Władza wykonawcza- prezydent RP
a)wybory powszechne- kadencja 5 letnia
b)wczesne zakończenie kadencji spowodowane:
-śmiercią, stanem zdrowia, zrzeczeniem się prezydentury, orzeczenie trybunału stanu
c)odpowiedzialność konstytucyjna przed trybunałem stanu
d)wybór prezydenta zniesiony przez konstytucję w 1952roku, a ponownie wprowadzony 7 kwietnia 1989 roku
e)siedzibą prezydenta RP jest pałac Radziwiłłów (wybudowany w 1643-1645r)
Kompetencje prezydenta:
-w stosunku do parlamentu: inicjatywa ustawodawcza, prawo weta zawieszającego w stosunku do ustawy, podpisywanie ustaw , zarządzanie wyborów, zwoływanie pierwszego posiedzenia, skracanie kadencji sejmu (parlamentu),
-w stosunku do Rady Ministrów: powoływanie rządu, dokonywanie na wniosek premiera zmian w składzie rządu, zwoływanie Rady Gabinetowej,
-w stosunku do władzy sądowniczej: powoływanie sędziów na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, powoływanie prezesów Sądu najwyższego,
-w zakresie stosunków zagranicznych: reprezentowanie państwa w stosunkach międzynarodowych (głowa państwa), zatwierdzanie i wypowiadanie umów międzynarodowych,
- w zakresie zwierzchnictwa sił zbrojnych i obronności państwa: zwierzchnik sił zbrojnych np. wprowadzenie stanu wojny, stanu wojennego lub stanu wyjątkowego
-tradycyjne uprawnienia głowy państwa: nadawanie obywatelstwa, tytułów naukowych, odznaczeń, posiada prawo łaski
Kontrasygnata- akty urzędowe prezydenta wymagają podpisu premiera
Prerogatywa- w konstytucji określonych jest ich 30 np. zarządzanie wyborów do sejmu i senatu, skracanie kadencji sejmu, inicjatywy ustawodawcze
Rada Ministrów- rząd:
a)organ kolegialny (premier, wicepremierzy, ministrowie)
b)prezes rady ministrów- premier: reprezentuje rząd, radę ministrów; organizuje i kieruje pracami rządu; kontrola pracy rządu; kontroluje pracami całej administracji państwowej
c)ministrowie: kierują działaniami resorty, ministrowie „bez teki” (wypełniają konkretnie powierzone przez premiera zadania)
Tryb powołania rządu:
a)powołanie rządu przez prezydenta: na wniosek premiera powołuje członków rządu
b)expose: program rządu;
c)wotum zaufania dla rządu od sejmu;
d)trzykrotna próba powołania sejmu
e)dymisja rady ministrów: rezygnacja premiera i członków rządu, nieudzielanie przez sejm wotum zaufania, konstruktywne wotum nieufności, powstanie nowego sejmu
Konstrukcja rządów- możliwość dokonywania zmian w składzie Rady Ministrów
Zadania rady ministrów:
- wykorzystywanie ustaw, wydawanie rozporządzeń, kierowanie i kontrola całej administracji państwowej, budżet uchwala parlament, wykonanie budżetu, kierowanie obronnością państwa: zewnętrzne i zewnętrzne
Prezesi Rady Ministrów po 1989 roku: Tadeusz Mazowiecki (1989-1991), Jan Krzysztof Bielecki (1991), Jan Olszewski (1991-1992), Waldemar Pawlak (1992), Hanna Suchocka (1992 -1993), Waldemar Pawlak (1993 -1995), Józef Oleksy (1995-1996), Włodzimierz Cimoszewicz (1996-1997), Jerzy Buzek (1997 -2001), Leszek Miller (2001 -2004), Marek Belka (2004 -2005), Kazimierz Marcinkiewicz (2005-2006), Jarosław Kaczyński (2006 -2007), Donald Tusk (od 2007)
Prezydenci polscy:
a)Prezydenci II RP
- Gabriel Narutowicz (9-16 grudnia 1922); Stanisław Wojciechowski (1922-1926); Ignacy Mościcki (1926-1939)
b)Rzeczpospolita Polska (1945-1952)
-Bolesław Bierut (1947-1952)
c)Prezydenci PRL i RP:
-Wojciech Jaruzelski (1989-1990)
d)Prezydenci na emigracji:
-Władysław Raczkiewicz (1939-1947); August Zaleski (1947-1972); Stanisław Ostrowski (1972-1979); Edward Raczyński (1979-1986); Kazimierz Sabat (1986-1989); Ryszard Kaczorowski (1989-1990)
e)Prezydenci III RP
-Lech Wałęsa (1990-1885); Aleksander Kwaśniewski (1995-2005); Lech Kaczyński (2005-2010); Bronisław Maria Komorowski (od 2010)