BRONCHOMETROZA:
Martwica oskrzeli w wyniku samozatrucia amoniakiem. Najpierw atakuje narybek o największych przyrostach w okresie żerowania, później kroczki przy pH 10-10,5. Wyst tez u amura i karasia, w stawach płytaki, nasłonecznionych przy intensywnym zakwicie. Formy:a) ostra 10 -15 dni, straty do 80% b) chroniczna latem 2-4 miesiace, straty 10-15%. Objawy kliniczne: karpie gromadza się w rejonach o najniższym pH (rowy przy dopływie), nie żeruja, wzrost sluzu na powierzchni ciala i skrzelach, wyskakuja ponad powierzchnie wody, nie reaguja na badźce zew., na brzegu płetw rozjaśnienia, nasada ciemnieje, postrzępienia i ubytki płetw, tkanka skrzelowa- 1.martwica od podstawy blaszki skrzelowej, marmurkowatość skrzeli, 2.anemizacja skrzeli 3. nekroza blaszki skrzelowej. Leczenie: wapnowanie wody 5-10 m od brzegu tam gdzie sa chore ryby, 2-3 razy w maju i czerwcu, maxmalny przepływ wody i mechaniczne natlenianie, obniżenie ilosci karmy do 50%, siarczan miedzi- niszczy fitoplankton 0,25mg/l 5 razy co 3 dni.
METHEMOGLOBINEMIA:
Wyst na terenie z zakładami azotowymi, toksyczność: amoniak, azotyny 10-20mg/l, azotany 100-300mg/l. Wrażliwe sa łososiowate, wrażliwość wzrasta wraz z wiekiem, methemoglobina-produkt bezpośredniego utleniania hemoglobiny przez azotyny - utrata zdolności transportu tlenu, skrzela przybieraja zabarwienie czekoladowe, ryby maja objawy duszności, dziurkowanie, zmiany w wątrobie, śledzionie, nerkach, zwiekszona ilość pigmentu na skórze z rozpadu erytrocytow, watroba krucha rozpada się, brak sluzu.
CHOROBA SIARKO-WODOROWA:
Zespół przemian fiz-chem prowadzi do zatrucia ryb H2S- źródło bialka, obecno siarkowodoru jest wynikiem przemian (w warunkach beztlenowych) zachodzących w osadach dennych. Na skutek blokowania enzymow łańcucha oddechowego dochodzi do zablokowania oddychania komorkowego. Ryby często sną bez objawow, 0,0015mg/l - groźne stezenie.Najniższa dawka letalna to 0,5mg/l, uszkodzenia ikry, potworkowatość, spadek odporności i zahamowanie wzrostu.
CHOROBY BAKTERYJNE:
Areomonas Salmonicida
MAI - postac miejscowa: Wywołuja ja: Areomonas Hydrofile- krotka paleczka, wykazuje ruch na agarze kolonie matowe powodyja hemilize, izoluje się ze skrzelach, skory, p pokarm, szczególnie duzo w okresie zimowania, ryby choruja w przypadku spadku odporności. Bramy wejścia: uszkodzenia skory, bezpośredni kontakt z chorymi. W patogenezie odgrywaja role proteazy, leukocydyny, hemolizyny. W przypadku zaatakowania kolonizyja się miedzy naskorkiem a skora wlasciwa w luźnej tk łącznej.Powoduja stany zapalne objawiające się przekrwieniem i zaczerwienieniem. Pęcherz martwiczy otoczony polem przekrwienia + zwiekszona ilesc pigmentu. Nastepnie odpada naskórek i powstaje wrzód. Choroba wyest wiosna i wczesnym latem.
MAS - postac posocznicowa, uogólniona wyst wiosna. Powiekszenie powłok brzusznych, wytrzeszcz Galek ocznych, nastroszenie łusek, obrzek narządów wew, krwisty płyn. Leczenie: Ichtioxan (oxytetracyklina) mieszamy z karmą 50-80mg/kg m. c. i pozostawiamy na 12 godzin, podajemy polowe mniej karmy. Flumechina (bioflumech) 50-80mg/kg m c. - lek należy podac 5 razy. Imequyl, Streptomycyna.
WRZODZIENICA ŁOSOSIOWATYCH:
Choruja: pstrąg i łososios (potokowy, źródlany, tęczowy).Wywoluje Areomonas Salmonicida- Salmonicida - gram - pałeczka, nie wyst normalnie w środowisku wodnym, gł źródłem zakazenia sa nosiciele, powszechnie u chwastu rybiego, infekcja przenoszona przez wode i sprzet oraz ikre. Przyczyne sprzyjające: duże zageszczenie, spadek tlenu, stres, obniżenie odporności. Bramy wejścia: uszkodzona skóra, skrzela. Choroba może pojawiac się w calym roku.Wyst 2 postacie: a)miejscowa - ropnie, przekrwienia i rozlegle ubytki. B) uogólniona (posocznicowa) uszkodzenie ścian naczyn krwionośnych,wybroczyny, wylewy krwawe. Leczenie: oxytetracyklina(50-100mg/kg przez 10-14 dni), ks oksolinowy(10-15mg/kg), flumechina ( 30-50mg/kg m c, 7 dni), występują szczepionki.
FLAWOBAKTERIOZA:
Flawobakterium Collumnare (karpie), F.Psychlofillum (pstrągi - rozwija się w niskich temp. Poniżej 10 stopni, wyst na powierzchni ikry i wylegów z woreczkiem żółtkowym. Coroba rozpoczyna się od płetw i wyst biala obwodka na płetwie tłuszczowej i ogonowej, skóra i tk miękkie ulegaja martwicy). Wrażliwe sa ryby młode. F. Collumnare: bakterie układają się w kolumny, inaczej zwana choroba bawelniana, atakuje naskórek, proces chorobowy rozpoczyna się od czesci obwodowych i rozwija się w kierunku srodka, dochodzi do zwiekszonej produkcji sluzu o zabarwieniu zółtawo białym, dalej dochodzi do martwicy naskórka i powst bialo szare plamki wyraznie odgraniczone, naskórek ulega złuszczeniu i wyglada jak bawełna.
Flawobakterioza skrzeli: Gł przez Branchiofilum tzw BGD- bakteryjne schorzenie skrzeli, bardzo duza ilość sluzu i on zwija się w kuleczki przypominające ziarna ryzu. Na skutek dzialania bakteri dochodzi do proliferacji Komorek a w nastepnym etapie martwica i uszkodzenie blaszki skrzelowej. Leczenie:oxytetracyklina (50-100mg), siarczan miedzi.
POMOR WEGORZY:
Areomonas Punktaka: Przebieg: bezobjawowy, ryby podpływaja do brzegu i sna. Objawy: spadek sluzu na powierzchni (wyraźny zarys łusek), wrzody:głowa brzuch ogon,czarne plamy które jaśnieją, skora odstaje i ulega martwicy, dookoła zaczerwienienie skóry, zmiany w oczach: zmetnieje rogowki, slepota
PLAMICE:
Choruja: szczupak, sieja , karp, okon, łosoś. Sa to choroby bakteryjne (Areomonas,Pseudomoans, Proteus) Objawy: martwica skory, biale plamy, wysiek zapalny w jamie ciala, przekrwienie, powiekszenie wątroby śledziony nerek. U szczupakow wyst podczas tarla(marzec, kwiecień)
CHOROBA PŁETW:
Mieszana etiologia: Areomonas, Pseudomonas, czesta u ryb akwariowych. Sprzyja: niska temp wody, uszkodzenia mechaniczne, brzeg pletwy bialy, martwica czesci miękkich miedzy promieniami, martwica płetw (najpierw ogona). Leczenie: akwariowe: kapiel w oxtetracyklinie (100mg/4l), hodowlane: profilaktyka karma z witaminami gł A. Pstrągi: zanuzenie w roztworze CuSO4 .
RUMIENICA KARPI, LINÓW:
Wywolywana przez: zbyt dlugi zageszczenie, stres manipulacyjny, deficyt tlenu. Objawy: bardzo silne zaczerwienienie skory, wybroczyny w skrzelach, stany zapalne w bl sluzowych jelit.
CHOROBY RYB TOWARZYSZACYCH KARPIOM (AMUR TOŁPYKA):
Pseudomonas Dermoalba - bardzo patogenna dla narybku, w okresie maj do sierpnia biale plamy u podstawy pletwy grzbietowej i ogonowej potem na bokach, płyn w jamie ciała, powiekszenie powłok brzusznych, stan zapalny narządów miąższowych.Leczenie: oxytetracyklina (50-75mg/kg m c przez 10 dni), nitrofurazon (przez 4 dni), furazonidol (10mg/kg m c przez 6 dni), sulfamerazyna (170mg/kg mc przez 7 dni).
CHOROBA CZERWONEJ GĘBY - YERINOZA:
Y. Ruckeri: gram - ,ruchliwa, patogenna dla łososiowatych (pstrag teczowy). Źródło:nosiciele, ptaki wodne. Oblawy: pociemnienia skory, niedotlenienie(dziubkowanie), stan zapalny przewodu pokarmowego od jamy gebowej (zaczerwienienie), stan zapalny w skrzelach, powiekszenie nerek, ogniska martwicze,obrzek śledziony, śnięcia do 70%, Leczenie: Przez pierwsze 3 dni sulfamerazyna (200mg/kg mc) kolejne 3 dni oxytetracyklina.
VIBRIOBAKTERIUM - RUMIENICA WĘGORZY:
Atakuja ryby morsie. Vibrio anguillarum (atakuje węgorze) - Zakażenie przez karme, karmiąc pstrągi morskimi rybami. V. slmonicida - choroba pstrągów nawet w temp 1-2 stopnie.Objawy: zwolnione ruchy, wybroczyny na powierzchni ciala, przekrwienie tk skrzelowej, ubytki skóry, stany zapalne narządów wew. powiekszenie wątroby i śledziony.
COROBY WIRUSOWE:
EPIZOOTYCZNA MARTWICA UK KRWIOTWORCZEGO EHN:
Choroba okoni, pstrągów, sumów. Gwałtowne zachorowania i śmierć. Przyczyna: Purdowiridae - wydalany z kałem i moczem, produktami płciowymi. Objawy: apatia na przemian z nadpobudliwością, poczernienie powłok ciala, obrzek, martwica wątroby śledziony i nerek, uszkodzenie nerwu wzrokowego(ślepota)
ZAKAŹNA MARTWICA UK KRWIOTWORCZEGO RYB ŁOSOSIOWATYCH IHN:
Gł. U pstrąga teczowego, ostry przebieg wysoka śmiertelność, wyst w hodowli i naturalnie. Przyczyna: Rhabdoviridae, rezerwuarem wirusa sa nosiciele, Źrodło zakażenia: chore ryby. Zakazenie przez: wode (z kałem, moczem, sluzem), ikre, u samic nastepuje zakazenie Komorek jajowych, larwy sa zarażone, skrzela i p pokarmowy (jest to pierwotne miejsce namnożenie wirusa). Objawy:gwałtowne i masowe śniecia, pociemnienie skory, nie jedza, śluzowate pseudo odchody. Zmiany anatomo-patologiczne:brak tresci w p pokarmowy, bladość anemia narządów miąższowych. Profilaktyka: narybek w pierwszym miesiącu zycia w 15 stopniach Celsjusza, kąpiele ikry w roztworach związkow jodoforowych.
CHOROBA WIRUSOWA ŁOSOSI OMVD:
Zmiany wytwórcze na powierzchnie ciala spowodowane przez Herpes virus, Bramy wejścia: skrzela. Objawy: nie jedza, wypadanie Galek ocznych, wybrzuszenia.
WIRUSOWA KRWOTOCZNA POSOCZNICA RYB ŁOSOSIOWATYCH VHS:
U pstrągów i szczupakow. Wywolywana przez Rabdowirus. Zanika powyżej 15 stopni Celsjusza. Źródło: woda(kał, mocz), ptaki wodne i sprzet rybacki, inkubacja wirusa 7-12 dni. Droga wejścia: skrzela-krew-narzady wew (nerka tułowiowa, sledziona, watroba), wybroczynay na powierzchni ciala. Sa 3 postacie: ostra, nerwowa i przewlekla, przechdza jedno w druga. Objawy: wypadaja oczy, skrzela blade, czarna skóra, objawy nerwowe: ryby krecą się, pływają skosnie, skurcze miesni.
ZAKAŹNA MARTWICA TRZUSTKI IPN:
Choroba młodych pstrągów i łososi. Wywolana przez Birnoviride, temp 6-15 stopni Celsjusza. Miejsce wnikniecia: wyrostki pyroliczne, jelita skrzela, narzad docelowy-trzustka. Objawy: blade skrzela, pociemnienie skory, wytrzeszcz Galek ocznych, z odbytu pseudokupa.
WIOSENNA WIREMIA KARPI SVC:
Wywolana przez Rabdowirus Karpio - zyje w warunkach naturalnych w temp 13-17 stopni, inna temp hamuje rozwuj wirusa dlatego wyst wczesna wiosna po odłowach. Źródlo zakazenia: chore i nosiciele, woda, mocz, kał, sluz, produkty pluciowe(we wnętrzu Komorek).Droga wejścia: skrzela i p pokarmowy (tu się namarza i przedostaje do uk krwionośnego dalej nerki watroba sledziona mozg.). Objawy:ryby pływaja na boku, skora ciemna, posocznica, wysadzenie odbytu, na ciele widoczne przekrwienia i wybroczyny, duza ilość plynu w jamie ciala.
KHV:
Patologiczna tylko dla karpi. Hermesvirus od Koikarpi. Bardzo wysoka śmiertelność, wirus utrzymuje się w postaci utajonej infekcji. Brama wejścia:skrzela skora, p pokarmowy, zakazenie przez bezpośredni kontakt, wirus przenika do krwi i lokalizuje się w monocytach i granulocytach, po przechorowaniu nawet do 2 lat. Objawy: ryby pływają pod powierzchnia wody, zaburzenia oddechowe i barwnikowe (miejsca jasniejsze i ciemniejsze) sluz krzepnie staje się twardy i chropowaty, martwica skrzeli (mozajkowatosc).
OSPA:
Wyst rzadko, przy braku Wit A i slabej kulturze gospodarstw. Zmiany na skorze (nakraplana parafina) sa to wykwitu wtorne wytworcze, brak zmian a narzadach wew i skrzelach. NIE leczymy.