na podstawie Tatarkiewicza i portalu racjonalista.pl
70. Stanowisko deizmu na gruncie filozofii Voltaire'a.
Poglądy Woltera wyrosły w walce z metafizyką chrześcijańską, z prawowiernym teizmem. Oświecenie, wyrzekłszy się teizmu, miało do wyboru dwie drogi: ateizm albo deizm. Wolter był zwolennikiem tej drugiej.
Był przeciwnikiem religii objawionej, ale nie rozumowej. Uważał, że istnienia Boga można dowieść, porównywał świat do zegara: Nie mogę pojąć, by ten zegar mógł istnieć, a nie było zegarmistrza. Sądził, że jeśli świat ma sens, to musi istnieć Bóg, który wymierza sprawiedliwość: Gdyby Bóg nie istniał, trzeba by Go wynaleźć.
Twierdził, że rozum przyjmuje istnienie Boga, ale nic nie orzeka o jego naturze, wszystkie teologiczne poszukiwania w tej kwestii uważał za beznadziejne. Wg niego dwóch najważniejszych przymiotów przypisywanych Bogu - wszechmocy i dobroci - nie da się nawet pogodzić, bo albo Bóg może i nie chce uczynić życia na ziemi szczęśliwym i w takim razie nie jest dobry, albo też chce i nie może, a więc nie jest wszechmocny.
72. Omówić kantowskie imperatywy: kategoryczny i hipotetyczny.
Kant odróżniał imperatyw hipotetyczny (inaczej warunkowy) od imperatywu kategorycznego.
Imperatyw hipotetyczny nakazuje podjąć określone działania, aby osiągnąć pożądany cel (by osiągnąć cel należy spełnić jakiś warunek, np. Jeżeli chcesz być zdrowy, regularnie uprawiaj ćwiczenia fizyczne).
Imperatyw kategoryczny mówi, jak należy postępować, aby czyn był moralnie słuszny. Przyjmuje się go w czystej postaci, bez jakichkolwiek warunków. Imperatywy kategoryczne doskonale pokrywają się z wizją „etyki obowiązku" u Kanta. Wszystkie zalecenia moralne mają charakter imperatywów kategorycznych, a przeto powinny być spełniane bezwarunkowo, jako cele same w sobie. Imperatyw kategoryczny, będący bezwarunkowym nakazem moralnym, Kant ujął następująco: Postępuj wedle takiej tylko zasady, co do której mógłbyś jednocześnie chcieć, aby stała się prawem powszechnym.
Imperatywy hipotetyczne mają postać zdań warunkowych, imperatywy kategoryczne to nakazy działające zawsze, wszędzie, w każdych okolicznościach.