenia patentowego.

Zastrzeżenie patentowe określa zakres ochrony przedmiotowej (praw wyłącznych udzielonych uprawnionemu) z tytułu patentu.

5.4Klasyfikacja patentowa.

Klasyfikacja patentowa to ujednolicony system kodowania dla dokumentacji patentowej wprowadzony m.in. dla uproszczenia i zapewnienia jednoznaczności badań patentowych.

I.Działy:

A -

B - budownictwo, górnictwo

C - chemia i metalurgia

D -

E -

F - maszyny i ich elementy

G -

H - elektrotechnika, elektronika

II.Klasy:

01, 02, ..., 99

(np. C01 - chemia-nieograniczona, H01 - źródła prądu-stałego)

III.Podklasy:

B, C, D... (oznaczenia literowe bez samogłosek)

(np. C01D - chemia-nieograniczona-kwasy)

IV.Grupy:

1, 3, 5... (liczby nieparzyste)

(np. C01D3 - chemia-nieograniczona-kwasy-mocne)

V.Podgrupy:

/02, /04, /06,..../100 (liczby parzyste postaci min. dwucyfrowej)

(np. C01D3/02 - chemia-nieograniczona-kwasy mocne-kwas azotowy)

5.5Badanie patentowe ich rodzaje i znaczenie.

-badanie wstępne - czy zgłoszenie wynalazku spełnia wymagania formalne (prawne),

-badanie pełne - bada nowość, poziom wynalazczy i czy wynalazek posiada cechę nieoczywistą,

-podpostępowania wyjaśniające i zarzutowe - dodatkowe wyjaśnienia przy nieprecyzyjnym, niekompletnym zgłoszeniu lub stwierdzeniu istnienia danego rozwiązania.

1)badanie stanu techniki

2)badanie czystości patentowej

3)badanie prognostyczne

URZĄD PATENTOWY

6.1Znaczenie daty zgłoszenia.

Data zgłoszenia określa początek okresu ochrony (oznacza początek procesu przyznawania patentu). Przy sporach o prawo własności patentu liczy się data zgłoszenia w ojczystym Urzędzie Patentowym a nie data otrzymania patentu.

6.2Ogłoszenie o zgłoszeniu wynalazku (na czym polega jego znacznie prawne?).

Ogłoszenie o zgłoszeniu polega na publikacji w biuletynie Urzędu Patentowego informacji o zgłoszeniu wynalazku. Następnie przez 6 miesięcy pełna dokumentacja wynalazku jest udostępniona w czytelni UP. Po upływie 6 miesięcy następuje badanie zupełne. Ogłoszenie o zgłoszeniu wynalazku komunikuje publicznie fakt zgłoszenia wynalazku i otwiera bieg przywileju konwencyjnego.

6.3Izba odwoławcza (jakie rozpatruje sprawy?).

Zadaniem izby odwoławczej jest weryfikacja roszczeń zgłaszającego wynalazek w przypadku, gdy Urząd Patentowy odmówił (odrzucił) wniosek o przyznanie patentu - w przypadku potwierdzenia racji odwołującego się kieruje sprawę do ponownego badania w Urzędzie Patentowym.

EKONOMIA WYNALAZCZOŚCI

7.1Własność wynalazku bądź wzoru.

Właścicielem wynalazku może być osoba fizyczna lub prawna. Prawo do patentu ma twórca wynalazku. W razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w wyniku wykonywania przez twórcę obowiązków ze stosunku pracy albo z realizacji innej umowy, prawo przysługuje pracodawcy lub zamawiającemu, chyba że strony ustaliły inaczej.

W umowie pomiędzy przedsiębiorcami może być określony podmiot, któremu przysługiwać będą prawa w razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w związku z wykonywaniem tej umowy.

Prawo do uzyskania patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy albo prawa z rejestracji wzoru przemysłowego jest zbywalne i podlega dziedziczeniu.

7.2Prawa twórcy który nie jest właścicielem.

Twórca, który nie jest właścicielem wynalazku (np. który powstał w wyniku stosunku pracy), ma prawo do wynagrodzenia w słusznej wysokości (proporcji) do korzyści osiągniętych przez właściciela wynalazku, przy uwzględnieniu pomocy jaką otrzymał przy dokonywaniu wynalazku. (5% gdy jest sam pomysł, 30% gdy wynalazca jest obecny od początku do zakończenia produkcji przemysłowej). Wynagrodzenia można się domagać przed Sądem Wojewódzkim bez wnoszenia żadnych opłat. Na świecie tymi roszczeniami zajmuje się Wydział Patentowo - Licencyjny, a w Polsce Urząd Patentowy w trybie administracyjnym.

7.3Umowy licencyjne.

Umowa licencyjna służy do upoważnienia innej osoby do korzystania z prawa wyłącznego wynikającego z patentu, prawa ochronnego, prawa z rejestracji. Warunkiem ważności licencji jest jej pisemna forma. Jest zawierana pomiędzy Licencjodawcą (właścicielem praw wyłącznych) a Licencjobiorcą. Winna zawierać precyzyjne zapisy o warunkach finansowych (np. opłata jednorazowa, opłata okresowa - ryczałtowa) oraz określać czas trwania.

Licencje dzielimy na:

-proste - (patentowe) - upoważniającego wprost z patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji;

-złożone (wieloskładnikowe) - obejmujące dodatkowo maszyny, narzędzia, szkolenia, serwis i podzespoły;

-know-how - licencje obejmujące same nośniki bez patentu

-Franchise (franszyza) - udostępnienie wyłącznie „siły roboczej”

7.4Rola sądów powszechnych w zakresie wynalazczości:

Sądy powszechne zajmują się:

-sprawami wynagrodzenia twórcy, który nie jest właścicielem,

-naruszeniami praw wyłączności (z patentu, prawa z rejestracji, prawa ochronnego)

-sprawami niedotrzymywania warunków umów

---