Ryzyko

Przedsięwzięcie, którego wynik jest nieznany albo niepewny, lub możliwość, że coś się uda albo nie uda, czy też inaczej stan, w którym rezultat osiągnięty w przyszłości jest nieznany [1][2].

Rys nr.1 Ryzyko systematyczne i specyficzne.[3]

Ryzyko towarzyszy wszystkim działaniom człowieka. W przedsiębiorstwach ryzyko odgrywa znaczącą rolę, w szczególności w zarządzaniu projektami inwestycyjnymi, gdzie podjęcie ryzykownej decyzji lub działań zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia szkodliwego zdarzenia i wielkości możliwych strat.

Rodzaje ryzyk w przedsiębiorstwie inwestycyjnym[4]:

• Ryzyko czasu (terminu)

Ważne jest by osiągnąć planowane efekty w określonym czasie. Wszystkie projekty zakładają określone terminy, w związku z czym wszelkie opóźnienia powodują dodatkowe koszty dla inwestora (np. umowne kary, zamrożenie środków) i negatywne skutki dla innych uczestników procesu inwestycyjnego.

Przykład:

Kary umowne naliczone przez inwestora z tytułu opóźnienia w odbiorze całości robót budowlanych.

• Ryzyko niewypłacalności inwestora

Polega na opóźnieniu spłaty zobowiązań za zrealizowane etapy inwestycji. Inwestycja przerwana w trakcie budowy ma zazwyczaj niższą wartość rynkową od funduszy zainwestowanych w jej budowę. Ryzyko to dotyka głównie wykonawców np. budowlanych.

Przykład:

Gwarancja bankowa zobowiązująca do wypłacenia świadczenia pieniężnego, na rzecz wykonawcy robót budowlanych, pod warunkiem, że ten wywiązał się ze wszystkich pisemnych zobowiązań wobec inwestora. Korzyścią takiej gwarancji jest niewątpliwie zabezpieczenie beneficjenta przed niewypłacalnością inwestora.

• Ryzyko finansowania inwestycji

Realizacja dużych przedsięwzięć wymaga korzystania z obcych środków finansowych. Po stronie biorcy środków finansowych ryzyko wiąże się z trudnościami w oddaniu długu, natomiast po stronie dawcy środków finansowych ryzyko wiąże się z niewyegzekwowaniem należnych wpłat.

• Ryzyko braku doświadczenia

Każdy z uczestników procesu inwestycyjnego może nie posiadać wystarczających kwalifikacji i odpowiedniego doświadczenia do prowadzenia pracy w projektowanym przedsięwzięciu, w związku z czym może on popełniać błędy.

• Ryzyko różnorodności realizatorów

Różnorodność organizacji które muszą współpracować przy konkretnym przedsięwzięciu, powoduje ryzyko trudności dopasowania partnerów, nabrania zaufania, podejmowania wspólnych decyzji.

• Ryzyko związane z procedurami prawnymi

Jest ono związane z uzyskaniem i czasem uzyskania różnego rodzaju pozwoleń niezbędnych do realizacji inwestycji. Ryzykiem jest wszelkie przedłużanie okresów uzgodnień , wysokość kosztów z tym związanych, czy procedury odwołań.

Przykład:

Uzyskanie pozwolenia na budowę domu jednorodzinnego wymaga uzyskania stosownej dokumentacji oraz szeregu działań umożliwiających budowę, co może opóźnić inwestycje związane z osiedlami domków jednorodzinnych.

• Ryzyko ze strony środowiska

Z reguły każda większa inwestycja wzbudza protesty sąsiadów i organizacji ekologicznych, często po pretekstem naruszenia prawa. Mogą one wstrzymać na dłuższy czas realizację inwestycji lub doprowadzić do jej przedwczesnej likwidacji generując straty.

Przykład:

Budowa obwodnicy Augustowa w wariancie nieszkodliwym dla środowiska.

• Ryzyko warunków gruntowych

Źródło ryzyka specyficzne dla inwestycji budowlanych, rzadko dla inwestycji przemysłowych. Jest to niespodziewane ujawnienie się niesprzyjających warunków geotechnicznych lub atmosferycznych. Kłopoty i opóźnienia mogą również wyniknąć gdy natrafi się na stanowisko archeologiczne.

Przykład:

Seria wypadków jądrowych w elektrowni jądrowej Fukushima I w Japonii, do których doszło w 2011 roku w wyniku tsunami spowodowanego przez trzęsienie ziemi u wybrzeży Honsiu.

Bibliografia

1. Hedging i nowoczesne usługi finansowe, praca zbiorowa pod redakcją naukową Mariana Biegańskiego i Alfreda Janca, Wydawnictwo akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2001, s.9

2. Leksykon finansów, praca zbiorowa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004, s.266

3. E. Ostrowska, Ryzyko projektów inwestycyjnych, PWE, Warszawa 2002, s. 41-42.

4. http://inwestorcafe.pl/ryzyko-inwestycyjne/ 18.03.2013r.

1

---