45. Z艂ota regu艂a federalizmu
M贸wi膮c o post臋puj膮cym stosowaniu federalnych struktur w Europie, Louis Armand tak sformu艂owa艂 niedawno pewn膮 z艂ot膮 regu艂臋 i jej podstawow膮 realizacj臋: „Rozwijajmy wsp贸lnie to, co nowe. Od艂贸偶my na stron臋 to, co odmienne w dziedzictwie przesz艂o艣ci, a czego po艂膮czenie w jedno zabra艂oby zbyt du偶o czasu, wymaga艂oby zbyt wiele energii i wzbudzi艂oby zbyt wiele sprzeciw贸w"
Ja, z kolei napisa艂em niedawno: „Dla dwu Pa艅stw Narodowych po艂膮czenie w jedno jest zawsze tylko rozwi膮zaniem przypadkowym, ewentualnie (jak w wypadku Wielkiej Brytanii i Francji, wed艂ug propozycji Churchilla z czerwca 1940) wyj艣ciem p艂yn膮cym z rozpaczy. Inaczej m贸wi膮c - jest to zawsze tylko bolesne ust臋pstwo na rzecz konieczno艣ci, wtedy gdy jedna ze stron czuje si臋 zbyt s艂aba, 偶eby przetrwa膰 w pojedynk臋, albo wtedy, gdy chce narzuci膰 swoje panowanie i wch艂on膮膰 s膮siad贸w.
Je艣li chcemy zjednoczy膰 Europ臋, trzeba wyj艣膰 nie od element贸w dziel膮cych, ale od czego艣 innego; trzeba budowa膰 na czym艣 innym, a nie na przeszkodach do zjednoczenia; dzia艂a膰 na p艂aszczy藕nie innej ni偶 ta, na kt贸rej jawi膮 si臋 nieprzekraczalne bariery. Trzeba oprze膰 si臋 na tym, co jutru stanic si臋 faktyczn膮 rzeczywisto艣ci膮 naszych spo艂ecze艅stw, a rozumiem przez to jak膮艣 jedno艣膰 nowego typu, zarazem wi臋ksz膮 i bardziej z艂o偶on膮 ni偶 antyczne pa艅stwo--miasto, ale bardziej zwart膮, wyposa偶on膮 w lepsz膮 struktur臋 i daj膮c膮 lepsze mo偶liwo艣ci obywatelskiego uczestniczenia ni偶 nar贸d, w tej formie, jak膮 pozostawi艂o nam ostatnie stulecie; by艂by to region".
Por. Uwagi Louisa Armanda w Aneksie do Defi americain (Wy-zwanie ameryka艅skie) J. J. Servan-Schreibera.