Czosnek pospolity

25a] Czosnek pospolity- Allium sativum

Czosnek jest znany i uprawiany od tysięcy lat. Od dawna też używano go w celach leczniczych.

W celach leczniczych wykorzystuje się świeże ząbki czosnku.

Czosnek zawiera olejek eteryczny w skład, którego wchodzą organiczne związki siarki takie jak allina i skordynina A i B. Rozpadowi enzymatycznemu alliny do allicyny, jakie następuje po przekrojeniu lub rozgnieceniu czosnku zawdzięcza on swój intensywny i charakterystyczny zapach.

Ponadto czosnek zawiera flawonoidy, flawony, witaminy z grupy B, a najwięcej wit B1, związki śluzowe, pektyny, cukry i sole mineralne, związki selenu, wapnia, żelaza, fosforu i magnezu oraz niewielkie ilości uranu.

Liście czosnku zawierają prowitaminę A, B1, PP i C.

Działanie: dezynfekujące, obniżające ciśnienie krwi tętnicze, żołądkowe, poprawiające przemianę materii.

Związki czynne zawarte w czosnku mają silne działanie bakteriobójcze i to w bardzo niewielkich

stężeniach niszczą grzyby i pierwotniaki.

Czosnek spożywany doustnie niszczy drobnoustroje przewodu pokarmowego, a jeszcze silniej układu oddechowego.

Może być używany do leczenia przewlekłych biegunek bakteriobójczych, a także zapalenia gardła, krtani i oskrzeli.

Czosnek obniża tętnicze ciśnienie krwi i zmniejsza napięcie mięśni gładkich naczyń.

Działa przeciwmiażdżycowo, zapobiega, bowiem odkładaniu się w ścianach złogów cholesterolu.

Poprawia przemianę tłuszczu w organizmie.

Na żołądek i wątrobę czosnek działa pobudzająco, zwiększa ilość wytwarzanego soku żołądkowego i żółci, co poprawia trawienie.

Znosząc skurcze mięśni gładkich przewodu pokarmowego i dróg żółciowych ułatwia przepływ żółci do dwunastnicy, znosi kolki i ból brzucha.

Może być wykorzystywany w leczeniu przewlekłych nieżytów żołądka z niedokwaśnością soku

żołądkowego oraz w stanach upośledzonego wytwarzania żółci.

Czosnek niszczy pasożyty przewodu pokarmowego, a stosowany do lewatyw może być używany do walki z owsikami u dzieci.

Czosnek dezynfekuje także drogi moczowe i niszczy bakterie oporne na antybiotyki.

Związki czynne czosnku znoszą bóle głowy i ułatwiają zasypianie.

Stosowany zewnętrznie może być pomocny w leczeniu trudno gojących się ran, ropni i czyraków.

Dla złagodzenia przykrego zapachu czosnku można polecać jednocześnie spożywanie z nim 1 łyżeczki mielonego kminku, czarnuszki lub natki pietruszki.

Uwaga: Przeciwwskazaniem do stosowania czosnku są ostre nieżyty żołądka i jelit, skłonność do

niskiego ciśnienia oraz okres karmienia.

Nalewka: 100g rozdrobnionego czosnku zalać 0,5 litrem spirytusu 70%, odstawić na tydzień. Pić po 20-30 kropli 2-3 razy dziennie przy zaburzeniach żołądkowych, nieżytach żołądka i jelit, infekcjach dróg oddechowych, miażdżycy i nadciśnienia tętniczego.

Wino: 24 ząbki czosnku rozgnieść i zalać sokiem 3 dużych cytryn oraz 1 litrem przegotowanej ciepłej wody. Przetrzymać w cieple przez 24 godz, odcedzić i przechowywać w korkowanej butelce.

Pić rano i wieczorem po kieliszku w osłabieniach, katarach, przeziębieniach, miażdżycy.

Wino takie podobno nie zostawia przykrego zapachu czosnku.

25b] Czosnek

Spożywano go już 4500 lat przed naszą erą.

Wskazania lecznicze: artretyzm, astenia, ogólne osłabienie, astma, atonia układu trawiennego, hemoroidy, kamienie nerkowe, koklusz, krztusiec, obrzęk nóg, odbijanie, odtruwanie wątroby, pasożyty jelitowe, piasek moczowy, puchlina wodna, reumatyzm, rzeżączka, skurcze jelitowe, skąpomocz, stwardnienie naczyń tętniczych, miażdżyca, wzdęcia, wiatry, utrudnione trawienie, zakażenie dróg gardła i krtani, zakażenie dróg moczowych, zakażenia dróg oddechowych, zapobieganie nowotworom przez działanie przeciwgnilne w jelitach, zapalenie płuc, oskrzeli, zmęczenie serca, zgorzel, żylaki, rozedma, ropień płuc.

Zewnętrznie: ból ucha, brodawki, głuchota, guzy nowotworowe, odciski, rany źle gojące się, rany

zakażone, bóle reumatyczne, świerzb, torbiele, cysty, ukąszenia owadów.

Uwaga: Przeciwwskazaniem jest ostry nieżyt żołądka i jelit, niedociśnienie tętnicze, okres karmienia osesków. Czosnek nie jest wskazany również dla nerkowców.

Na pasożyty jelitowe: 3-4 ząbki tartego czosnku dodać do szklanki gorącej wody lub mleka.

Macerować przez noc. Wypić nazajutrz rano na czczo. Stosować przez 3 tygodnie.

Na pasożyty jelitowe: 25g czosnku gotować w 0,25 litra wody lub mleka. Przez 3-4 dni popijać 2 razy dziennie przy ostatniej kwadrze księżyca. Wznowić po miesiącu.

Na tasiemca: zetrzeć ząbki 1 czosnku[główki] i gotować 20min w mleku.

Popijać na czczo codziennie rano aż do wypędzenia tasiemca. W tym czasie nie jadać do południa.

Na robaki: sok z czosnku na 200g ciepłego mleka. Popija na czczo.

Preparaty z czosnku mają duże znaczenie w geriatrii, gdyż mają korzystny wpływ na stan naczyń

mózgowych, przepływ krwi, lepsze doprowadzenie tlenu.

25c] Czosnek - Allium sativum

Czosnek jest najbardziej wszechstronną w działaniu i niedocenianą rośliną.

Jest on jednym z najstarszych środków leczniczych znanych człowiekowi i stosowanym we wszystkich kulturach od najdawniejszych czasów.

Najstarsze wzmianki o jego walorach zdrowotnych sięgają XVI w p.n.e. i zapisane zostały w papirusach Ebresa, w rękopisach babilońskich, perskich, hinduskich. Główki czosnku znaleziono nawet w grobowcu faraona Tutenchamona.

Był wówczas w Egipcie tak cenna rośliną, że służył jako środek płatniczy.

W starożytnej Grecji jego własności lecznicze i profilaktyczne znali Homer, Arystoteles i Hipokrates. Lekkoatleci zjadali ząbek czosnku tuż przed zawodami.

Chińczycy stosowali od wieków herbatę czosnkowa w profilaktyce chorób przewodu pokarmowego, do łagodzenia objawów czerwonki i cholery.

Arabowie używali go do leczenia ran i owrzodzeń. Rzymianie poświęcili go bogini płodności Ceres i sporządzali z niego napój miłosny z dodatkiem odrobiny kolendry.

W wielu starych książkach zielarskich można wyczytać, że roślina ta pobudza do nierządu.

Poza tym leczy impotencję spowodowaną złymi czarami.

Podobno spożywanie posiłków z dużą ilością czosnku ma często działanie erotyzujące.

W starożytnym Rzymie żołnierzy najpierw było czuć a później widać, gdyż w ochronie skóry przed chorobami nacierali cale ciało zmiażdżonym czosnkiem.

W Europie znany jest jako lek od czasu wypraw krzyżowych.

W bliższej nam historii Ludwik Pasteur znał jego walory przeciwbakteryjne a Albert Schweitzer w Afryce stosował go jako lek w leczeniu czerwonki.

Udokumentowano, że przynosi poprawę w leczeniu astmy oskrzelowej, gruźlicy, zapaleniu oskrzeli, owrzodzeniu żołądka, grzybicy miedzypalcowej sportowców, owrzodzeniach podudzi, anemii, bezsenności, zapaleniu stawów, dolegliwościach skórnych, chorobach układu krążenia, alergiach, poprawia pamięć, stosowany w zatruciach metalami ciężkimi.

Wywiera odmładzający wpływ na wszystkie funkcje organizmu.

Pobudza system limfatyczny do wydalania materiałów odpadowych.

Nazywany jest rosyjską penicyliną. Nie niszczy prawidłowej flory bakteryjnej. Skuteczność jego działania wzmacniają Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe ( NNKT ).

Korzystne efekty zdrowotne:

1. Działa jako silny przeciwutleniacz chroniąc nasz organizm przed działaniem wolnych rodników.

2.Ma właściwości znacznego pobudzania układu odpornościowego i może być wykorzystywany do zwalczania zakażeń bakteryjnych i wirusowych. Ma działanie naturalnego antybiotyku. Wspomaga

usuwanie pasożytów, usuwa z organizmu drożdżaki Candida Albicans powodując u nich utratę błony komórkowej, co uniemożliwia im proces oddychania.

3.Obniża ciśnienie krwi u osób z nadciśnieniem. Reguluje stężenie cukru we krwi, działa bardzo korzystnie u osób chorujących na cukrzycę.

4.Zapobiega chorobom serca.

5.Wspomaga metabolizm tłuszczów, obniża poziom cholesterolu.

6.Łagodzi objawy chromania przestankowego (bólu związanego z niedokrwieniem podudzi).

7.Zapobiega rozwojowi nowotworów złośliwych.

8.Wywiera działanie lecznicze na schorzenia zapalne stawów, pęcherza moczowego, stany zapalne uchyłkowatości jelit.

9.Zapobiega nadmiernej fermentacji i gniciu w jelitach.

10.Po spożyciu czosnku, olejek eteryczny wydzielając się przez płuca wywiera działanie odkażające,

ściągające przenikając głęboko do pęcherzyków płucnych i oskrzeli. Dlatego powinien być stosowany w przewlekłych nieżytach oskrzeli, astmie oskrzelowej, we wszelkich stanach ropnych tkanki płucnej i jako lek pomocniczy w ropniach płuc.

11.Opóźnia tworzenie się zmian zwyrodnieniowych wieku starczego.

12.W lewatywach z mlekiem pomaga usuwać owsiki i dorosłe postacie glisty ludzkiej.

Działanie przeciwutleniające czosnku wynika z obecności w nim substancji uważnych za przeciwutleniacze jak wit. A, C, E, organicznych związków metali - manganu, selenu, germanu, żelazo związków cukrowych, substancji o działaniu hormonalnym, radioaktywnego uranu.

Zawiera ponadto 0.2% glikozyd allininy C6H11O3NS, który pod wpływem enzymu allinazy rozpada się do fruktozy i allicyny C6H10OS2 - lotnego związku siarkowego o silnym

charakterystycznym zapachu i właściwościach bakteriobójczych.

Dalszy jego rozpad prowadzi do otrzymania mieszaniny następujących połączeń siarkowych: dwuwinylosiarczku, dwuallilosiarczku, propyloallilodwusiarczku oraz dwusiarczku allilowego C6H12S2 o ostrym przenikliwym zapachu.

W końcu rozkłada się do kwasu pirogronowego i amoniaku.

Czosnek jest ważnym stymulatorem układu odpornościowego a zawartość w nim w/w związków siarki mobilizuje krwinki białe do obrony organizmu przed czynnikami zakaźnymi.

Wywiera działanie niszczące komórki nowotworowe dzięki zawartym w nim specyficznym

bioflawonoidom (związkom roślinnym) oraz selenu.

Zmniejsza ilość azotanów w pożywieniu, co zapobiega powstawaniu nitrozoamin, które są bardzo silnymi związkami rakotwórczymi.

Znane jest również jego bezpośrednie działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i
przeciwgrzybicze a szczególnie w likwidacji drożdżaków.

Jako tzw. chelator usuwa metale ciężkie jak rtęć i ołów.

Uwaga - Tak skutecznie obniża stężenie cukru we krwi, że jego stosowanie może być niebezpieczne dla ludzi ze skłonnością do hipoglikemii.

Znacznie obniża poziom cholesterolu LDL oraz zapobiega jego utlenianiu się pod wpływem działania wolnych rodników do postaci tzw. lipoproteiny A.

Zapobiega też odkładaniu się tej uszkodzonej cząsteczki w obrębie wewnętrznej błony naczyń

krwionośnych, zapobiegając postępowi nawet zawansowanej miażdżycy.

Może również uwolnić zablokowane naczynie krwionośne ze złogów miażdżycowych.

Podwyższa proporcje ,,dobrego" cholesterolu HDL w stosunku do ,,złego" LDL, obniża poziom trójglicerydów.

Ogólnie można powiedzieć, że ochrania tętnice i serce. To podwójne działanie czosnku jest imponujące.

Obniża też ciśnienie tętnicze krwi u ludzi chorujących na nadciśnienie tętnicze, hamuje agregację

( zlepianie się) krwinek czerwonych i dzięki temu zapobiega wytworzeniu się zmian zakrzepowych prowadzących do zawałów serca i udarów mózgu.

Uważa się, że ma działanie aspirynopodobne. Jest więc bardzo dobrym lekiem profilaktycznym przeciwdziałającym i hamującym rozwój procesu miażdżycy oraz likwidującym jego skutki.

Systematyczne stosowanie czosnku:

•uelastycznia naczynia krwionośne.

•wydłuża proces krzepnięcia, rozpuszcza tworzące się czy wytworzone już skrzepy.

•Ma również wpływ na gospodarkę tłuszczu, hamując jego wytwarzanie, zwiększając jego rozpad i

eliminując przez przewód pokarmowy. Uruchamia transport tłuszczu z zapasów do strumienia krwi, co prowadzi w efekcie do jego eliminacji z organizmu.

Nalewka: W 1971 r. wyprawa UNESCO znalazła w jednym z tybetańskich klasztorów receptę na eliksir młodości - nalewkę czosnkową, datowaną na IV-V wiek p.n.e. Oczyszcza ona organizm z odkładającego się tłuszczu, wypłukuje nierozpuszczalny wapń połączony z kwaśnymi toksycznymi związkami organicznymi, poprawia przemianę materii, oczyszcza naczynia krwionośne zapobiegając zawałowi serca, udarom mózgu. Ma działanie przeciwnowotworowe, poprawia ostrość wzroku, zapobiega otosklerozie ( kostnieniu

starczym kosteczek słuchowych) oraz likwiduje powstałe już zmiany, odmładza organizm. 35 dag. świeżego obranego czosnku rozetrzeć i zmieszać z 200 ml czystego spirytusu. Szczelnie zamknąć i pozostawić w ciemnym chłodnym miejscu, ale nie w lodówce, na okres 10 dni. Następnie masę przecedzić, przelać do ciemnego naczynia szklanego i pozostawić w ciemnym miejscu jeszcze na 4 dni. Po tym czasie nalewka jest gotowa do użytku.

Stosować według podanego niżej schematu:

DZIEŃ RANO

(ilość kropli) POŁUDNIE

(ilość kropli) WIECZÓR

(ilość kropli)

1 1 2 3

2 4 5 6

3 7 8 9

4 10 11 12

5 13 14 15

6 16 17 18

7 19 20 21

8 22 23 24

9 25 25 25

10 25 25 25

11 25 25 25

Potem należy przyjmować po 25 kropli 3 x dz. dopóki nalewka nie skończy się i zawsze z 50 ml naturalnego kefiru lub jogurtu. W celu zneutralizowania nieprzyjemnego zapachu czosnku należy zjeść natkę z pietruszki, jabłko, skórkę z cytryny lub pomarańczy. UWAGA - kurację należy przeprowadzić nie częściej niż raz w roku.

Napar: 2-4 ząbki czosnku posiekać na drobno, zalać szklanką gorącego mleka. Pić codziennie przed snem przez 3-4 tyg. w przewlekłych schorzeniach dróg oddechowych lub stosować jako kurację wzmacniającą.

Miazga: 1-3 ząbki świeżego czosnku utrzeć na miazgę, dodać pietruszki lub selera, łyżkę masła i wymieszać. Smarować tą masą chleb.

Miazga do użytku zewnętrznego: 10 dag świeżego czosnku utrzeć. Przykładać na chore

miejsca.

Stosując czosnek profilaktycznie należy codziennie spożywać jeden jego duży ząbek

przegryzając zieloną natką z pietruszki w celu eliminacji nieprzyjemnego zapachu.

O ile ktoś nie lubi gryzącego smaku czosnku to może łykać codziennie 1 kaps. wyciągu olejowego czosnku wieczorem, przed snem. Polecana dawka jednorazowa dla dzieci 350 mg, dla dorosłych 500 mg. W celach leczniczych u osób dorosłych stosować 1000-5000 mg/dobę.

25d] Czosnek

Czosnek znany był już ok. 6000 lat temu w Środkowej Azji. Starożytni Egipcjanie wielbili czosnek, o czym świadczą gliniane jego modele znalezione w piramidzie Tutenchamona. Czosnek posiadał dużą wartość - był nawet używany jako pieniądz.

Czosnek działa tonizująco i odmładzająco.

Służy jako pożywienie, przyprawa, lek, a także jako afrodyzjak.

Stosowany jest także w wiedzy magicznej. Czosnek był często chwalony jako cudowny lek. Jako afrodyzjak znany był już w starożytnym Egipcie. Rzymianie poświęcili go bogini płodności Ceres i sporządzali z niego napój miłosny z dodatkiem odrobiny kolendry.

Podobno czosnek hodowany w pobliżu krzewów różanych będzie odpędzał wszelkie szkodniki i

intensyfikował zapach róż.

25e] Czosnek Allium sativum

Czosnek jest roślina wieloletnią. Składa się z bulw zbudowanych z małych ząbków. Wszyscy znamy dobrze charakterystyczny zapach czosnku. Jest on spowodowany zawartością wielu różnych składników siarki obecnych w każdym pojedynczym ząbku tego zioła. W związku z dużą zawartością tego szczególnie 'zapachowego' minerału', do czosnku odwoływali się różni pisarze poprzez wieki, jako do zioła, które tylko Książę Piekieł mógł konsumować bez cienia skargi.

Czosnek jest skuteczną bronią przeciwko infekcjom bakteryjnym, wirusowym oraz pasożytniczym. Zmiażdżony, świeży czosnek wydziela alicin, substancję, która posiada (jak stwierdzono poprzez

szereg doświadczeń laboratoryjnych) silniejsze działanie antybiotyczne niż penicylina czy tetracyklina.

Czosnek z powodzeniem jest używany w leczeniu bólu gardła, przeziębień, gryp, infekcji oskrzeli i płuc, infekcji przewodu pokarmowego, jak również pomaga w odbudowaniu populacji przyjaznej bakterii po odbytych kuracjach antybiotykowych.

Czosnek jest skutecznym środkiem na niszczenie robaków w organizmie, jak również pomaga w leczeniu zakażeniem drożdżakowym, pleśniawki w jamie ustnej, pleśniawki pochwowej.

Czosnek poprawia trawienie pokarmowe, pomaga w wydalaniu gazów, poprawia wchłanianie i

przyswajanie pokarmów.

Czosnek również wzmaga produkcję insuliny wytwarzanej przez trzustkę. W związku z tym, czosnek uważany jest za cudowny środek w obniżaniu poziomu cukru we krwi u ludzi cierpiących na cukrzycę.

Czosnek działa jako środek zmniejszający przekrwienie.

Jest wspaniałym lekiem odkrztuśnym stosowanym przy ostrym i przewlekłym zapaleniu oskrzeli, kokluszu

i oskrzelowej astmie, jak również przy zapaleniu zatok, przewlekłym katarze, gorączce siennej i zapaleniu śluzówki nosa. Poprzez powodowanie pocenia się czosnek pomaga w obniżaniu gorączki.

Uważa się, że czosnek potrafi znacznie obniżyć poziom cholesterolu we krwi.

Czosnek również redukuje ciśnienie krwi, a co za tym idzie pomaga w zapobieganiu ataków serca i

wylewów.

Czosnek otwiera naczynia krwionośne zwiększając przepływ krwi do tkanek, poprawia krążenie, łagodzi skurcze i leczy choroby krążenia.

Ostatnie badania naukowe dowiodły, że czosnek działa jako skuteczny przeciwutleniacz, a jego siarkowe składniki posiadają właściwości przeciwrakowe.

Jest również powiedziane, że czosnek chroni nasze ciało przed wpływami zanieczyszczenia środowiska i nikotyny.

Tradycyjne lekarstwo - Czosnek w medycynie naturalnej zawsze był ceniony dzięki swoim własnościom leczniczym. Długo przed wynalezieniem antybiotyków, czosnek był stosowany na różnego rodzaju infekcje, od gruźlicy do duru brzusznego. W czasie I Wojny Światowej czosnek znalazł zastosowanie w opatrywaniu ran.

Infekcje oskrzelowe - Czosnek jest wspaniałym środkiem w leczeniu wszystkich typów infekcji klatki piersiowej. Czosnek jest dobry na przeziębienia, grypy, infekcje ucha. Pomaga w zmniejszaniu ilości produkowanej flegmy.

Układ pokarmowy - Infekcje pokarmowe dobrze reagują na czosnek. Zioło to również pomaga w uwolnieniu organizmu z pasożytów.

Środek na krążenie - Używanie czosnku zapobiega problemom krążenia oraz wylewom

krwi do mózgu, ponieważ czosnek jest środkiem rozrzedzającym krew.

Czosnek obniża ciśnienie oraz poziom cholesterolu we krwi.

Inne zastosowania czosnku - Czosnek jest używany na infekcje i może być brany razem z

konwencjonalnymi antybiotykami w celu podtrzymania ich akcji oraz odwrócenia skutków ubocznych.

Stosuj czosnek na: wrzody, ropienie, lęk wysokości, tętniaki, raka piersi, raka śluzówki macicy, przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha środkowego, posocznicę, ból gardła, raka żołądka, zakrzepowe zapalenie żył,

szok toksyczny, infekcje wirusowe, żółtakowatość (ksantomatoza).

Właściwości antybiotyczne - Od wczesnych lat 80-tych prowadzi się badania naukowe dotyczące czosnku. Do końca jednak nie jest wyjaśnione, w jaki sposób jest osiągana antybiotyczna właściwość czosnku. Wiadomo, że podczas miażdżenia świeżego ząbka czosnku, wydzielany jest alicin.

Alicin i inne składniki olejku lotnego posiadają wysokie właściwości antyseptyczne i antybiotyczne, wyjaśniając tym samym, dlaczego czosnek jest skuteczną metodą w leczenia groźnych infekcji (np.

biegunka).

Ciśnienie krwi - Badania kliniczne prowadzone w latach 80-tych potwierdziły skuteczność czosnku w redukowaniu poziomów tłuszczu we krwi, jak również w obniżaniu ciśnienia krwi.

Czosnek zawiera olejek lotny ze składnikami zawierającymi siarkę ( miedzy innymi sławny alicin), enzymy, witaminy z grupy B, minerały, flawonoidy.

Niektórzy żują cały, świeży ząbek czosnku dziennie.

Tym, którym przeszkadza zapach, oferowany jest bezzapachowy czosnek w kapsułkach lub tabletkach.

Brać 400-500 mg raz lub dwa razy dziennie. Alternatywnie, nalewka czosnkowa może być brana trzy razy dziennie po 2-4ml.

Uwaga: Niektórzy mogą doświadczyć zapalenia skóry w kontakcie z pyłem czosnkowym.

Ludzie cierpiący na cukrzycę i zażywający lekarstwa powinni być ostrożni w stosowaniu czosnku. Kapsułki czosnkowe mogą nie iść w parze ze stosowaną terapią insulinową.

Jeśli masz jakikolwiek problem ze zdrowiem, który wymaga lekarstw, przed wzięciem wyciągu z czosnku powinieneś skontaktować się z lekarzem.

Jeśli jesteś w ciąży lub karmisz piersią - istnieją pewne przeciwwskazania przed konsumowaniem

dużej ilości czosnku.

Świeże ząbki - smarować twarz w czasie trądziku, zmiażdżone ząbki używać na odciski, brodawki,

nagniotki.

Dodawany czosnek regularnie do diety działa profilaktycznie przeciwko infekcjom, obniża wysoki poziom cholesterolu, poprawia jakość układu sercowo-naczyniowego, oraz pomaga w obniżaniu poziomu cukru we krwi.

Sok - Pić w czasie problemów z przewodem pokarmowym, w celu zwalczania infekcji, stwardnienia tętnic.

Maceracja - macerować 3-4 ząbki czosnku w wodzie lub mleku przez noc i pić płyn następnego dnia na pasożyty.

Drażetki - Im więcej pozbawione zapachu tym słabszy efekt leczniczy.

25f] Czosnek

Czosnek już od kilku tysięcy lat cieszy się sławą wspaniałego środka leczniczego. Poza tym jest nie tylko cenioną przyprawą, ale również dobrym źródłem witamin i

składników mineralnych.

Już w starożytności czosnek zdobył dużą popularność.

Uprawiali go Rzymianie, Asyryjczycy, Egipcjanie, Grecy, Hebrajczycy i Arabowie.

Rzymianie wierzyli, że zwiększa sprawność bojową żołnierzy.

Hipokrates polecał go jako lekarstwo w schorzeniach układu pokarmowego i oddechowego, a już 4500 lat p.n.e. Egipcjanie poznali się na właściwościach bakteriobójczych czosnku.

Te zalety doceniła także medycyna ludowa.

Dopiero jednak w 1944 r. rozszyfrowano skład czosnku i poznano dokładnie substancje lecznicze. Wyizolowano allicynę - substancję nadającą zapach i zarazem działającą przeciwbakteryjnie.

Allicyna i trójsiarczek dwuallilu, który również występuje w czosnku, ma tak silne działanie

bakteriobójcze i bakteriostatyczne, że ujawnia się ono nawet w rozcieńczeniach typu 1:25 000!

Siarkowe związki lotne, które odkryto w czosnku wykazują natomiast wysoką skuteczność leczenia przeziębień i infekcji układu oddechowego.

Niedawno stwierdzono także, że czosnek może być skuteczny w profilaktyce i leczeniu chorób serca. Związki występujące w czosnku, pod warunkiem, że jest on jedzony codziennie, mogą korzystnie wpływać na poziom cholesterolu poprzez obniżenie stężenia frakcji "złej" LDL, a zwiększenie stężenia frakcji "dobrej" HDL.

Niektórzy naukowcy wskazują również na możliwość zapobiegania przez związki siarkowe

rozwojowi nowotworów i zmniejszania ciśnienia krwi.

Świeże główki czosnku zawierają około 60% wody, 32% węglowodanów i 6,45% białka.

Spośród witamin w największej ilości obecna jest witamina C.

Świeże, obrane już ząbki czosnku zawierają ok. 31 mg witaminy C/100 g produktu.

Czosnek dostarcza również nieco witamin z grup B (zwłaszcza witaminy B1).

Wśród składników mineralnych na uwagę zasługuje dość duża zawartość potasu (400 mg/100 g produktu), żelaza (1,7 mg/100 g produktu), magnezu (25 mg100 g produktu) i fosforu (153mg/100g produktu).

Kaloryczność czosnku jest dość duża i wynosi146 kcal/100 g produktu, jednak nie jest to wadą, biorąc pod uwagę fakt, iż głównie stosuje się go jako przyprawę. Nie można również zapominać o kulinarnych zaletach czosnku. Stosowany do tłustych mięs, takich jak wieprzowina i baranina, znacznie poprawia ich smak.

Można go też używać do drobiu, królików i dziczyzny. Bez czosnku nie obejdzie się wiele popularnych gatunków wędlin, np. salami i kabanosy.

Jedyną wadą czosnku jest nieprzyjemny zapach po jego spożyciu. Dotyczy to niestety zwłaszcza czosnku świeżego, który ma największe właściwości lecznicze. Znane są jednak sposoby pozbycia się tego zapachu.

Najczęściej zaleca się żucie zielonej natki pietruszki, a także popicie czosnku jogurtem lub mlekiem.

Inni natomiast proponują odrobinę czerwonego wina, goździki lub miód.

25g] Czosnek

W polskiej kuchni stosowany od wieków. Babcie leczyły nim przeziębienia, konserwowały żywność.

Pięknie się prezentuje zapleciony w warkocze.

Związki czynne zawarte w czosnku mają silne działanie bakteriobójcze i to w bardzo niewielkich

stężeniach, niszcząc grzyby i pierwotniaki.

Pogromca bakcyli. Spożywany doustnie niszczy drobnoustroje przewodu pokarmowego, a jeszcze silniej układu oddechowego.

Czosnek posiada zdolność obniżania ciśnienia tętniczego krwi, działa przeciwmiażdżycowo.

Na żołądek i wątrobę działa pobudzająco, zwiększa ilość wydzielanego soku żołądkowego i żółci, co poprawia trawienie, zapobiega wzdęciom i reguluje przemianę materii.

Znosi kolki, bóle głowy i brzucha oraz oczyszcza krew.

W celach leczniczych wykorzystuje się świeże cebulki czosnku, nalewki, wina i napary.

Świeże ząbki czosnku ściera się, kroi lub miażdży, spożywa z dodatkiem mleka, miodu lub cytryny.

Jako przyprawę można stosować suszony czosnek granulowany.

Przeciwwskazaniem do stosowania czosnku są ostre nieżyty żołądka i jelit, skłonność do niskiego ciśnienia krwi oraz okres karmienia piersią.

Postrach wampirów i demonów - W Starożytności wierzono, że czosnek podnosi ducha, dodaje sił i odwagi. Budowniczowie egipskich piramid otrzymywali czosnek podczas pracy.

Znaleziono go również w grobowcu młodego faraona Tutenchamona.

Rzymscy robotnicy i żołnierze żuli czosnek, szczególnie przed bitwą, gdy mieli walczyć wręcz.

Słowianie twierdzili, że chroni przed ukąszeniami żmii.

W Chinach czosnek z cukrem i olejem był stosowany do usuwania zmęczenia po bardzo ciężkiej pracy. W mitologii chińskiej czosnek uważano za roślinę mogąca odwrócić „złe oko” - symbol nieszczęścia i niedoli.

W Afryce rybacy smarując swe ciała czosnkiem zabezpieczali się przed krokodylami.

Według jednej z arabskich legend czosnek wyrósł na odcisku jednej łapy szatana, gdy przyszło mu

opuszczać raj.

W Polsce, do dziś, bukiety kwitnących roślin wieszana się w oknach, by odpędzać demony i wampiry.

Jak oczyścić oddech? Dawniej żeby zniwelować ostry zapach czosnku botanik angielski Culpeper proponował żucie kminku i zielonej fasoli. Współczesne - równie skuteczne - metody są dwie.

Jedna - bardziej drastyczna - to wypicie kilku kieliszków czerwonego wina.

Druga polega na zjedzeniu świeżej natki pietruszki lub listków mięty, tymianku, czy selera.

100g czosnku rozdrobnić i zalać 0,5l spirytusu. Odstawić na tydzień w ciepłe miejsce. Pić po 20-30

kropli 2-3 razy dziennie przy zaburzeniach żołądkowych, infekcjach dróg oddechowych, katarach,

miażdżycy i nadciśnieniu tętniczym.

25h] Czosnek ogrodowy - Allium sativum

Surowcem są: świeże cebulki czosnku - Bulbos Allii recens i liście czosnku - Folium Allii recens.

Ząbki czosnku zawierają olejek eteryczny - do 0,20%, cukrowce - do 24%, białkowce - do 8%, inulinę - ok. 58%, makro-, mikro- i ultraelementy - wapń, fosfor, jod, miedź, żelazo, tytan, molibden, kobalt, nikiel, mangan, chrom, magnez, siarkę i cynk, znaczne ilości glikozydu aromatycznego - alliny, dwu- i trójsiarczki allilowe i metylowe (wykazują działanie antybiotyczne; są to tak zwane fitoncydy), wit, C i B, fitosterole, glicynę i cysteinę.

Liście mają podobny skład, ale obfitują w witaminę C - 100-140 mg/100 g, allicynę - 0,1-0,3% i w

wit. PP.

Czosnek działa wykrztuśnie, napotnie, odkażająco, uspokajająco, moczopędnie, żółciopędnie, przeciwmiażdżycowo, odkwaszająco, przeciwrobaczo, przeciwdusznicowo, hipoglikemicznie (przeciwcukrzycowo); zwiększa odporność organizmu na choroby, reguluje wypróżnienia, “czyści krew”, hamuje wzrost poziomu cholesterolu we krwi, zapobiega odkładaniu na ściankach tętnic i żył cholesterolu.

Sok ze świeżego czosnku zabija wirusy oraz bakterie cholery, tyfusu, zgorzeli gazowej, czerwonki i grypy.

Leczy grypę i inne choroby zakaźne oraz trądzik pospolity i wiele innych chorób skórnych.

Świeżą miazgą czosnkową przykładać na czyraki i owrzodzenia.

Wskazania: zaburzenia trawienne z objawami bólu brzucha, wzdęciami i odbijaniem, stany zapalne

żołądka i jelit, stany zapalne dróg oddechowych i moczowych, miażdżyca, nadciśnienie, choroby zakaźne (ospa, półpasiec, odrą, angina, świnka).

Przeciwwskazania: uczulenie na czosnek, ciąża, laktacja.

Dawkowanie: 2-4 ząbki czosnku 3-4 razy dz

Napar mleczny: 4 ząbki czosnku zmiażdżyć lub 2 łyżki pogniecionych świeżych lub

suchych liści zalać 200 ml gorącego mleka; odstawić pod przykryciem na 10 minut; osłodzić miodem i wypić; stosować 3-4 razy dz.; dzieciom dawek nie zmniejszać chyba, że są małe.

Nalewka czosnkowa - Tinctura Allii sativi: pół szkl. mielonych ząbków czosnkowych zalać 400 ml wódki; macerować 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 1 łyżce w 200 ml gorącego mleka z miodem. Dzieciom podawać 1-2 łyżeczki nalewki.

Nalewką przemywać kilka razy dz. chorobowe zmiany skórne, ale równocześnie zażywać przetwory czosnkowe doustnie.

Intrakt czosnkowy - Intractum Allii sativi: pół szkl. ząbków czosnkowych lub świeżych liści zalać 400 ml gorącej wódki; wytrawiać 10 dni; przefiltrować. Zażywać jak nalewkę.

Alkoholmel Allii sativi: do 100 ml nalewki lub intraktu wlać 100 ml miodu, wymieszać. Zażywać 3-4 razy dz. po 1 łyżce. Dzieciom podawać w gorącym mleku 2 łyżeczki tego środka.

W latach czterdziestych używano w lecznictwie pigułki czosnkowe z węglem aktywowanym, czyli leczniczym pod nazwą Allisatin i Allysat.

Niestety obecnie nie produkuje się ich i nie można i ich kupić w aptece, ale można je domowym sposobem odtworzyć i posiadać w apteczce, a preparat mieć warto, gdyż w wielu przypadkach chorobowych przynosi on znakomite efekty lecznicze.

A oto przepis; na każde 5 tabletek węgla leczniczego - Carbo medicinalis (dostępny w aptekach) dajemy 3 sproszkowane tabletki czosnkowe (można je kupić w sklepach zielarskich i w aptekach); proszki wymieszać starannie. Preparat należy przechowywać w szczelnym pojemniku. Tak sporządzony lek wykazuje działanie przeciwgnilne (w jelitach), przeciwczerwiowe, adsorbujące, przeciwmiażdżycowe i odtruwające (w

przewodzie pokarmowym wiąże nie tylko produkty gnilne, ale również toksyny, gazy i drażniące produkty pokarmowe); wzmaga czynność wydzielniczą żołądka, ułatwia trawienie, działa żółciopędnie.

Wskazania do stosowania preparatu czosnkowo-węglowego: ostre i przewlekłe nieżyty jelit, infekcyjne biegunki toksyczne, niestrawność fermentacyjna i gnilna, bębnica - wzdęcie brzucha, zaburzenia jelitowe w okresie po- i przekwitania, biegunka letnia, miażdżyca naczyń, brak łaknienia, pasożyty, nadciśnienie, choroba wrzodowa, dusznica bolesna.

Preparat można podawać dzieciom, jest bezpieczny.

Dawkowanie: dzieci - 1 czubata łyżeczka proszku 3-4 razy dz. lub częściej; dorośli - 2-3 łyżeczki proszku 3-4 razy dz.; lek popić naparem miętowym lub rumiankowym.

Rp. Mikstura żółciopędna

Nalewka (intrakt) czosnkowa - 10 ml, Nalewka glistnikowa - 10 ml, Nalewka dziurawcowa - 10 ml,

Nalewka mniszkowa - 10 ml

Płyny wymieszać. Zażywać 3 razy dz. po 1 łyżeczce lub w razie bólów - 1 łyżka 2-3 razy dz. w 100 ml

wody; dzieci ważące 25-30 kg - 3-4 ml, 35-40 kg - 5 ml, 45-50 kg - 6 ml, 3 razy dz.

Wskazania: kolki jelitowe, żółciowe, żołądkowe, nerkowe, niedostateczne wydzielenie i zastoje żółci, choroby wątroby, zaburzenia trawienia, zaburzenia przemiany materii, lęk, wyczerpanie nerwowe, bezsenność, choroby zakaźne, nadciśnienie, miażdżyca.

Rp. Mikstura nasercowa, przeciwmiażdżycowa i hipotensyjna

Nalewka czosnkowa - 10 ml, Nalewka jemiołowa - 10 ml, Nalewka głogowa - 10 ml, Nalewka rutowa, kokoryczkowa lub kasztanowcowa - 10 ml, Nalewka melisowa - 10 ml, Nalewka konwaliowa - 10 ml,

Miód naturalny - 2 łyżki .

Płyny wymieszać. Zażywać 3-4 razy dz. po 1 łyżce; dzieci ważące: 25-30 kg - 5 ml, 35-40 kg - 7,5 ml,

45-50 kg - 9-10 ml, 2-3 razy w ciągu dnia.

Wskazania: choroby zakaźne, rekonwalescencja, kłucie w sercu, osłabienie pracy serca, nerwice, wyczerpanie nerwowe, bezsenność, nadciśnienie, choroby wątroby, miażdżyca, plamice, uczulenie, zaburzenia trawienia.

Czosnek pospolity (Allium sativum L.)

Inne nazwy: białe ziele, czosnek domowy, czosnek kuchenny, czosnek siewny, czosnek ogrodowy,

Angielska: Garlic. Francuska: Ail. Niemiecka: Knob-Lanch. Rosyjska: Czesnok.

Już w mitologii greckiej miał czosnek moce tajemne. Bogini Pharmakis Hekate powierzyła innej bogini - Artemis straż nad swoim ogrodem ziołowym w Phasis na Kolchidzie. Córkami Hekate były Medea i Circe, które wspaniale znały się na roślinach leczniczych. Apollo, który był lekarzem bogów, leczył piwonią Plutona i Hermesa, a Odyseuszowi dał dla przeciwdziałania czarom rzucanym przez Circe ziele moły, nazwane przez botaników Allium magicum - czosnek magiczny.

Sumerowie, tworzący najstarszą znaną kulturę terenu Mezopotamii, już 5 tysięcy lat przed naszą erą leczyli zaklęciami i magią, posługując się przy tym częściami roślin - m.in. cebuli i czosnku, które zresztą uprawiali.

Według najdawniejszych wierzeń ludowych czosnek przeciwdziałał czarom, urokom i różnym zaraźliwym chorobom. Dodawany do napojów lub noszony na szyi jak korale (ilu wrogów tyle ząbków czosnku) strzegł od nieprzyjaciół, odpędzał „złe oko".

W Europie Wschodniej bukiety kwitnących roślin wieszano w oknach, by odpędzać wampiry, a jedno z przysłów południowych Słowian twierdziło wręcz, że „zmyka, jak czarownica od czosnku".

Również w Italii bardzo długo przetrwał zwyczaj noszenia czosnku przeciwko „złemu spojrzeniu", a w niektórych krajach Wschodu dawano dzieciom czosnek przeciwko urokom.

Czosnek jako przyprawę uprawiano powszechnie w starożytnym Egipcie i Grecji.

W starożytnym Rzymie powszednim pożywieniem żołnierzy było tzw. moretum, sporządzone z utartego czosnku z octem, oliwą i orzechami. Zresztą, od rzymskich legionistów potrawę przejęli później Iberowie oraz Gallowie i spopularyzowali u siebie pod nazwą „aillee" do tego stopnia, że jeszcze po wielu wiekach specjał na tyle był popularny wśród południowych Francuzów, że nazywano ich wręcz „przeżuwaczami czosnku". (Zresztą podobnie wyrażał się kiedyś o Grekach rzymski pisarz Horacy). Czosnek wreszcie był też ulubionym pokarmem Hebrajczyków.

A wymieniają go i opisują jego właściwości lecznicze Hipokrates i Galen, a także liczni autorzy

średniowiecza.

Skąd się zatem wzięła ta popularna od wieków roślina przyprawowa i lecznicza?

Pochodzi z Dżungarii i stepów kirgiskich, skąd bardzo wcześnie Mongołowie przenieśli ją do Chin.

Dzisiaj rodzaj Allium L. (czyli czosnek) uprawiany jest niemal we wszystkich krajach świata i obejmuje kilkaset gatunków! W Polsce dziko rośnie 12 gatunków tej rośliny, a 7 jest uprawianych.

Czosnek jest rośliną wieloletnią wykształcającą pod ziemią kulistą cebulę (zwaną często główką), która

składa się z kilku lub kilkunastu cebulek bocznych (tzw. ząbków) otoczonych białą lub czerwoną

papierowatą łuską. Rozdzielanie cebuli na części dawniej nazywano czosaniem, stąd nazwa czosnek.

Ząbki czosnku zawierają przede wszystkim mieszaninę lotnych bakteriobójczych związków, które w 1928 roku radziecki uczony Borys Tokin nazywał fitoncydami.

W skład olejku lotnego wchodzą związki siarkowe, a wśród nich alliina bezwonna, która po roztarciu (pod wpływem enzymów) rozkłada się, w wyniku czego powstaje alliicyna (dwusiarczek alliilu) i właśnie ona ma tak ostry, nieprzyjemny zapach. (Cały ten skomplikowany proces prowadzący do powstawania zapachu czosnku udało się rozszyfrować dopiero w 1947 r.).

Oprócz cennych fitoncydów roślina zawiera cukry, flawonoidy, fitosterole, pektyny, witaminy (m.in.

witaminę C, kwas nikotynowy i jego amid) oraz sole mineralne (m.in. wapń, żelazo, magnez, cynk, jod i fosfor).

Czosnek przede wszystkim działa bakteriobójczo - niszczy liczne drobnoustroje, wirusy, drożdże i grzyby. Zabija też lub obezwładnia pasożyty jelitowe. Zwiększa wydzielanie soków trawiennych, pobudza wydzielanie żółci, przeciwdziała nadmiernej fermentacji w jelitach, ułatwia przyswajanie składników pokarmowych.

Wywiera korzystne działanie na układ krążenia (obniża m.in. ciśnienie krwi) i na drogi oddechowe,

uznawany jest ponadto za skuteczny środek przeciwmiażdżycowy (obniża we krwi poziom cholesterolu i kwasów tłuszczowych.)

Należy zatem do grupy roślin „dobrych na wszystko" i choć kiedyś nazywano go lekiem uniwersalnym dla ubogich, dzisiaj powszechnie ceniony jest w ziołolecznictwie.

A zażywać możemy go w różnych formach.

Czosnek w plasterkach. Kroimy 1-2 ząbki czosnku na plasterki nie rozgryzając ich połykamy, popijając 1/4 szklanki letniej przegotowanej wody. Najlepiej połykać czosnek w plasterkach tuż przed posiłkiem dla pobudzenia trawienia i lepszego przyswajania składników pokarmowych.

Napar z czosnku. Siekamy drobno 3-4 ząbki czosnku i zalewamy szklanką gorącego mleka. Pijemy

codziennie na noc dla wzmocnienia lub w przewlekłych schorzeniach dróg oddechowych.

Nalewka czosnkowa. Około 15 dag świeżego czosnku ucieramy na tarce, zalewamy 0,5 1 czystej wódki

40% i pozostawiamy w zamkniętej butelce przez 5 dni, często wstrząsając. Po odcedzeniu na gęstym sicie i przesączeniu przez gazę nalewkę przechowujemy w lodówce. (Jeśli zamierzamy przetrzymywać ją w temperaturze pokojowej do zalania powinien być użyty spirytus). Zażywamy 5-20 kropli w 1/4 szklanki mleka lub kefiru 2-3 razy dziennie na wzmocnienie, przeciw miażdżycy naczyń krwionośnych, dla poprawy trawienia. Po miesięcznej kuracji trzeba zrobić 2-3 tygodniową przerwę.

„Winko" z czosnku. Około 20 średnich, rozgniecionych ząbków czosnku zalewamy sokiem z 4 cytryn i litrem przegotowanej ciepłej wody. Mieszaninę przetrzymujemy przez całą dobę w cieple w przykrytym naczyniu. Następnie starannie odcedzamy i przechowujemy w szafce w zakorkowanej butelce. Pijemy „winko" rano i wieczorem po małym kieliszku dla poprawy samopoczucia, uodpornienia organizmu, dla zapobiegania miażdżycy.

W sprzedaży są również preparaty zawierające czosnek: Alliofil (tabletki) i Alliostabil (krople).

Już w dawnych czasach czosnek używany był przeciwko chorobom tzw. zaraźliwym, stąd zwyczaj u wielu ludów Wschodu i u Żydów jadania surowych ząbków rośliny i noszenia ich przy sobie. (W Talmudzie czosnek zalecany jest też przeciwko niemocy płciowej i jako lek sprzyjający długowieczności.)

Wiemy również, że Egipcjanie (dla ochrony przed licznymi chorobami) karmili nim robotników ciężko pracujących przy budowie piramid. W salernitańskiej księdze zdrowia z Xl wieku czytamy:

„Pokarmem dobrym czynisz, kiedy dodasz wina, a kiedy przydasz czosnku - będzie medycyna".

Falimierz w swoim Zielniku podaje: „Też czosnek dobry jest bardzo ludziom prostym kmiotkom, którzy jadają grube rzeczy zimne, a piją wodę, tedy czosnek trawi w nich ty karmie i niemocy broni...".

Słynny Syreniusz w 1613 roku tak pisze o czosnku: „Wątrobne żyły zamulone otwiera... wyciera i gładzi piszczałkę, przez którą tchnienie miewamy... kaszel zastarzały uspokaja... ciało rumiane y twarzy rumieńcu dodawa... czerw wszelaki w żywocie morzy".

A ksiądz Kluk w swoim Dykcyonarzu twierdzi, że czosnek „bardzo skuteczny jest we flegmiastym kaszlu", podczas gdy współczesny mu Dykcyonarz medyki i chirurgii zaleca „mieć główkę czosnku w ustach lub ją nosić przy sobie, aby być bezpieczniejszym od zarazy".

Tymczasem czosnek był i pozostał do dzisiaj nie tylko cennym lekiem roślinnym, ale przede wszystkim przyprawą wszechobecną w kuchni przede wszystkim francuskiej, chińskiej, krajów śródziemnomorskich i Ameryki Południowej.

Również i w Polsce dodawany jest do mięs, ryb i sosów, a bez niego trudno sobie wyobrazić dobry żur i wiejską kiełbasę.

Książki kucharskie zawierają wiele przepisów na zupy, sosy i inne potrawy czosnkowe. Zatem podaję tylko przepis na starożytne moretum:

2-3 ząbki czosnku ucieramy z solą, orzechami włoskimi, sokiem z cytryny (lub octem winnym) i oliwą. Powstałą masą smarujemy chleb.

Niestety, kuracje oraz potrawy czosnkowe mają również swoje minusy - zapach czosnku wydziela się z ust i przez skórę jeszcze przez kilka godzin po zjedzeniu. Dlatego w starożytnym Rzymie

wykwintniejsze sfery maskowały niemiłą dla otoczenia woń, spożywając czosnek razem z nacią pietruszki lub selera. Sposób ten praktykowany jest do dziś. Nieco łagodzą woń czosnku również gryzione ziarnka kawy, owoce czarnuszki i jałowca oraz goździki.

---