Charakterystyka rodziny jaskrowatych
Kwiaty mają okwiat zróżnicowany na kielich i koronę. Kielich i korona są pięciokrotne. Pręciki i słupki są liczne i osadzone spiralnie na wypukłym dnie kwiatowym. Słupki są jednokomorowe, z jednym zalążkiem i nierozwiniętą szyjką. Owocem jest niełupka z jednym bielmowym nasieniem. Po odpadnięciu okwiatu i pręcikowia, pozostaje charakterystyczny zbiór niełupek. Wzór: *K3-6C6-12AnGn_ . Przedstawiciele: jaskier (ranunculus), ostróżka (delphinium), czarnuszka (nigella), ziarnopłon (filaria vera), zawilec (anemone).
Rodzina różowatych, podrodzina śliwowych na przykładzie śliwy domowej
To rośliny zarówno o zdrewniałych łodygach jak i zielone. Liście o blaszkach całych lub podzielonych (przeważnie pierzastozłożona). Kwiaty mają okwiat zróżnicowany na kielich i koronę. Korona jest wolnopłatkowa. U form prymitywnych przeważają kwiaty promieniste, często stają się grzbieciste. Często występuje uproszczenie budowy poszczególnych kwiatów i zmniejszenie ich rozmiarów - wówczas powstają gęste kwiatostany, pełniące funkcje pojedynczego kwiatu. Wiele roślin wytworzyło specjalnego rodzaju twory zwane miodnikami. Apokarpijne słupkowie wykształca się jeszcze w całym szeregu rodzin. Zwykle słupek jest jeden, zbudowany z różnej liczby owocolistków; przeważnie górny, ale u wielu form zalążnia zrasta się w dnem kwiatowym, stając się dolną. Wzór: *K5C5AnG1_ Przedstawiciele: wiśnia (cerasus), śliwa (prunus), morela (armeniach), czeremcha (padus).
Rodzina Różowatych Podrodzina jabłkowych na przykładzie gruszy
Obok normalnych długich pędów wytwarza kilka rodzajów pędów skróconych. Kwiaty i owoce wykształca najczęściej na pędach skróconych. W pączkach kwiatowych znajdują się zawiązki liści. Liście są jajowate, o brzegach piłkowanych, trwale miękko owłosione, zwłaszcza od spodniej strony. Dosyć duże kwiaty zebrane są w skąpe kwiatostany baldachokształtne, wyrastające na pędach skróconych. Kwiat o symetrii promienistej zbudowany jest z 5 zielonych działek kielicha, 5 różowych lub białych płatków korony, licznych pręcików i słupka 5 owocolistkowego. Dolne części owocolistków zaginają się w połowie swojej szerokości w fałdy, tworząc 5-komorową zalążnię. Szyjki słupka i znamiona są wolne. Zalążnia otoczona jest zrośniętymi ze sobą nasadami działek kielicha i płatków korony, tworzącymi rurkę okwiatową. Po zapłodnieniu, równocześnie z rozwojem zalążków w nasiona, rozrasta się zalążnia i rurka okwiatowa. Wykształca się owoc rzekomy. Wzór: *K5C5AnG(5)- . Przedstawiciele: jarząb (sorbus), pigwa (cydonia), jabłoń (malus), irga (cotoneaster), głóg (crataegus).
Podrodzina różowych
Okwiat zróżnicowany na kielich i koronę, pięciokrotny. Najbardziej prymitywną cechą jest apokarpijnr słupkowie, wykształcone u wieku przedstawicieli. Występuje wyraźna tendencja do zrastania się poszczególnych słupków apokarpijnego słupkowia w jeden słupek, który z kolei zrasta się z wydrążonym dnem kwiatowym. Tak powstają liczne rośliny o słupku dolnym. Wzór: *K5+5C5AnGn. Przedstawiciele: róża (rosa), malina (rubus), dębik (dryos), skrytek (aphenes).
Charakterystyka rodziny wargowych na przykładzie jasnoty
Łodyga jest czterokańciasta. Liście osadzone okółkowo, po dwa w każdym węźle, obrócone są o 90 stopni w stosunku do poprzedniego okółka. Taki układ nazywamy nakrzyżległym. Im nieższe piętro liści, tym dłuższe ogonki liściowe. W górnych węzłach liście są siedzące (bezogonkowe). Blaszki liściowe są kształtu sercowatego o brzegu grubo piłkowanym. Delikatnie rozdarty liść ma dość ostry, niezbyt przyjemny zapach. Kwiaty jasnoty zebrane są w skupione wierzchotkowe kwiatostany w kątach górnych okółków liści. Są to kwiaty o symetrii grzbiecistej, duże, o białej koronie. Kielich jest zrosłodziałkowy, pięciokrotny. Korona w dolnej części jest zrośnięta w rurkę wyraźnie wygiętą, w górze rozszerza się, tworząc dwie wargi górną i dolną. Występują 4 pręciki przyrośnięte nitkami do rurki korony. Zalążnia jest czterodzielna. Powstała ona z 2 owocolistków. Kwiat jest ściśle przystosowany do zapylania przez duże owady - trzemiele. W kwiecie możemy jeszcze znaleźć zabezpieczenie przed małymi owadami w postaci poprzecznej, owłosionej fałdy w dolnej części gardzieli. Owocem jest rozłupka rozpadająca się 4 jednonasienne niełupki. Wzór: ↑K(5)[C(5)A2+2]G(2). Przedstawiciele: szałwia (salvia), melisa (melissa), bluszczyk (glechoma), kocimiętka (nepeta), serdecznik (leonurus).
Charakterystyka podrodziny języczkokwiatowych na przykładzie mniszka lekarskiego
Łodyga jest silnie skrócona, międzyweźla nie rozrastają się, liście są skupione i tworzą przyziemną różyczkę. Kształt liści jest wydłużony, o brzegach głęboko pierzasto wcinanych. W kątach liści tworzą się boczne pączki, z których wyrastają bezlistne pędy z kwiatostanem typu koszyczka, o żółtych kwiatach. Zarówno w liściach, jak i głąbiku oraz korzeniu występują naczynia mleczne zawierające biały lateks. Oś kwiatostanu - osadnik jest płaska, okryta z zewnątrz zielonymi listkami okrywy. Dolne listki odgięte są w dół, górne zaś wzniesione do góry okrywają koszyczek. Na osadniku osadzone są kwiaty. Kielich występuje w postaci okółku włosków u podstawy rurki korony. Pręcików jest 5, nitki ich są przyrośnięte do korony, a pylniki zrośnięte łącznikami tworzą rurkę. Słupek ma dolną, dwukrotną, jednokomorową zalążnię z jednym słupkiem. Długa szyjka słupka zakończona jest dwudzielnym znamieniem. Owocem mniszka jest niełupka opatrzona aparatem lotnym. Wzór: ↑Kzmod[C(5)A(5)]G(2)- . Przedstawiciele: cykoria (cichorium), mlecz (sonchus), kozibród (tragopogon), łoczyga (lapsana).
Charakterystyka rodziny makowatych na przykładzie glistnika jaskółcze ziele
Jest to bylina okryta rzadkimi, odstającymi włoskami. We wszystkich jej organach występują naczynia mleczne, wydzielające żółty sok mleczny. Liście są pieżastosieczne, o odcinkach jajowatych. Barwa liści jest jasnozielona. Żółte kwiaty zebrane są w luźne skąpokwiatowe baldaszki na wierzchołku pędu głównego i na bocznych gałązkach. Kwiaty nie zakwitają równocześnie. Kwiat ma symetrię promienistą. Kielich zbudowany z 2 działek jest nietrwały, przy rozwijaniu się kwiatu odpada. Korona zbudowana jest z 4 całobrzegich, żółtej barwy płatków ustawionych w 2 okółkach. Pręciki są liczne, słupek długi, z krótką szyjką i znamieniem, zbudowany z 2 owocolistków, jednokomorowy z wieloma zalążkami. Owocem jest torebka, zawierające liczne nasiona. Wzór: *K2C2+2AnG(2)_ . Przedstawiciele: siwiec (glaucium), glistnik (chelidonium), mak (papaver)
Charakterystyka rodziny jasnotowatych.
Łodyga: Zwykle 4-kanciasta, krawędzie są wzmocnione pasmami zwarcicy (kolenchymy). Ulistnienie: nakrzyżległe, liście gruczołowato owłosione, aromatyczne. Kwiaty: Mniej więcej wyraźnie grzbieciste lub prawie promieniste. Kielich zrosłodziałkowy, dwuwargowy lub promienisty, 5-ząbkowy. Korona 2-wargowa, warga górna 2-dzielna, powstała ze zrośnięcia 2 płatków; warga dolna 3-dzielna, powstała przez zrost 3 płatków; niekiedy tylko 1 warga - dolna jest dobrze wykształcona. 4 pręciki, nierównej długości, dwusilne (wyjątkowo u szałwii i rozmarynu występują tylko 2 pręciki). Słupek zwykle 2-krotny, zalążnia złożona z 2 owocolistków, już w czasie kwitnienia głęboko przedzielona fałszywą przegrodą na 4 guzki, w środku których osadzona jest szyjka słupka o 2-dzielnym znamieniu. U podstawy zalążni znajduje się pierścieniowaty miodnik. Kwiatostany w postaci wierzchotek dwudzielnych lub skrętek podwójnych, często zebrane w kłosowate lub w główkowateskupienia. Owoc: Czterodzielna rozłupnia, rozpadająca się na cztery pojedyncze rozłupki. Wiele gatunków z tej rodziny zawiera wonne olejki eteryczne Wzór: !K(5)[C(5)A2+2]G(2)_ Przedstawiciele: mięta (Mentha) szałwia (Salvia) melisa (Melissa) dąbrówka (Ajuga) mierznica (Ballota)
Charakterystyka rodziny bobowatych.
Liście: Osadzone na pędzie spiralnie, są nieparzystopierzaście pojedynczo złożone (np. robinia akacjowa), parzystopierzaście złożone (np. karagana), dłoniaste (np. łubin) lub trójlistkowe (np. koniczyna); występują też liście pojedyncze. U motylkowatych występują przylistki, które mogą być częścią asymilacyjną przy redukcji blaszki liściowej (np. groszek). Kwiaty: Są to tzw. kwiaty motylkowe o specyficznej budowie. Są grzbieciste, zebrane w grona. Działek kielicha jest 5, zrośniętych ze sobą. Płatki korony ustawione w układzie zstępującym (tzn. płatek górny nachodzi na boczne, a te z kolei na dwa dolne) nadają "motylkowaty" pokrój kwiatu. Płatki różnią się od siebie - płatek górny jest największy i jest nazywany żagielkiem, dwa boczne płatki ze względu na ich kształt są nazywane wiosełkami lub skrzydełkami a dwa dolne tworzą łódeczkę. Pręcików jest 10, ich nitki się ze sobą zrastają i tworzą rynienkę, do której ścieka nektar. Mogą być w ten sposób zrośnięte wszystkie pręciki, lub tylko 9, a jeden, górny jest wolny (np. u grochu). W rynience z nitek położony jest słupek o charakterystycznym kształcie - posiada długą, wąską zalążnię i zakrzywioną szyjkę słupka. Słupek zrasta się z jednego owocolistka. Owoce: Strąk, suchy, wielonasienny, pękający dwoma szwami Wzór: K(5)C5A(3)+1G1_ Przedstawiciele: groch (Pisum) wyka (Vicia) komonica (Lotus) łubin (Lupinus) soja (Glycine)
Charakterystyka rodziny goździkowatych
Drobne, lancetowate liści wyrastają z węzłów po dwa w układzie naprzeciwległym krzyżowym. Kwiaty zebrane są w kwiatostan zwany wierzchotką. Kwiat promienisty ma działki wolne, płatki białe w górnej części wycięte. Pręciki ułożone są w dwóch okółkach, przy czym w jednym okółku są krótsze. Słupek jest jeden ale zrośnięty z 5 owocolistków. Zalążnia jest kulista, jednokomorowa, z łożyskiem centralnym, z którego wyrastają liczne zalążki. Owocem jest torebka pękająca żabkami, w której powstaje dużo nasion. Wzór: *K5C5A5+5G(2)_ . Przedstawiciele: goździk (dianthus), firletka (lychnis), lepnica (silene), kąkol (agrostemma)
Charakterystyka rodziny psiankowatych na przykładzie ziemniaka
Jest to bylina rozmnażająca się wegetatywnie za pomocą podziemnych skróconych pędów w postaci bulw. Łodyga jest trójgraniasta, na narożach oskrzydlona, liście rozmieszczone skrętolegle. W budowie wewnętrznej łodygi występują wiązki bikolateralne. Liście są duże, pierzasto ułożone, pomiędzy listkami występują międzylistki. Na szczycie pędu tworzy się kwiatostan typu wierzchotka. Kwiaty są duże, zbudowane z pięciodziałkowego kielicha, pięciokrotnej, zrosłopłatkowej korony. Płatki zrośnięte na całej swej długości. Pręcików jest 5 o krótkich nitkach, przyrośniętych do rurki korony i dużych żółtych pylnikach skupionych w stożek otaczający szyjkę słupka. Słupek ma zalążnię dwukomorową górną, z licznymi zalążkami na środkowym, zgrubiałym łożysku. Owocem jest jagoda lub torebka.
Wzór: *K(5)[C(5)A5]G(2)_
Przedstawiciele: tytoń (nicotiana), psianka (solanum), pokrzyk (atropa), bieluń (datura).
Charakterystyka rodziny szorstkolistnych na przykładzie żywokostu lekarskiego
Jest byliną o masywnym korzeniu i grubej łodydze. Jego duże jajowate, ostro zakończone liście szeroko zbiegają wzdłuż całego międzywęźla. Cały pęd jest szorstko owłosiony. Kwiaty zebrane są w kwiatostan typu wierzchotkowego - skrętkę dwurzędową. Kwiat promienisty ma kielich w dolnej części zrośnięty, w górze z pięcioma ząbkami. Korona fioletowa zrośnięta jest z pięciu płatków, w górnej części czaszowato rozszerzona z pięcioma odgiętymi ząbkami. Pręciki ułożone międzylegle w stosunku do płatków korony mają nitki zrośnięte z płatkami. Między pręcikami wyrastają z korony oszczepowate wyrostki zwane osklepkami. Zamykają one wylot do rurki korony. Słupek powstaje z 2 owocolistków. Zalążnia podzielona jest dodatkowo przegrodą na 4 komory, każda z jednym zalążkiem. Szyjka słupka jest zakończona dwudzielnym znamieniem. Owocem jest rozłupnia pękająca na 4 części - jednonasienne niełupki. Wzór: *K(5)[C(5)A5]G(2)_ . Przedstawiciele: ogórecznik (borago), niezapominajka (myosotis), farbownik (anchusa), miodunka (pulmonaria).
Rodzina liliowatych na przykładzie tulipan
Z cebulki wyrasta jeden odziomkowy liść o blaszce wydłużonej z równoległa nerwacją. Blaszka liściowa zwęża się na końcu kapturkowato. Nierozgałęziony pęd zakończony jest kwiatostanem typu baldacha prostego o kilku kwiatach. U podstawy baldacha występują dwa lub czasem trzy liście (trzeci zawsze uwsteczniony w rozwoju). Liście wspierające kwiatostan nazywamy podsadkami. Okwiat nie jest zróżnicowany na kielich i koronę, dwukółkowy. W każdym okółku znajdują się trzy listki okwiatu żółte lub zielonożółte, międzyległe w stosunku do listków okółka sąsiedniego. Pręcikowie w dwóch trójkątnych okółkach, słupek jest trójkątny, trójkomorowy o licznych zalążniach na brzeżnym łożysku, z zalążnią górną. Owocem złoci jest torebka. Wzór: P3+3A3+3G(3)- . Przedstawiciele: lilia (lilium), złoć (gagea), tulipan (tulipa), lilijka (llyodia).
Charakterystyka rodziny selerowatych.
Łodyga: Puste międzywęźla i wyraźne węzły. Liście: Pierzasto złożone, 2-3-krotne, często z rozdętymi pochwami. Ulistnienie skrętoległe. Kwiaty: Drobne, zebrane w baldach złożony z wielolistnymi pokrywami u nasady baldachów i pokrywkami u nasady baldaszków. Kwiaty na brzegu baldacha są większe i często grzbieciste. Kielich zredukowany do małych ząbków. Dwukrotny słupek jest dolny. Owoce: Rozłupnia rozpadająca się na dwie niełupki, zawieszone na wiązkach przewodzących, powstałych z kolumienki w słupku. Nasienie bielmowe. W łodygach, liściach i owocach znajdują się przewody wypełnione olejkami eterycznymi, które nadają roślinom silny zapach. Posiadają także żywicę i alkaloidy.
Wzór: K5C5A5G(2) Przedstawiciele: trybula (Anthriscus) kminek (Carum) koper (Anethum) marchew (Daucus) seler (Apium)
Charakterystyka rodziny kosaćcowatych
Kwiaty kosaćca są obupłciowe, duże, o barwnym okwiecie, nie zróżnicowanym na kielich i koronę i symetrii promienistej. Okwiat jest dwuokółkowy, trójkątny. Działki okwiatu w dolnej części zrośnięte są w rurkę. Działki zewnętrzne okółka zwisają w dół, wewnętrzne wzniesione są ku górze. Pręcikowie składa się z 3 pręcików z pylnikami otwierającymi się na zewnątrz. Słupek kosaćca jest trójkrotny o zalążni trójkomorowej, z licznymi zalążkami na brzeżnym łożysku. Zalążnia znajduje się wyraźnie poniżej okwiatu. Charakterystyczną cechą słupka kosaćca są wyrastające ze znamienia 3 barwne delikatne łatki podobne do płatków, zakończone u dołu łuseczką przykrywającą znamię. Pod tymi łuskami ukryte są pręciki. Kwiat wykazuje przystosowanie do zapylania przez duże owady. Zabezpieczeniem przed samozapyleniem jest przedprątność kwiatu. Owocem jest torebka. Wzór: P3+3A3G(3)- . Przedstawiciele: mieczyk (gladiolus), szafran (crocus), kosaciec (iris).
Charakterystyka rodziny ciborowatych
Łodygi ma wyprostowane trójkątne, ostrokanciaste, wewnątrz pełne, ze słabo zaznaczonymi węzłami. Pochwy liściowe są zrośnięte, dolne mogą być błoniaste i postrzępione. Blaszki liściowe są długie, trawiastozielone. Charakterystyczne dla nich są liście trawiaste, otaczające łodygę zamkniętą pochwą i umieszczone zwykle w trzech prostnicach. Kwiaty, często rozdzielnopłciowe, są w większości wiatropylne. Kłosy męski o kształcie cylindrycznym (3-5) występują w części wierzchołkowej. Kwiatostany żeńskie (3-4) umieszczone są niżej. Każdy kłos wyrasta z kąta liściowej podsadki, dłuższej od kwiatostanu. Pręciki są zwykle trzy, słupek jeden, górny, zbudowany z 3 owocolistków, ale o jednym zalążku. Kwiaty zebrane w kłosokształtne kwiatostany. Owocem jest orzeszek. Rozwój ziaren odbywa się następująco: w komórce macierzystej pyłku odbywa się mejoza, dająca w wyniku cztery haploidalne jądra. Trzy z nich degenerują, nie tworzy się jednak tetrada, ale pojedyncza mikrospora, otoczona ścianą komórki macierzystej. Wzór: P0G3A0 . Przedstawiciele: turzyca dwupienna (carex dioca), skalna (c.rupestris), pchla (c.pulicaris), wczesna (praecox).
Charakterystyka rodziny traw
Źdźbło w międzywęźlach jest puste, jedynie w węzłach występują przegrody. Z węzłów wyrastają w 2 prostnicach liście, zbudowane z niezrośniętej długiej pochwy i wąskiej, długiej, równolegle unerwionej blaszki liściowej. W dolnej części pochwa liściowa jest zgrubiała i tworzy kolanko, ochraniające dolną część międzywęźla, która jest zbudowana z delikatnych komórek o celulozowych ścianach. Na granicy pochwy i blaszki liściowej znajduje się prostopadle odstający biały błoniasty języczek, ochraniający wejście do pochwy przed dostaniem się tam wody czy też innych substancji. Języczek jest wyrostkiem wewnętrznej powierzchni pochwy liściowej, wystającym ponad blaszkę liściową. Oprócz języczka u nasady blaszki liściowej występują uszka.
Na wierzchołku źdźbła występuje kwiatostan kłos złożony, czworograniasty, dwustronnie rozwinięty. Kłos składa się z osi, która jest osadką. Każdy kwiat otulony jest dwiema plewkami, z których dolna z wystającymi 3 nerwami jest wyciągnięta w długą szydlastą ość. Po rozsunięciu plewek widoczne są dwie łuszczki, a nad nimi 3 pręciki o długich pylnikach i słupek zbudowany z 2 owocolistków, jednokomorowy z jednym odwróconym zalążkiem. Dla znamiona słupka są wolne.
To roślina obcopylna i wiatropylna. Dosyć łatwo się krzyżuje. Kwitnienie rozpoczyna się zwykle tuż po wschodzie słońca, optymalna temperatura +12oC. Owocem jest ziarniak - typowe nasienie bielmowe.
Przedstawiciele: żyto (secale), kukurydza (zea), wiechlina (poa), owies (avena), pszenica (triticum).
Charakterystyka rodziny motylkowatych
Liście są nieparzystopierzaste, na szczycie wycięte, zakończone krótkim ostrzem, od spodniej strony bladozielone. Zielony kielich zbudowany jest z 5 zrośniętych działek. Korona zbudowana jest z 5 płatków nierównej wielkości, charakterystycznie rozmieszczonych. Największy płatek zwany żagielkiem obejmuje dwa mniejsze bocznie ustawione, zwane skrzydełkami, które z kolei obejmują 2 najmniejsze, częściowo brzegami zrośnięte. Łódeczka otacza 10 pręcików, z których 9 zrasta się nitkami, a jeden pozostaje wolny. Zrośnięte nitki pręcików otulają słupek górny zbudowany z 1 owocolistka, jednokomorowy z kilkoma zalążkami. Owocem jest strąk, zbudowany z jednego owocolistka, jednokomorowy, kilkunasienny. Żyją w symbiozie z bakteriami brodawkowymi, które wiążą azot atmosferyczny.
Wzór: ↑K(5)C(5)A(9)+1G1_
Przedstawiciele: łubin (lupinus), groszek (lathycus), komonica (lotus), groch (pisum).
Charakterystyka podrodziny rurkokwiatowych na przykładzie rumianku
Z podziemnych kłączy wyrasta brązowy pęd pokryty gęsto łuskowatymi liśćmi w wytworzonym na szczycie kwiatostanem. Liście asymilujące mają długie ogonki i blaszki liściowe wielokątne, o sercowatej nasadzie. Brzeg liścia jest nierównoząbkowany. Kwiatostan jest typem wyspecjalizowanego kwiatostanu groniastego, zwanego koszyczkiem. Rozszerzona oś kwiatostanu zwana osadnikiem okryta jest od dołu zielonymi listkami stanowiącymi okrywę. Na osadniku rozmieszczone są liczne, drobne kwiaty dwojakiego rodzaju. Kwiaty rurkowe są obupłciowe, brzeżne natomiast mają tylko słupek. Kwiat rurkowy ma 5 pręcików, których nitki przyrastają do korony, pylniki zrośnięte są łącznikami tworząc rurkę. Kwiaty języczkowe zawierają słupek, zalążnia jest dolna. Długa szyjka kończy się dwudzielnym znamieniem. Owocem jest niełupka opatrzona aparatem lotnym (przystosowanie do rozsiewania przez wiatr).
Wzór: ↑Kzmod[C(5)A(5)]G(2)- *Kzmod[C(5)A(5)]G(2)-
Przedstawiciele: aster (aster), stokrotka (bellis), podbiał (tussilago), nawłoć (solidago).
Charakterystyka rodziny baldaszkowatych
Łodyga jest lekko żeberkowana. Z każdego węzła wyrasta jeden liść, układ liści jest skrętoległy. Ogonek liściowy ulega rozdęciu i tworzy pochwę. Kwiaty zebrane w baldachy złożone zaliczane do typu kwiatostanów monopodialnych. Zalążnia jest dolna, dwuowocolistkowa, dwukomorowa, w każdej komorze z jednym zalążkiem odwróconym. Zalążki wyrastają ze stopy. Słupek jest dwukrotny, szyjka ulega redukcji, a znamię jest dwudzielne, siedzące, u jego nasady tworzące miodnik. Działki kielicha są niemal całkowicie zredukowane, a międzylegle do nich rozmieszczone są białe płatki korony. Każdy z płatków ma wyciągnięty i zagięty do środka kończyk. Między płatkami wyrastają pręciki o nitkach równych płatkom lub dłuższych i małych niemal kulistych pylnikach. Owocem jest rozłupnia.
Charakteryzują się drobnymi kwiatami o barwie białej lub żółtawej i wytwarzaniem olejków eterycznych.
Wzór: K5C5A5G(2)-
Przedstawiciele: marchew (daucus), koper (anethum), kminek (carum), szalej (cicuta).
Rodzina krzyżowych na przykładzie tasznika
Roślina roczna lub dwuletnia o łodydze pojedynczej lub rozgałęzionej, która może być naga lub pokryta włoskami. Dolne liście tworzące różyczkę, są najczęściej pierzastodzielne albo głęboko zatokowato ząbkowane, wyrastają na ogonkach. Liście łodygowe ułożone skrętolegle są niepodzielone, siedzące. Kwiaty drobne, białe, o promienistej symetrii, tworzą na wierzchołkach pędów groniste kwiatostany, w szczytowym odcinku przechodzące w baldachogrono. Kwiat zbudowany jest 4 działek kielicha, ułożonych w 2 okółkach, 4 płatków korony barwy białej lub różowej, czterosilnego pręcikowia i słupka zbudowanego z dwóch owocolistków i zalążni, zakończonej szyjką ze znamieniem. Owocem jest łuszczynka, zawierająca około 30 bezbielmowych nasion. Tasznik kwitnie i owocuje przez cały sezon wegetacyjny, od wczesnej wiosny do późnej jesieni. W ciągu całego okresu wegetacji jedna roślina może wytworzyć 40000 nasion.
Wzór: *K2+2C4A2+4G(2)_
Przedstawiciele: rzodkiew (raphanus), żywiec (dentaria), kapusta (brassica), tasznik (capsella bursa).