29.04.2014
Ćw fizjo
Termoregulacja - regulacja temp ciała
Środowisko termiczne - całość term oddziaływanie na organizmy zwierzęce
Zależność życia organizmu zwierzęcego od temperatury - temp środowiska - dominujący wpływ na organizmy zwierzęce
Bilans cieplny organizmu - utrzymanie stałej temp wewn
Zakres temp umożliwiający życie zwierzętom:
< 10 st. C - hamowanie procesów życiowych
> 45 st. C - nieodwracalne zmiany w białkach
Wpływ temp może być modyfikowany
Kompensacja na poziomie:
1. biochemicznym i komórkowym
2. narządy i układy
3. cały organizm
Podwzgórzowy wzorzec temp (set point) - wartośc temp względej której organizm reguluje swoją wewn temperature. Określana przez cechy aktywności neuronów ciepła i zimna.
Temp letalna:
Ssaki - 43,5 st. C
Ptaki - 46-47 st. C
Fizjologiczne wahania temp:
- Koń, królik = constans
- przeżuwacze na skutek stałego trawienia - 0,5-1 st. C
- inne gatunki - 0,2-1,0 st. C
- cykl płciowy u samic w czasie owulacji 0,1-0,3 st. C
- u krów pod koniec ciąży do 40,5 st C
W czasie porodu:
- klacz, krowa - spadek
- owca - wzrost
- maciora - wahania (dużo świnek)
Zwierzęta zmiennocieplne - poikilotermiczne:
Zmiana temp ciała w ograniczonym zakresie zależna od zmian temp środowiska zewnętrznego, ryby gady płazy
Promieniowania:
Energia cieplna emisja promieniowania absorpcja promieniowania energia cieplna
Podstawowe elementy termoregulacji:
Termoreceptory - struktury wrażliwe na zmianę temp otoczenia fizjologiczne ośrodki termoregulacji efektory: termoregulacja fizyczna i chemiczna
Termoregulacja bezdrżeniowa - wzrost przemian katabolicznych
Adrenalina, noradrenalina, trójjodotyronina, tyroksyna oddziaływanie na wątrobę, nerki, serce, PP, mm. szkieletowe
Termogeneza drżeniowa (stałocieplne):
Zginacze i prostowniki mm. głowy, kończyn, tułowia drżenie produkcja ciepła
Podwzgórze drogi zstępujące rdzenia motoneurony alfa włókna nerwowe mm. szkieletowe
Hipotermia - straty cieplne > ciepło metaboliczne
24 st C - zagrożenie życia
Hipotermia sztuczna (narkozy?)
19 st C - zatrzymanie oddechów
9 st C - nerwy tracą zdolność przewodzenia
Hibernacja - sen zimowy
Przy temp 5 st C - oddychają. Sen przerywany okresami budzenia się wzrost temp wewn wydalanie produktów przemiany materii spadek temp wewn sen
Budzenie poprzedzone aktywacją termogenezy.
Hibernacja zaczyna się podczas chłodu i jest regulowana sezonowo przez czynniki wewnętrzne (dokrewne). Związana z dostosowaniem stałocieplnych.
Hipertermia - wzrost fizjologicznej normy i pow. set pointu
- oddawanie ciepła niewystarczające do obniżenia temp wewn
- przekroczenie wydolności mechanizmów fizjologicznego oddawania ciapła
- temperatura wewnetrzna zależna od bilansu strat ciepła do otoczenia i zysków ciepła metabolicznego
44 st. C - zmiany w stanie koloidalnym białek
Gorączka - regulacja temp wewnętrznej ciała na wyższym o kilka stopni poziomie, bo przestawienie temp neuronów ośrodków termoregulacji do wyższych wartości
Procesy egzogenne - toksyny chorobotwórczych bakterii, wirusów, pierwotniaków i powodują uwalnianie pirogenów endo, które wyzwalają zespoły objawów powodującym wzrost temp wewnętrznej - Il-1, Il-6, TNF, IFN
Gorączka powoduje:
- hamowanie rozwoju i stymulacja fagocytozy
Podwyższenie temp set pointu na skutek działania pirogenów:
- mniejsze oddawanie ciepła
- wzrost termogenezy drżeniowej i bezdrżeniowej
- organizm nie broni się
- temp wewnętrzna na poziomie ok. 2 st C niższym od letalnej
- temp wewn niezależna od endogennych…
Subst kriogenne - przeciwgorączkowe
1. wazopresyna
2. melanotropina
3. uromodulina