Kalendarz ekologiczny
STYCZEŃ
9 stycznia Dzień Ligi Ochrony Przyrody
Od ponad 75 lat Liga Ochrony Przyrody działa na rzecz środowiska przyrodniczego i edukacji ekologicznej. Celem Ligi są społeczne działania na rzecz środowiska naturalnego, upowszechnianie wiedzy o jego ochronie, oraz kultury i etyki ekologicznej. Zabiega ona również o wprowadzenie w Polsce strategii zrównoważonego rozwoju.
Liga Ochrony Przyrody powstała w 1928 roku, a od 1933 roku wydaje czasopismo. Społeczne poparcie zyskały wnioski Ligi o: utworzenie w powojenne Polsce resortu ochrony środowiska; powołanie Sejmowej Komisji Ochrony Środowiska; wprowadzenie w szkołach oraz w uczelniach wyższych odrębnego przedmiotu "Ochrona środowiska"; opracowanie przez Rząd zasad ekopolityki państwa; obejmowanie ochroną prawną obszarów o wybitnych walorach przyrodniczych w formie parków narodowych, parków krajobrazowych oraz obszarów chronionego krajobrazu; powołanie Banku Ochrony Środowiska.
Polecane strony:
11 stycznia Dzień Wegetarian
"Wegetarianizm stanowi kryterium, dzięki któremu możemy poznać, czy czyjeś dążenie do moralnej doskonałości jest prawdziwe i szczere". Lew Tołstoj (1828-1920), rosyjski pisarz
Według badań GUS "nawyki żywieniowe i upodobania kulinarne Polaków" przeprowadzonych w dniach 4 - 7 sierpnia 2000 roku 1% naszego społeczeństwa to wegetarianie. Biorąc pod uwagę, że to głównie młodzi ludzie stosują taką dietę, można stwierdzić, że wegetarian jest w Polsce więcej i liczba ta stale rośnie. O korzyściach wegetarianizmu, zarówno etycznych jak i zdrowotnych można dowiedzieć się więcej na licznych festynach i happeningach organizowanych przez Międzynarodową Unię Wegetariańską w czasie corocznego Dnia Wegetarian.
Polecane strony:
www.ivu.org Międzynarodowa Unia Wegetariańska
28 stycznia - 2 lutego Światowy Tydzień Mokradeł
Mokradła to ekosystemy zagrożone. W dwudziestym wieku zanikła lub została zdegradowana ponad połowa mokradeł na świecie.
Główną przyczyną ich niszczenia jest eksploatacyjne podejście społeczeństw do gospodarowania zasobami przyrody, niezadowalający stopień przestrzegania przepisów ochrony środowiska, ale również niski stan świadomości ekologicznej społeczeństw, które często traktują obszary wodno-błotne jak nieużytki. 2 lutego 1971 roku, nad brzegiem Morza Kaspijskiego w irańskim mieście Ramsar, podpisano konwencję o ochronie obszarów wodno-błotnych (zwanych też mokradłami). Ratyfikacja Konwencji była reakcją na alarmujące tempo wymierania ptaków na naszej planecie.
LUTY
2 lutego Światowy Dzień Obszarów Wodno-Błotnych [World Wetland Day]
Mokradła to ekosystemy zagrożone. W dwudziestym wieku zanikła lub została zdegradowana ponad połowa mokradeł na świecie.
Główną przyczyną ich niszczenia jest eksploatacyjne podejście społeczeństw do gospodarowania zasobami przyrody, niezadowalający stopień przestrzegania przepisów ochrony środowiska, ale również niski stan świadomości ekologicznej społeczeństw, które często traktują obszary wodno-błotne jak nieużytki. 2 lutego 1971 roku, nad brzegiem Morza Kaspijskiego w irańskim mieście Ramsar, podpisano konwencję o ochronie obszarów wodno-błotnych (zwanych też mokradłami). Ratyfikacja Konwencji była reakcją na alarmujące tempo wymierania ptaków na naszej planecie.
11 lutego Dzień Dokarmiania Zwierzyny Leśnej
Zima to najtrudniejszy okres dla dzikich zwierząt i ptaków. Niskie temperatury, zamarznięta, przykryta śniegiem ziemia sprawiają, że trudno im zdobyć pożywienie i przetrwać do wiosny.
W trosce o stworzenie zwierzynie żyjącej na wolności właściwych warunków bytowania, a także chcąc przeciwdziałać narastaniu szkód spowodowanych przez nią w uprawach rolnych i leśnych, leśnicy i myśliwi budują paśniki dla zwierzyny płowej (sarny, jelenie), lizawki solne, gromadzą paszę treściwą, objętościową suchą oraz objętościową soczystą, zakładają poletka żerowe, poletka produkcyjne, wysadzają drzewa w remizach i na terenach leśnych. Dokarmiając zwierzaki możemy im pomóc!
MARZEC
14 marca Międzynarodowy Dzień Sprzeciwu Wobec Tam [International Anti-Dam Day]
Do 2000 roku na świecie zbudowano 45 000 wielkich zapór wodnych. O skutkach budowy wielkich tam, co roku 14 marca informują obywateli organizacje ekologiczne i społeczne.
Budowanie zapór wodnych w celu pokrycia zapotrzebowania na wodę i energię to skomplikowane zagadnienie. Podczas planowania takiej inwestycji społeczeństwa staja przed koniecznością kompleksowych wyborów i koniecznością zapewnienia odpowiedniej ochrony środowiska przyrodniczego. „Dzień Sprzeciwu Wobec Tam ” koordynowany jest przez International Rivers Network z USA, a w Polsce tą tematyką zajmuje się Klub Gaja.
Polecane strony:
21 marca Pierwszy Dzień Wiosny
21 marca Światowy Dzień Leśnika
21 marca Dzień Wierzby
Dzień ten obchodzi się przez sadzenie małych Wierzb. Dawniej Wierzby można było spotkać bardzo często, zwłaszcza na wsiach. Widać je było na miedzach, a nawet w środku pola. Ich szerokie konary dawały doskonałe schronienie ptakom. Dziś niestety jest to coraz rzadszy widok, a główną tego przyczyną jest mechanizacja rolnictwa.
PRZEPIS NA WIERZBĘ:
Odcina się około pół metrowe witki i wkłada do wody. Kiedy puszcza korzonki wsuwa się je w Ziemię (nie wkopuje), po jakimś czasie jest już dorosłe drzewo.
22 marca Dzień Ochrony Morza Bałtyckiego [Baltic Day]
Morze Bałtyckie jest morzem śródlądowym, głęboko wciśniętym w ląd. Dlatego też wody w Morzu Bałtyckim mają stosunkowo niskie zasolenie, którego poziom waha się od 30 ‰ w rejonie cieśnin duńskich do 3‰ w zatokach Botnickiej i Fińskiej.
Niskie zasolenie powoduje z kolei karłowatość organizmów wodnych. Średnia głębokość to 52,3 m, a całkowita powierzchnia morza wraz z cieśninami i Kattegatem szacowana jest na 415 266 km2. Polska jest stroną wielu umów międzynarodowych, których celem jest ochrona bądź rekultywacja Morza Bałtyckiego, w tym między innymi: konwencji o rybołówstwie i ochronie żywych zasobów w Morzu Bałtyckim i Bełtach (tzw. Konwencji Gdańska) z 1973 roku; konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, (tzw. Konwencja Helsińska) z 1974 roku; porozumienia o ochronie małych waleni Bałtyku i Morza Północnego (ASCOBANS) z 1992 roku.
Polecane strony:
22 marca Światowy Dzień Wody [World Water Day]
Światowy Dzień Wody to międzynarodowa inicjatywa, która została zapoczątkowana w 1992 roku przez Organizajcję Narodów Zjednoczonych na konferencji Środowisko i Rozwój (UNCED) w Rio de Janeiro.
CZY WIESZ, ŻE?
√ 1/3 ludności świata mieszka na terenach objętych deficytem wody.
√ 1/5 populacji nie ma zapewnionego dostępu do czystej wody pitnej.
√ Ponad 2,2mln ludzi na świecie umiera co roku na choroby związane z piciem zanieczyszczonej wody.
√ W ciągu najbliższych 20 lat średnia ilość wody przypadająca na 1 mieszkańca Ziemi zmniejszy się o 1/3.
Polecane strony:
23 marca Światowy Dzień Meteorologii [World Meteorological Day]
W coraz szybciej zmieniającym się świecie, rozwój przemysłu, wzrost populacji, globalizacja transport i ogromne zużycie energii doprowadziły do zmian klimatycznych.
Ponad 90 procent klęsk żywiołowych związanych jest z czynnikami klimatycznymi i meteorologicznymi, takimi jak: huragany, ulewne deszcze, katastrofalne opady śniegu, błotne lawiny i osuwiska, susze. Zjawiska te nasilają się i stają się coraz groźniejsze Wobec takich zagrożeń, szczególna rola przypada Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) i narodowym służbom meteorologicznym w tworzeniu rozbudowanych systemów wczesnego ostrzegania, pozwalających zmniejszyć skutki klęsk żywiołowych. Polskie organizacje ekologiczne czynnie włączają się w międzynarodową dyskusję na temat stabilizowania klimatu na Ziemi.
Polecane strony:
KWIECIEŃ
1 kwietnia Międzynarodowy Dzień Ptaków
O ochronie ptaków najszerzej mówi Dyrektywa Ptasia Unii Europejskiej (DP) z dnia
2 kwietnia 1979r. Jest ona odpowiedzią na alarmujące informacje o zmniejszaniu się liczby gatunków ptaków zasiedlających różne tereny Europy oraz kurczeniu się populacji wielu europejskich gatunków oraz ich siedlisk.
W Europie cele i zadania Dyrektywy Ptasiej są realizowane poprzez program tworzenia spójnych obszarów chronionych Natura 2000. W Polsce ptakami zajmuje się wiele organizacji, których adresy stron umieszczamy poniżej.
Polecane strony:
1-7 kwietnia Tydzień Czystości Wód
Woda wodzie nierówna. Celem Tygodnia Czystości Wód jest uświadomienie ludziom jak cenna jest czyta, nieskażona woda.
To właśnie ilość czystej wody determinuje jakość naszego życia oraz określa granice rozwoju gospodarczego. Uchwalona w 1968 roku w Strasburgu Europejska Karta Ochrony Wód, ujmuje podstawowe zasady gospodarowania wodą, zwracając uwagę na konieczność racjonalnego spożywania i ochrony jej ograniczonych zasobów.
CZY WIESZ, ŻE?
√ Co 15 sekund, z powodu braku dostępu do czystej wody i środków higieny, na świecie 1 ginie dziecko.
√ Ponad 2,2mln ludzi na świecie umiera co roku na choroby związane z piciem zanieczyszczonej wody.
√ 20% zasobów wodnych Ziemi jest zużywane przez przemysł i wielkie przedsiębiorstwa, a ponad połowa z niej zamienia się w ścieki.
Polecane strony:
5 kwietnia Dzień Leśnika i Drzewiarza
7 kwietnia Światowy Dzień Zdrowia [World Health Day]
Nie można być zdrowym w zanieczyszczonym środowisku!
Co roku na całym świecie ponad milion osób umiera a od 20 do 50 milionów osób odnosi obrażenia w wypadkach samochodowych. Jedna trzecia wypadków spowodowana jest nietrzeźwością kierowców. Jak donosi Światowa Organizacja Zdrowia są to jedne z największych zagrożeń dla zdrowia człowieka. Jednocześnie szacuje, że przyczyną 7% nowotworów złośliwych jest skażenie środowiska, powodowane między innymi przez spaliny samochodowe.
Polecane strony:
18 kwietnia Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków od 1983 roku obchodzony w większości krajów świata został ustanowiony przez komitet Wykonawczy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS. Polskimi Zabytkami wpisanymi na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO są: Starówka w Krakowie, Warszawie, Toruniu i Gdańsku oraz kopalnia soli w Wieliczce.
22 kwietnia Dzień Ziemi [Earth Day]
Dzień Ziemi obchodzono po raz pierwszy w 1970 roku w Stanach Zjednoczonych. Dziś trudno wskazać kraj, w którym w tym dniu nie mówi się o matce Ziemi.
W programie udział bierze 12000 organizacji w 174 państwach. Dzień Ziemi, którego celem jest pobudzanie świadomości ekologicznej, nauka poczucia odpowiedzialności za czyste i zdrowe środowisko, jest jedynym wydarzeniem obchodzonym na jednocześnie na całym świecie przez ludzi różnych narodowości, ras i religii.
Polecane strony:
24 kwietnia Dzień Zwierząt Laboratoryjnych
Dzień Zwierząt Laboratoryjnych ma na celu nie tylko nakłanianie do maksymalnej rezygnacji z testów wykonywanych na zwierzętach, ale również zwrócenie uwagi na konieczność poprawy warunków hodowli i obchodzenia się ze zwierzętami.
Skala testów przeprowadzanych na zwierzętach przy obecnym stanie wiedzy i istniejących technologiach nie ma usprawiedliwienia dla swego ogromu. Część z badań jest wykonywanych w celach farmaceutycznych i w tym przypadku trudno by było z nich całkowicie zrezygnować, lecz dużą ich część stanowi testowanie produktów kosmetycznych i chemii użytkowej. W większości przypadków badania te są wielokrotnie powielane w różnych ośrodkach, powiększając skalę cierpień zwierząt. To, co my wszyscy możemy zrobić, to konsekwentnie wybierać w sklepach szampony, kremy, proszki do prania czy pasty do zębów nie testowane na zwierzętach. Należy także dążyć do maksymalnego zminimalizowania cierpienia, na jakie narażone są zwierzęta w czasie wykonywania na nich badań, z których nie można zrezygnować.
Polecane strony:
25 kwietnia Międzynarodowy Dzień Świadomości Zagrożenia Hałasem
Międzynarodowy Dzień Świadomości Zagrożenia Hałasem ma na celu zwrócenie uwagi na obecność dźwięków w naszym codziennym życiu oraz na nasz udział w ich tworzeniu.
Świadomość zagrożenia hałasem umożliwi podjęcie działań zapobiegających jego nadmiernemu generowaniu. Dzień obchodzony jest od 2001 z inicjatywy Towarzystwa Higieny Akustycznej.
CZY WIESZ, ŻE?
√ Ucho ludzkie jest w stanie zarejestrować fale dźwiękowe o częstotliwości od 16 Hz do 20000 Hz. Drgania o częstotliwościach wyższych niż słyszalne to ultradźwięki, natomiast o częstotliwościach niższych niż słyszalne to infradźwięki.
√ Mianem hałasów określamy występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka. Miarą hałasu jest poziom dźwięku wyrażany w decybelach [dB]. Wartość progowa będąca jeszcze w stanie wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności) wynosi 0 dB, natężenie dźwięku o powodujące fizyczne odczucie bólu to 130dB (tzw. granica bólu).
Skala hałasu
10 dB - szelest liścia.
10-20 dB - oddech człowieka, szelest kartek, odgłosy spokojnego ogrodu.
20 dB - tykanie zegarka, szept.
40 dB - ulica bez samochodów.
30-55 dB - praca lodówki, suszarki, szum komputera, głos telewizora zza ściany.
60 dB - normalna rozmowa.
55-70 dB - praca miksera, odkurzacza, koszenie trawy, ruch uliczny, głośna rozmowa.
80 dB - głośna muzyka.
90 dB - tramwaj.
95 dB - walkman.
100 dB - piła łańcuchowa, wiertarka, lotnisko, młot pneumatyczny (z daleka),dyskoteka
110 dB - sygnał karetki, dyskoteka.
120 dB - startujący samolot, młot pneumatyczny (z bliska).
140 dB - syrena alarmowa.
160 dB - wybuch petardy.
MAJ
12 maja Międzynarodowy Dzień Ptaków Wędrownych [International Migratory Bird Day]
Obchody Międzynarodowego Dnia Ptaków Wędrownych koncentrują się na jednym z największych fenomenów życia - podróży ptaków między ich letnim zimowy „domem”.
Idea obchodów Międzynarodowego Dnia Ptaków Wędrownych narodziła się w Stanach Zjednoczonych w 1993 z inicjatywy the Smithsonian Migratory Bird Center i the Cornell Laboratory of Ornithology. Nad Polską krzyżują się szlaki wędrówek ptaków łączące trzy kontynenty: nasz kraj jest ważnym obszarem dla ptaków wędrujących przez Europę, z dalekiej Syberii, Afryki i Azji.
CZY WIESZ, ŻE?
√ Dzienna trasa ptasich wędrówek w zależności od wielkości ptaków może wynieść od 100 do 500km.
√ Gęsi indyjskie lecąc nad Himalajami wznoszą się na wysokość 9000 m n.p.m.
√ Lozówka (mniejszy od wróbla ptaszek zamieszkującego gęste zarośla) jesienną podróż przebywa w ciągu 26-30 tygodni), zimowy postój trwa 8-10 tygodni, a wędrówka wiosenna 9-10 tygodni.
Polecane strony:
15 maja Święto Polskiej Niezapominajki
Pomysł obchodów Święta Polskiej Niezapominajki zrodził się w 2002 roku kiedy Eko-Radio zapytało słuchaczy radiowej Jedynki czy nie warto wprowadzić takie święto do polskiego kalendarza. Propozycja spotkała się z ogromną aprobatą.
Nad modrą stróżką,
nad stawem szerokim.
Z niebieskich płatków
patrzy żółtym okiem.
Chociaż maleńka i ubrana skromnie
Prosi cichutko - nie zapomnij o mnie...”
Polskie Święto Niezapominajki powstało na wzór innych krajów europejskich w których w wielu miastach, hrabstwach, landach i regionach mieszkańcy mają swoje ulubione kwiaty: tulipany, hiacynty, narcyze, fiołki, czy wrzosy.
Niezapominajka jest kwiatem polskich łąk, leśnych uroczysk, bagien i torfowisk, rośnie nad brzegami strumieni, na obrzeżach lasów, oraz ogrodach i kwietnikach. W Polsce występuje 15 gatunków niezapominajek m.in. alpejska, leśna, błotna i piaskowa.
CZY WIESZ ŻE?
√ Niezapominajka jest symbolem pamięci i skrywanej miłości.
√ Łacińska nazwa niezapominajki Myosotis pochodzi od greckich słów myos i otis, co oznacza dosłownie mysie uszko, zapewne ze względu na kształt i owłosienie liści.
Polecane strony:
22 maja Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej
Różnorodność biologiczna ma ogromne znaczenie dla zrównoważonego rozwoju i zwalczania ubóstwa. Wpływa na poziom życia ludzi, na ilość i jakość pożywienia, dostarcza ludziom środków używanych w medycynie tradycyjnej i do produkcji leków współczesnych.
Łączy się z tym wszystkim, co stanowi o jakości życia. Różnorodność biologiczna to dziedzictwo ludzkości, które należy chronić. Trzeba zadbać o to by nie naruszać istniejących ekosystemów na Ziemi. Należy zwiększyć świadomość ludzi o ogromnym znaczeniu różnorodności biologicznej dla świata, o zagrożeniach, które prowadzą do pogorszenia sytuacji i skutkach zachwiania równowagi pomiędzy poszczególnymi gatunkami. Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej został proklamowany przez Organizacja Narodów Zjednoczony w celu podnoszenia świadomości ekologicznej społeczeństw. Wcześniej dzień ten był obchodzony 29 grudnia, ale w 2000 roku zmieniono datę na dzień 22 maja czyli datę wejścia w życie konwencji na temat Różnorodności Biologicznej.
Polecane strony:
24 maja Europejski Dzień Parków Narodowych
Obecnie w Europie jest ponad 250 parków narodowych o łącznym obszarze 12,5 mln hektarów, co stanowi 1,2 % kontynentu.
Średnia wielkość parku w Europie to prawie 52 tys. hektarów, czyli blisko 4-razy większa niż średnia powierzchnia parków w Polsce. Największy z nich to rosyjski park narodowy Jugid Va o powierzchni ponad 1900 tys. ha.Najwięcej parków narodowych ma Finlandia - aż 26, lecz największy udział w powierzchni kraju, ponad 7%, mają parki narodowe w Norwegii. W Polsce istnieje 23 parki narodowe o łącznej powierzchni 314 tys. ha, co stanowi 1% powierzchni kraju. Najstarszym jest Białowieski Park Narodowy utworzony w 1932, najmłodszym Ujście Warty utworzony w 2001roku. Obchody Europejskiego Dnia Parków Narodowych zapoczątkowane zostały w 90 rocznicę utworzenia pierwszego europejskiego parku narodowego Sarek w Szwecji (utworzony w 1909r).
CZY WIESZ, ŻE?
√ Najstarszym parkiem narodowym jest Park Narodowy Yellowstone w USA, który został utworzony w 1872 roku. Zajmuje powierzchnię około 9 000 km2.
√ Największy park narodowy MANÚ leży w Ameryce Południowej, w Peru. Ma on powierzchnię
15 328 km2. Założony został w 1973 roku.
√ Największym „morskim” parkiem narodowym jest Great Barrier Reef - Wielka Rafa Koralowa, zwana też rafą barierową, na Morzu Koralowym u północno-wschodnich wybrzeży kontynentu australijskiego. Jest to największa rafa koralowa: jej długość wynosi 2027 km, szerokość waha się w granicach od 300 m do 2 km, a od lądu oddziela ją pas wody szerokości od 8 do 180 km. Obszar rafy to ponad 350000 km2 (więcej niż powierzchnia Polski!). Szacuje się, że rafa składa się z ponad 25 tys. skał ukrytych pod wodą.
Polecane strony:
31 maja Światowy Dzień bez Papierosa
Co roku WHO stara się w tym dniu zwrócić uwagę ludzi na kwestię zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych skutków palenia tytoniu.
Jest organizowany od 1988 roku przez Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) jako element przyjętego na Konferencji WHO w roku 1988 planu Europy wolnej od dymu tytoniowego.
W tej akcji uczestniczy także Polska. Rok rocznie 31 maja miliony palaczy w Polsce i na całym świecie powstrzymują się od palenia tytoniu, co stanowi również doskonały początek dla próby całkowitego rozstania się z nałogiem.
CZERWIEC
1-7 czerwca Dni Lasu i Zadrzewień
Tradycja Dni Lasu i Zadrzewień. sięga początków XX wieku i akcji sadzenia drzew przy drogach i w osiedlach.
W 1959 roku w Zarządzie Głównym Ligi Ochrony Przyrody powstał Komitet Dni Lasu, a potem Komisja Dni Lasu i Zadrzewień. Obchodzone na początku czerwca Dni Lasu i Zadrzewień to czas upowszechniania wiedzy o lesie, uświadamiania społeczeństwu znaczenia lasów i gospodarki leśnej oraz organizowania społecznej akcji sadzenia drzew, pielęgnacji parków i zadrzewień, zakładania i porządkowania terenów zielonych, sprzątania lasów i parków. Organizowane są konkursy i wystawy, festyny, prace społeczne (sadzenie i pielęgnacja młodych drzewek), nadleśnictwa przyjmują wycieczki.
5 czerwca Światowy Dzień Ochrony Środowiska Naturalnego [World Environment Day]
Celem obchodów Dnia jest pogłębienie świadomości opinii publicznej na temat potrzeby ochrony i poprawy stanu środowiska naturalnego na Ziemi.
Zgromadzenie Narodów Zjednoczonych w roku 1972 (w rocznicę inauguracji Konferencji na temat Środowiska Człowieka w Sztokholmie) ustanowiło 5 czerwca Światowym Dniem Środowiska (World Environment Day). Równocześnie ONZ wezwało rządy i agencje Narodów Zjednoczonych do nagłośnienia obchodów tego dnia oraz podejmowania działań na rzecz ochrony środowiska. Od tego czasu współpraca między społeczeństwem obywatelskim a rządami dotycząca środowiska znacznie się poprawiła, czego dowodem stały się dwa światowe szczyty - Szczyt Ziemi w Rio de Janerio w 1991 roku oraz Światowy Szczyt Zrównoważonego Rozwoju w Johanesburgu w 2002 roku. Światowy Dzień Ochrony Środowiska Naturalnego obchodzony jest różny sposób. Organizowane są uliczne parady, happeningi, zielone koncerty, konkursy artystyczne w szkołach, sadzenie drzewek, szkolenia dotyczące recyklingu i wiele innych.
27 czerwca Światowy Dzień Rybołówstwa
Uchwalony przez Światową Konferencję ds. Rybołówstwa w 1984, obchodzony od 1985.
Rybołówstwo w Polsce obejmuje: rybołówstwo bałtyckie, dalekomorskie, rybactwo śródlądowe, przetwórstwo rybne i rynek produktów rybnych. W działalności gospodarczej Unii Europejskiej rybołówstwo i akwakultura są jednymi z ważniejszych dziedzin. UE jest trzecim - po Chinach i Peru - potentatem w zakresie rybołówstwa i jednym z największych światowych konsumentów ryb. Celem działań UE jest zachowanie zasobów morskich poprzez zarządzanie nimi w odpowiedzialny sposób.
CZY WIESZ, ŻE?
√ Szacuje się, że wszystkie stawy rybne w kraju zajmują około 70 000 ha gruntów. Jest to obszar odpowiadający powierzchni około 140 boisk do piłki nożnej!
LIPIEC
11 lipca Światowy Dzień Ludnościowy
W 2001 roku liczba ludzi na świecie wyniosła 6,1 miliarda, w skutek dynamiki wzrostu na poziomie 77 milionów rocznie. Według szacunków ONZ, w 2050 roku nasz glob będzie zamieszkiwać od 7,9 do 10,9 miliardów ludzi, przy czym najtrafniejszą wydaje się być prognoza mówiąca o 9,3 miliardach.
Światowy Dzień Ludnościowy został ogłoszony w 1987 roku przez ONZ dla upamiętnienia narodzin pięciomiliardowego mieszkańca Ziemi (wg obliczeń statystycznych). Jego celem jest zwrócenie uwagi opinii publicznej na pilny charakter i wagę problemów ludnościowych, zwłaszcza w kontekście planów i programów rozwoju. Cele przyświecające proklamowaniu Światowego Dnia Ludnościowego zostały powtórzone w 1994 roku w czasie Międzynarodowej Konferencji na Rzecz Ludności i Rozwoju (ICPD, International Conference on Population and Development). Dziesięć lat „nowej ery” zapoczątkowanej konferencją kairską zaowocowało poprawą jakości i dostępu do programów planowania rodziny, bezpiecznego macierzyństwa i szerzej zakrojonymi działaniami na rzecz zapobiegania HIV. Rządy poszczególnych państw przyjęły Program Działania ICPD jako istotny plan realizacji celów rozwoju, a jego postulaty jako kluczowe wytyczne. W postulatach tych znalazły się między innymi: zmniejszenie obszarów ubóstwa, zharmonizowania sytuacji narodów na świecie z dostępnymi zasobami, poprawa statusu kobiet i zapewnienie ogólnego dostępu do ochrony zdrowia reprodukcyjnego, włączając w to planowanie rodziny. Jako punkt wyjścia przyjęto założenie, że liczba ludności, jej wzrost i dystrybucja, są ściśle powiązane z możliwościami rozwoju, i że działania podjęte w jednym obszarze wspierają działania w innym.
CZY WIESZ ŻE?
√ Około 2,8 mld osób nadal musi przeżyć za mniej niż 2 dolary dziennie!
√ Polska ma około 38 milionów mieszkańców i zajmuje 26 miejsce pod względem ludności na świecie.
SIERPIEŃ
WRZESIEŃ
Wrzesień - Dni miodu
Miód to słodki produkt spożywczy, wytwarzany przez pszczoły, poprzez przetwarzanie nektaru kwiatowego lub innych słodkich soków roślinnych. Miód, podobnie jak inne produkty pszczele, ma własności lecznicze. Jest wykorzystywany w szeregu gałęzi przemysłu mi. spożywczym, farmaceutycznym czy kosmetycznym.
Pszczoły gromadzoną miód w plastrze, gdzie dojrzewa. W zależności od surowca z jakiego powstał miód wyróżniamy miody: nektarowe (kwiatowe), spadziowe i mieszane (nektarowo-spadziowe lub spadziowo-nektarowe). Miód może mieć konsystencję gęstego płynu lub stałą, a barwę od jasnożółtej do brunatnobrązowej.. Dni miodu mają za zadanie rozpowszechnianie wiedzy o tym słodkim przysmaku, jego właściwościach i zastosowaniu. Jest to też doskonała okazja do degustacji jego różnych gatunków oraz wyrobów miodowych.
CZY WIESZ ŻE?
√ W postaci płynnej to patok, a w postaci zestalonej (skrystalizowanej) - krupiec.
√ Wartość kaloryczna 1 kg miodu waha się w granicach 3200 - 3300 kcal (średnio 3280 kcal)
Polecane strony:
16 września Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej
Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej został proklamowany przez ONZ w 1994 roku. Obchodzony jest w rocznicę podpisania Protokołu Montrealskiego (1987rok) dotyczącego ograniczenia emisji substancji niszczącej warstwę ozonową. Protokół stanowi międzynarodowe porozumienie wykonawcze do Konwencji o Ochronie Warstwy Ozonowej ustanowionej w Wiedniu w 1985roku. ONZ zaapelowało do państw członkowskich, aby obchody Dnia były poświęcone propagowaniu działań służących realizacji celów Protokołu i jego aneksów.
CZY WIESZ ŻE?
Warstwa ozonowa to krucha powłokę gazową, która chroni Ziemię przed nadmiernym działaniem promieni słonecznych i w ten sposób pomaga zachować życie na naszej planecie.
Polecane strony:
18 września Międzynarodowy Dzień Geologa
Geologia jest nauką o Ziem, badającą jej historię, budowę oraz procesy przeobrażające pedosferę. Wyróżnia się między innymi: geologię dynamiczną badającą procesy zachodzące w skorupie i na powierzchnie Ziemi; geologię historyczną zajmującą się przeszłością Ziemi; geologię regionalną opisującą pedosferę w skali regionów oraz geologię stosowaną, która wykorzystuje wiadomość pozostałych działów w praktyce np. przy poszukiwaniu surowców mineralnych.
W Polsce geologia ma długowiekowe tradycje. Już w XVIII wieku tą dziedziną nauki zajmował się Gabriel Rzączyński - przyrodnik, który w swojej pracy „Historia naturalis curiosa Regni Poloniae..” jedną z rozpraw poświęcił właśnie geologii. Inni polscy wybitni geologowie to m.in.: Feliks Drzewiński (mineralog), Paweł Edmund Strzelecki ( mineralog, petrograf, hydrolog), Norbert Kumelski (twórca polskich pojęć geologicznych), Alojzy Alth (mineralog, badacz geologii Tatr i Podola), Eugeniusz Romer (geograf, geomorfolog), Jan Nowak (paleontolog), Jan Czarnocki (badacz geologii Gór Świętokrzyskich), Wacław Ryka (petrolog).
Polecane strony:
18 września Międzynarodowy Dzień Turystyki
W Polsce, podobnie jak w innych krajach rozwój turystyki został zapoczątkowany w pierwszej połowie XIX wieku. 18 września - Międzynarodowy Dzień Turystyki jest dziś świętowany głównie przez członków terenowych oddziałów PTTK.
Dwoma pierwszymi organizacjami promującymi turystykę były: Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie i Polskie Towarzystwo Krajoznawcze PTK. Pierwsza z nich powstała w 1873 roku a jej celem były m.in.: badania geologiczne polskich gór i ich popularyzacji, ochrona przyrody i wspieranie przemysłu góralskiego. Towarzystwo skupiało w swych szeregach wielu wybitnych specjalistów i naukowców. W 1874 roku z inicjatywy Towarzystwa zbudowano pierwsze schronisko górskie nad Morskim Okiem. W 1876 roku powstały schroniska w Roztoce i Pięciu Stawach, a w 1894 na Hali Gąsienicowej. Dzięki działaniom Galicyjskiego Towarzystwa Tatrzańskiego Tatry stały się głównym obszarem na ziemiach polskich, a Zakopane główną miejscowością turystyczno-uzdrowiskową.
1906 roku powstało w Warszawie Polskie Towarzystwo Krajoznawcze PTK. Organizacja postawiła sobie za cel zbieranie wiadomości krajoznawczych, gromadzenie zbiorów naukowych, organizowanie wycieczek po kraju, urządzanie wystaw krajoznawczych. Swoje działania skupiała się na terenach nizinnych.
Po pierwszej wojnie światowej turystyka znalazła się w kręgu zainteresowań władz państwowych. W 1935 z inicjatywy Ministerstwa Komunikacji powołana została Liga Popierania Turystyki jako stowarzyszenie, którego celem było organizowanie i krzewienie turystyki masowej. W 1937 powołano Spółdzielnię Turystyczno-Wypoczynkową (STW) "Gromada", a w 1938 - Centralne Biuro Wczasów (CBW). Biuro zajmowało się organizacja wypoczynku masowego na wsi - głównie w rejonie żywieczczyzny. Ta pierwsza próba organizowania turystyki socjalnej pozostawiła trwały ślad a popularny dziś termin "wczasy".
Okres po drugiej wojnie światowej do roku 1990 to czas masowych wyjazdów na tzw. wczasy pracownicze. W 1949 roku powstał uchwałą sejmu Fundusz Wczasów Pracowniczych. Masowe zapotrzebowanie na wczasy i wypoczynek, zwłaszcza rodzin, spowodowało, że od 1956 r. zakłady pracy i związki zawodowe rozpoczęły budowę ośrodków i domów wypoczynkowych. W 1950 r. zostaje powołana organizacja tzw. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze (PTTK).
Po przemianach w 1990 roku turystyka „powróciła” ponownie w prywatne ręce. Wielkie domy wypoczynkowe należące do przedsiębiorstw zostały sprywatyzowane, rozwinęły się nowe formy wypoczynku takie jak: agroturystyka, ekoturystyka.
Polecane strony:
19 września Dzień Dzikiej Fauny, Flory i siedlisk Naturalnych
W roku 1979 w Bernie w Szwajcarii została ustanowiona Konwencja o ochronie dzikiej flory i fauny europejskiej oraz siedlisk przyrodniczych (Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats). Weszła ona w życie w połowie roku 1982, natomiast Polska ratyfikowała ją 1 stycznia 1999, zobowiązując się do jej przestrzegania na swoim terytorium.
Unia Europejska doceniła wartość naturalnych okazów dzikiej fauny, floty i siedlisk przyrodniczych, które chronione są w ramach powstającej i ciągle modyfikowanej Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Jest to sieć obszarów chronionych, której celem jest ochrona cennych, pod względem przyrodniczym i zagrożonych, składników różnorodności biologicznej.
W skład sieci Natura 2000 wchodzą:
~ obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) - (Special Protection Areas - SPA) wyznaczone na podstawie Dyrektywy Rady 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków, tzw. "dyrektywy ptasiej"
~ specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) - (Special Areas of Conservation - SAC) wyznaczone na podstawie Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, tzw. "Dyrektywy siedliskowej", dla siedlisk przyrodniczych wymienionych w załączniku I oraz gatunków roślin i zwierząt wymienionych w załączniku II do Dyrektywy.
Polecane strony:
22 września Europejski Dzień bez Samochodu
Kampania „Dzień bez Samochodu” to europejska akcja obywatelska promująca proekologiczne zachowania i korzystanie z publicznych środków transportu.
Pierwszy „Dzień bez Samochodu” odbył się w 1998 roku we Francji. Akcja jest odpowiedzią na negatywne konsekwencje wynikające z nadmiernego ruchu samochodowego w miastach. Kampania zorganizowana jest na czterech szczeblach: europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym. W 2004 roku w akcji wzięło udział ponad 110 miast. Jedna z najbardziej spektakularnych zeszłorocznych inicjatyw było zezwolenie kierowcom na przejazd 22 września komunikacją miejską na podstawie dowodu rejestracyjnego ich samochodu.
Polecane strony:
23 września Pierwszy Dzień Jesieni
Pozostałość słowiańskiego święta plonów poświęconego bogom Perunowi i Dadźbóg-Swarożycowi. W ten dzień dziękowano bogom za plony i proszono o jeszcze lepsze w przyszłym roku. Wróżono przyszłość, a po modlitwach organizowano rytualne biesiady. Pozostałością jest obrzęd dożynek.
Polecane strony:
24 września Sprzątanie Świata
Międzynarodowa akcja „Sprzątanie Świata („Clean up the world”) po raz pierwszy odbyła się w 1993 roku. Celem akcji jest aktywacja lokalnych społeczności do dbania o stan otaczającego je środowiska.
W ramach akcji organizowane są wspólne sprzątania, festyny i pikniki w czasie których promowane są proekologiczne zachowania takie jak np. segregacja odpadów. W Polsce akcję koordynuje Fundacja Nasza Ziemia.
Polecane strony:
27 września Światowy Dzień Turystyki
W Polsce, podobnie jak w innych krajach rozwój turystyki został zapoczątkowany w pierwszej połowie XIX wieku.
Dwoma pierwszymi organizacjami promującymi turystykę były: Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie i Polskie Towarzystwo Krajoznawcze PTK. Pierwsza z nich powstała w 1873 roku a jej celem było m.in.: badania geologiczne polskich gór i ich popularyzacji, ochrona przyrody i wspieranie przemysłu góralskiego. Towarzystwo skupiało w swych szeregach wielu wybitnych specjalistów i naukowców. W 1874 roku z inicjatywy Towarzystwa zbudowano pierwsze schronisko górskie nad Morskim Okiem. W 1876 roku schroniska w Roztoce i Pięciu Stawach, a w 1894 na Hali Gąsienicowej. Dzięki działaniom Galicyjskiego Towarzystwa Tatrzańskiego Tatry stały się głównym obszarem na ziemiach polskich, a Zakopane główną miejscowością turystyczno-uzdrowiskową.
1906 roku powstało w Warszawie Polskie Towarzystwo Krajoznawcze PTK. Organizacja postawiła sobie za cel zbieranie wiadomości krajoznawczych, gromadzenie zbiorów naukowych, organizowanie wycieczek po kraju, urządzanie wystaw krajoznawczych. Swoje działania skupiała się na terenach nizinnych.
Po pierwszej wojnie światowej turystyka znalazła się w kręgu zainteresowań władz państwowych. W 1935 z inicjatywy Ministerstwa Komunikacji powołana została Liga Popierania Turystyki jako stowarzyszenie, którego celem było organizowanie i krzewienie turystyki masowej. W 1937 powołano Spółdzielnię Turystyczno-Wypoczynkową (STW)"Gromada", a w 1938 - Centralne Biuro Wczasów (CBW). Biuro zajmowało się organizacja wypoczynku masowego na wsi - głównie w rejonie żywieczczyzny. Ta pierwsza próba organizowania turystyki socjalnej pozostawiła trwały ślad a popularny dziś termin "wczasy".
Okres po drugiej wojnie światowej do roku 1990 to czas masowych wyjazdów na tzw. wczasy pracownicze. W 1949 roku powstał uchwałą sejmu Fundusz Wczasów Pracowniczych. Masowe zapotrzebowanie na wczasy i wypoczynek, zwłaszcza rodzin, spowodowało, że od 1956 r. zakłady pracy i związki zawodowe rozpoczęły budowę ośrodków i domów wypoczynkowych. W 1950 r. zostaje powołana organizacja tzw. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze (PTTK).
Po przemianach w 1990 roku turystyka „powróciła” ponownie w prywatne ręce. Wielkie domy wypoczynkowe należące do przedsiębiorstw zostały sprywatyzowane, rozwinęły się nowe formy wypoczynku takie jak: agroturystyka, ekoturystyka.
Polecane strony:
28 września Dzień Morza
Morze Bałtyckie jest morzem śródlądowym, głęboko wciśniętym w ląd. Dlatego też wody w Morzu Bałtyckim mają stosunkowo niskie zasolenie, którego poziom waha się od 30 ‰ w rejonie cieśnin duńskich do 3‰ w zatokach Botnickiej i Fińskiej.
Niskie zasolenie powoduje z kolei karłowatość organizmów wodnych. Średnia głębokość to 52,3 m, a całkowita powierzchnia morza wraz z cieśninami i Kattegatem szacowana jest na 415 266 km2. Polska jest stroną wielu umów międzynarodowych, których celem jest ochrona bądź rekultywacja Morza Bałtyckiego, w tym między innymi: konwencji o rybołówstwie i ochronie żywych zasobów w Morzu Bałtyckim i Bełtach (tzw. Konwencji Gdańska) z 1973 roku; konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, (tzw. Konwencja Helsińska) z 1974 roku; porozumienia o ochronie małych waleni Bałtyku i Morza Północnego (ASCOBANS) z 1992 roku.
Polecane strony:
PAŹDZIERNIK
Miesiąc Dobroci Dla Zwierząt
Miesiąc pod hasłem „Zwierzę nie jest rzeczą”.
O prawa zwierząt upomina się w Polsce wiele organizacji pozarządowych. Od kilku lat prawa „naszych braci mniejszych” reguluje także ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku, która w artykule pierwszym mówi: „Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.” Niestety Polskie realia nie nadążają za prawem i częste są przypadki drastycznego łamania podstawowych praw zwierząt - niehumanitarne zabijanie i transport, a także znęcanie się właścicieli nad zwierzętami.
Polecane strony:
1 października Światowy Dzień Ptaków
Liczba ptaków na Ziemi stale się zmniejsza. W Polsce wytępiono dropia, którego ostatnie lęgowe osobniki zginęły w 1987 roku. Celem obchodzonego 1 października Światowego Dnia Ptaków jest zwrócenie uwagi ludzi na potrzebę chronienia ptaków wraz z ich naturalnym środowiskiem.
W 1979 roku Unia Europejska przyjęła tzw. „Dyrektywę ptasią” czyli Dyrektywę Rady EWG o ochronie dziko żyjących ptaków (Directive 79/409/ EEC on Wild Birds, w skrócie Birds Directive). Największym zagrożeniem dla ptaków jest utrata siedlisk życiowych dlatego w Dyrektywie dużo wagę położono na zachowanie i ochronę różnorodności siedlisk oraz odpowiedniej powierzchni obszarów obejętych ochroną. Ma to być uzyskiwane w wyniku tworzenia terenów chronionych, a w razie potrzeby także odtwarzania siedlisk zniszczonych. Przedmiotem specjalnej troski są siedliska wykorzystywane przez gatunki należące do grupy tzw.:
~ gatunków narażonych na wyginięcie (vulnerable species),
~ zagrożonych (endangered species),
~ rzadkich (rare species)
~ bliskich wyginięcia (species in danger of extinction).
Obszary Specjalnej Ochrony (OSO) wyznaczone na podstawie Dyrektywy Ptasiej wraz z specjalnymi Obszarami Ochrony (SOO) powołanymi na mocy Dyrektywy Siedliskowej tworzą Europejską Sieć Ekologiczną pod nazwą NATURA 2000
Polecane strony:
1 października Międzynarodowy Dzień Wegetarianizmu
Ustanowiony przez Międzynarodową Unię Wegetarianizmu w 1977 roku. Celem dnia jest promowanie wegetarianizmu jako sposobu odżywiania się i stylu życia. Obchodzony jest zwykle w postaci happeningów z poczęstunkami dla uczestników. Często święto to łączone jest z obchodami Światowego Dnia Zwierząt Hodowlanych.
Polecane linki:
2 października Europejski Dzień Ptaków
Liczba ptaków na Ziemi stale zmniejsza się. W Polsce wytępiono dropia, którego ostatnie lęgowe osobniki zginęły w 1987r. Celem obchodzonego 1 października Światowego Dnia Ptaków jest zwrócenie uwagi ludzi na potrzebę chronienia ptaków wraz z ich naturalnym środowiskiem.
W 1979 roku Unia Europejska przyjęła tzw. Dyrektywę Ptasią czyli Dyrektywę Rady EWG o ochronie dziko żyjących ptaków (Directive 79/409/ EEC on Wild Birds, w skrócie Birds Directive). Największym zagrożeniem dla ptaków jest utrata siedlisk życiowych dlatego w Dyrektywie dużo wagę położono na zachowanie i ochronę różnorodności siedlisk oraz odpowiedniej powierzchni obszarów obejmowanych ochroną. Ma to być uzyskiwane w wyniku tworzenia terenów chronionych, a w razie potrzeby także odtwarzania siedlisk zniszczonych. Przedmiotem specjalnej troski są siedliska wykorzystywane przez gatunki należące do grupy tzw.:
~ gatunków narażonych na wyginięcie (vulnerable species),
~ zagrożonych (endangered species),
~ rzadkich (rare species)
~ bliskich wyginięcia (species in danger of extinction).
Obszary Specjalnej Ochrony (OSO) wyznaczone na podstawie Dyrektywy Ptasiej wraz z specjalnymi Obszarami Ochrony (SOO) powołanymi na mocy Dyrektywy Siedliskowej tworzą Europejską Sieć Ekologiczną pod nazwą NATURA 2000
Polecane strony:
2 października Światowy Dzień Zwierząt Hodowlanych
Rocznie około 20 miliardów zwierząt hodowlanych zostaje zabitych często w barbarzyński sposób lub też ginie podczas transportów. Chociaż przepisy międzynarodowe określają dokładnie sposób uboju zwierząt, tak aby ich cierpienia możliwie jak najbardziej ograniczyć, a także ustalają maksymalny czas trwania transportu do 8 godzin, tragicznie często przepisy te są łamane.
Światowy Dzień Zwierząt hodowlanych przypada w dniu urodzin Mahatmy Ghandiego (1860-1948), pioniera światowego ruchu wegetariańskiego. Mahatma ("Wielki Duch"), indyjski polityk i moralista, polityczny i duchowy przywódca Hindusów w walce o niepodległość, reformy i sprawiedliwość społeczną, zginął z rąk przeciwników politycznych.
3 października Światowy Dzień Siedlisk
Siedlisko przyrodnicze (natural habitat) to uniwersalny europejski termin oznaczający ekosystem o określonych granicach geograficznych.
Jest to nie tyle o miejsce występowania danego gatunku rośliny, grzyba czy zwierzęcia, lecz o całość, wszystkie elementy, danego unikalnego ekosystemu. W 1992 roku Unia Europejska doceniła wagę zachowania naturalnych siedlisk w przyjętej Dyrektywie w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (92/43/EWG). Zawiera ona spis i uniwersalną klasyfikację siedlisk uznanych za „ważne dla Europy” oraz spis gatunków, których siedliska również podlegają ochronie. Dyrektywa wyróżnia gatunki:
~ dla których państwa członkowskie zobowiązane są powołać obszary ochrony ich siedlisk - specjalne obszary ochrony (SOO),
~ te, które państwa członkowskie zobowiązane są objąć ścisłą ochroną gatunkową,
~ te, które są przedmiotem zainteresowania Unii Europejskiej , ale mogą podlegać gospodarczemu użytkowaniu.
Specjalne Obszary Ochrony (SOO) powołane na mocy Dyrektywy Siedliskowej wraz z Obszarami Specjalnej Ochrony (OSO) wyznaczonymi na podstawie Dyrektywy Ptasiej, tworzą Europejską Sieć Ekologiczną pod nazwą NATURA 2000. Dyrektywa Siedliskowa zawiera regulacje będące podstawą funkcjonowania obszarów tej sieci.
Polecane linki:
4 października Światowy Dzień Św. Franciszka - Patrona Ekologów
„Bądź człowiekiem wśród stworzeń, bratem między braćmi”
Święty Franciszek - pierwszy ekolog - głosił wizję solidarności i braterstwa ze wszystkimi stworzenia.
W 1979 roku papież Jan Paweł II ogłosił św. Franciszka patronem ekologów. Współcześnie może on być znakiem orientacyjnym w odszukiwaniu właściwych relacji między człowiekiem a przyrodą, innymi ludźmi i Bogiem. W Polsce tę problematykę rozwijają franciszkańskie grupy ekologiczne, w tym Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu.
4 października Światowy Dzień Zwierząt
„Pies jest jedyną istotą na świecie, która bardziej kocha ciebie niż siebie samego” J. Billlings
Polacy kochają zwierzęta. Prawie w każdym polskim domu jest jakiś Maciek, Burek lub Saba, a 90% ankietowanych Polaków nie zgadza się na okrutne traktowanie zwierząt (CEBOS). Mimo to wiele z tych Burków i Sab przywiązywanych jest w pobliżu domu na krótkich łańcuchach, śpi w nieocieplanych budach. Światowy Tydzień Zwierząt i Światowy Dzień Zwierząt to okazja do upomnienia się o los nie tylko psów ale także zwierząt hodowanych na fermach, trzymanych w laboratoriach.
Polecane linki:
4-11 października Światowy Tydzień Zwierząt
„Pies jest jedyną istotą na świecie, która bardziej kocha ciebie niż siebie samego” J. Billlings
Polacy kochają zwierzęta. Prawie w każdym polskim domu jest jakiś Maciek, Burek lub Saba, a 90% ankietowanych Polaków nie zgadza się na okrutne traktowanie zwierząt (CEBOS). Mimo to wiele z tych Burków i Sab przywiązywanych jest w pobliżu domu na krótkich łańcuchach, śpi w nieocieplanych budach. Światowy Tydzień Zwierząt i Światowy Dzień Zwierząt to okazja do upomnienia się o los nie tylko psów ale także zwierząt hodowanych na fermach, trzymanych w laboratoriach.
Polecane linki:
13 października Dzień Zapobiegania Klęskom Żywiołowym
Najgroźniejszymi klęskami żywiołowymi są powodzie, silne wiatry, susze, wielkoobszarowe pożary, trzęsienia ziemi i wybuchy wulkanów.
Niejednokrotnie skutki tych zjawisk są tragiczne, a zniszczenia tak wielkie, że ich usunięcie przekracza możliwości regionów czy krajów. Giną, odnoszą obrażenia lub tracą dach nad głową tysiące ludzi. Najtragiczniejszymi w skutkach klęskami żywiołowymi były:
~ huragan i powódź w Bangladeszu 14 XI 1970 [300000 ofiar śmiertelnych];
~ trzęsienie ziemi o sile 8,2 w skali Richtera, w Chinach w lipcu 1976 roku [250000 ofiar śmiertelnych],
~ ostatnie trzęsienie ziemi i fala tsunami, które nawiedziły region Indonezji 26 grudnia 2004 roku.
Na obszarze Polski największe szkody występują w wyniku powodzi i silnych wiatrów.
Polecane strony:
14 października Międzynarodowy Dzień Zmniejszania Skutków Klęsk Żywiołowych
Najgroźniejszymi klęskami żywiołowymi są powodzie, silne wiatry, susze, wielkoobszarowe pożary, trzęsienia ziemi i wybuchy wulkanów.
Niejednokrotnie skutki tych zjawisk są tragiczne, a zniszczenia tak wielkie, że ich usunięcie przekracza możliwości regionów czy krajów. Giną, odnoszą obrażenia lub tracą dach nad głową tysiące ludzi. Często straty materialne są tak wielkie, że ich likwidacja przekracza możliwości finansowe ludności objętej kataklizmem, a częstokroć nawet możliwości rządu danego kraju.
W Polsce uchwalono kilka ustaw i rozporządzeń, które regulują i ułatwiają ludności objętej klęską żywiołową odbudowanie i remont domostw. Są to między innymi:
~ Ustawa z dnia 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela - Dz. U. Nr 233 z 28 grudnia 2002 r., poz. 1955;
~ Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej;
Ustawa z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych;
~ Ustawa z dnia 8 lipca 1999 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na usuwanie skutków powodzi;
~ Ustawa z 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu.
Polecane strony:
14 października Dzień Edukacji Narodowej
14 października 1773 roku z inicjatywy króla Stanisława Augusta została powołana Komisja Edukacji Narodowej. Była ona pierwszym w Europie ministerstwem oświaty.
Najwyższa władza nad szkolnictwem składała się z reprezentantów izby poselskiej i senatu. Komisja całkowicie zreformowała i zreorganizowała szkolnictwo w duchu narodowym i obywatelskim, wprowadzając w szerokim zakresie nauki ścisłe i przyrodnicze oraz, po raz pierwszy, zamiast łaciny polski jako język nauczania. W dniu rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej, każdego roku, obchodzony jest Dzień Edukacji Narodowej. Dzień ten uznaje się za święto wszystkich pracowników oświaty. Tradycyjnie tego dnia w szkołach zamiast lekcji odbywają się apele, występy uczniów, zabawy. Często także nauczyciele honorowani są kwiatami i drobnymi upominkami.
Polecane strony:
http://www.archiwum.literka.pl/modules.php?name=News&file=article&sid=9171 (scenariusz apelu)
16 października Światowy Dzień Żywności
Co siedem sekund z głodu umiera dziecko poniżej 10 roku życia. Tymczasem szacuje się, że Ziemia może wyżywić 12 miliardów ludzi, przy czym każdy miałby szansę otrzymać co najmniej 2700 kalorii dziennie.
W przeddzień Światowego Dnia Żywności w 2003 roku, specjalny wysłannik Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. prawa do wyżywienia, Szwajcar Jean Ziegler oświadczył, że w 2003 roku liczba niedożywionych wzrosła i sięga 840 mln osób. W 2000 roku ONZ postawiła sobie za cel zmniejszenie liczby głodujących o połowę do 2015 roku, co na razie wydaje się pobożnym życzeniem.
Polecane linki:
17 października Międzynarodowy Dzień Likwidacji Nędzy
18 października Światowy Dzień Monitoringu Wód
Obchody tego święta poprzedzone są całomiesięcznymi obserwacjami wybranych lokalnych zlewni. Głównym celem jest pokazanie i rozpropagowanie wiedzy na temat wszelkich współzależności występujących na poziomie zlewni.
Został wprowadzony przez America's Clean Water Foundation w 2002 roku, który był rokiem czystej wody. Obecnie obchodzony jest na całym świecie, a jednym z głównych współorganizatorów jest International Water Association.
Polecane strony:
25 października Dzień Ustawy o Ochronie Zwierząt
LISTOPAD
18 listopada Światowy Dzień Rzucania Palenia
Z przeprowadzonego w kwietniu 2005 roku sondażu Instytutu SMG/KRC wynika, chociaż polskie prawo tego zabrania, ponad 80% sprzedawców sprzedałoby papierosy nieletnim, mimo że 86% ma świadomość, iż jest to nielegalne.
Światowy Dzień Rzucania Palenia przypada zawsze w trzeci czwartek listopada. Idea narodziła się w Stanach Zjednoczonych z inicjatywy dziennikarza Lynna Smitha, który w 1974 roku zaapelował do czytelników swojej gazety, aby przez jeden dzień nie palili papierosów. W efekcie, aż 150 tysięcy ludzi spróbowało przez jedną dobę wytrzymać bez palenia. Amerykańskie Towarzystwo Walki z Rakiem zachęcone powodzeniem akcji uznało trzeci czwartek listopada (tydzień przed obchodzonym w Stanach Zjednoczonych Dniem Dziękczynienia) za Dzień Rzucania Palenia. Pomysł ten przyjął się także w innych krajach, w tym od 1991 r. w Polsce. Od 1992 r. Fundacja „Promocja Zdrowia” przy Centrum Onkologii (Instytut w Warszawie)w każdy trzeci czwartek listopada inicjuje akcje pod hasłem „Rzuć palenie razem z nami”.
Polecane strony:
25 listopada Dzień Bez Futra ( No Fur Day )
Jest to wyraz sprzeciwu wobec hodowli zwierząt na futra i warunkom w jakich są one przetrzymywane.
W niektórych krajach, np. w Wielkiej Brytanii i Holandii, taka hodowla jest prawnie zakazana. W innych, np. w Szwecji i Irlandii, dopiero trwa batalia na rzecz wprowadzenia takiego zakazu. Niestety, inwestorzy z tych państw przenoszą się za granicę, m.in. do Polski. Zwierzęta hodowane na futra - lisy, jenoty, norki, nutrie, króliki, szynszyle - przeżywają swoje krótkie życie na specjalnych fermach hodowlanych, stłoczone w niewielkich klatkach, pozbawione możliwości ruchu, co powoduje ich nienaturalne zachowania takie jak gryzienie własnego ciała czy zjadanie młodych. Żyją w skrajnie nienaturalnych warunkach a później są brutalnie zabijane.
CZY WIESZ, ŻE?
√ Aby uszyć jedno futro przeciętnej wielkości trzeba zabić:
• 27 szopów,
• 40 soboli,
• 150 gronostai,
• 11 rysi,
• 18 rudych lisów,
• 55 dzikich norek,
•100 szynszyli,
• 100 wiewiórek.
28 listopada Międzynarodowy Dzień bez Kupowania ( Buy Nothing Day)
Media i reklama promują konsumpcyjny styl życia. Ludzie zachęcani są do nieustannego kupowania nowych produktów, co ma świadczyć o zamożności ich portfela. Dodatkowo nowe produkty projektowane są tak, aby cykl ich życia był możliwie krótki, tak aby konsument musiał w niedługim okresie ponownie kupić ten produkt. Zużyte produkty trafiają zwykle na wysypiskach śmieci.
Dzień Bez Kupowania został zainicjowany w r. 1992 w Kanadzie przez Teda Dave'a, pracującego wtedy w świecie reklamy. Chciał on wyrazić swój sprzeciw wobec ciągłego apelu w mediach, wzywającego ludzi do zbędnej konsumpcji. Konsumpcja, szczególnie nadmierna, ma ogromny szkodliwy wpływ na środowisko, na jakość życia ludzi. Jego motto „Już dosyć!” (Enough is enough) trafiło do odbiorców w wielu krajach, którzy wspierają od tamtego czasu tę ideę.
29 listopada Dzień ogłoszenia św. Franciszka patronem ekologów
„Bądź człowiekiem wśród stworzeń, bratem między braćmi”
Święty Franciszek - pierwszy ekolog - głosił wizję solidarności i braterstwa ze wszystkimi stworzenia.
W 1979 roku papież Jan Paweł II ogłosił św. Franciszka patronem ekologów. Współcześnie może on być znakiem orientacyjnym w odszukiwaniu właściwych relacji między człowiekiem a przyrodą, innymi ludźmi i Bogiem. W Polsce tę problematykę rozwijają franciszkańskie grupy ekologiczne, w tym Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu.
GRUDZIEŃ
22 grudnia Pierwszy Dzień Zimy ( przesilenie zimowe)
Przesilenie to moment, w którym Słońce osiąga największe odchylenie od równika. Przesilenie zimowe na półkuli północnej, to dzień, w którym Słońce znajduje się w zenicie w najdalej na południe wysuniętej szerokości geograficznej.
Równoleżnik, na którym to ma miejsce, nazywany jest zwrotnikiem Koziorożca. Z powodu występowania lat przestępnych przesilenie zimowe przypada na dni 21-23 grudnia. W 2003 roku przesilenie nastąpiło 22 grudnia o 07.51, a w 2004 roku 21 grudnia o 13.41. Na półkuli północnej jest to najkrótszy dzień w roku, a na półkuli południowej - najdłuższy.
DEKADY
Lata 2005 - 2014 Dekada Edukacji na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju
[The United Nations Decade of Education for Sustainable Development]
Celem tej wielkiej międzynarodowej inicjatywy jest promowanie takiej edukacji, która będzie służyła wdrażaniu zasad zrównoważonego rozwoju kładąc nacisk zarówno na aspekty środowiskowe, jak i ekonomiczne i społeczne oraz ich pełną współzależność. Dekada ma być wzmocnieniem i inspiracją dla wspólnego poszukiwania nowych programów i zadań oraz ustalania nowych standardów edukacji, niezbędnych w stawianiu czoła podstawowym problemom ludzkości.
Została oficjalnie rozpoczęta 1 marca 2005 roku w Nowym Jorku przez sekretarza generalnego ONZ - Kofi Annana oraz sekretarza UNESCO- Koïchiro Matsuura. Jest to wynik wydajnej w grudniu 2002 roku, podczas Szczytu ONZ na Temat Zrównoważonego Rozwoju w Johannesburgu, rezolucji nr 57/254 zobowiązującej wszystkie państwa do rozpoczęcia odpowiednich przygotowań do jej obchodów.
Lata 1996 - 2005 Dekada Słoneczna [World Solar Programme]
Celem mijającej właśnie Dekady Słonecznej było budowanie współpracy między państwami i organizacjami w celu promowania wykorzystania odnawialnych źródeł energii, poprzez wyznaczenie wspólnych celów, standardów, wypracowanie mechanizmów współpracy.
Dekada słoneczna została ustanowiona na szczycie słonecznym 16-17 września w Harare, Zimbabwe. Podjęte działania prowadzić miały do wzrostu standardu życia znacznej liczby ludzi, szczególnie w obszarach wiejskich oraz stworzenia nowych miejsc pracy poprzez w nowopowstałych zakładach. Państwa zostały zobowiązane do redukcji emisji poprzez wprowadzenie czystych technologii.
Rok 2004 Rok Puszczy Białowieskiej [Rok Żubra]
We wrześniu 2004 roku minęło 75 lat od momentu rozpoczęcia w Puszczy Białowieskiej starań nad restytucją żubra.
Przed I wojną światową w Puszczy żyło ponad 700 żubrów. Jednak niestety ani jeden osobnik nie przetrwał wojny. Ostatni żubr zginął w 1919 roku. Jedynie w ogrodach zoologicznych i zwierzyńcach kilku krajów europejskich zwierzęta te przetrwały w niewielkiej liczbie. W celu ocalenia żubra utworzono w 1923 roku Międzynarodowe Towarzystwo Ochrony Żubra. Pierwsze Żubry powróciły do Puszczy Białowieskiej w 1929 roku do specjalnie przygotowanego zwierzyńca. Po długotrwałej hodowli udało się doprowadzić do powrotu żubra do natury. Pierwsze dwa żubry opuściły rezerwat w 1952 roku. Obecnie cieszymy się rosnącą populacją tych pięknych zwierząt w liczbie około 350 sztuk.
Rok 2002 Międzynarodowy Rok Gór
Głównym celem tej inicjatywy było zwiększenie świadomości na temat wagi zrównoważonego rozwoju terenów górskich, co ma szczególnie duże znaczenie, ponieważ tereny górzyste zamieszkuje jedna dziesiąta ludności świata.
Rok 2002 ogłoszony został Światowym Rokiem Gór w wyniku decyzji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, które w ten sposób odniosło się do słynnego "Szczytu Ziemi" w 1992 w Rio, kiedy to góry uznano za szczególne dziedzictwo naturalne człowieka. Propozycje ustanowienia Międzynarodowego Roku Gór wysunął prezydent Kirgistanu podczas międzynarodowej konferencji pn. "Badania gór - wyzwania i kierunki XXI”.