Wilgotność powietrza
Charakterystyki wilgotności
• 1. Ciśnienie pary wodnej (e) - ciśnienie cząstkowe, jakie wywiera para wodna znajdująca się aktualnie w powietrzu, jednostka - hPa
• 2. Ciśnienie maksymalne pary wodnej (E) - ciśnienie pary wodnej nasyconej - najwyższe ciśnienie pary wodnej możliwe wdanej temperaturze, jednostka- hPa
Wartość E wzrasta wraz ze wzrostem temperatury
Wniosek,
w bardzo niskich temperaturach powietrza już minimalna ilość pary wodnej nasyca powietrze, w wysokich temperaturach do nasycenia powietrza potrzeba bardzo dużo pary wodnej.
3. Wilgotność względna (f) - jest to stosunek aktualnego ciśnienia pary wodnej do maksymalnego w danej temperaturze
• w róznych temperaturach powietrza taka sama wartość wilgotności względnej (np. 50%) będzie oznaczała zupełnie rożne ilości pary wodnej znajdującej się w powietrzu.
Przykładowo wilgotność względna 50% w temperaturze 0ーC wystąpi przy e = 3.05 hPa, w temperaturze +20ーC przy e = 11.7 hPa
Wartość E jest funkcją temperatury powietrza. Wraz ze wzrostem temperatury powietrza wartość E rośnie. zmiany temperatury powietrza, przy niezmienionej zawartości pary wodnej w powietrzu muszą pociągać za sobą zmiany wilgotności względnej (f). W przypadku niezmienionej zawartości pary wodnej (e) wzrost temperatury powoduje spadek (zmniejszenie się) wilgotności względnej. W przypadku spadku temperatury powietrza następuje wzrost wilgotności powietrza; ale do pewnych granic
• Przykład.
• W powietrzu, kte ma temperaturę 20ーC wartość e = 12.3 hPa. Obniżamy temperaturę tego powietrza do 0ーC. W takim razie e = 12.3, zaś wartość ciśnienia maksymalnego pary wodnej (E) jest taka, jaka wynika z temperatury tego powietrza (20ーC; E = 23.4 (patrz tab. 1), co oznacza, że wilgotność względna wynosi ~52.6% (12.3 / 23.4).
• Przy obniżeniu temperatury do 15ーC wilgotność względna tego powietrza wzrośnie do 72.3% (12.3 / 17.0), przy dalszym obniżeniu temperatury, do 10ーC wartość ciśnienia maksymalnego pary wodnej E zrnała się z wartością prężności aktualnej e (e = E) i wilgotność względna osiągnęła wartość 100% (12.3 / 12.3), czyli powietrze jest już całkowicie nasycone parą wodną. Dalszy spadek temperatury powietrza powoduje, że cały nadmiar ilości pary wodnej ponad wartość E wynikający z nowej, obniżonej temperatury powietrza ulegnie kondensacji.
• 4. Niedosyt wilgotności powietrza (Δ ) - rżica miedzy maksymalnym ciśnieniem pary wodnej i aktualnym w danej temperaturze, jednostka hPa
• od wartości niedosytu wilgotności zależy między innymi prędkość zachodzących
proces parowania; im jest on większy, tym parowanie jest (może być) szybsze.
• 5 Temperatura punktu rosy (t d) - temperatura , w ktej zawarta w powietrzu para wodna staje się parą wodna nasyconą czyli e=E
• Wrćy do przykładu. Od chwili, gdy powietrze osiągnęło temperaturę punktu rosy (10ーC) i temp. powietrza dalej powoli spada, cały czas wilgotność względna ma wartość 100% i temperatura punktu rosy tego powietrza jest rna jego temperaturze. Cały nadmiar pary wodnej, ponad wartość ciśnienia maksymalnego pary wodnej (E) ulega kondensacji, czyli wykropleniu. Tak więc, po ochłodzeniu powietrza do 5ーC, jego wilgotność względna wyniesie dalej 100%, jego temperatura punktu rosy (td)
wyniesie 5ー, e będzie = E (czyli 8.7 hPa,) wykropleniu w tej objętości powietrza ulegnie tyle wody, ile wynosi rżica między e= E w temperaturze, gdy po raz pierwszy powietrze to doszło do temperatury
punktu rosy (czyli 10ー) a e=E przy temperaturze 5ー. [Policzymy: 12.3 - 8.7 = 3.6 hPa, tab. 1]. Dalsze ochłodzenie do temperatury 0ーC doprowadzi do tego, że temperatura punktu rosy tego powietrza spadnie do 0ーC, (gdzie e=E = 6.1 hPa) a wykropleniu będzie ulegać kolejna ilość wody,
• Tak więc, z chwilą, gdy powietrze osiągnęło wilgotność względną rną100%, czyli temperaturę punktu rosy, zachodzące procesy kondensacji powodujące zmianę stanu skupienia wody w powietrzu, przy dalszym spadku temperatury powietrza powodują utrzymywanie się wilgotności względnej na poziomie 100% i obniżanie się ilości pary wodnej w powietrzu. Spada przy tym, tak samo jak i temperatura powietrza, temperatura punktu rosy (f(e)), przy czy obie wartości są sobie rne (td = tp).
Δ=E-e
• 5. Wilgotność bezwzględna (a) - masa ([kg] lub [g]) pary wodnej znajdująca się aktualnie w jednostce objętości powietrza, określa się ją w kg(lub g)/m3
Metody pomiaru wilgotności
Metoda psychrometryczna
• Wykorzystuje się w niej zależność intensywności parowania od niedosytu wilgotności powietrza. Wilgotność powietrza określa się na podstawie wskazań temperatury przez dwa jednakowe termometry zwykłe, z ktych jeden ma zbiorniczek owinięty batystem zwilżonym wodą destylowaną (tzw. Termometr zwilżony). Woda ze zwilżonego batystu paruje obniżając temperaturę termometru. Obniża się ona do momentu ustalenia rnowagi cieplnej między ilością ciepła popieraną od zbiorniczka termometru zwilżonego i ilością ciepła pobieraną z otaczającego powietrza, ktego wilgotność chcemy określić. Rżica wskazań obu termometr pozwala wyznaczyć ciśnienie pary wodnej (e) wg wzoru:
e= E'- A (t-t')*p
• gdzie :
E' - maksymalne ciśnienie pary wodnej w temperaturze termometru zwilżonego (t')
A - stała psychrometryczna
t - temperatura powietrza (termometr suchy)
t` temperatura termometru zwilżonego
p- ciśnienie atmosferyczne
Wz ten nosi nazwę wzoru psychrometrycznego
Przyrządy do pomiaru wilgotności powietrza oparte na metodzie psychrometrycznej
1. Psychrometr Augusta (z aspiratorem lub nieaspirowany)
2. Psychrometr Assmanna
• służy do pomiaru temperatury i wilgotności
powietrza poza klatką meteorologiczną
• Budowa
1- termometr suchy
2- termometr zwilżony
3 -obudowa termometr
4- aspirator (obudowa z wentylatorem wewnątrz)
5- tulejki izolacyjne
Metoda higroskopowa (absorbcyjna)
• Wykorzystuje się w niej zjawisko pochłaniania pary wodnej z powietrza przez niekte substancje np.: zmiany długości włosa pod wpływem zmian wilgotności względnej powietrza. Zmiana nie zachodzi w sposób liniowy- im powietrze jest bliższe nasycenia parą wodną tym zmiany są mniejsze
• Wykorzystywana w przyrządach:
higrometrze włosowym
higrografie
Higrometr włosowy
• Pasmo odtłuszczonych włos ludzkich (blondynki!!) przymocowane jest z jednej strony do gnej ramki przyrządu, z drugiej do ciężarka (lub sprężyny napinającej) w dolnej części. Ciężarek połączony jest z ramieniem dźwigni będącej osia wskazki. Zmiany długości włosa są przekazywane na wskazkę przesuwającą się przed wyskalowaną odpowiednio tarczą
• Przeznaczenie:
pomiar wilgotności względnej
Higrograf
• Budowa
• Pasmo odtłuszczonych włos ludzkich (blondynki!!)
• System dźwigni
• Bęben z systemem zegarowym
• Zmiany długości włosa są przekazywane przez system dźwigni na piko kreślące na taśmie papierowej (higrogram) nałożonej na obracający się bęben, wykres przebiegu tygodniowego (lub dobowego) wilgotności względnej powietrza.
• przeznaczenie:
ciągła rejestracja wilgotności względnej
Termohigrograf
• Przyrząd rejestrujący na tym samym pasku przebieg temperatury powietrza i wilgotności względnej powietrza