62. Struktura demograficzna i społeczno- zawodowa ludności w Polsce i na świecie.
Struktura demograficzna jest to podział ludności według płci i wieku. Stan demograficzny jest przedstawiony za pomocz wykresów, zwanych piramidą wieku. Struktura demograficzna jest uzależniona od poziomu rozwoju gospodarki świata. W większości krajów świata jest liczebna przewaga kobiet w starszym wieku. Przewaga mężczyzn występuje do wieku 40 lat. W krajach wysoko rozwiniętych liczebna przewaga kobiet nad mężczyznami jest szczególnie duża. Wynika to z mniejszej śmiertelności kobiet i wzrostu śmiertelności mężczyzn. Malejąca przewaga śmiertelności kobiet jest związana z lepszymi warunkami życia, lepszą opieką
medyczną, a wzrost śmiertelności mężczyzn wiąże się a ich dużą aktywnością zawodową, wypadkami drogowymi, wypadki przy pracy, alkoholizm.
Na przykład w:
- Francji na 105 kobiet przypada 100 mężczyzn .
- Niemcy 109 kobiet na 100 mężczyzn.
- Węgry 108 kobiet na 100 mężczyzn.
W krajach średnio rozwiniętych- liczba kobiet jest mniejsza od liczby mężczyzn. Wiąże się to z większą śmiertelnością kobiet, ze względu na dużą liczbę porodów, ciężką pracę, brak opieki lekarskiej, złe warunki higieniczne. Strukturę wieku charakteryzujemy na podstawie trzech grup wiekowych:
I- grupa 0-19 lat.
II-grupa 20-64 lata.
III-grupa 65 i więcej.
W krajach wysoko rozwiniętych jest dużo roczników starszych powyżej 65 lat. Spada liczba roczników młodszych do 19 lat, a w związku z tym jest spadek przyrostu naturalnego.
W krajach słabo rozwiniętych jest wysoka śmiertelność i wysoki przyrost naturalny, stąd też jest dużo ludzi młodych 0-19 lal (45-50%) i mało ludzi starych powyżej 65 lat (4-6%)
Ze względu na źródło utrzymania ludności wyróżniamy ludność:
a) zawodowo-czynną (pracują zawodowo lub są zarejestrowani jako bezrobotni)
b) zawodowo-bierną (nie pracują zawodowo, może to być renta, emerytura, zasiłki socjalne)
Największa liczba osób czynnych zawodowo jest w wieku od 19-64 lat. Największy % ludności czynnej zawodowo jest w Ameryce, Płn Europie, Australii (tu są czynne zawodowo kobiety). Na pozostałych kontynentach aktywność zawodowa kobiet nie przekracza 10 %. Kraje w których jest największy % ludności aktywnej zawodowo: Dania. Japonia. Szwecja, Szwajcaria. Finlandia, Norwegia, Kanada, USA i Polska 45%.
Ze względu na źródło utrzymania ludność zawodowo czynną dzielimy na: ludność utrzymującą się z rolnictwa. leśnictwa, rybołówstwa, praca w przemyśle i budownictwie, praca w usługach.
W krajach wysoko rozwiniętych gospodarczo najmniejszy % ludzi pracuje w rolnictwie: Holandia 4%. Szwecja. Kanada. Niemcy 3%.USA 2.8%. Wielka Brytania 2%.
W krajach słabo rozwiniętych- największy % ludności zatrudnionych jest w rolnictwie: Indie 66%, Indonezja 53%. Pakistan 45%. Turcja 44%. Polska 2~8%.
W krajach wysoko rozwiniętych gospodarczo największy % ludzi zatrudniony jest w usługach.
Bezrobotni- największy % bezrobotnych występuje w krajach ludności niewykształconej.
Bezrobocie może być- dobrowolne (korzystają z zasiłku tylko przez pewien czas) i przymusowe- nie posiadają pracy zgodnej z kwalifikacjami pomimo starań.