Siła tarcia
Siła tarcia jest siłą bierną, tzn., że pojawia się kiedy na stykające się ciała zaczynają działać siły równoległe do podłoża. Rozważmy przypadek, w którym przesuwamy szafę (rys. 1) Q-ciężar ciała, równy naciskowi(N), bo ciało jest na płaskiej powierzchni, F_r-siła reakcji podłoża.

rys.1                               Rys. 2 odcinek nachylony- tarcie statyczne,                                    odcinek równoległy do osi F- tarcie dynamiczne
Człowiek działa na szafę taką siłą F, że pod jej wpływem szafa się nie przesówa. dzieje się tak ponieważ w chwili, kiedy człowiek przyłożył siłę F pojawiła się siła tarcia T równa co dowartości sile F, lecz zawsze przeciwnie skierowaną do jej zwrotu F=T. Załóżmy, że człowiek zwiększa przyłożoną do szafy siłę F (ale tak, że szafa wciąż pozostaje w spoczynku), wtedy siła tarcia także wzrasta i wciąż będzie spełniona równość F=T. Siłę tarcia, która działa na ciało nie będące w ruchu nazywamy tarciem statycznym lub spoczynkowym. A teraz przyjrzyjmy się momentowi, w którym człowiek przyłożył taką siłę, że ciało zaczęło się przemieszczać. Siła tarcia statycznego osiągnęła w tym momencie mamksymalną wartość, po czym siła racia uległa zmniejszeniu- ta siła to tarcie dynamiczne lub poślizgowe, do którego wrócimy później. Na wykresie (rys. 2) pokazano jak zmienia się wartość siły tarcia T w zależności od przyłożonej siły F.

Siła tarcia statycznego zależy od rodzaju podłoża (a właściwie rodzaju stykających się powierzchni) oraz siły nacisku (na równym podłożu jest równa ciężarowi, N=Q, inaczej rzecz się przedstawia na równi pochyłej). Wzór na maksymalne tarcie statyczne, czyli wartość siły tarcia, po której przekroczeniu ciało ruszy z miejsca to: T_max=f₀N, gdzie f₀- współczynnik tarcia statycznego.

Kiedy siła F przekroczy wartość T_max to ruchowi ciała przeciwdziała zawsze mniejsze tarcie posiadające stałą wartość, bez względu na prędkość ciała- tarcie poślizgowe (dynamiczne). Wzór wyrażający jego wartość jest podobny do wzoru na tarcie statyczne: T=fN, ale f- jest współczynnikiem tarcia dynamicznego, zazwyczaj jest mniejszy niż współczynnik tarcia statycznego.

---