Koncepcje

Koncepcja federacyjna- Józef Piłsudski narody na wschód miały stworzyć państwo powiązane z Polską, niemożliwa do zrealizowania.

Inkorporacyjna- Roman Dmowski wcielenie narodów wschodnich do polski, nie dając im autonomii, ulegną polonizacji. Była realizowana.

Konferencja pokojowa w Paryżu 7.05.1919 Polska ma otrzymać Górny Śląsk, Wielkopolskę, nie zgadzają się na to Niemcy i WB, dlatego otrzymała Pomorze Gdańskie, Wielkopolskę- gdzie było powstanie 27.12.1918 Paderewski jedzie do Poznania i rozpoczęto manifestacje. Plebiscyty na Górnym Śląsku., Warmii, Mazurach i Powiślu.

Powstania na Górnym Śląsku:

Przybywa Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa (Fr, Wb, Wł) jej celem było sprawowanie rządów na obszarze plebiscytowym i zapewnienie spokojnego przebiegu.

Przewodniczący komisji Henri Le Rond.

20.03.1921- plebiscyt na GŚ za Polską ok. 40%

Pierwsze powstanie 16/17.08.1919 w okręgu przemysłowym, wrogie działanie przeciw Polakom. Zostało stłumione

Drugie powstanie 19/20.08.1920 protest przeciw działaniu niemieckiej policji wrogiej do polaków, miała powstać mieszana policja-Pleniscytowa. Zajęli powiat katowicki i bytomski

Trzecie 2/3.05.1921 protest przeciw niekorzystnym propozycjom wytyczenia granicy polsko-niem. Zmieniono granicę 30% terenu plebiscytowego na którym była większość przemysłu górnośląskiego

Wojna z Ukrainą o Galicję listopad 1918 Zachodnioukraińska Republika Ludowa zostaje wyparta. 1919r walki na Wołyniu Ukraińska Republika Ludowa zostały wyparte

Konflikt zbrojny o Wilno 1919

Wojna przeciw bolszewikom

21.04.1920 Józef Piłsudski podpisał umowę z Semenem Petlurą dowódcą sił zbrojnych Ukrainy (URL) przeciw państwu radzieckiemu.

25.04.1920 ofensywa w kierunku Kijowa-wyprawa kijowska, 7.05.1920 oddziały polskie wkroczyły do Kijowa

Czerwiec 1920 kontrofensywa wojsk sowieckich doprowadza do zajęcia obszarów Polski aż po linię Wisły na przedpolach Warszawy.

16.08.1920 bitwa warszawska wyparcie Armii Czerwonej spod warszawy

1920 wrzesień bitwa nad Niemnem wyparcie wojsk sowieckich

Pokój Ryski 18.03.1921 kończy wojnę polsko-sowiecką oddziały polskie wycofują się częściowo z zajętego obszaru, Rosja zobowiązuje się do zwrotu dzieł sztuki i zabytków kultury i wpłata 30 milionów rubli w złocie na rozwój gosp polski postanowienia nie zostają w pełni zrealizowane.

Czechosłowacja 1918 Polska i Czechosłowacja roszczą sobie prawa do śląska cieczyńskiego.

Czechosłowacja w 1919 zajmuje Śląsk cieszyński rozpoczyna się wojna, wyznaczono granicę na rzece Olzie- linia demarkacyjna.

1920 konferencja w Spa Dyplomacja czechosłowacka doprowadza do wyznaczenia granicy

Bunt Żelogoskiego 8.10.1920 dywizja piechoty litewsko-białoruska zajmuje Wilno i powstaje państwo Litwa Środkowa.

Wielonarodowy Charakter II RP.

Polacy(69), Ukraińcy(14), Żydzi(8), Niemcy(4), Białorusini(4)

Woj. Wołyńskie Polacy w mniejszości, ukraińsy większość

Woj. Poleskie Polacy w mniejszości większośc Tutejsi

Wileńszczyzna Polacy w większości

Liczba ludności niemieckiej zmniejsza się w okresie międzywojennym z powodu wrogiej polityki państwa wobec Niemców

Wyznania rzymskokatolickie(63), greckokatolickie(11), prawosławie(10), judaizm(10), protestanckie(3)

Wszyscy obywatele Rzeczypospolitej mieli równe prawa, bez względu na narodowość czy wyznanie. Państwo miało charakter unitarny, czyli scentralizowany. Województwa nie miały autonomii, władzę sprawowali mianowani przez rząd wojewodowie. Mniejszości narodowe posiadały pełnię praw politycznych. 1919-29 w Wielkopolsce i na Pomorzu trwał proces likwidacji niemieckiej własności ziemskiej.

Nowela sierpniowa" z 2 sierpnia 1926 r. Nowelizacja konstytucji szła w stronę wzmocnienia pozycji organów wykonawczych, czyli prezydenta oraz rządu kosztem uprawnień senatu i sejmu. Prezydent miał możliwość rozwiązywania obydwu izb parlamentu jeszcze przed końcem kadencji, na życzenie Rady Ministrów.

Przewrót majowy- 12 maja 1926 r.- Miał miejsce zbrojny zamach stanu. Doszło do ciężkich walk między siłami rządowymi a oddziałami Piłsudskiego.

Stosunki międzynarodowe Polski w latach 1918-26

1. Stosunki polsko-francuskie
- w lutym 1921 r. w Paryżu zostaje podpisana polsko-francuska deklaracja o przyjaźni i konwencji wojskowej;
- współpraca polityczno-wojskowa z Francją trwa aż do układu w Lokarno (1925 r.).
2. Stosunki polsko-niemieckie
- Niemcy posiadają wrogi stosunek wobec Polski (w szczególności wieloletni minister spraw zagranicznych Gustav Stresemann), rozpowszechniają opinię o Polsce jako państwie sezonowym i konieczności zmiany granicy wschodniej Niemiec;
- w Rapallo (1922 r.) Niemcy podpisują traktat z ZSRR, następnie (w kwietniu 1926 r.) układ O przyjaźni i współpracy (każde zbliżenie tych dwóch państw jest dla Polski bardzo niebezpieczne);
- rozpoczyna się wojna celna z Niemcami (od połowy 1925 r.).
3. Stosunki polsko-radzieckie
- zawarcie traktatu w Rydze (marzec 1921 r.) regulującego stosunki graniczne (traktat nie był przestrzegany przez ZSRR);
- układy niemiecko-radzieckie z 1922 i 1926 roku (patrz wyżej) stanowią wielkie niebezpieczeństwo dla Polski;
- wizyta ministra spraw zagranicznych ZSRR Gieorgija Cziczerina w Warszawie i podpisanie umowy o rozstrzyganiu zatargów granicznych (nie powoduje to specjalnej poprawy stosunków polsko-radzieckich).
4.Stosunki z innymi państwami europejskimi
- Wielka Brytania jest niechętna Polsce ze względu na dobre stosunki polsko-francuskie oraz popieranie przez Brytyjczyków państwa niemieckiego;
- Polska nie posiada wspólnych interesów z tzw. Małą Ententą (Czechosłowacja, Jugosławia i Rumunia), gdyż sojusz ten wymierzony jest przeciwko Węgrom, z którymi Polska utrzymuje tradycyjnie dobre stosunki;
- następuje fiasko inicjatywy polskiej zmierzającej do utworzenia w Europie Środkowej sojuszu państw mogących stanowić przeciwwagę dla Niemiec i ZSRR (sprzeciw Czechosłowacji, nie chcącej angażować się przeciwko żadnemu z tych krajów);
- Polska posiada bardzo złe stosunki z Litwą (sprawa Wilna);
- posiada chłodne stosunki z Czechosłowacją (sprawa Śląska Cieszyńskiego);
- jedyne dobre stosunki posiada Polska z Rumunią, z którą podpisuje w 1921 r. pakt o wzajemnej pomocy (przeciw ZSRR).
5. Konferencja w Locarno (1925 r.) - dochodzi do zawarcia tzw. paktu reńskiego, w którym zagwarantowana zostaje nienaruszalność granic: niemiecko-francuskiej i niemiecko-belgijskiej (gwarantami paktu są: Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Włochy i Belgia). Pakt pomija sprawę wschodniej granicy Niemiec z Polską i Czechosłowacją. Układ ten osłabia sojusz polsko-francuski.

6. Polska wobec Czechosłowacji
- chłodne stosunki trwają od czasu zajęcia przez Czechosłowację Śląska Cieszyńskiego (1919 r.) i konferencji w Spa (1920 r.);
- przejściowo ocieplają się po konferencji w Locarno (1925 r.);
- 30 września 1938 r. rząd polski wysyła ultimatum, żądając zwrotu Zaolzia (tuż po konferencji w Monachium);
- 2 października (dzień po wejściu wojsk niemieckich w rejon Sudetów) wojska polskie zajmują Zaolzie;
- dwa miesiące później Polacy zajmują sporne tereny Spisza i Orawy.
7. Polska polityka zagraniczna - 1938-39
- Niemcy wysuwają wobec Polski następujące żądania:
• włączenie Gdańska do Niemiec,
• przeprowadzenie przez polskie Pomorze eksterytorialnej autostrady i linii kolejowej łączącej Prusy Wschodnie z Niemcami,
• przystąpienie Polski do paktu antykominternowskiego (do osi),
• obietnica przedłużenia z Polską paktu o nieagresji na 25 lat w zamian za ww. ustępstwa;
- po zajęciu przez wojska hitlerowskie Pragi w marcu 1939 r., Wielka Brytania przyznaje Polsce gwarancje na wypadek agresji niemieckiej - marzec 1939 r., dwa tygodnie po Wielkiej Brytanii podobnych gwarancji udziela Polsce Francja;
- 28 kwietnia Hitler wypowiada niemiecko-polski układ o nieagresji;
- 5 maja 1939 r. Polska ostatecznie odrzuca niemieckie żądania wobec Gdańska i utworzenia eksterytorialnej linii kolejowej oraz autostrady;
- 25 sierpnia 1939 r. w Londynie zostaje podpisany polsko-brytyjski sojusz wojskowy.
Gospodarka Polska w latach 1918-26

1. Sytuacja gospodarcza w pierwszych latach po wojnie:
W pierwszych latach powojennych sytuacja gospodarcza państwa polskiego jest wyjątkowo ciężka. Taki stan rzeczy wynika z:
- bezpośrednich działań wojennych i rabunkowej polityki okupantów,
- długotrwałego rozdzielenia ziem polskich w okresie zaborów,
- chaosu okresu powojennego i kilkuletnich walk o granice,
- braku zaufania do stabilności Polski ze strony kapitału zagranicznego.
2. Kryzys i inflacja
- wprowadzenie jednolitej waluty, marki polskiej następuje w 1920 r.;
- w 1923 r. inflacja przeradza się w hiperinflację (1 dolar USA w grudniu 1922 r. wart jest 18 tys. mp, a rok później już 6 mln mp), co staje się przyczyną niepokojów społecznych i upadku gabinetu Chjeno -„Piasta” (Witos).
3. Reforma walutowa Grabskiego
W grudniu 1923 r. premierem i ministrem skarbu zostaje Władysław Grabski, jego rząd otrzymuje od Sejmu specjalne uprawnienia w sprawach skarbowo - podatkowych na pół roku.
Reforma
- następuje gwałtowne ograniczenie wydatków budżetowych (zwolnienia urzędników państwowych);
- powstaje Bank Polski (kwiecień 1924 r.) i wprowadzona zostaje nowa waluta - złoty polski, który jest wymieniany w proporcji 1 złp = 1.800.000 mp (1 dolar USA = 5,18 złp);
- banknoty muszą

mieć pokrycie w rezerwach złota i dewiz Banku Polskiego w 30%.
4. Budowa portu w Gdyni
Wobec stosowanych przez Gdańsk utrudnień w stosunku do Polski oraz ciągłych konfliktów, zapada decyzja o budowie portu w małej i biednej miejscowości o nazwie Gdynia.
Budowa trwa w latach 1924-39 - powstaje jeden z największych portów na Bałtyku. W 1921 r. Gdynię zamieszkuje 1300 ludzi, zaś tuż przed wojną już 120 tys.
5. Polsko-niemiecka wojna gospodarcza
- wojna gospodarcza wybucha w 1925 r., kiedy to ustaje obowiązek Niemiec do bezcłowego importu z Polski węgla górnośląskiego;
- następuje polityka ograniczania stosunków handlowych niemiecko - polskich, w celu udowodnienia światu sezonowości państwa polskiego;
- wojna powoduje uniezależnienie się w znacznym stopniu gospodarki polskiej od Niemiec, a także przyspiesza prace przy budowie portu w Gdyni.
6. Główne ośrodki przemysłowe
• przemysł wydobywczy i hutniczy - Górny Śląsk,
• przemysł włókienniczy - okręg łódzki,
• przemysł naftowy - Borysław, Drohobycz,
• przemysł rozwija się też w okręgu kieleckim.
Pod względem przemysłowym następuje podział na Polskę A (zachodnie i centralne regiony) i Polskę B (część wschodnia). Wszystkie miasta z rozwiniętym przemysłem znajdują się na zachodzie Polski: Warszawa, Poznań, Kraków itp.

---