PRAWO PUBLICZNE
PRAWO KONSTYTUCYJNE
Dotyczy zasad funkcjonowania centralnych organów państwowych.
Władza państwowa w Polsce jest podzielona na 3 części:
1. władzę ustawodawczą (legislatywę)
2. władzę wykonawczą (egzekutywę)
3. władzę sądowniczą (judykaturę)
WŁADZA USTAWODAWCZA
ma za zadanie tworzenie przepisów prawa. Składa się ona z SEJMU i SENATU.
Prawo przedłożenia SEJMOWI projektu ustawy (prawo inicjatywy ustawodawczej) przysługuje w
Polsce grupie 100 tysięcy OBYWATELI, grupie 15 POSŁÓW, PREZYDENTOWI, RADZIE
MINISTRÓW oraz SENATOWI.
Po przedłożeniu projektu ustawy, jest on rozpatrywany w SEJMIE w trzech czytaniach, pomiędzy
którymi posłowie w KOMISJACH SEJMOWYCH pracują nad udoskonalaniem projektów.
Po uchwaleniu projektu przez SEJM, jest on przesyłany do SENATU, który ma prawo
przedstawienia własnych poprawek do projektu.
Po przestawieniu tych poprawek projekt przesyłany jest ponownie do SEJMU, który ma prawo
przyjąć lub odrzucić poprawki senatu.
Następnie projekt przesyłany jest do PREZYDENTA, który może ustawę podpisać, zawetować lub
skierować do TRYBUNAŁU KONSTYTYCYJNEGO.
Jeżeli PREZYDENT ustawę zawetował, wówczas jest ona ponownie rozpatrywana przez SEJM,
przy czym dla odrzucenia weta prezydenta potrzebne jest przegłosowanie ustawy WIĘKSZOŚCIĄ
3/5 GŁOSÓW.
- Jeżeli weto prezydenta zostanie odrzucone, prezydent ma obowiązek podpisania ustawy.
- Jeżeli jednak weto nie zostanie odrzucone, ustawa nie może wejść w życie.
- Jeżeli prezydent zadecyduje odesłać ustawę do TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO,
wówczas jest on związany stanowiskiem TK, co oznacza, że jeżeli TK uzna ustawę za
zgodną z KONSTYTUCJĄ, wówczas prezydent musi ją podpisać, a jeżeli TK uzna ją za
niezgodną z KONSTYTUCJĄ, wówczas prezydent ustawy podpisać nie może.
Po podpisaniu ustawy przez prezydenta, jest ona publikowana w DZIENNIKU USTAW. Ustawa
wchodzi w życie w chwili określonej przez nią samą, zaś jeżeli w ustawie został wskazany
określony czas pomiędzy opublikowaniem ustawy a wejściem jej w życie, to okres ten nazywamy
VACATIO LEGIS.
WŁADZA WYKONAWCZA
Jest w Polsce sprawowana przez PREZYDENTA oraz RADĘ MINISTRÓW (RZĄD).
Na czele RADY MINISTRÓW stoi PREZES RADY MINISTRÓW (PREMIER).
RADA MINISTRÓW jest odpowiedzialna za przygotowywanie projektów ustaw oraz
wykonywanie ustaw uchwalonych przez PARLAMENT.
Przedstawicielami RZĄDU w terenie są WOJEWODOWIE.
WŁADZA SĄDOWNICZA
zajmuje się stwierdzaniem czy ustawy są wykonywane
oraz osądzaniem osób, które złamały prawo.
Najniższy szczebel sądowy w Polsce to SĄDY REJONOWE. Zajmują się one rozpatrywaniem w
pierwszej instancji spraw o mniejszym znaczeniu.
Odwołania od wyroków SĄDÓW REJONOWYCH są rozpatrywane przez SĄDY OKRĘGOWE. Te
zajmują się również rozpatrywaniem w pierwszej instancji spraw poważniejszych.
Odwołania od wyroków SĄDÓW OKRĘGOWYCH działających jako sądy pierwszej instancji są
rozpatrywane przez SĄDY APELACYJNE.
Odwołania od wyroków sądów drugiej instancji oparte na zarzucie naruszenia prawa, tzw. kasacje
są rozpatrywane przez SĄD NAJWYŻSZY.
Legalność decyzji administracyjnych jest rozstrzygana przez WOJEWÓDZKI SĄD
ADMINISTRACYJNY oraz NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY.
Badaniem zgodności ustaw z Konstytucją zajmuje się TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY, zaś
sądzeniem najważniejszych urzędników państwowych – TRYBUNAŁ STANU.