SCENARIUSZ LEKCJI Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE VI

TEMAT: Rodzice i ich dzieci w lekturze „Ten obcy”

Ireny Jurgielewiczowej.

CELE LEKCJI:

Uczeń:

• rozróżnia nazwy uczuć i wartości spajające i rozbijające rodzinę;

• ustala a następnie w kilku zdaniach samodzielnie interpretuje relacje między bohaterami lektury a ich rodzicami (argumentacja);

• dobiera cytaty jako materiał dokumentacyjny i wyciąga wnioski;

• samodzielnie sporządza notatkę;

• wskazuje przykłady problemów rodzinnych na podstawie własnych obserwacji i odwołując się do innych tekstów literackich;

• posługuje się encyklopedią;

• umie współpracować w grupie.

METODY:

• burza mózgów

• metaplan

• ćwiczeń praktycznych

• metoda analizy dokumentacyjnej

• elementy dyskusji

• metoda okazjonalnych ćwiczeń sprawnościowych

FORMY PRACY:

• zbiorowa

• grupowa (zróżnicowana)

• indywidualna (zróżnicowana)

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

• schemat rodziny

• metaplan

• rozsypanka

• teksty lektury

• encyklopedia

REALIZACJA ŚCIEŻKI EDUKACYJNEJ:

„Wychowanie do życia w rodzinie”

Podstawowe funkcje rodziny z podkreśleniem miejsca dziecka w rodzinie. Więź rodzinna, związki uczuciowe i inne relacje w rodzinie; konflikty i ich rozwiązanie.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. Sprawdzanie pracy domowej.

Odczytanie krótkiej wypowiedzi na temat: „Czy jestem gotowy (a) do odczuwania takiego uczucia, jakie zrodziło się pomiędzy Ulą i Zenkiem?

2. Wprowadzenie do lekcji: (burza mózgów):

Z czym wam się kojarzy pojęcie „rodzina”? (Nauczyciel zapisuje termin na tablicy, a uczniowie zapisują różne skojarzenia np. dzieci, miłość, odpowiedzialność, prawda).

3. Odczytanie przez chętnego ucznia definicji rodziny z encyklopedii: (ukierunkowanie czytania - zwracanie uwagi na funkcje i typy rodziny):

1. funkcje:

• prokreacyjna

• społeczna (wychowywanie dzieci, pielęgnowanie, zaspokajanie potrzeb emocjonalnych)

• kulturowa (przekazywanie dziedzictwa kulturowego - zwyczaje, obrzędy, itp.)

• gospodarcza (prowadzenie gospodarstwa domowego)

b) typy:

• dwupokoleniowa

• trójpokoleniowa

• rozszerzona

• pełna

• niepełna (rozbita)

• zrekonstruowana

4. Zawieszenie na tablicy schematu rodziny (7 sylwetek ludzkich, tyle, ile liter znajduje się w wyrazie rodzina) oraz luźnych kartek z wypisanymi nazwami uczuć i wartości spajających i rozbijających rodzinę (każda kartka ma przyporządkowaną jedną literę).

N - Prawda

A - Podejmowanie wspólnych przedsięwzięć

I - Bycie razem w radosnych i trudnych chwilach

Z - Wzajemna akceptacja, tolerancja i zrozumienie

D - Miłość i przyjaźń

O - Szczerość i współodpowiedzialność

R - Troska i czułość

K - Kłótnia

B - Brak porozumienia

C - Kłamstwo

E - Obojętność

F - Fałsz

G - Nieokazywanie uczuć

1. odrzucanie negatywnych i wybór pozytywnych uczuć i wartości, które decydują, że życie w rodzinie układa się dobrze;

2. przyczepienie magnesami wybranych wyrazów wraz z literą towarzyszącą na liniach łączących ludziki i odczytanie powstałego hasła.

3. zapisanie hasła w środku koła: RODZINA

4. krótka rozmowa: „Dlaczego na wyobrażanie rodziny wybrałem koło? Czy można zaproponować inne figury?” (serce, słoneczko z promieniami, itp.)

5. Zapisanie tematu lekcji:

Dzieci i rodzice w lekturze „Ten obcy” Ireny Jurgielewiczowej.

Przypomnienie bohaterów z lektury.

6. Praca w grupach (losowanie kartek z zadaniami). Opracowanie zagadnienia związanego z życiem trojga bohaterów.

GRUPA I

W jakiej rodzinie wychowywała się Pestka? Wykorzystując fragmenty z lektury, przygotujcie się do wypowiedzi na temat stosunków Pani Ubyszowej z córką.

GRUPA II

W jakiej rodzinie wychowywał się Zenek Wójcik? Zwróćcie uwagę na traktowanie syna przez ojca oraz oczekiwania chłopca związane z odnalezieniem wujka. Wybierzcie odpowiednie fragmenty z tekstu.

GRUPA III

Jak układały się relacje między Ulą Zalewską a jej ojcem? Posługując się cytatami z książki, przygotujcie się do wypowiedzi na temat stosunków dziewczynki z ojcem.

7. Relacjonowanie pracy grupowej.

8. Dyskusja: Czy zawsze dzieci z rodzin niepełnych muszą być nieszczęśliwe? (Nie, pod warunkiem, że kocha się dziecko, tak jak ojciec córkę Ulę).

9. Metaplan:

Problem: Dlaczego Ula nie może porozumieć się z ojcem?

Jak jest? Jak powinno być?

- Ula nienawidzi ojca - powinna poznać ojca i jego żonę

- oskarża go o brak zainteresowania - powinna go odwiedzić

- nie chce się z nim kontaktować - szczerze porozmawiać

- nie zna go - wysłuchać jego zdania

- nie może mu wybaczyć, - powinna mieć zaufanie do ojca

że ją opuścił i jej matkę - starać się zrozumieć sytuację

Dlaczego nie jest tak, jak być powinno?

- mieszkają oddzielnie

- nie znają się

- ciotki nastawiły ją negatywnie do ojca i jego drugiej żony

WNIOSKI:

- trzeba darzyć się miłością (rodzice i dzieci)

- okazywać sobie uczucia

- wybaczać błędy

- żeby uniknąć problemów, należy ze sobą szczerze rozmawiać

10. Sporządzenie krótkiej notatki na temat: Co decyduje o tym, że w rodzinie układa się dobrze?

- praca indywidualna - samodzielna

- praca indywidualna - uzupełnienie tekstu z lukami

Najlepiej, gdy rodzina jest …………………….. i …………………………… .

Wtedy stosunki między ……………………… a …………………………… są właściwe. Dzieci mogą powierzyć swoje ……………………………… a od dorosłych otrzymują dobre …………………………………. . W takiej rodzinie można znaleźć …………………………, a to sprzyja prawidłowemu rozwojowi dziecka. Ale i rodziny rozbite mogą być ……………………………. . Warunkiem jest …………………………… do dziecka, taką jaką darzył ojciec …………………………. .

11. Odwoływanie się do znanych przykładów z życia i utworów literackich, w których bohaterowie mają problemy w rodzinie, np.

Ania - „Ania z Zielonego Wzgórza” - L. M. Montgomery

Aurelia - „Opium w rosole” - Małgorzaty Musierowicz

Mary i Colin - „Tajemniczy ogród” - F. Burnett

12. Rozmowa na temat: Komu można i należy zgłaszać informacje, jeśli dziecko w rodzinie czuje się samotne a nawet krzywdzone? (wychowawca, nauczyciel, do którego ma się zaufanie, ksiądz, rzecznik praw ucznia, psycholog, infolinia).

13. Ocena za aktywność

14. Zadanie pracy domowej (do wyboru):

- Mój dom rodzinny - opowiadanie z elementami opisu.

- Ula telefonuje do Zenka, aby poinformować go, jak ułożyły się jej stosunki z ojcem. Zapisz tę rozmowę.

- Który z bohaterów książki mógłby być Twoim przyjacielem i dlaczego?

5

---