Dopuszczalna masa obciążenia na regałach
Czy na regałach w zakładzie pracy powinny znajdować się oznaczenia o dopuszczalnej masie obciążenia?
Sposób składowania materiałów w pomieszczeniach i miejscach do tego przeznaczonych został określony w rozdziale 4 - Transport wewnętrzny i magazynowanie - rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz.1650 ze zm.).
Przepisy określają, że:
materiały i inne przedmioty powinny być magazynowane w pomieszczeniach i miejscach do tego przeznaczonych. Pomieszczenia magazynowe powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa, stosownie do rodzaju i właściwości składowanych w nich materiałów;
przy składowaniu materiałów należy:
określić dla każdego rodzaju składowanego materiału miejsce,
sposób i dopuszczalną wysokość składowania,
zapewnić, aby masa składowanego ładunku nie przekraczała dopuszczalnego obciążenia urządzeń przeznaczonych do składowania (np. regałów),
zapewnić, aby masa składowanego ładunku, łącznie z masą urządzeń przeznaczonych do jego składowania i transportu, nie przekraczała dopuszczalnego obciążenia podłóg i stropów, na których odbywa się składowanie,
wywiesić czytelne informacje o dopuszczalnym obciążeniu podłóg, stropów i urządzeń (np. regałów) przeznaczonych do składowania;
regały powinny mieć odpowiednio wytrzymałą i stabilną konstrukcję oraz zabezpieczenia przed ich przewróceniem się;
szerokość odstępów między regałami powinna być odpowiednia do stosowanych środków transportowych oraz umożliwiać bezpieczne operowanie tymi środkami i ładunkami;
sposób układania materiałów na regałach i ich zdejmowania nie może stwarzać zagrożeń dla bezpieczeństwa pracowników;
przedmioty łatwo tłukące się, niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne oraz materiały o największej masie powinny być składowane na najniższych półkach regałów.
Dopuszczalne obciążenie jest określone albo w dokumentacji obiektu, albo w dokumentacji urządzenia do składowania (regału czy stojaka). Jeżeli takich dokumentów w firmie nie ma,
należy je opracować, np. na podstawie obmiarów i właściwości materiałów użytych do budowy
(pomocą może być
Norma PN-M-78321:1988 Regały magazynowe wolno stojące. Wymagania i badania).
Wszystkie urządzenia przeznaczone do składowania materiałów (w tym: regały, stojaki, palety), a także stropy i podłogi, na których składowane są materiały, powinny mieć określone maksymalne dopuszczalne obciążenie gwarantujące, że składowanie będzie bezpieczne - nie nastąpi uszkodzenie czy przewrócenie się regału.
Przy określaniu wytrzymałości regałów ustawionych w konkretnym pomieszczeniu powinno brać się pod uwagę również wytrzymałość stropu i podłogi, na której są one ustawione (regał wytrzyma obciążenie, ale strop się ugnie).
Zwróć uwagę, że informacja o dopuszczalnym obciążeniu regału określana jest głównie w kg na jedną półkę, a nie na cały regał (dopiero suma obciążenia półek jest obciążeniem regału).
Informacja taka powinna być czytelna (odpowiednia wielkość napisu) i umieszczona w widocznym miejscu (stosuje się również opis bezpośrednio na regale) tak, aby osoby organizujące i dokonujące składowania wiedziały, o jakiej masie ładunek może zostać bezpiecznie ułożony na regałach, tak, aby nie zostały przekroczone ich dopuszczalne obciążenia.
Okresowe sprawdzanie stanu technicznego
Nie wystarczy jedynie oznaczyć wytrzymałości regałów.
Powinno się również okresowo sprawdzać ich stan techniczny, aby uniknąć potencjalnych sytuacji niebezpiecznych.
W czasie normalnej eksploatacji mogą się bowiem:
poluzować połączenia (często w regałach drewnianych),
uszkodzić półki,
regał może zostać uszkodzony przez środek transportu, a stalowy po prostu skorodować.
Miej na uwadze, że w zakładzie powinna się znajdować instrukcja składowania materiałów (gospodarki magazynowej), określająca m.in.:
sposób składowania poszczególnych materiałów (co na paletach, co w pojemnikach, a co luzem),
ilość składowanych materiałów na poszczególnych półkach regałów, czy stojaków (które materiały na dolnych, a jakie na górnych półkach, a także wykaz materiałów składowanych na podłodze konkretnego pomieszczenia lub placu),
sposób wstawiania, zdejmowania materiałów na regały (ręcznie lub przy użyciu urządzenia technicznego - szczególnie przy tzw. składowaniu wysokim),
terminy okresowych przeglądów regałów,
sytuacje wymagające ograniczenia dopuszczalnego obciążenia regału.
Zwróć uwagę, że opracowany system składowania materiałów powinien spełniać dwa zasadnicze cele:
pierwszy (związany z bhp) - dotyczący bezpieczeństwa pracowników;
drugi (ekonomiczny) - dotyczący bezpieczeństwa materiałów oraz urządzeń, które służą do składowania.
Autor:Lesław Zieliński
rejestrowany audytor pomocniczy SZBP według ISRS,
były główny inżynier zarządzania bezpieczeństwem pra