Rehabilitacja po leczeniu raka piersi
Leczenie polega najczęściej na skojarzeniu zabiegu operacyjnego z radioterapią i chemioterapią.Po leczeniu operacyjnym dochodzi do zaburzeń czynności kończyny górnej po stronie operowanej.Przejawiają się one ograniczeniem ruchomości w stawie ramiennym oraz osłabieniem siły mięśni.
W największym stopniu dotyczy to zakresu prostowania horyzontalnego,odwodzenia i rotacji zewnętrznej.U ok 40% chorych rozwija się obrzęk chłonny kończyny górnej.Występują zaburzenia statyki T oraz wady postawy w postaci kifozy i kifoskoliozy.
Rehabilitacja powinna być rozpoczęta jak najwcześniej.W okresie przedoperacyjnym prowadzi się naukę ćwiczeń stosowanych po operacji.
Większość autorów zaleca prowadzenie rehabilitacji od pierwszej doby pooper.
Niektórzy zalecają przez 1-2 doby pooper. bierne ułożenie k. w odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej w stawie ram. oraz w zgięciu w st. łokciowym (90 stopni.)
W tej pozycji chora wykonuje ćw. czynne ręki i st. łokciowego oraz rotację w st ramiennym. Po 48 h rozpoczyna się ćw. w st. ramiennym w zakresie 90-180 stopni.
Inni autorzy polecają do czasu usunięcia drenu ćw. czynne ręki i st. łokciowego oraz izometryczne mięśni odwodzicieli st. ramiennego.Po usunięciu drenu można rozpocząć ćw. czynne w odciążeniu i ostrożnie ćw. czynne wolne, zwłaszcza w płaszczyźnie czołowej, ze względu na ryzyko wysięku w ranie pooperacyjnej. Dopiero po przylgnięciu płata skóry do ściany klatki można prowadzić intensywniej ćw. czynne wolne w pełnym zakresie i ćw. czynne z oporem we wszystkich płaszczyznach.
W Polsce wczesny okres pooperacyjny zwykle podzielony jest na 3 etapy.W 1-3 dobie wykonuje się ćw. oddechowe, ćw. czynne ręki i st. łokciowego po str.operowanej, ćw. wspomagane i samowspomagane , a następnie czynne wolne w stawie ramiennym,początkowo w płaszczyznie
strzałkowej,a później poprzecznej i czołowej oraz rozluźniające.
Kończyna jest ułożona na klinie tak ,aby ręka była powyżej poziomu klatki.
Od 4-6 doby prowadzi się te same ćw. ale w pozycji siedzącej.
W ostatnim etapie 7-10 doba rozpoczyna się ćw. w pozycji stojącej, wprowadzając pewne elementy ćw. czynnych z oporem .
W 2lub3 etapie włącza się delikatny masaż k. górnej.
Z reguły w ciągu 10-14 dni chora powinna osiągnąć prawidłowy zakres ruchu.
Po opuszczeniu szpitala chora powinna kontynuować rehabilitację w sanatorium lub ambulatoryjnie -ćw. grupowe ogólnousprawniające oraz indywidualne w zależności od stwierdzonych zaburzeń.
Znaczenie, cele i zadania rehabilitacji w onkologii
Metody leczenia stosowane w onkologii sa często przyczyną powikłań
i zaburzeń czynności wielu układów i narządów.
Cele są szczególne polegają bowiem na przywracaniu sprawności psychofizycznej utraconej w wyniku leczenia, a nie choroby.
Podstawowe znaczenie ma profilaktyczny cel rehabilitacji.
Osiągnięcie celów tych wymaga spełnienia następujących zadań:
zapobieganie powikłaniom płucnym
zapobieganie powikłaniom naczyniowym i ukł.chłonnego
zapobieganie ograniczeniom zakresu ruchów i osłabieniu siły mięś.
zapobieganie wadom postawy
zapobieganie obniżeniu sprawności i wydolności fizycznej
zapobieganie zaburzeniom równowagi i chodu
Osiągnięcie celów leczniczych wymaga spełnienia takich zadań:
przywrócenia prawidłowej wentylacji płuc
przywrócenia równowagi odpływu chłonki
przywrócenia prawidłowej ruchomości w stawach i siły mięśni
korekcji nieprawidłowej postawy
poprawy sprawności i wydolności fizycznej
poprawy koordynacji i sprawności chodu
doboru zaopatrzenia ortopedycznego