Od 1 stycznia 2011 r. zatrudnianie niepełnosprawnych na nowych zasadach

Opublikowane przez  Aleksandra Włodarczyk

Źródło obrazka: www.sxc.hu

Dnia 1 stycznia 2011 r. wchodzi w życie większość przepisów nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, a wśród nich te dotyczące sposobu wliczania pracowników niepełnosprawnych do stanu zatrudnienia niepełnosprawnych oraz uzyskiwania dofinansowania na pracowników posiadających prawo do emerytury. W kolejnych latach zmienią się także przepisy dotyczące norm czasu pracy oraz wysokości dofinansowań do wynagrodzeń. Sprawdź, kiedy i jakie zmiany zaczną obowiązywać!

1. Wliczanie do stanu zatrudnienia niepełnosprawnych - od dnia przedstawienia orzeczenia przez pracownika…

Obecnie obowiązujące przepisy często budzą wątpliwości interpretacyjne w zakresie dotyczącym wliczania pracowników niepełnosprawnych do wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Pracodawcy często mają wątpliwości od kiedy - dnia uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności przez pracownika, dnia wydania tego orzeczenia czy może od dnia przedstawienia orzeczenia pracodawcy - należy wliczać danego pracownika do wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Od 1 stycznia 2011 r. osobę niepełnosprawną pracodawca będzie wliczał do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia przedstawienia przez pracownika orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.

Pracodawca 31 grudnia 2010 r. zatrudnił pracownika na podstawie umowy na czas nieokreślony. Dnia 5 stycznia 2011 r. pracownik przedstawił pracodawcy orzeczenie lekarskie potwierdzające umiarkowany stopień niepełnosprawności, wydane 3 stycznia 2011 r. Pracodawca musi wliczyć tego pracownika do stanu zatrudnienia niepełnosprawnych począwszy od 5 stycznia 2011 r.

2. … lub od dnia złożenia wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia

Natomiast w przypadku przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, osobę niepełnosprawną wliczać się będzie do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia - jeżeli z orzeczenia wynikać będzie, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna. Jednak w takiej sytuacji wniosek o wydanie orzeczenia będzie musiał zostać złożony nie później niż w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.

Ważne! Z orzeczenia musi wynikać fakt istnienia niepełnosprawności W niektórych przypadkach pracodawca będzie musiał zaliczyć daną osobę do stanu zatrudnienia niepełnosprawnych bez względu na datę złożenia wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność (zatem także wtedy, gdy pracownik złożył taki wniosek później niż 1 dzień po upływie terminu ważności poprzedniego orzeczenia). Pracodawca będzie wówczas wliczał osobę niepełnosprawną do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych w okresie do 3 miesięcy poprzedzających dzień przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia - jeżeli z treści tego orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna.

3. Dodatkowe uprawnienia z tytułu niepełnosprawności - od dnia wliczenia do stanu zatrudnienia niepełnosprawnych

Dnia 1 czerwca 2011 r. wejdzie w życie przepis, zgodnie z którym osoba niepełnosprawna będzie uzyskiwać prawo do uprawnień z tytułu niepełnosprawności (m.in. dodatkowej przerwy w pracy, dodatkowego urlopu wypoczynkowego, zwolnień od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym) od dnia, od którego została wliczona do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych u danego pracodawcy. Co do zasady więc, uprawnienia te będą przysługiwać pracownikowi niepełnosprawnemu od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.

4. Skrócone normy czasu pracy - tylko, gdy lekarz tak zaleci

Pracodawcy przyzwyczaili się już, że pracownicy ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, co do zasady, pracują krócej - do 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Jeśli jednak pracownik niepełnosprawny wystąpi do lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne lub w razie jego braku lekarza sprawującego opiekę nad tą osobą o wydanie zaświadczenia o braku przeciwwskazań do pracy dłużej - taki pracownik może pracować przez 8 godzin na dobę i 40 godzin w tygodniu.

Nowelizacja ustawy zakłada „odwrócenie” tej sytuacji. Zgodnie z nią czas pracy osoby niepełnosprawnej nie będzie mógł przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin w tygodniu. Dopiero jeśli lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad osobą niepełnosprawną wyda w odniesieniu do osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zaświadczenie o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy - czas pracy takiej osoby nie będzie mógł przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu.

Ważne! Przepisy dotyczące norm czasu pracy wchodzą w życie dopiero 1 stycznia 2012 r.! Co należy podkreślić, regulacje zmieniające zasady stosowania skróconej normy czasu pracy wobec pracowników o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wchodzą w życie dopiero 1 stycznia 2012 r. Zatem jeszcze w 2011 r. - mimo, że większość przepisów nowelizacji będzie już obowiązywać - pracownicy ci, co do zasady, będą pracować wg skróconych norm czasu pracy.

5. Dofinansowania do wynagrodzeń będą niższe…

Od 1 stycznia 2012 r. zmieni się wysokość dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Wzrosną one na pracowników niepełnosprawnych o znacznym, ale zmaleją - na pracowników o umiarkowanym i lekkim stopniu niepełnosprawności.

Zmiana wysokości dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych będzie dokonywana stopniowo:

	Wysokość dofinansowania do wynagrodzenia  (% najniższego wynagrodzenia)
		obecnie	po zmianach
				od stycznia 2012 r.	od lipca 2012 r.	od stycznia 2013 r.
pracownik zaliczony doznacznego stopnia niepełnosprawności	160%	170%	180%	180%
pracownik zaliczony doumiarkowanego stopnia niepełnosprawności	140%	125%	115%	100%
Pracownik zaliczony dolekkiego stopnia niepełnosprawności	60%	50%	45%	40%

Powyższe kwoty dofinansowań do wynagrodzeń od 1 stycznia 2011 r. będą mogły być zwiększone o 40 % najniższego wynagrodzenia w przypadku osób niepełnosprawnych, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych.

Ważne! Od 1 marca 2011 r. - bez dofinansowań na niepełnosprawnych emerytów! Obecnie pracodawca może uzyskać dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego bez względu na to, czy pracownik ten posiada prawo do emerytury.  Od 1 marca 2011 r. to się zmieni - dofinansowanie nie będzie bowiem przysługiwało na pracowników zaliczonych do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności, którzy mają ustalone prawo do emerytury.

Warto zaznaczyć, że ustawa nowelizująca wprowadza przepisy przejściowe, zgodnie z którymi pracodawcy zatrudniającemu w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy mniej niż 25 pracowników oraz pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającemu wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6 % przysługuje miesięczne dofinansowanie w wysokości:

a) 70 % powyższych kwot,

b) 90 % powyższych kwot.

Natomiast pracodawcy prowadzącemu zakład pracy chronionej w latach 2011 i 2012 przysługiwać będzie 100% tych kwot dofinansowania.

Ważne! O przyznaniu dofinansowania decyduje kolejność zatrudnienia u poszczególnych pracodawców Dotychczas wątpliwości interpretacyjne budził fakt przyznawania dofinansowania do wynagrodzeń pracownika niepełnosprawnego, który jest zatrudniony u kilku pracodawców w niepełnym wymiarze czasu pracy - ale łącznie jego wymiar czasu pracy przekracza pełny etat.  Od 1 stycznia 2011 r. w takim przypadku miesięczne dofinansowanie przyznawane będzie na tę osobę w wysokości nieprzekraczającej kwoty miesięcznego dofinansowania przyznawanego na osobę zatrudnioną w pełnym wymiarze czasu pracy. Jednak miesięczne dofinansowanie w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy tej osoby w pierwszej kolejności przyznaje się pracodawcy, który wcześniej zatrudnił tę osobę.

6. …i trzeba będzie na nie dłużej czekać

Od 1 stycznia 2011 r. pracodawcy będą musieli dłużej czekać na dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych z PFRON.

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na wypłatę dofinansowania oraz przekazanie pracodawcy informacji o sposobie ustalenia kwoty dofinansowania, jeżeli różnić się ona będzie od kwoty wskazanej we wniosku, będzie miał 25 dni (a nie jak obecnie - 14 dni) od dnia otrzymania kompletnego i prawidłowo wypełnionego wniosku o wypłatę miesięcznego dofinansowania.

7. Refundacja składek dla niepełnosprawnych prowadzących działalność gospodarczą

W przyszłym roku, ale „dopiero” od 1 czerwca 2011 r. zmienią się także zasady refundacji składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób niepełnosprawnych prowadzących działalność gospodarczą.

Wysokość refundacji będzie uzależniona od stopnia niepełnosprawności osoby wykonującej działalność i będzie wynosić (w stosunku do wysokości składki, której podstawą wymiaru jest zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, a w przypadku osób podejmujących po raz pierwszy działalność gospodarczą - w okresie pierwszych 24 miesięcy prowadzenia działalności zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia):

• 100% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - w przypadku osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;

• 60% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - w przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;

• 30% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - w przypadku osób zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Podobnie jak obecnie warunkiem refundacji składek będzie ich terminowe opłacanie.

8. Trudniej będzie uzyskać status zakładu pracy chronionej

Jednym z warunków uzyskania statusu zakładu pracy chronionej jest osiąganie przez co najmniej 6 miesięcy wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynoszącego co najmniej 40%, a w tym co najmniej 10% ogółu zatrudnionych stanowić muszą osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Od 1 stycznia 2012 r. pracodawcy chcący uzyskać status pracy chronionej będą musieli spełnić bardziej rygorystyczne warunki - wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych będzie bowiem musiał wynosić co najmniej 50%, a w tym co najmniej 20% ogółu zatrudnionych stanowić będą musiały osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

9. Zwrot kosztów adaptacji pomieszczeń oraz wyposażeniu stanowiska pracy - po uzyskani pozytywnej opinii PIP

Pracodawca ubiegający się o zwrot kosztów:

• wyposażenia stanowiska pracy oraz

• adaptacji pomieszczeń,

• adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy,

• zakupu i autoryzacji oprogramowania na użytek pracowników niepełnosprawnych oraz urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności

• rozpoznania przez służby medycyny pracy potrzeb związanych z zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej

będzie musiał uzyskać od 1 stycznia 2011 r. pozytywną opinię PIP odpowiednio o przystosowaniu do potrzeb wynikających z niepełnosprawności osoby zatrudnionej na wyposażanym stanowisku pracy lub o spełnieniu warunków bezpieczeństwa i higieny pracy na tym stanowisku.

Podstawa prawna: 
» ustawa z 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 226, poz. 1475).

Źródło: portalkadrowy.pl

---