POSTĘPOWANIE Z POSZKODOWANYM
LUDZI DZIELIMY NA: NIEMOWLĘTA OD 0 - 1 ROK, DZIECI OD 1- 8 LAT(DO 25 Kg) I DOROSŁYCH
# OCENA SYTUACJI
sprawdzamy co się stało, okoliczności ,zagrożenie dla życia, WYWIAD ze świadkami,
choroby poszkodowanego, czy bierze leki-jakie,
przedmioty mogące pomóc w ocenie przyczyn wypadku:
strzykawki, igły, tabletki, lekarstwa (choroby serca-„Nitrogliceryna, Sorbonit, Nitromil”), inhalatory, bransoletki z napisem.
# OCENA BEZPIECZEŃSTWA
BEZPIECZEŃSTWO RATOWNIKA -n a j w a ż n i e j s z e
Poszkodowany ma wszystkie najgorsze choroby
Bezpieczne otoczenie-substancje chemiczne, gazy, trucizny; ruch pojazdów; niebezpieczne sytuacje.
Rękawiczki, okulary, jeśli sztuczne oddychanie to maseczka.
BEZPIECZEŃSTWO POSZKODOWANEGO-
niebezpieczne sytuacje, bezpieczne otoczenie - na środku ulicy zamknąć ruch - ewakuować, z głową w kałuży itp.
Jak najmniej ruszać poszkodowanego.
DOROSŁY RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA R K O
# OCENA PRZYTOMNOŚCI ( ŚWIADOMOŚCI )
Podchodzimy do poszkodowanego nie od głowy tylko w miarę możliwości z boku albo od nóg. Obserwujemy czy mruga, porusza się, wydaje odgłosy - jeśli tak to przytomny.
NIE to zadajemy proste pytanie „czy wszystko w porządku, otwórz oczy , jak się nazywasz”; potrząsamy delikatnie za oba ramiona, możemy zadać bodziec bólowy ( obojczyk obok szyi).
Jeśli jest reakcja to przytomny. Nieprzytomny ma zniesione odruchy, brak napięcia mięśniowego.
# NIEPRZYTOMNY - WOŁAMY O POMOC
# A - UDROŻNIENIE DRÓG ODDECHOWYCH
Obojętnie czy poszkodowany urazowy czy nie „rękoczyn czoło żuchwa”(ręka na czoło, 2 palce pod brodę i odginamy głowę DOROSŁEGO poszkodowanego maksymalnie do tyłu).
# B - ODDYCHANIE- sprawdzamy czy poszkodowany skutecznie oddycha
Pochylamy się i od 5-10 sekund sprawdzamy oddech- oko, ucho, policzek
# JEŚLI NIE ODDYCHA - WZYWAMY POMOC
Polecamy wezwać, sami dzwonimy, zostawiamy poszkodowanego i biegniemy po pomoc.
Jeśli był to uraz, tonięcie, zadławienie, uduszenie (subst. trujące) oraz jeśli poszkodowanym jest dziecko lub niemowlę w tych przypadkach pomoc wzywamy PO 1 MINUCIE resuscytacji.
U dorosłych Nie wykonujemy wstępnych oddechów- przechodzimy do punktu C
U dzieci i niemowląt jeśli brak oddechu wykonujemy 5 wstępnych oddechów, następnie sekwencję 30 ucisków : 2 oddechy, sekwencje 15: 2 u dzieci wykonują tylko ratownicy medyczni jeśli jest ich dwóch.
(wstępne oddechy oprócz dzieci i niemowląt należałoby wykonać w sytuacjach gdy brakuje tlenu w płucach np. tonięcie, uduszenie - asfiksja)
# C - KRĄŻENIE- u dorosłych nie sprawdzamy tętna ani oznak krążenia.
Brak oddechu wykonujemy 30 uciśnięć mostka - ręce układamy
„CENTRALNIE NA KLATCE PIERSIOWEJ”(1/3 dolnej części mostka nie wyznaczamy dokładnie miejsca - strata cennego czasu) następnie 2 oddechy na wykonanie oddechu mamy 1 sekundę , robimy 5 takich cykli 30:2 lub około 2 minuty. Częstotliwość ucisków to 100 razy na minutę, uciskamy 1/3 grubości klatki piersiowej, nie wdmuchujemy zbyt dużo powietrza - jest to nie korzystne, prawidłowo 100 mililitrów na 10kg wagi . Następnie sprawdzamy oddech jeśli nie ma to powtarzamy. Jeśli poszkodowany zacznie oddychać, poruszy się to przerywamy resuscytację i kontrola parametrów
Resuscytacje przerywamy jeśli:
opiekę przejmie fachowy personel medyczny
wróci oddech-ożywimy poszkodowanego
opadniemy z sił
...................................................................................................................................................................................
POSTĘPOWANIE Z POSZKODOWANYM NIEPRZYTOMNYM
Nieprzytomny to poszkodowany, który nie ma świadomości, ale samodzielnie oddycha i ma tętno ( oznaki krążenia).
W pozycji na wznak występuje u poszkodowanego niedrożność dróg. Jak najszybciej należy udrożnić drogi oddechowe.
Poszkodowanych nieprzytomnych układamy w pozycji BEZPIECZNEJ ( boczna ustalona )- powoduje ona udrożnienie dróg oddechowych (otwarte usta, swobodny wypływ wydzieliny, również w razie wymiotów) i przeciwdziała zadławieniu.
Jeżeli podejrzewamy uraz kręgosłupa to pozycję tą należy zmodyfikować - STABILIZACJA KRĘGOSŁUPA- więcej osób do układania w tej pozycji, jedna osoba cały czas od początku do końca trzyma głowe poszkodowanego z lekkim naciągiem
NIE WOLNO PUSZCZAĆ GŁOWY W URAZIE KRĘGOSŁUPA.
Pozycja stosowana u dorosłych jest również odpowiednia dla dzieci. Jeśli poszkodowany musi być ułożony w tej pozycji dłużej niż 30 minut, to po tym czasie należy go odwrócić na drugi bok w celu zwolnienia ucisku. Częsta kontrola parametrów.
DZIECKO I NIEMOWLĘ RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA R K O
# OCENA PRZYTOMNOŚCI ( ŚWIADOMOŚCI )
Podchodzimy do poszkodowanego nie od głowy tylko w miarę możliwości z boku albo od nóg. Obserwujemy czy mruga, porusza się, wydaje odgłosy - jeśli tak to przytomny.
DZIECKO zadajemy proste pytanie „czy wszystko w porządku, otwórz oczy , jak się nazywasz”; potrząsamy delikatnie za oba ramiona, możemy zadać bodziec bólowy ( obojczyk obok szyi).
NIEMOWLĘ poklep w stopy, daj swoje palce do chwycenia w rączki- obserwuj reakcje.
Jeśli jest reakcja to przytomny. Nieprzytomny ma zniesione odruchy, brak napięcia mięśniowego.
# NIEPRZYTOMNE - WOŁAMY O POMOC
# A - UDROŻNIENIE DRÓG ODDECHOWYCH
Należy zapewnić odgięcie głowy- „usta patrzą do góry” i uniesienie żuchwy „rękoczyn czoło żuchwa”(ręka na czoło, 2 palce pod brodę i delikatnie odginamy głowę poszkodowanego DZIECKO I NIEMOWLĘ do tyłu „usta patrzą do góry”).
jeśli poszkodowany jest urazowy lepsze jest wysunięcie żuchwy, które można połączyć z delikatnym odgięciem głowy
# B - ODDYCHANIE- sprawdzamy czy poszkodowany skutecznie oddycha
Pochylamy się i nie dłużej niż 10 sekund sprawdzamy oddech- oko, ucho, policzek
U dzieci i niemowląt jeśli brak oddechu wykonujemy 5 wstępnych oddechów, , czas na wykonanie oddechu u dzieci wynosi od 1-1,5 sekundy, objętość oddechowa u dzieci odpowiednio mniejsza, u niemowląt dmuchamy tylko to, co mamy w ustach-PUFNIĘCIE.
# C - KRĄŻENIE- sprawdzamy oznaki krążenia - czy kaszle, chrząka, połyka, porusza ręką .Dodatkowo możemy sprawdzić tętno : dzieci - tętnica szyjna, niemowlęta - tętnica ramienna. Sprawdzenie oznak krążenia u DZIECKA I NIEMOWLĘCIA nie powinno trwać dłużej niż 10 sekund. Jeśli brak oznak krążenia wykonujemy 30 uciśnięć mostka, uciskamy 1/3 grubości klatki piersiowej, w 1/3 dolnej mostka, następnie wykonujemy 2 oddechy, robimy 5 takich cykli 30:2 lub około 2 minuty, następnie kontrolujemy parametry.. Sekwencje 15: 2 u dzieci wykonują tylko ratownicy medyczni jeśli jest ich dwóch.
DZIECKO uciskamy jedną ręką, druga ręka w tym czasie oparta o czoło poszkodowanego udrażnia drogi oddechowe. W razie potrzeby można wykonać masaż dwoma rękami. 100 razy na min.
NIEMOWLĘ uciskamy dwoma palcami - około 120 razy na min.
# U DZIECI DZIECKO I NIEMOWLĘ POMOC WZYWAMY PO 1 MINUCIE PODJĘTYCH DZIAŁAŃ - WTEDY MOŻEMY ZOSTAWIĆ POSZKODOWANEGO, JEŚLI TO MOŻLIWE BIERZEMY DZIECKO ZE SOBĄ I UDAJEMU SIĘ PO POMOC
....................................................................................................................................................................................
ZADŁAWIENIE DOROSŁY
NIEZNACZNA NIEDROŻNOŚĆ DRÓG DDECHOWYCH - jeśli kaszel jest efektywny - zachęcaj do kaszlu
- kontynuuj ocenę do momentu pogorszenia się stanu poszkodowanego i wystąpienia u niego nieefektywnego kaszlu lub momentu usunięcia ciała obcego.
CIĘŻKA NIEDROZNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH
Przytomny - 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową, następnie 5 uciśnięć nadbrzusza. Po każdym uderzeniu sprawdź czy ciało obce nie wydostało się i czy drogi oddechowe są nadal niedrożne.
Nieprzytomny - (nieefektywny kaszel) rozpocznij RKO 30 ucisków : 2 próby wdmuchnięcia powietrza, oddechy.
NIE WOLNO USUWAĆ CIAŁA OBCEGO „NA ŚLEPO”- USUWAMY TYLKO WIDOCZNE.
JEŚLI W TRAKCIE RESUSCYTACJI NIE IDZIE WDMUCHNĄĆ POWIETRZA TO:
sprawdź jamę ustną , usuń widoczne ciało obce
sprawdź ułożenie (odgięcie głowy, żuchwa)
wykonaj nie więcej niż 2 próby wentylacji za każdym razem, zanim podejmiesz ponowne uciskanie klatki piersiowej.
ZADŁAWIENIE DZIECKO I NIEMOWLĘ
EFEKTYWNY KASZEL - NIEZNACZNA NIEDROŻNOŚĆ DRÓG DDECHOWYCH
- kontynuuj ocenę do momentu pogorszenia się stanu poszkodowanego i wystąpienia u niego nieefektywnego kaszlu lub momentu usunięcia ciała obcego.
NIEEFEKTYWNY KASZEL - CIĘŻKA NIEDROZNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH
Przytomny - 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową, następnie 5 uciśnięć:
klatki piersiowej dwoma palcami u niemowląt
nadbrzusza u dzieci powyżej 1 roku życia
Nieprzytomny - (nieefektywny kaszel) skontroluj jamę ustną, udrożnij drogi oddechowe , wykonaj 5 oddechów ratowniczych za każdym razem popraw ułożenie, jeśli nie przyniosło to efektu rozpocznij RKO 30 ucisków-odpowiednio u dzieci i niemowląt następnie 2 próby wdmuchnięcia powietrza, oddechy.