Socjologia Wykład 1 / semestr 1
Pedagog sięga do socjologii zawsze wtedy, kiedy ma na oku więcej niż jednego ucznia
Socjologia- (sogus-zbiorowośc, logos- nauka, mądrość) nauka o społeczeństwie o zbiorowości, jego strukturze oraz rozwoju, naukowe spojrzenie na rzeczywistość społeczną, jak zachowują się ludzie. Socjologia dotyczy bezpośrednio człowieka w aspekcie humanistycznym. Jako pierwszy użył tego terminu August Comte, który jest uważany, jako ojciec socjologii. Socjologia jest po to, aby dowiedzieć się, jak co się kształtuje, jest po to żebyśmy mieli narzędzie, służy do naprawy schorzeń społeczeństwa. Socjologia posługuje się teoriami, które mówią cos o jakiejś prawidłowości, poszukuje swoich wskazówek i jeżeli one są to możemy sformułować hipotezy.
Aspekt społeczny- społeczność, grupa, zbiorowość.
Definicje socjologii:
Sztompka-socjologia zrodziła naukowe badania historii. Powiedział tak, dlatego że historia jest sensem istnienia socjologii, dlatego warto badać historię
Simmela- socjologia to nauka o stale powtarzających się formach życia społecznego, najlepiej iść przez życie z kimś w parze, zorganizować sobie rodzinę- podstawowa komórka życia społecznego.
Ludwik Gumplowicz - socjologia- to nauka o grupach społecznych w tym mogą być dzieje grupy, jakie ma zadania, jak funkcjonuje, jakie ma perpektywy.
Szczepanowski- poszukuje praw, zjawiska zachodzących miedzy ludźmi, zajmuje się badaniem struktur, czyli wzajemnego podporządkowania sobie ludzi w tych zabiorowościach ( kot ma, jaką funkcje, na jakiej podstawie ktoś jest komuś podporządkowany)
Merton- socjologia to nauka o systemie wzajemnie powiązanych z sobą elementów i z dokładnym podziałem na lasy organizacje i grupy.
Emil Dirkheim- socjologia to nauka o faktach społecznych
Zygmunt Bałmana- socjologia to spoglądanie na ludzkie czynności jak na fragmenty większej całości, którymi są grupy powiązane siecią wzajemnych zależności.
Prekursorzy - rozważania nad życiem społecznym
Platon- jego koncepcja wzorowego (skrajnego) państwa.
Arystoteles- człowiek jest z natury istotą społeczną i dobrą.
Tomasz Hobbes (filozof) cele społeczenstwa kościelnego są inne cele społeczeństw państwowych ( dąży do ekspansji), społeczność kościelna ma swój cel. Hobs dążył do stworzenia racjonalnego. Sprzeciwił się tezie Arystotelesa. Stwierdził ze człowiek z natury jest egoistą i nie ma prawa by go ograniczać. Generalizował, mówił, kim jest człowiek z natury. Idealne państwo - to państwo, któremu oddajemy swoją wolę, zapewnia człowiekowi ład i bezpieczeństwo w zamian za oddanie wolności. Hops rozróżnił dążenia Religi a dążenia państwa nas władzą społeczną.
Poztywizm-empiryzm- doświadczalne namacalne dowody.
John Stuart- John Lock- umowa niekoniecznie oznacza ubezwłasnowolnienie jednostki, suweren nie musi podejmować całej władzy a człowiek jest altruistą - nawet w państwie gdzie rządzi suweren, naturalnym nie jest stan bezprawia i dzikości ale równości. Nie zgodził się z Hobbsem. W umowie istotne są w fakty, ogrom sił, człowiek nie jest egositą i w panstwie ma duży zakres działań. Państwo nie ograniczy wolności, ale stworzy dla niej miejsce.
Wiek XVIII. Świecka koncepcja Państwa:
-Namysł nad naturą człowieka (społeczeństwa)
-Pozytywistyczne ujmowania nauki -racjonalizm
-rozwój nauk m. in. Statystyka, ekonomia
-narodziny demokracji i jej popularyzacja
-rewolucja techniczna
-godpodarka wolnorynkowa
August Comte- poszukiwanie metod badania społeczeństwa do naprawy schorzeń społecznych, pozytywizm, empiryzm- metoda badania - rezultat- nowa nauka, podstawą do nowej nauki są gospodarstwa wolnorynkowe. Comte oddzielił nauki, to, co jest w umyśle a to, co jest doświadczalne.
Wolnosć i braterstwo- mniej czy więcej musi być uwolniona, centra handlowe- po rewolucji technika w miastach, przemysł. Dopiero od XVIII w zaczynami mówić o miastach (przedtem mówiono „skupiska ludzi”
Następny Augusta Comte:
H. Spencer- społeczeństwo to żywy organizm., to system, trzeba go badać, jak poszczególne elementy działają na siebie- ten rys. ewolucjonizmu(darwinizmu społecznego) uważał on ze wygrywają najsilniejsi, wybił z poglądów sprawiedliwosc.
Marks-(… konflikty) właściciele(klasy) i pokolenia (proletariat) wałczą. Nowe rezultaty są zawsze doskonalsze od poprzednich. Konflikt jest motorem postępu. Marks- usprawiedliwia proletariat wynik rewolucji jest zawsze dobry, gdyby nie było kłótni to byłoby fatalnie, konflikt rozwija
Proletariat.—
Durkheim- badania determinantów porządku społecznego, elementów służących spójności przekonań wartości, rytuałów, kontrola społeczna a samokontrola ( 3 stopnie kontroli społecznej zazwyczaj moralność, prawo, obowiązuje w społeczeństwie lokalnym, np. ze w tej szkole ubiera się tak a w innej tak(nakaz mundurków lun stonowanych kolorów). Kontrola społeczna-przechodzi w samokontrole jest nawet surowsza(autocenzura)
Weber- polemika z Marksem -ekonomia to tylko jeden z czynników życia społecznego.
Simmel- polemika ze Spencerem- społeczeństwo to żaden organizm, ale sieć, pajęczyna interakcji.
Perspektywa socjologiczna- wspólne stabowsiko. Socjologia to nauka badająca ludzkie zachowania społeczne, związki miedzy ludźmi, rezultaty działalności społeczne. Egzystencja ludzka jest egzystencją społeczną by to zauwarzyć potrzebna jest wyobraźnia socjologiczna (wbrew tendencji) dom koncentracji na jednostkowych sprawach, (perspektywa socjologiczna w szerszym kontekscie w oderwaniu do szczegółu)
Perspektywa, co powiemy, ( na jakiej podstawie ludzie dobierają się w pary)
( Podsumowanie) Podstawowym, założeniem -to ze w świecie jest porządek i ze wszystko jest powtarzalne, bo gdyby nie było tego porządku to badania nie miały by sensu. Wszystkie wydarzenia są związane z zasadą przyczynowo-skutkową, każde z tych wydarzeń ma sens przede wszytskim obserwacja musi ona być obiektywna staranna i rzetelna. Tego typu badania umożliwiają oderwanie się od stereotypów i przekonań. Socjologia posługuję się tymi teoriami które mówią coś o prawidłowości.
Socjologia amerykańska, współczesna
-teorie makropoziomowe
-teorie mikropoziomowe
-teorie mieszane
1.Teorie makropoziomowe- pojęcie strukturalistyczno-funkcjonalistyczne w wyjaśnieniu zjawisk i, strukturą najważniejszą jest funkcja. W ludzkich społecznościach wszystko wiąże się z funkcjami narzuconymi przez kulturę.
System- wszystko w społeczeństwie jest z sobą związane, współzależnie. Zmiana jednego skutkuje zmianą drugiego. Dotyczy to grup, organizacji, instytucji, itp. Każda część systemu pełni określoną funkcję. System społeczny jest w stanie dynamicznej równowagi. Napięcia istnieją, ale są rozwiązywane- zmiany następują stopniowo, ewolucyjnie.
Tulcot Parsons- wyznawca teorii funkcjonalistyczno-dynamicznej
Robert Merton- udoskonalił funkcjonalizm Parsonsa poprzez wykazanie dwóch rodzajów funkcji:
-jawnych-, których się spodziewamy + ukrytych- niespodziewane, których nie chcemy
Dysfunkcje struktur
-funkcje negatywne
-eufuncje
Pozytywne funkcje
-funkcje niekonieczne
2.Teorie mikropoziomowe- interakcjonizm symboliczny. Podstawowym procesem społecznym jest interakcja. Dobywa się zawsze przy użyciu symboli. Ważne są nie obiekty materialne, ale idee, symbole, znaczenia. W toku interakcji pozostaje poczucie tożsamości, wyznajemy wspólne znaczenia, rozumiemy się
Interakcje- ludzie stale na siebie oddziałowują, patrzą, rozmawiają, dotykają się. Proste interakcje to driada potem triada i kolejne.
Koalicja- strategia „ dziel i rządź” - mediacja. Wspólna sytuacja interakcyjna to działanie łączne, może być nazwane zgromadzeniem.
Dystans interakcyjny:
- Dystans intymny- od 1 do 1, 5 stopy (30, 48cm)
-dystans osobisty- od 1, 5 do 4 stop- występuje między przyjaciółmi, znajomymi
-dystans socjalny, społeczny - od 4 do 12 stop - np. mówca na trybunie
Interakcje- jedni są aktywni inny publicznością. Przy nauce przyspieszamy, ale popełniamy więcej błędów
Efekt publiczności:
-efekt współudziału - w obecności innych nie podejmuje się działań, ryzykownych, odpowiedzialnych, nietypowych, ponieważ następuje rozproszenie odpowiedzialności.
- ujęcie dramaturgiczne- ludzie kierują się w działaniach jednym celem chcą wywrzeć na innych dobre wrażenie. Nie zawsze liczą się z wymiernym zyskiem, bo każdy ma tzw. Jaźń odzwierciedloną, czyli jest się kimś, kogo zobaczyło się w oczach innych. Albo jest to ktoś ważny, ceniony, albo pogardzony, nieważny. Pierwsza uruchomiona jaźnie pociągają za sobą mechanizm samorealizującej się prognozy. Pozytywna jaźń nastawia na kolejne dobre efekty, negatywna- nastawia na porażki.
-etnometologia- nie rozkłada wspólnych znaczeń, ale je przyjmuje i bada procesy, w których znaczenia te tworzą i rozprzestrzeniają. Bada, w jaki sposób widzimy porządek w świecie, jakim go przekazujemy i komentujemy. Przestrzega by nie przyjmować za pewnik uporządkowanego świata społecznego tylko jego poczucie. Jaki jest porządek społeczny? O tym dowiadujemy się, kiedy zburzymy ów porządek.
Konflikt- pojęcie pozytywne. Nieprawdą, że niszczy. Jedynie, że nikt nie chce zmian.
C. Marks- istota współzawodnictwa i konfliktu walk i klas.
L. Coser- funkcjonalności traktują konflikt, jako patologię.
Krytyka:
Funkcjonalności, zmiana zawsze nieoczekiwana?
Konflikt- nie jest jedynym zjawiskiem w życiu społecznym, jest szereg elementów jedno znaczących, budujących bez konfliktu. Ponadto konsekwencje konfliktu często niweczą jego oczekiwane rezultaty.
3.Teoria wymiany- życie społeczne to proces handlu i wymiany. Interakcje jest podtrzymywana, jeżeli się opłaca. Ludzie kalkulują wkład i zysk, jeżeli rachunek nie jest dodatni- relacja istnieje. Teorie wymiany stosuję się w badaniach związków trwałych i przejściowych. Krytycy -w życiu istotne są relacje, które tworzymy. Nowsza odmiana - teoria racjonalnego wyboru wskazująca na zasadę wzajemności, która jest uniwersalną regułą kulturową.