Ocena dokładności zdjęcia lotniczego i ortofotomapy

(z wykorzystaniem programu ILWIS)

Spis treści

1. Cel ćwiczenia i wykaz danych

2. Wprowadzenie do ILWIS-a i zapoznanie się z danymi

3. Przeskalowanie zdjęcia - ocena dokładności

4. Ocena dokładności ortofotomapy

5. Zawartość sprawozdania[Author ID0: at Thu Nov 30 00:00:00 1899 ]

6. Załączniki[Author ID2: at Sun Mar 27 14:55:00 2011 ]

1. Cel ćwiczenia

Zapoznanie się z dokładnością zdjęć lotniczych i ortofotomap. Stwierdzenie różnicy pomiędzy przeskalowaniem zdjęcia a ortorektyfikacją uwzględniającą rzeźbę terenu.

Dane

• Cyfrowe zdjęcie lotnicze w skali 1:1[Author ID2: at Sun Mar 27 14:44:00 2011 ]36 000,[Author ID2: at Sun Mar 27 14:44:00 2011 ] piksel 6 μm, piksel terenowy około 0.22 m - przetworzone do formatu akceptowanego przez program Ilwis (nazwa pliku: 4_6498_a)

• Metryka_kamery - Vex[Author ID2: at Sun Mar 27 14:45:00 2011 ]X[Author ID2: at Sun Mar 27 14:45:00 2011 ]cel- dane z kalibracji kamery, który zawierają elementy orientacji wewnętrznej - (plik wspolrzedne.doc)

• Numeryczny model terenu (NMT) - (nazwa pliku: nmtropsim)

• Fotopunkty naturalne - punkty osnowy fotogrametrycznej (współrzędne w układzie 1992, opisy fotograficzne) (plik wspolrzedne.doc oraz obrazy: fotopunkty...-....jpg)

• Mapa wektorowa sieci dróg - dane do weryfikacji dokładności - (plik wektorowy: drogi_77)

2. Wprowadzenie do ILWIS-a i zapoznanie się z danymi

Środowisko ILWIS operuje na domenach. Domena (ikona
) jest to dziedzina w której zawierają się wartości prezentowane na mapach lub w tabelach. ILWIS umożliwia istnienie kilku typów domen:

Class - domena klas, zawiera listę nazw jakie mogą przyjmować piksele na mapie. Może występować z opcją Group, wtedy oprócz nazwy definiować można górną granicę przedziału wartości, jakie może przyjmować domena.

Identifier - każdemu elementowi na mapie przypisywany jest unikalny numer. Mapa wektorowa „drogi_77” (ikona
) występuje w tej domenie, każdej linii przypisany jest unikalny numer. Umożliwia to jednoznaczną identyfikację każdej linii a co za tym idzie przypisaniem do mapy tabeli z atrybutami (tabela „drogi_77” - ikona
).

Bool - domena zawiera rodzaje wartości: True oraz False, czyli prawda i fałsz.

Value - każdemu elementowi na mapie przyporządkowana jest jakaś konkretna wartość. Domena najczęściej wykorzystywana do prezentacji danych wysokościowych. W tej domenie występuje mapa „nmtropsim” (ikona
).

Dodatkowo każda domena może posiadać wartości nieokreślone oznaczane w ILWIS jako „?”.

Mapa „nmtropsim” posiada również plik georeferencji (ikona
). Plik łączy układ pikselowy mapy rastrowej z układem współrzędnych terenowych.

Dane do tematu zawierają również plik „ukl1992” definiujący odwzorowanie (ikona
), dzięki któremu możliwe jest wyświetlanie w oknie mapy współrzędnych geograficznych.

Zapoznanie z danymi

Utworzyć katalog „rektyfikacja” i wczytać do niego dane

Wyświetlić na ekranie plik „4_6498_a.” w układzie pikselowym - wybierając strzałkę
, po kliknięciu lewym klawiszem myszy zaobserwować jak zmieniają się współrzędne w prawym dolnym rogu okna mapy.

Wyświetlić plik NMT - wybierając strzałkę 
, po kliknięciu lewym klawiszem myszy zaobserwować jak zmieniają się współrzędne w prawym dolnym rogu okna mapy oraz wysokość wyświetlana obok znaczka 
.

• Zaobserwować zróżnicowany charakter terenu (por. lewy górny narożnik z prawym dolnym)

• Ocenić zróżnicowanie pod względem morfologii terenu (zapisać wysokości maksymalną i minimalną) dla obszaru, dla którego wygenerowane zostanie przeskalowane zdjęcie i ortofotomapa (ΔX = 1000 m, ΔY = 1000 m)

• Zakres terenu przetwarzanego: X_min = 588 200 + 20m ∗ nr_studenta, Y_min = 231 400 + 20m ∗ nr_studenta

• Ograniczenie obszaru wynika z czasochłonności procedury resamplingu

3. Przeskalowanie zdjęcia lotniczego

Zdjęcie lotnicze ma skalę, która wynika z chwilowej wysokości lotu w momencie jego wykonania i stałej kamery. Równocześnie z[Author ID1: at Sun Mar 27 10:18:00 2011 ]Z[Author ID1: at Sun Mar 27 10:18:00 2011 ] powodu deniwelacji terenu oraz nachylenia zdjęcia jego skala jest niejednakowa na całej powierzchni. Posiadając dane w postaci kilku fotopunktów można przeskalować zdjęcie do pewnej skali uśrednionej, która odpowiada płaszczyźnie umieszczonej na średniej wysokości terenu. Przeskalowanie takie możemy wykonać wykorzystując transformację konforemną.

Do wyznaczenia współczynników transformacji wymagana jest znajomość na obu płaszczyznach minimum dwu par punktów homologicznych (wykorzystywanych jako punkty dostosowania) W przypadku przetwarzania zdjęcia lotniczego dla tych punktów dostosowania musimy pomierzyć na zdjęciu współrzędne x, [Author ID1: at Sun Mar 27 10:19:00 2011 ]y (w dowolnym układzie) i znać z pomiaru w terenie współrzędne płaskie X, Y.

Dane do przeskalowania zdjęcia w rozwiązywanym zadaniu:

• zdjęcie lotnicze w postaci cyfrowej

• 4 pary fotopunktów (znane współrzędne terenowe X, Y w układzie 1992).

Uwaga dotycząca pomiarów na zdjęciach:

Po otwarciu okna z obrazem, na którym wykonywać będziemy pomiar należy powiększać obraz otoczenia mierzonego punktu narzędziem
tak, aby pomiar był odpowiednio dokładny, pomniejszenie obrazu można wykonać narzędziem
, a do wyświetlenia całego obrazu służy narzędzie
.

Przebieg przetwarzania:

1. W pierwszej kolejności należy wykonać przeskalowanie zdjęcia, czyli jego przetworze[Author ID1: at Sun Mar 27 10:19:00 2011 ]nie [Author ID1: at Sun Mar 27 10:19:00 2011 ]powiększenie do skali [Author ID1: at Sun Mar 27 10:19:00 2011 ]do[Author ID1: at Sun Mar 27 10:19:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 10:19:00 2011 ]płaszczyzny znajdującej się na średniej wysokości terenu z wykorzystaniem transformacji Helmerta

1. Utworzenie georeferencji (pliku, który łączy układ pikselowy zdjęcia z układem współrzędnych terenowych).

1. Wyświetlić plik „4_6498_a.”.

2. W oknie mapy [Author ID1: at Sun Mar 27 10:21:00 2011 ]obrazu[Author ID1: at Sun Mar 27 10:21:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 10:21:00 2011 ]- wybrać: File/Create/Georeference. (tworzenie georeferencji dla pliku „zdjecie”[Author ID1: at Sun Mar 27 10:21:00 2011 ]). Nazwa georeferencji „przeskalowanie”, [Author ID1: at Sun Mar 27 10:53:00 2011 ]”[Author ID1: at Sun Mar 27 10:53:00 2011 ];[Author ID1: at Sun Mar 27 10:53:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 10:53:00 2011 ]O[Author ID1: at Sun Mar 27 10:54:00 2011 ]pcje: [Author ID1: at Sun Mar 27 10:21:00 2011 ]GeoRef Tiepoints, Coordinate System „ukl1992”, Sub-Pixel Precision.

3. poniżej obrazu zdjęcia pojawi się tabelka do pomiaru fotopunktów, ustawić typ transformacji „Conformal”

4. Narzędziem
   kliknąć na fotopunkt, wprowadzić współrzędne XY. W ten sposób dodać 4 punkty (2 górne i 2 dolne).

5. Kliknąć [Author ID1: at Sun Mar 27 10:42:00 2011 ]ikonę[Author ID1: at Sun Mar 27 10:42:00 2011 ]
   [Author ID1: at Sun Mar 27 10:42:00 2011 ] - zostanie obliczona transformacja[Author ID1: at Sun Mar 27 10:42:00 2011 ]W[Author ID1: at Sun Mar 27 10:43:00 2011 ]spółczynniki transformacji [Author ID1: at Sun Mar 27 10:42:00 2011 ]obliczne są na bieżąco w czasie pomiaru poszczególnych punktów. Należy zanotowac odchyłki na poszczególnych punktach dostosowania (tabelka pod obrazem kolumny: [Author ID1: at Sun Mar 27 10:43:00 2011 ]DRow,[Author ID1: at Sun Mar 27 10:44:00 2011 ] DCol[Author ID1: at Sun Mar 27 10:44:00 2011 ])[Author ID1: at Sun Mar 27 10:45:00 2011 ]; odchyłki są w pikselach.[Author ID1: at Sun Mar 27 10:44:00 2011 ] Przeliczyć wartość odchyłek na m (terenowy rozmiar piksela[Author ID1: at Sun Mar 27 10:45:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 10:46:00 2011 ]= ?)[Author ID1: at Sun Mar 27 10:45:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 10:44:00 2011 ]

6. Zatwierdzić
   transformację konforemną

2. Wygenerowanie fragmentu przeskalowanego zdjęcia

1. W oknie głównym ILWIS utworzyć następną georeferencję: File/Create/Georeference. Nazwa:[Author ID1: at Sun Mar 27 10:47:00 2011 ] „przeskalowanie-[Author ID1: at Sun Mar 27 10:51:00 2011 ]confo[Author ID1: at Sun Mar 27 10:49:00 2011 ]rmal[Author ID1: at Sun Mar 27 10:50:00 2011 ]”; O[Author ID1: at Sun Mar 27 10:53:00 2011 ]pcje: [Author ID1: at Sun Mar 27 10:47:00 2011 ]Georef Corners; Coordinate System „ukl1992”; rozmiar piksela 0.2; wprowadzić zakres współrzędnych spisany wcześnie[Author ID1: at Sun Mar 27 10:47:00 2011 ]wcześnie według przydziału [Author ID1: at Sun Mar 27 10:47:00 2011 ]j[Author ID1: at Sun Mar 27 10:48:00 2011 ](patrz zapoznanie się z danymi)[Author ID1: at Sun Mar 27 10:48:00 2011 ]; odznaczona opcja „Center of Corner pixels”.

2. Utworzenie przeskalowanego obrazu: Z zakładki Operation-List wybrać Resample. Parametry: mapa rastrowa „4_6498_a.”; metoda najbliższego sąsiada; wynik zapisać z nazwą: „nazwisko_przeskalowanie”; georeferencja „przeskalowanie-conformal[Author ID1: at Sun Mar 27 10:51:00 2011 ]”. Zatwierdzić przyciskiem „Show” i czekać cierpliwie.

3. Analiza dokładności wpasowania przeskalowanego zdjęcia w obraz rzeczywistej mapy sieci dróg

1. Wyświetlić przeskalowane zdjęcie

2. Nałożyć warstwę (Layers - Add layer) „drogi_77”. Warstwa ta to wektory prezentujące prawidłowo przebieg osi dróg. Pomierzyć narzędziem
   i zapisać odchyłki pomiędzy położeniem osi drogi na obrazie a przebiegiem wektora,[Author ID1: at Sun Mar 27 10:54:00 2011 ] w co najmniej dwudziestu punktach (szczególnie zwrócić uwagę na skrzyżowania dróg). Do pomiaru wybrać punkty o zróżnicowanych odchyłkach, czyli kilka punktów o odchyłkach największych i kilka o średnich i kilka o odchyłkach małych). Policzyć błąd średni:
   

3. Zamknąć okno wyświetlanego rastra.

4. Generowanie ortofotomapy

Ortofotografia umożliwia przekształcenie obrazu zdjęcia (które jest rzutem środkowym terenu) w mapę (która jest rzutem ortogonalnym terenu) przez usunięcie zniekształceń obrazu na zdjęciu spowodowanych nachyleniem kamery i deniwelacjami terenu. Aby wykonać przekształcenie ortofotograficzne niezbędne są dane:

• zdjęcie

• elementy orientacji wewnętrznej zdjęcia

• elementy orientacji zewnętrznej zdjęcia

• opis ukształtowania terenu w postaci Numerycznego Modelu Terenu

Elementy orientacji wewnętrznej zdjęcia są podane w raporcie z kalibracji kamery. Elementy orientacji zewnętrznej można uzyskać w procesie aerotriangulacji lub wyznaczyć dla każdego zdjęcia osobno przez wykonanie fotogrametrycznego wcięcia wstecz (w naszym przypadku wyznaczamy elementy orientacji zewnętrznej przez wykonanie fotogrametrycznego wcięcia wstecz).

Terenowy rozmiar piksela ortofotomapy cyfrowej powinien być podobny (może być nieco większy) do terenowego rozmiaru piksela zdjęcia, a równocześnie musi być spełniony warunek, że rozmiar arkusza ortofotomapy wyrażony we współrzędnych terenowych jest pełną wielokrotnością rozmiaru piksela ortofotomapy. Dla opracowywanej ortofotomapy terenowy rozmiar piksela wynosić będzie, zatem 20 cm.

[Author ID0: at Thu Nov 30 00:00:00 1899 ]

[Author ID1: at Sun Mar 27 10:52:00 2011 ]

Przebieg ortorektyfikacji zdjęcia lotniczego

1. Utworzenie georeferencji

1. Procedura ortorektyfikacji wymaga,[Author ID1: at Sun Mar 27 10:52:00 2011 ] aby na jej początku zdjęcie nie miało dołączonej żadnej georeferencji. Wcześniej wykonana rektyfikacja zdjęcia przez jego przeskalowanie spowodowała, że do pliku „4_6498_a.” została dołączona georeferencja: „przeskalowanie”. Przed przystąpieniem do tworzenia nowej georeferencji należy odłączyć wcześniejszą. Wykonuje się to następująco: w oknie głównym programu ILWIS należy stanąć myszą na obrazie „4_6498_a.”, przycisnąć prawy przycisk myszy, wybrać Properties - w zakładce Raster Map ustawić georeferencję NONE

2. Wyświetlić na ekranie plik „4_6498_a.”.

3. W oknie mapy - File/Create/Georeference. (tworzenie georeferencji dla pliku „4_6498_a.”) ustawić: Nazwa georeferencji „ortofoto”, [Author ID1: at Sun Mar 27 10:53:00 2011 ]”[Author ID1: at Sun Mar 27 10:53:00 2011 ];[Author ID1: at Sun Mar 27 10:53:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 10:53:00 2011 ]O[Author ID1: at Sun Mar 27 10:54:00 2011 ]pcje:[Author ID1: at Sun Mar 27 10:53:00 2011 ] [Author ID2: at Sun Mar 27 14:47:00 2011 ]GeoRef Ortho Photo, wybrać DTM; [Author ID1: at Sun Mar 27 10:55:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 10:54:00 2011 ]nmtropsim , Sub-Pixel Precision.

4. po utworzeniu georeferencji otwiera się okno do orientacji wewnętrznej zdjęcia.

2. Wykonanie orientacji wewnętrznej zdjęcia z kamery cyfrowej (dane: plik współrzędne.doc)[Author ID1: at Sun Mar 27 11:09:00 2011 ]:

1. Wprowadzić wartość stałej kamery (principal Distance) - odczytaną z raportu kalibracji kamery

2. Pomierzyć narożniki zdjęcia: po [Author ID1: at Sun Mar 27 11:20:00 2011 ]P[Author ID1: at Sun Mar 27 11:20:00 2011 ]o [Author ID1: at Sun Mar 27 11:20:00 2011 ]ustawieniu kursora w wierszu tabelki odpowiadającym danemu narożnikowi wprowadzić współrzędne x, [Author ID1: at Sun Mar 27 11:09:00 2011 ]y tłowe z [Author ID1: at Sun Mar 27 11:09:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:09:00 2011 ]raportu kalibracji kamery (obliczone zresztą [Author ID1: at Sun Mar 27 11:09:00 2011 ]już wcześniej dla potrzeb tematu 1-VSD), a [Author ID1: at Sun Mar 27 11:10:00 2011 ]następnie powiększyć wybrany narożnik narzędziem [Author ID1: at Sun Mar 27 11:10:00 2011 ]narzędziem
   [Author ID1: at Sun Mar 27 11:11:00 2011 ] tak[Author ID1: at Sun Mar 27 11:11:00 2011 ],[Author ID2: at Sun Mar 27 14:54:00 2011 ] aby były wyraźnie widoczne piksele obrazu [Author ID1: at Sun Mar 27 11:11:00 2011 ](piksele powinny być większe niż narzędzie[Author ID1: at Sun Mar 27 11:13:00 2011 ]
   [Author ID1: at Sun Mar 27 11:13:00 2011 ]) przesunąć suwakami ta[Author ID1: at Sun Mar 27 11:13:00 2011 ]k,[Author ID1: at Sun Mar 27 11:14:00 2011 ] aby była pewność[Author ID1: at Sun Mar 27 11:13:00 2011 ],[Author ID1: at Sun Mar 27 11:14:00 2011 ] że widzimy narożnik[Author ID1: at Sun Mar 27 11:13:00 2011 ]owy piksel[Author ID1: at Sun Mar 27 11:14:00 2011 ] obrazu a nie któryś kolejny[Author ID1: at Sun Mar 27 11:13:00 2011 ], [Author ID1: at Sun Mar 27 11:14:00 2011 ]a [Author ID1: at Sun Mar 27 11:15:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:18:00 2011 ]następnie narzędziem [Author ID1: at Sun Mar 27 11:15:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:15:00 2011 ]
   kliknąć na narożnik. Program pomierzy współrzędne pikselowe tego punktu i wpisze je do [Author ID1: at Sun Mar 27 11:15:00 2011 ]dwóch następnych kolumn tabelki. [Author ID1: at Sun Mar 27 11:17:00 2011 ]([Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ]W ten sposób dodać [Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ]4[Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ]narożniki[Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ].[Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ]Uwaga, po pomierzeniu jednego narożnika tłowego system automatycznie ustawia się do pomiaru następnego. Należy zwrócić uwagę na to, w którym wierszu wpisują się mierzone współrzędne obrazowe narożnika zwłaszcza, gdy poprawiany jest pomiar błędny)[Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ]. Po wpisaniu do tabelki [Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ]współrzędnych tłowych [Author ID1: at Sun Mar 27 11:20:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ]następnego narożnika[Author ID1: at Sun Mar 27 11:20:00 2011 ],[Author ID1: at Sun Mar 27 11:22:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:20:00 2011 ]nie zmniejszając powiększenia obrazu, [Author ID1: at Sun Mar 27 11:22:00 2011 ]suwakami prz[Author ID1: at Sun Mar 27 11:20:00 2011 ]e[Author ID1: at Sun Mar 27 11:21:00 2011 ]sunąć [Author ID1: at Sun Mar 27 11:20:00 2011 ]obraz tak[Author ID1: at Sun Mar 27 11:21:00 2011 ],[Author ID1: at Sun Mar 27 11:22:00 2011 ] aby ten następny narosnik był widoczny na ekranie. Ustawić się na naożniku skrajnego piksela i [Author ID1: at Sun Mar 27 11:21:00 2011 ]narzędziem[Author ID1: at Sun Mar 27 11:23:00 2011 ]
   [Author ID1: at Sun Mar 27 11:23:00 2011 ] pomierzyć go. [Author ID1: at Sun Mar 27 11:23:00 2011 ]W ten sposób dodać [Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ]4[Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ]narożniki[Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ].[Author ID1: at Sun Mar 27 11:19:00 2011 ]

3. Wybrać transformację Helmerta (Conformal), przeanalizować i zanotować odchyłki na narożnikach po transformacji, wcisnąć OK

4. pojawia się okno do wykonania wcięcia wstecz

3. Wyznaczenie elementów orientacji zewnętrznej zdjęcia metodą fotogrametrycznego wcięcia wstecz (na podstawie pomiaru fotopunktów):

1. P[Author ID1: at Sun Mar 27 11:25:00 2011 ]owiększyć wybrany rejon tak[Author ID1: at Sun Mar 27 11:24:00 2011 ],[Author ID2: at Sun Mar 27 14:49:00 2011 ] aby [Author ID1: at Sun Mar 27 11:24:00 2011 ]można[Author ID1: at Sun Mar 27 11:25:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:24:00 2011 ]było dokładnie pomierzyć fotopunkt. [Author ID1: at Sun Mar 27 11:25:00 2011 ]Narzędziem
   kliknąć,[Author ID1: at Sun Mar 27 11:25:00 2011 ] na fotopunkt, wprowadzić w wyświetlonej tabelce współrzędne XYZ (zaznaczyć okienko „Z” aby można było wprowadzić trzy współrzędne). W ten sposób dodać 5 foto[Author ID1: at Sun Mar 27 11:25:00 2011 ]punktów.

2. Zapisać odchyłki na poszczególnych punktach (dwie ostatnie kolumny - odchyłki w pikselach) oraz błąd średni wpasowania (Sigma),[Author ID1: at Sun Mar 27 11:27:00 2011 ]. Odchyłki na poszczególnych fotopunktacch nie powinny przekroczyć 1.5 piksela. Jeżeli odchyłki są większe sprawdzić wpisane[Author ID1: at Sun Mar 27 11:27:00 2011 ] do tabelki współrzędne terenowe i jeżeli są błędne[Author ID1: at Sun Mar 27 11:28:00 2011 ] -[Author ID2: at Sun Mar 27 14:49:00 2011 ] poprawić[Author ID1: at Sun Mar 27 11:28:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:29:00 2011 ]([Author ID1: at Sun Mar 27 11:28:00 2011 ]komórki tabeli można edytować). Jeżeli odchyłki w[Author ID1: at Sun Mar 27 11:29:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:30:00 2011 ]dalszym ciągu są za duże[Author ID1: at Sun Mar 27 11:29:00 2011 ],[Author ID2: at Sun Mar 27 14:49:00 2011 ] ponownie pomierzyć [Author ID1: at Sun Mar 27 11:29:00 2011 ]podejrzany fotopunkt[Author ID1: at Sun Mar 27 11:30:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:34:00 2011 ]([Author ID1: at Sun Mar 27 11:34:00 2011 ][Author ID2: at Sun Mar 27 14:49:00 2011 ] [Author ID2: at Sun Mar 27 14:49:00 2011 ]Sposób poprawiania pomiaru: [Author ID1: at Sun Mar 27 11:34:00 2011 ]K[Author ID1: at Sun Mar 27 11:37:00 2011 ]liknąć na narzędzie [Author ID1: at Sun Mar 27 11:34:00 2011 ]
   [Author ID1: at Sun Mar 27 11:34:00 2011 ], nast[Author ID1: at Sun Mar 27 11:34:00 2011 ]ę[Author ID1: at Sun Mar 27 11:35:00 2011 ]pnie [Author ID1: at Sun Mar 27 11:34:00 2011 ]wciskając przycisk z numerem punktu w tabelce (Ilwis wprowadza swoją numerację[Author ID1: at Sun Mar 27 11:35:00 2011 ]![Author ID1: at Sun Mar 27 11:36:00 2011 ])[Author ID1: at Sun Mar 27 11:35:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:34:00 2011 ] zaznaczyć wiersz[Author ID1: at Sun Mar 27 11:36:00 2011 ],[Author ID1: at Sun Mar 27 11:37:00 2011 ] który należy poprawić[Author ID1: at Sun Mar 27 11:36:00 2011 ].[Author ID1: at Sun Mar 27 11:37:00 2011 ] Kursor przyjmie postać[Author ID1: at Sun Mar 27 11:52:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:53:00 2011 ]
   [Author ID1: at Sun Mar 27 11:52:00 2011 ], należy tym kursorem ponownie pomierzyć fotopunkt [Author ID1: at Sun Mar 27 11:53:00 2011 ]-[Author ID1: at Sun Mar 27 11:54:00 2011 ] program [Author ID1: at Sun Mar 27 11:53:00 2011 ]podmieni współrzędne pikselowe punktu (poprawić można jednokrotnie, jeżeli [Author ID1: at Sun Mar 27 11:54:00 2011 ]ponownie[Author ID1: at Sun Mar 27 11:55:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:54:00 2011 ]chcemy poprawić pomiar[Author ID1: at Sun Mar 27 11:55:00 2011 ],[Author ID2: at Sun Mar 27 14:50:00 2011 ] należy zaznaczyć numer innego punktu a później ponownie zaznaczyć numer punktu[Author ID1: at Sun Mar 27 11:55:00 2011 ],[Author ID2: at Sun Mar 27 14:50:00 2011 ] który chcemy poprawić)[Author ID1: at Sun Mar 27 11:55:00 2011 ] Jeśli Odchyłki uznamy za [Author ID1: at Sun Mar 27 11:56:00 2011 ]satysfakcjonujące należy[Author ID1: at Sun Mar 27 11:56:00 2011 ]następnie [Author ID1: at Sun Mar 27 11:57:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 11:57:00 2011 ]zatwierdzić
   obliczenia wcięcia wstecz.[Author ID1: at Sun Mar 27 11:57:00 2011 ]. [Author ID1: at Sun Mar 27 11:25:00 2011 ]

3. Zamknąć okno mapy.

4. Uwagi:

1. źle wpisane współrzędne terenowe fotopunktów można poprawić klikając w odpowiednią komórkę tabeli,

2. źle pomierzony punkt można usunąć zaznaczając odpowiedni wiersz tabeli i wciskając klawisz Delete,

3. ponowne otwarcie utworzonej w punktach 3 - 5 georeferencji (to samo dotyczy dowolnej georeferencji z tym[Author ID1: at Sun Mar 27 11:59:00 2011 ],[Author ID2: at Sun Mar 27 14:51:00 2011 ] że należy zwrócić uwagę czy w [Author ID1: at Sun Mar 27 11:59:00 2011 ]„[Author ID1: at Sun Mar 27 12:00:00 2011 ]Properti[Author ID1: at Sun Mar 27 11:59:00 2011 ]e[Author ID1: at Sun Mar 27 12:00:00 2011 ]s[Author ID1: at Sun Mar 27 11:59:00 2011 ]”[Author ID1: at Sun Mar 27 12:00:00 2011 ] obrazu [Author ID1: at Sun Mar 27 11:59:00 2011 ]jest ta georefencja podpieta do obrazu[Author ID1: at Sun Mar 27 12:00:00 2011 ].[Author ID2: at Sun Mar 27 14:51:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 12:00:00 2011 ]J[Author ID2: at Sun Mar 27 14:51:00 2011 ]j[Author ID1: at Sun Mar 27 12:00:00 2011 ][Author ID2: at Sun Mar 27 14:51:00 2011 ]eżeli nie[Author ID1: at Sun Mar 27 12:00:00 2011 ],[Author ID2: at Sun Mar 27 14:51:00 2011 ] to należy ją podpiąć ([Author ID1: at Sun Mar 27 12:00:00 2011 ]patrz [Author ID1: at Sun Mar 27 12:01:00 2011 ]orto[Author ID1: at Sun Mar 27 12:00:00 2011 ]foto punkt 1a))[Author ID1: at Sun Mar 27 12:01:00 2011 ].[Author ID2: at Sun Mar 27 14:52:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 12:00:00 2011 ]M[Author ID2: at Sun Mar 27 14:51:00 2011 ]m[Author ID2: at Sun Mar 27 14:51:00 2011 ]ożna to [Author ID2: at Sun Mar 27 14:52:00 2011 ]wykonać klikając w [Author ID1: at Sun Mar 27 12:01:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 12:01:00 2011 ]głównym oknie katalogu roboczego ikonę:georeferencji
   .

4. po otwarciu (za pomocą Notatnika) znajdującego się w katalogu roboczym pliku tekstowego o nazwie „nazwa_georeferecji.grf” (np. orto.grf) w jego końcowej części znajdziemy pomierzone dane i odchyłki do orientacji wewnętrznej, pod sam koniec pliku w linii „Camera Proj Center (E,N,H)” liniowe elementy orientacji zewnętrznej zdjęcia -współrzędne terenowe środka rzutów, a w linii „Camera Rotation (Kap,Phi,Ome)” - kątowe elementy orientacji zewnętrznej zdjęcia.

4. Wygenerowanie ortofotogramów fragmentów zdjęcia (dla tego samego obszaru, dla których wykonano przeskalowane zdjęcie

1. W oknie głównym ILWIS utworzyć drugą georeferencję File/Create/Georeference. Nazwa „ortofotomapa”, Opcje: [Author ID1: at Sun Mar 27 12:02:00 2011 ]Georef Corners, Coordinate System „ukl1992”,rozmiar piksela 0.2, wprowadzić zakres współrzędnych użyty wcześniej przy generowaniu przeskalowanego zdjęcia, odznaczona opcja „Center of Corner pixels”.

2. Utworzenie ortofotomapy: Z zakładki Operation-List wybrać Resample, mapa rastrowa „zdjecie[Author ID1: at Sun Mar 27 12:04:00 2011 ]4_6498_a[Author ID1: at Sun Mar 27 12:04:00 2011 ]”, metoda najbliższego sąsiada, wynik zapisać jako „orto[Author ID1: at Sun Mar 27 12:04:00 2011 ]-[Author ID1: at Sun Mar 27 12:04:00 2011 ]nazwisko[Author ID1: at Sun Mar 27 12:04:00 2011 ]nazwisko-orto[Author ID1: at Sun Mar 27 12:04:00 2011 ]”, georeferencja „ortofotomapa”. Zatwierdzić przyciskiem „Show” i czekać cierpliwie..

5. Ocena dokładności wpasowania ortofotomapy w w [Author ID1: at Sun Mar 27 12:04:00 2011 ]obraz rzeczywistej mapy sieci dróg

Na wyświetloną ortofotomapę fragmentu zdjęcia nałożyć warstwę wektorową dróg (drogi_77), zwrócić uwagę na rozbieżności i pomierzyć odchyłki wektora osi drogi od obrazu na ortofotomapie podobnie jak w przypadku przeskalowanego zdjęcia. Pomierzyć odchyłki w co[Author ID1: at Sun Mar 27 12:05:00 2011 ]odchyłki, w co[Author ID1: at Sun Mar 27 12:05:00 2011 ] najmniej dwudziestu punktach o zróżnicowanych ich wielkościach

5. Ocena dokładności

Wytyczne techniczne „Zasady wykonywania ortofotomap w skali 1: 10000” określają, jakie warunki powinny być spełnione przy kontroli dokładności ortofotomapy. Mówią one, że błąd średni (obliczony z odchyłek) na punktach kontrolowanych nie powinien być większy niż ±0.3 mm w skali opracowywanej ortofotomapy, natomiast odchyłki maksymalne nie powinny być większe niż ±0.6 mm w skali opracowywanej ortofotomapy.

Wykonać analizę przyjmując, że skala ortofotomapy wynosić będzie 1:5000. W związku z tym, należy przyjąć, że błąd średni na punktach kontrolowanych nie powinien przekroczyć ±1.5 m, a odchyłki maksymalne ±3.0 m.

Analiza polega na ocenie błędów średnich i odchyłek maksymalnych wpasowania przetworzonego obrazu w załączoną mapę wektorową dróg.

6. Wektoryzacja treści ortofotomapy

Przetworzony fragment ortofotomapy należy wy[Author ID1: at Sun Mar 27 12:05:00 2011 ]eksportować z programu do formatu akceptowanego przez VSD (tiff). W tym celu należy zaznaczyć plik ortofotomapy, klikając na nim prawym klawiszem z menu Export wybrać format tiff (opcja „Method” ma być ustawiona na [Author ID1: at Sun Mar 27 14:11:00 2011 ]„ILWIS”[Author ID1: at Sun Mar 27 14:12:00 2011 ], nadać obrazowi nazwę i zapisać go w [Author ID1: at Sun Mar 27 12:06:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 12:06:00 2011 ]wybranym folderze. Następnie wczytać obraz do programu VSD i zwektoryzować jego treść.

7. Zawartość sprawozdania

1. Opis przebiegu zajęć

2. Opis numerycznego modelu terenu oraz opis wykorzystywanego zdjęcia w [Author ID1: at Sun Mar 27 13:58:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 13:58:00 2011 ]nawiązaniu do ukształtowania terenu

3. Ocena dokładności wpasowania w fotopunkty przy przeskalowaniu zdjęcia oraz ocena dokładności wpasowania [Author ID1: at Sun Mar 27 13:59:00 2011 ]wektorów dróg w obraz przeskalowanego zdjęcia (błędy średnie i maksymalne (jednostka: metry), zgodność z w/w wytycznymi).

4. Opis przebiegu opracowania ortofotomapy ( uzyskane dokładności w poszczególnych etapach, zestawienie elementów orientacji zewnętrznej zdjęcia).

5. Ocena dokładności wpasowania wektorów dróg w obraz ortofotomapy (błędy średnie i maksymalne (jednostka: metry), zgodność z w/w wytycznymi)

6. Pliki przedstawiające przetworzony fragment przeskalowanego zdjęcia i [Author ID1: at Sun Mar 27 13:59:00 2011 ] [Author ID1: at Sun Mar 27 13:59:00 2011 ]ortofotomapy (wszystkie pliki zawierające w nazwie tytuł wykonanych przetworzeń metodą przeskalowania i przetworzenia ortofotograficznego.

[Author ID1: at Sun Mar 27 14:00:00 2011 ]

Ocena dokładności zdjęcia lotniczego i ortofotomapy (z wykorzystaniem programu ILWIS)

_________________________________________________________________________________

Łukasz Kulesza, Beata Hejmanowska, Andrzej Wróbel, Adam Boroń, Regina Tokarczyk

---